در بسیاری از موارد انسان گمان می کند که این اولین باری است که با چنین صحنه ای روبرو می شود این در حالی است که وی قبلا نیز در همان موقعیت قرار گرفته است و با همان صحنه روبرو شده است اما در بار اول توجهی به محیط نکرده است یا اینکه به هر دلیل دیگری اطلاعات مربوط به آن موقعیت در حافظه او تضعیف شده است.
پدیده دژاوو البته کاملا متفاوت با فراموشی و گیجی است.احساسی که در این مواقع به انسان دست می دهد احساس گیجی نیست بلکه احساس تعجب و شگفتی است.در برخی موارد ممکن است انسان توصیف های شفافی از آن صحنه را از قبل از دیگران شنیده باشد یا خودش در مورد آن صحنه و موقعیت تفکر کرده باشد و در تخیلات خودآن موقعیت را تصور کرده باشد و حدس زده باشد.و بنابر این وقتی با آن صحنه روبرو می شود احساس آشنایی با صحنه را بکند.توضیح علمی دیده دژاوو درارتباط مستقیم با حافظه انسان است.بطور کلی قسمت های فوقانی مغز در ارتباط با آینده، قسمت های نزدیک به گیجگاه با گذشته و قسمت های تحتانی مغز با حال سروکاردارد.در ساختار مغز انسان بادامه(amygdala) است که مسئول هوشیاری ما در زمان حال می باشد.
و همچنین به احساسات ما از اطراف رنگ و تون می بخشد.بخش دیگری از مغز که مسئولیت حافظه بلند مدت را بر عهده دارد شکنج پاراهیوکامپال نامیده میشود.این قسمت از مغز با هیپوکامپ ،آمیگدال و قشر فرونتال مغز در ارتباط است.دژاوو زمانی پیش می آید که اطلاعات دریافت شده از محیط بجای پردازش شدن در بخشی از مغز که مسئول پردازش زمان حال است به دلایل خاصی در قسمت های مربوط به حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت پردازش شود.در این شرایط چیزهایی که از محیط توسط مغز دریافت می شوند برای انسان احساس خاطره بودن می دهند و در اینجا است که حالت دژاوو به انسان دست می دهد. پدیده دژاوو را می توان بصورت مصنوعی ایجاد کرد. ویلدر پنفیلد wilder penfield آزمایشی را انجام داد که در آن شوکهای الکتریکی ضعیفی را به قسمت های مربوط به حافظه بلند مدت(پاراهیپوکامپال) وارد کرد و نتیجه آن شد که ۸ درصد کسانیکه در آزمایش شرکت کردند خاطرات گذشته خود را در زمان حال تجربه کردند.یعنی برای مدتی که تحت آزمایش بودند گمان کردند که در گذشته زندگی می کنند.دژاوو یک انحراف یا خطای مغزی است و هیچ ارتباطی به روح و مسائل غیر علمی ندارد.آمار نشان می دهد که تقریبا دو سوم انسانها حداقل یکبار تجربه دژاوو را داشتند.
- 20
- 4