کتلت
یکی از خوشمزه ترین غذاهای سرخ کردنی که روش های پخت آن متفاوت است، کتلت نام دارد. روش تهیه ی انواع کتلت با گوشت چرخ کرده، مرغ، سیب زمینی و ... می باشد. مخلفات مورد استفاده در کتلت، معمولاً شامل گوجه فرنگی خام یا پخته، خیارشور، سیب زمینی سرخ کرده، ترشی، زیتون، سبزی خوردن و ماست می باشد.
۱. کتلت شیرازی
شامی شیرازی نام دیگر کتلت شیرازی است که اصالتا به شهر شیراز تعلق دارد و به آن کتلت بازاری می گویند. مخلفات کتلت شیرازی بر خلاف کتلت های معروف ایرانی از گوشت چرخ کرده یا گوشت مرغ نیست و با سیب زمینی درست می شود.
>> مواد لازم کتلت شیرازی:
مواد لازم | میزان |
سیب زمینی | ۳ عدد درشت |
آب | ۱ لیوان |
کره | ۲۰ گرم |
آرد گندم | ۱ لیوان سرخالی |
پیاز | ۱ عدد متوسط |
تخم مرغ | ۲ عدد |
آرد سوخاری | ۴ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل سیاه | به مقدار کافی |
زردچوبه و روغنپ | به مقدار کافی |
>> طرز تهیه کتلت شیرازی:
برای درست کردن کتلت شیرازی ابتدا باید داخل یک قابلمه، سیب زمینی ها را با ۲ تا ۳ لیوان آب مناسب بریزید، سپس قدری نمک اضافه کنید و برای این که سیب زمینی ها زودتر آبپز شوند، آن را روی حرارت متوسط بگذارید. پس از این که سیب زمینی ها پخت، آن را از قابلمه بیرون بیاورید و بعد پوست شان را جدا کنید. داخل یک ظرف مناسب، سیب زمینی ها را بریزید و بطور کامل با گوشتکوب، له کنید تا مانند پوره سیب زمینی یکدست شوند. اکنون یک تابه مناسب را روی حرارت قرار دهید و آب و کره را داخل تابه بریزید. بعد از ذوب شدن کره، مقداری زردچوبه را با آرد در تابه بریزید و به صورت مداوم مواد را مخلوط کنید. حرارت زیر تابه را در این مرحله کم کنید و به اندازه ای مواد را مخلوط کنید تا یکدست شود. پس از جمع شدن خمیر، آن را روی حرارت ملایم بمدت ۲ تا ۳ دقیقه بپزید و با قاشق باز و بسته کنید.
اینک خمیر را کنار بگذارید تا سرد شود، پس از سرد شدن خمیر، آنرا بهمراه موادی همچون آرد سوخاری، تخم مرغ و مقداری نمک و فلفل سیاه در داخل کاسه ی سیب زمینی له شده بریزید. تمام مواد، هنگام مخلوط کردن باید خنک باشند. در این مرحله پیاز را با رنده ریز رنده کنید و آب اضافی آن را با فشار دست بگیرید. در ادامه پیاز رنده شده را به بقیه ی مواد اضافه کنید و با هم مخلوط کنید تا بطور کامل یکدست شوند. سپس بر روی حرارت، یک تابه مناسب قرار دهید و کمی روغن داخل آن بریزید.
در این موقع، یک کاسه آب کنار دستتان بگذارید. بعد از داغ شدن روغن، دستتان را داخل آب بزنید تا مایه کتلت به دستتان نچسبد. حالا مایه ی کتلت را به اندازه یک نارنگی بردارید و آن را به صورت گرد یا لوزی با دستتان شکل دهید و با کارد وسطش را برش بزنید تا مغز پخت شود، سپس آن را درون روغن داغ با حرارت متوسط بیاندازید. پس از سرخ شدن یک سمت کتلت ها، آن ها را برگردانید. بعد از این که کتلت ها سرخ شدند، آن ها را روی دستمال حوله ای بگذارید تا روغن اضافی آن ها گرفته شود، سپس داخل یک ظرف بچینید و با نان و دیگر مخلفات سرو کنید.
۲. کتلت آبادانی
کتلت آبادانی اصالتا به شهر آبادان تعلق دارد و معمولاً غذای جنوبی نسبت به غذاهای دیگر شهرها پر ادویه تر و تندتر هستند. طرز تهیه ی این غذای خوشمزه شبیه کتلت گوشت با استفاده از گوشت چرخی میباشد ، البته به جز گوشت چرخ کرده از موادی دیگری همچون سبزیجات معطر، آرد نخودچی و ادویه های تند و تیز استفاده می شود.
- مواد لازم کتلت آبادانی:
مواد لازم | میزان |
گوشت چرخ کرده | ۵۰۰ گرم |
آرد نخودچی | ۴ قاشق غذاخوری |
پیاز | ۲ عدد |
بکینگ پودر | ½ قاشق چایخوری |
جعفری | ۱ دسته کوچک |
فلفل قرمز | ½قاشق چایخوری |
پودر زنجبیل | ½قاشق چایخوری |
پودر گوجه خشک | ۱ قاشق چایخوری |
نمک و فلفل سیاه | به مقدار کافی |
زردچوبه و روغن | به مقدار کافی |
- طرز تهیه ی کتلت آبادانی:
برای درست کردن کتلت آبادانی باید پیازها را با رنده ی متوسط رنده کنید، سپس آب اضافی آن ها را با فشار دست بطور کامل بگیرید و پیاز رنده شده را با گوشت چرخ کرده در کاسه ای مناسب بریزید. جعفری را در این مرحله به صورت ساطوری، ریز خرد کنید و با آرد نخودچی به کاسه ی مواد کتلت اضافه کنید. در ادامه چاشنی آن که شامل فلفل قرمز ، زنجبیل، پودر گوجه، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه است را به موادتان اضافه کنید و با هم ترکیب کنید تا کاملاً یکدست شوند. مایه کتلت را ورز دهید و بکینگ پودر را اضافه کنید و کمی با دیگر مخلوط کنید.
در این مرحله با استفاده از یک سلفون، روی کاسه ی حاوی مواد کتلت را بپوشانید و در یخچال بگذارید تا به خوبی مایه کتلتتان استراحت کند. کاسه حاوی مایه کتلت را بعد از گذشت یک تا دو ساعت از یخچال بیرون بیاورید و آن ها را سرخ کنید. برای سرخ کردن کتلت ها یک تابه مناسب را روی حرارت قرار دهید و کمی روغن در تابه بریزید. بعد از داغ شدن روغن، به اندازه یک نارنگی کوچک از مایه کتلت را برداریم و به صورت گردی در دستتان شکل دهید. حالا به آرامی کتلت را داخل روغن داغ بگذارید. پس از گذشت ۲ تا ۴ دقیقه که یک سمت کتلت ها سرخ شد، به آرامی آن ها را برگردانید تا سمت دیگرشان سرخ شود.
پس از این که کتلت ها سرخ شدند، آن ها را روی دستمال حوله ای بگذارید تا روغن اضافیشان گرفته شود. اگر دوست داشتید میتوانید ۴ عدد گوجه فرنگی را به صورت اسلایس شده خرد کنید. پس از سرخ شدن کتلت ها، گوجه فرنگی ها را داخل تابه بچینید و صبر کنید تا به خوبی سرخ شوند. اگر دوست داشتید میتوانید سیب زمینی هم سرخ کنید. بدین ترتیب آنها را به صورت خلالی یا حبه ای خرد کنید و با آب سرد بشویید، سپس داخل روغن سرخ کنید. در آخر، کتلت ها را با گوجه فرنگی و سیب زمینی سرخ شده سرو کنید.
۳. کتلت عربی
یکی از کتلت های بسیار خوشمزه عربی و لبنانی، کتلت عربی نام دارد و در زبانی عربی به آن عروک می گویند که طعم آن با یکسری تفاوت ها در مواد اولیه مشابه فلافل است.
> مواد لازم کتلت عربی:
مواد لازم | میزان |
نخود | نیم کیلوگرم |
فلفل دلمه ای چرخ شده | نیم کیلوگرم |
پیاز کوچک | یک عدد |
تخم مرغ | سه عدد |
سیب زمینی کوچک | یک عدد |
نمک، فلفل و زردچوبه | به میزان لازم |
روغن | به میزان لازم |
> طرز تهیه ی کتلت عربی:
از یک روز قبل، نخود ها را بشویید و آن ها را در آب بخیسانید و آبکش کنید ولی اگر عجله دارید میتوانید یک خیار با پوست را روی نخود ها بگذارید تا نفخش گرفته شود. پس از خشک شدن نخود ها، با کمک چرخ گوشت، آن ها را دو مرتبه چرخ کنید یا با استفاده از غذاساز نیز نخودها را خرد کنید. سپس سیب زمینی و پیاز را پوست بگیرید و دانه های فلفل دلمه ای را خارج کنید و هر سه را با هم چرخ کنید و آبشان را بگیرید و با نخود مخلوط کنید.
سپس تمامی مواد را بهمراه ادویه، نمک ، فلفل و سه عدد تخم مرغ و جعفری خرد شده بخوبی با هم مخلوط کنید و آن را ورز دهید تا یکسان شود. پس از آن بمدت نیم ساعت داخل یخچال قرار دهید تا استراحت کند. مقداری روغن داخل تابه بریزید تا داغ شود و قدری از مواد کتلت را در دستتان پهن کنید و شکل دهید. وقتی که هر دو طرف کتلت عربی، داخل روغن داغ سرخ شد؛ آن ها را روی دستمال روغن گیر بریزید تا روغن اضافی اش گرفته شود و بهمراه نان سرو کنید. در صورت تمایل، سیب زمینی ها را سرخ کنید و برای دورچین کتلت عربی با گوجه سرخ شده استفاده کنید.
۴. کتلت مرغ
یکی از انواع غذاهای خوشمزه ایرانی، کتلت مرغ میباشد که دستورهای تهیه ی آن متفاوت است. اگر نمیتوانید از گوشت قرمز مصرف کنید بجای آن میتوانید کتلت را با گوشت مرغ درست کنید.
* مواد لازم کتلت مرغ:
مواد لازم | میزان |
سینه مرغ | یک عدد متوسط |
تخم مرغ | ۲ عدد |
پیاز متوسط | ۲ عدد |
سیب زمینی | ۳عدد متوسط |
پودر سوخاری | ۱ فنجان |
زعفران ساییده | نصف قاشق چایخوری |
نمک و فلفل | به مقدار دلخواه |
* طرز تهیه ی کتلت مرغ:
سینه مرغ را همراه با مواد دیگری مانند یک لیوان آب، یک عدد پیاز، کمی نمک وفلفل و نصف مقدار زعفران حل شده با شعله ملایم بپزید تا آبش کشیده شود. سیب زمینی های پخته شده را رنده و یا چرخ کنید. مجدداً مرغ و سیب زمینی را بهمراه پیاز چرخ کرده و بخوبی با مواد دیگری مانند تخم مرغ، زعفران حل کرده، نمک و فلفل ورز دهید. مقداری پودر سوخاری در کف دستتان بریزید و به اندازه یک عدد پرتقال متوسط از مایه را به صورت گرد یا بیضی شکل دهید و در روغن سرخ کنید.
نکاتی درباره طعم و بافت بهتر کتلت
* مهمترین علت وا رفتن کتلت، مقدار آب پیازش می باشد. پیش از این که آب پیاز را به مایه کتلت اضافه کنید، بگیرید و یا از پیاز کمتری استفاده کنید. همچنین می توانید با رنده ی درشت، پیاز را خرد کنید.
* ۱ تا ۲ حبه سیر را به منظور خوشمزه شدن کتلت، داخل موادش رنده کنید.
* برای درست کردن کتلت، به جای سیب زمینی خام می توانید از سیب زمینی آب پز استفاده کنید. به این منظور، سیب زمینی ها را پخته و پوست بکنید. سپس منتظر بمانید تا سرد شود بدین دلیل که به خورد مواد برود و روغن کمتری مصرف کند. البته پخت کتلت اگر، سیب زمینی ها خام باشد روغن کمتری مصرف می کند.
* بهتر است در کتلت گوشت از آرد نخودچی استفاده کنید تا پف کتلتتان بیشتر شود و بافت ترد و پوک تری داشته باشد. همچنین از آرد سوخاری و پودر نان خشک هم میتوانید استفاده کنید.
* در صورت شل بودن مایه ی کتلت و عدم انسجام کافی میتوانید برای رفع این مشکل از یک قاشق غذا خوری آرد سوخاری یا آرد نخودچی استفاده کنید.
* برای این که کتلت شما خوشمزه شود، مقداری زعفران دم کرده داخل مواد بریزید تا طعم فوق العاده ای پیدا کند.
* درصورت شور بودن کتلتتان، برای رفع این شوری میتوانید سیب زمینی سرخ کرده بدون نمک را در کنار آن میل کنید.
* در هنگام سرخ شدن کتلت، شعله گاز باید ملایم باشد تا کتلت ها علاوه بر سرخ شدن ، مغز پخت هم بشوند.
* اگر در زمان درست کردن کتلت از گوشت پرچرب استفاده میکنید کتلت ها در موقع سرخ شدن ، آب میشوند و شکلشان را از دست می دهند. تا جای ممکن از گوشت کم چرب استفاده کنید.
* درصورت تمایل به مایه کتلت خود، انواع سبزی معطر خشک یا تازه مثل ترخون و مرزه را اضافه کنید. همینطور اگر از ادویه معطر استفاده کنید، طعم ویژه و فوق العاده ای را به کتلت شما می دهد.
* از مقداری پودر زیره میتوانید در مواد کتلت خود استفاده کنید تا عطر خوشایندی را به کتلتتان بدهد.
گردآوری: بخش مهارتهای زندگی سرپوش
- 14
- 4