آنتن فروشی صداوسیما درباره کتاب‌های کمک آموزشی و کلاسهای کنکور تمامی ندارد. این بار جمعی از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در نامه‌ای به رئیس رسانه ملی تأکید کردند که تبلیغات صداوسیما، به توهم یادگیری در خانواده‌ها دامن می‌زند.
در بخشی از این نامه آمده است: بخش قابل توجهی از برنامه‌های شبکه‌های مختلف صداوسیما به تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم منابع کمک درسی به بهانه موفقیت دانش‌آموزان در آموزش مدرسه‌ای (منتهی به کنکور و روش‌های آمادگی برای آن) اختصاص داده شده است. این برنامه‌های تبلیغاتی که در حجم وسیعی و در بهترین ساعات پرمخاطب روی آنتن می‌رود، از یک سو موجب تشویش خاطر خانواده‌ها و اضطراب شدید دانش‌آموزان شده و از سوی دیگر به‌صورت پنهان و ضمنی این پیام را القا می‌کند که منابع اصلی درسی و آموزش‌های رسمی مدرسه‌ای ناقص و ناکافی است.
از این رو، به نقش و جایگاه آموزش وپرورش رسمی و مدرسه‌ای به‌عنوان یک نهاد حاکمیتی حساس و خطیر در جامعه، صدمه سختی زده و می‌زند.» موضوعی که البته وزیر آموزش‌و‌پرورش هم بارها درباره آن توضیح داده است. او در حساب کاربری توئیترش نوشت: «سال گذشته را یادتان هست؟ وقتی با شما از مافیایی صحبت کردم که با اضطراب فرزندانمان دلالی می‌کنند و آن روز تمام توان خود را برای مقابله با حذف آزمون‌های زائد گذاشتند. امروز حجم گسترده تبلیغات آنها را به بهانه کنکور می‌بینید؟» این جملات فقط اظهار نظر وزیر آموزش و پرورش نبود.
او تبلیغ و ورود کتاب‌های کمک آموزشی را در مدارس ممنوع اعلام کرد اما با وجود این هنوز زورش به صداوسیما نمی‌رسد. موضوعی که حالا با واکنش کارشناسان آموزشی روبه‌رو شده است؛ آنها می‌گویند صداوسیما نباید برای جبران کسری بودجه خود به کودکان و نوجوانان ضربه آموزشی وارد کند. بر اساس آمارهایی که کارشناسان آموزشی داده‌اند یک مؤسسه آموزشی در طول یک سال برای پخش آگهی‌های بازرگانی رقم ۳۰۰ میلیارد تومان پرداخت کرده است یا برخی از کارشناسان هم از گردش مالی ۸ هزار میلیارد تومانی مؤسسات کنکور می‌گویند که بخش اعظم این گردش مالی مدیون تبلیغاتی است که صداوسیما برای این مؤسسات انجام می‌دهد.
در سوی دیگر بر اساس آماری که یکی از مدیران آموزش و پرورش اعلام کرده است؛ یک مؤسسه آموزشی فقط در روزهای جام جهانی با پرداخت رقم ۴۲ میلیارد تومان انحصار آنتن صدا و سیما را برای تبلیغ کتاب‌های کمک آموزشی خود خرید. با این حال آن‌طور که مسئولان آموزش و پرورش می‌گویند تبلیغات صداوسیما درباره کتاب‌های کمک درسی به‌گونه‌ای است که خانواده‌ها به مدارس اجبار می‌کنند که از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنند. تب و تابی که تلویزیون برای این مؤسسات به راه انداخته آنقدر قوی است که حتی برای دوره ابتدایی نیز آزمون طراحی می‌کنند.
مرتضی نظری رئیس روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش درباره تبلیغات صداوسیما در زمینه کتاب‌های کمک آموزشی با بیان این مطلب اظهار داشت: ماده ۷ مصوبه ۴۸۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید، صداوسیما، مطبوعات و جراید کثیرالانتشار کشور فقط در صورت تأیید رسـمی و معرفـی هـر یـک از وزارتخانه‌های ذی‌ربط برای فرم‌های ویژه مجاز به تبلیغ و انتشارآگهی تبلیغاتی هستند و مؤسـس یـا مؤسسـان ملزم به اخذ مجوز لازم از وزارتخانه مربوطه هستند. در دو نامه وزیر آموزش و پرورش خطاب به رئیس صدا و سیما این موضوع را مطرح کرد و از رئیس صداوسیما خواست تا به وضعیت آگهی‌های آموزشی ورود کند. وی تأکید کرد: مطابق با مصوبه بیست‌و‌یکمین جلسه شورای سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی سازمان مدارس غیر دولتی و توسعه مشارکت مردمی، ورود هر گونه محتوای آموزشی و کتاب‌های کمک درسی توسط مؤسسات حقوقی و اشخاص حقیقی برای دوره ابتدایی ممنوع است.
ما چنین قانونی داریم اما رسماً صداوسیما این موضوع را نادیده می‌گیرد. ما از بخش بازرگانی صدا وسیما توقع داریم به این قانون احترام بگذارد. باید بدانند که این شیوه تبلیغات آموزشی مسمومیت تربیتی ایجاد می‌کند. دوستان در صداوسیما اعلام می‌کنند که آموزش و پرورش سند تحول را اجرا نمی‌کند اما خود مسئولان صداوسیما خلاف سند تحول برنامه‌های تبلیغاتی به خورد مردم می‌دهند این تبلیغات فقط به حافظه محوری توجه می‌کند و حس جنگجویی و رقابت‌گرایی را در بین دانش‌آموزان بالا می‌برد.
نظری با اشاره به اینکه در جلسه‌ای مشترک با مدیران صداوسیما تصمیم بر این شد که آگهی‌ها کمتر شود، اظهار داشت: در جلسه مشترکی که با مسئولان صداوسیما داشتیم تصمیم بر این شد که کارشناسان آموزش و پرورش محتوای تیزرهای آموزشی را مورد بررسی قرار دهند، البته صداوسیما هم در یک ساعت خاص این تبلیغات را پخش کند این پیشنهاد دوستان صداوسیما هم بود اما هنوز به وعده خود عمل نکرده‌اند.
وی تأکید کرد: دوستان صداوسیما وقتی می‌خواهند وسیله‌های ورزشی، قرص، کفش طبی یا دارویی را تبلیغ کنند از وزارت بهداشت تأییدش را می‌گیرند اما درباره کتاب‌های کمک درسی هر مؤسسه‌ای که می‌خواهد تبلیغ کند بدون بررسی با گرفتن هزینه‌اش تبلیغ را انجام می‌دهند.
این تبلیغات تأثیر بسیاری روی خانواده‌ها دارد بر اساس گزارش‌هایی که ما دریافت کرده‌ایم مدیران مدارس اعلام کردند که وزارتخانه آیین نامه می‌دهد که هیچگونه کتاب‌های کمک آموزشی را در مدارس تدریس نکنیم اما خانواده‌ها می‌خواهند که این کتاب‌ها در مدارس آموزش داده شود. این هم به خاطر فضای ذهنی است که تبلیغات صداوسیما برای خانواده‌ها به وجود آورده است.
تنبیه دانش آموزان با مشق شب
نظام آموزشی کشور با تغییر و تحولاتی همراه است و این روند نشان می‌دهد آموزش و پرورش در حال‌گذار است بنابراین مسئولان این وزارتخانه تلاش دارند در جهت ارتقای تعلیم وتربیت دانش‌آموزان برنامه‌های جدیدی را به اجرا بگذارند که یکی از این برنامه‌ها حذف مشق شب برای دانش‌آموزان کلاس اول تا سوم دبستان است. آن‌طور که معاون ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده بود امسال مشق شب حذف و تکالیف مهارت محور جایگزین آن شده است. مسئولان وزارت آموزش و پرورش به تمام ادارات آموزش و پرورش ابلاغ کرده‌اند که معلمان کلاس اول تا سوم اجازه دادن مشق شب را به دانش‌آموزان ندارند.
این برنامه در کلاس‌هایی که تراکم ۱۶ تا ۲۵ دانش‌آموز دارند اجرا خواهد شد و معلمان باید دانش‌آموزان را در کلاس درس زیر نظر بگیرند البته این موضوع در کلاسهای زیر ۱۶ دانش‌آموز هم اجرا می‌شود و تأکید آموزش و پرورش این است که دانش‌آموز تکالیف را در مدرسه بنویسد و بار کلاس درس را به خانه نیاورد. این برنامه قابل قبول و قابل دفاع است چرا که در کشورهای پیشرفته کار آموزشی در مدرسه انجام می‌شود. دانش‌آموزان در آن مدارس با کیف سبک به خانه می‌روند چرا که اعتقاد بر این است که دانش‌آموز در خانه نباید کار آموزشی خاصی انجام دهد. در مدارس کشورهای پیشرفته آموزش فقط در کلاس درس انجام نمی‌شود. بچه‌ها زمین بازی دارند اگر ۶ ساعت در مدرسه هستند بیشتر وقت‌ها در فضای خارج از کلاس درس آموزش شان را سپری می‌کنند. تنوع آموزش در مدارس دیگر کشورها بالاست.
بنده به‌عنوان یک معلم و یک پدر که فرزند مدرسه‌ای دارم می‌گویم اگر دانش‌آموزان در مدرسه کار خودشان را بخوبی انجام دهند دیگر نیازی به مشق شب در خانه نیست. نوشتن مشق در خانه به نوعی تنبیه است.
اما این را هم در نظر بگیریم در مدارس ما یک کمد برای دانش‌آموزان وجود ندارد تا آنها وسایل آموزشی‌شان را در کمد بگذارند. برای همین آنها هر روز با کوله‌های سنگین به مدرسه و در نهایت به خانه می‌آیند. مدرسه‌های ما خسته‌کننده است.خیلی از دانش‌آموزان بدون خوردن صبحانه به مدرسه می‌آیند و کسی هم فکری به حال این دانش‌آموزان نمی‌کند. می‌خواهم بگویم آموزش در مدارس ما هنوز بسیار سنتی است. ما می‌آییم ارزشیابی توصیفی را در مدارس اجرایی می‌کنیم اما معلم با ۴۰دانش‌آموز در ارتباط است نمی‌تواند هر کدام را ارزشیابی کند. مدارس ما هنوز نمی‌تواند ایده‌های نو را بپذیرد اما باید تحول را ایجاد کنیم.
هدی هاشمی
- 12
- 7
