پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳
کد مقاله: ۹۹۱۰۰۰۰۷۰

معرفی ساز نی، تاریخچه، انواع و نحوه نواختن آن

ساز نی,نحوه ی دمیدن در ساز نی,آموزش قرار دادن ساز نی داخل دهانساز نی قابل کوک کردن نیست و نمی توان آن را با سایر سازها هماهنگ کرد
نی از قدیمی ترین سازهای اصیل ایرانی است و در گروه سازهای بادی قرار می گیرد. ساز نی قابل کوک نبوده و نوازنده در همنوازی ها و تکنوازی ها از انواع گوناگون نی استفاده می کند. ساز نی به علت سخت بودن در نواختن و نمایشی نبودن اکول نوازندگی اش مهجور مانده است.

ساز نی

ساز نی، سازی است متشکل از یک لوله استوانه ای از جنس نی که سرتاسر طول آن از هفت بند و شش گره تشکیل شده است (بدین دلیل این ساز را نی هفت بند نیز می گویند). ساز نی به قطرهای متفاوت از ۵/۱ تا ۳ سانتیمتر و طولهای گوناگون حدود ۳۰ تا ۷۰ سانتیمتر ساخته شده، در تمام آن ها، روی لوله کمی در قسمت پایین ۵ سوراخ در طرف جلو و یک سوراخ در قسمت عقب قرار گرفته و در یک یا دو انتهای نی روکشی برنجی با طولی کوتاه لوله نئی را پوشانده است، لبه لوله در قسمت دهانی آن قدر تیز است که من تواند لای دندانها قرار گیرد.

ساز نی از انواع سازهای بی زبانه است. هوا از طریق نفس نوازنده از انتهای بالائی به داخل فرستاده شده و قسمت اعظم آن از نزدیکترین سوراخ باز خارج می شود. بنابراین باز و بسته شدن سوراخ ها توسط انگشتان هر دو دست نوازنده، طول هوای مرتعش و طول موج ارتعاش را زیاد و کم کرده و در نتیجه صوت، زیر و بم می شود. این ساز را نمی توان کوک کرد. یعنی کوک آن را چنان که در سازهای زهی با پیچاندن گوشی ها میسر است نمی توان تغییر داد. به این نسبت نمی توان آنرا با ساز دیگر منطبق کرد و از اینرو معمولاً در نقش تکنوار ظاهر می شود. نی از دسته سازهای محلی است و تقریباً در تمام نقاط ایران رایج است. نوازندگان محلی با ابتکاری سنتی تا اندازه ای از قطع شدن صدای ساز، زمان تازه کردن نفس جلوگیری می کنند.

اجزای ساز نی,ساز نی,ساز نی هفت بندساز نی از جمله سازهای بی زبانه است

تاریخچه ساز نی

ساز نی یکی از قدیمی ترین سازهای بشر است که از گیاه نی ساخته می شود و نامش هم برگرفته از همین گیاه است. این ساز در سراسر دنیا به شکل ها و اندازه های مختلف کاربرد دارد و به اسم های مختلفی شناخته می شود. در ایران نمونه بسیار متنوعی از این ساز در نواحی مختلف وجود دارد و با اسم هایی مانند نی، نی لبک، شمشال، توی کیک، نی لبی، له له و غیره شناخته می شوند. در کل شیوه نی نوازی به ۲ گونه نایب اسدالله و حسن کسایی انجام می شود ولی حسن کسایی تحول اصلی را در نی به وجود آورد و اصولا وی را باید مبدع نی هفت بند نام نهاد. از اساتید نی نواز میتوان به حسن کسایی، محمد موسوی، حسن ناهید و محمد علی کیانی نژاد، حسین عمومی، جمشید عندلیبی و... اشاره کرد.

انواع ساز نی

۱- ساز نی کوتاه:

ساز نی کوتاه سازیست که زمان اجرای آهنگ های محلی از آن بهره می برند. قطر این ساز نسبت به باقی نی ها بیشتر است. نوازنده با استفاده از دورگه کردن صدا، توسط این ساز صدای بم تولید می کند.

۲- ساز نی بلند:

این ساز نی، بلندترین گونه ی ساز میباشد و طول بلندی آن به ۷۰ تا ۸۰ سانتیمتر می رسد. صدای این ساز بسیار سوزناک و بم است. نام دیگر این مدل نای خرک میباشد و تعداد سوراخ های آن ۵ تا است. این ساز بلند در بین مردم مناطق جنوب ایران و ترکمن ها و مناطق خراسان محبوب و مرسوم است.

تاریخچه ساز نی,انواع ساز نی,ساز نیساز نی قدیمی ترین ساز بشر است که از گیاه نی ساخته می شود

۳- ساز نی هفت بند:

ساز نی هفت بند دارای ۵ سوراخ است که ۴ تا روی آن و یکی در پشت آن قرار دارد. این ساز دارای ۷ بند و ۶ گره است و احتمالا علت نام گذاری آن به نام  "هفت بند" نیز همین باشد. البته بطور کلی عدد هفت بین ایرانیان عدد مقدسی بوده است. این نوع نی را معمولاً با دندان می نوازند به اینصورت که سر آنرا بین دندان ها قرار داده و هوا را بدون واسطه به داخل آن می دمند. نی هفت بند دارای ۴ منطقه صوتی بم، اوج، غیث و ذیل است.

ساز نی,نحوه آموزش ساز نی,عکس ساز نینوازندگی ساز نی بعلت سخت بودن نواختن و نمایشی نبودن اکول، مهجور مانده

۴- دوزله:

دوزله از اتصال دو لوله ی مسی یا از جنس نی ساخته شده است. هر یک از این لوله ها بطور مستقل عمل می کنند و سوراخ های روی آن ها دقیقا در کنار هم قرار گرفته اند. این ساز نی در بین عشایر ایران رواج بیشتری دارد و نی نوازی با آن صورت می گیرد.

۵- قره نی:

قره نی در گروه سازهای بادی تک زبانه ای قرار دارد. از ترکیب دو کلمه ترکی به نام قره (سیاه) و کلمه نی فارسی ایجاد شده (نی سیاه) و در کشورهای دیگر با نام کلارینت شناخته می شود. در واقع قره نی نوعی از کلارینت است که توانایی تولید فاصله های موسیقی شرقی (ربع پرده) را دارد. در موقع نواختن، این نوع ساز نی کاملاً در دهان و مابین دندانها قرار می گیرد. جنس آن از چوب، آبنوس یا فلز است.

نحوه نواختن ساز نی,ساز نی,قرار دادن ساز نی داخل دهانساز نی تقریبا در تمام نقاط ایران رواج دارد و با اندکی تغییرات با نامهای مختلفی نامگذاری شده 

دلیل کم توجهی به ساز نی

نواختن و درآوردن صدا از ساز نی بسیار سخت است، به همین علت خیلی از هنرجو ها بعد از مدتی از نواختن و یادگیری شانه خالی می کنند. طبیعتا به همین علت این ساز مهجور مانده، هم به جهت حجم رپرتوار آموزشی که برایش نوشته شده و هم اجرا های صحنه ای و هم ترکیب آن با آنسامبل های ایرانی.

نحوه آموزش ساز نی

کلاس ساز نی در حال حاضر در اغلب آموزشگاههای کشور دایر است و اساتید خوب و با تجربه ای نیز در آن فعالیت دارند. برای شروع  آموزش موسیقی نی، اول ساز خود را با مشاوره استاد تهیه کنید. سپس معلوم کنید که به یادگیری کدام نوع از ساز نی بیشتر علاقه دارید. مدرس نی در ابتدا روش درآوردن صدای ساز نی را به شما آموزش می دهد که این کار اندکی زمان بر است، ولی با تمرین و پشتکار و اراده یاد می گیرید. سپس به آموزش نتها و مشخص کردن جای آن روی ساز پرداخته و به کمک قطعات تمرینی کلاس را پیش میبرد. در کنار این کار، استاد نی به شما قطعات و ملودی های زیبا را نیز خواهد آموخت.

آموزش ساز نی عموما طی یک دوره ۳۰ جلسه به صورت تدریس خصوصی موسیقی یا آموزشگاهی انجام میشود و هنرجو بعد از این دوره می تواند روی سازش تسلط نسبی پیدا کند اما برای دوره های پیشرفته و آموزش ردیف میتوان همین دوره ها را ادامه داد تا تسلط کامل بر این ساز بوجود آید.

برای نواختن، نوازنده ساز نی را به صورت عمودی در دست می گیرد و دهانه ی آنرا بین دو دندان جلو و عقب و یا بین لب ها قرار می دهد و هوا را از دهانه ی نی وارد آن می کند و با انگشت گذاری بر روی سوراخ ها و تغییر فشار هوا صداهای گوناگون را تولید می کند. نوازنده میتواند دست راست را بالای دست چپ و یا برعکس قرار دهد.

تاریخچه ساز نی,نحوه ی دمیدن در ساز نی,ساز نیسخت‌ترین کار در ساز نی درآوردن صدای آن است و انگشت گذاری آن ساده است

گردآوری: بخش هنر و سینما سرپوش

  • 14
  • 4
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
دیالوگ های ماندگار درباره خدا

دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا پنجره ای به دنیای درون انسان می گشایند و راز و نیاز او با خالق هستی را به تصویر می کشند. در این مقاله از سرپوش به بررسی این دیالوگ ها در ادیان مختلف، ادبیات فارسی و سینمای جهان می پردازیم و نمونه هایی از دیالوگ های ماندگار درباره خدا را ارائه می دهیم. دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا همیشه در تاریکی سینما طنین انداز شده اند و ردی عمیق بر جان تماشاگران بر جای گذاشته اند. این دیالوگ ها می توانند دریچه ای به سوی دنیای معنویت و ایمان بگشایند و پرسش های بنیادین بشری درباره هستی و آفریننده آن را به چالش بکشند. دیالوگ های ماندگار و زیبا درباره خدا نمونه دیالوگ درباره خدا به دلیل قدرت شگفت انگیز سینما در به تصویر کشیدن احساسات و مفاهیم عمیق انسانی، از تاثیرگذاری بالایی برخوردار هستند. نمونه هایی از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا در اینجا به چند نمونه از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا اشاره می کنیم: فیلم رستگاری در شاوشنک (۱۹۹۴): رد: "امید چیز خوبیه، شاید بهترین چیز. و یه چیز مطمئنه، هیچ چیز قوی تر از امید نیست." این دیالوگ به ایمان به خدا و قدرت امید در شرایط سخت زندگی اشاره دارد. فیلم فهرست شیندلر (۱۹۹۳): اسکار شیندلر: "من فقط می خواستم زندگی یک نفر را نجات دهم." این دیالوگ به ارزش ذاتی انسان و اهمیت نجات جان انسان ها از دیدگاه خداوند اشاره دارد. فیلم سکوت بره ها (۱۹۹۱): دکتر هانیبال لکتر: "خداوند در جزئیات است." این دیالوگ به ظرافت و زیبایی خلقت خداوند در دنیای پیرامون ما اشاره دارد. پارادیزو (۱۹۸۸): آلفردو: خسته شدی پدر؟ پدر روحانی: آره. موقع رفتن سرازیریه خدا کمک می کنه اما موقع برگشتن خدا فقط نگاه می کنه. الماس خونین (۲۰۰۶): بعضی وقتا این سوال برام پیش میاد که خدا مارو به خاطر بلاهایی که سر همدیگه میاریم می بخشه؟ ولی بعد به دور و برم نگاه می کنم و به ذهنم می رسه که خدا خیلی وقته اینجارو ترک کرده. نجات سربازان رایان: فرمانده: برید جلو خدا با ماست ... سرباز: اگه خدا با ماست پس کی با اوناست که مارو دارن تیکه و پاره می کنن؟ بوی خوش یک زن (۱۹۹۲): زنها ... تا حالا به زن ها فکر کردی؟ کی خلقشون کرده؟ خدا باید یه نابغه بوده باشه ... زیر نور ماه: خدا خیلی بزرگتر از اونه که بشه با گناه کردن ازش دور شد ... ستایش: حشمت فردوس: پیش خدا هم که باشی، وقتی مادرت زنگ می زنه باید جوابشو بدی. مارمولک: شاید درهای زندان به روی شما بسته باشد، اما درهای رحمت خدا همیشه روی شما باز است و اینقدر به فکر راه دروها نباشید. خدا که فقط متعلق به آدم های خوب نیست. خدا خدای آدم خلافکار هم هست. فقط خود خداست که بین بندگانش فرقی نمی گذارد. او اند لطافت، اند بخشش، بیخیال شدن، اند چشم پوشی و رفاقت است. دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم مارمولک رامبو (۱۹۸۸): موسی گانی: خدا آدمای دیوونه رو دوس داره! رمبو: چرا؟ موسی گانی: چون از اونا زیاد آفریده. سوپر نچرال: واقعا به خدا ایمان داری؟ چون اون میتونه آرامش بخش باشه. دین: ایمان دارم یه خدایی هست ولی مطمئن نیستم که اون هنوز به ما ایمان داره یا نه. کشوری برای پیرمردها نیست: تو زندگیم همیشه منتظر بودم که خدا، از یه جایی وارد زندگیم بشه ولی اون هیچوقت نیومد، البته اگر منم جای اون بودم خودمو قاطی همچین چیزی نمی کردم! دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم کشوری برای پیرمردها نیست سخن پایانی درباره دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا در هر قالبی که باشند، چه در متون کهن مذهبی، چه در اشعار و سروده ها و چه در فیلم های سینمایی، همواره گنجینه ای ارزشمند از حکمت و معرفت را به مخاطبان خود ارائه می دهند. این دیالوگ ها به ما یادآور می شوند که در جستجوی معنای زندگی و یافتن پاسخ سوالات خود، تنها نیستیم و همواره می توانیم با خالق هستی راز و نیاز کرده و از او یاری و راهنمایی بطلبیم. دیالوگ های ماندگار سینمای جهان درباره خدا گردآوری: بخش هنر و سینمای سرپوش

ویژه سرپوش