انتخاب شدن گرتا تونبرگ به عنوان چهره مجله تایم در سال جاری در حالی بود که نانسی پلوسی، سخنگوی مجلس نمایندگان؛ دونالد ترامپ، رییس جمهور ایالات متحده؛ افشاگر ماجرای تماس تلفنی دردسرساز ترامپ با رییس جمهور اوکراین و معترضان هنگکنگی نیز از دیگر نامزدهای کسب این عنوان به شمار میرفتند. انتخاب تونبرگ به عنوان چهره سال مجله تایم، اما ظاهراً به مذاق دونالد ترامپ خوش نیامد، رییس جمهور جنجالی ایالات متحده که شاید از دیدگاه تونبرگ بزرگترین دشمن تلاشهای او برای کاهش عواقب تغییرات اقلیمی باشد.
دونالد ترامپ یک روز بعد از اعلام انتخاب شدن گرتا تونبرگ به عنوان شخصیت سال مجله تایم، در توئیتی که در حساب توئیتری با بیش از ۶۰ میلیون دنبال کنندهاش منتشر شد، با لحنی طعنهآمیز به انتخاب دختر ۱۶ ساله سوئدی مبتلا به سندرم آسپرگر به عنوان چهره سال مجله تایم واکنش نشان داد: «بسیار مضحک است! گرتا باید روی مشکل مدیریت عصبانیتش کار کند، سپس همراه یک دوست به تماشای یک فیلم خوب قدیمی بنشیند. خوش بگذران گرتا، خوش بگذران». تونبرگ در اولین واکنش به انتخاب خود به عنوان چهره سال مجله تایم و در مصاحبه با آسوشییتدپرس اعلام کرد که از این خبر بسیار حیرتزده شده و هرگز تصور نمیکرده که چنین انتخابی در مورد وی رخ دهد.
وی، اما تصریح کرد که بابت این موضوع سپاسگزار بوده و این افتخار را باید با دیگر کسانی که برای مقابله با تغییرات اقلیمی تلاش میکنند شریک شود: «هرگز تصور نمیکردم که چنین اتفاقی رخ دهد. باید همه در کمپین جمعهها برای آینده شرکت کنند، زیرا کاری که کردهایم را با هم انجام دادهایم». شهرت این فعال محیط زیستی، یا بهتر بگوییم آب و هوایی، در آگوست ۲۰۱۸ آغاز شد، زمانی که وی به خاطر نشان دادن اعتراض خود به تغییرات اقلیمی کلاسهای درس را رها کرده و در برابر پارلمان سوئد در استکهلم دست به اعتراض زد. از آن زمان به بعد، تونبرگ به یک چهره بینالمللی تبدیل گردید که بعدها در سازمان ملل سخنرانی کرده و دیدارهایی با رهبران جهان و پاپ نیز داشت.
جدی از این، گرتا تونبرگ به چهره اصلی جریانی تبدیل شد که الهامبخش میلیونها کودک و نوجوان در بیش از ۱۰۰ کشور جهان برای نشان دادن خطر جدی و اجتنابناپذیر تغییرات اقلیمی به رهبران و مردم جهان تلاش میکنند. وی همچنین به خاطر خشمش علیه بزرگسالانی که به گفته او تغییرات اقلیمی را جدی نمیگیرند شناخته میشود، خشمی که مهمترین جلوهاش را در لحظه سخنرانی دونالد ترامپ در سازمان ملل دیدیم.
در پی توئیت اخیر دونالد ترامپ در مورد گرتا تونبرگ، دختر ۱۶ ساله سوئدی نیز در پیامی توئیتری در واکنش به این سخنان ترامپ چنین گفت: «یک نوجوان دارد روی مشکل مدیریت خشم خود کار میکند. در حال حاضر خوشگذرانی کرده و همراه با یک دوست در حال تماشای یک فیلم خوب کلاسیک است». تونبرگ همواره در مورد مشکلات عصبی خود صحبت کرده و در مقابل فشارها در مورد خشم و جدیت متمایزش در مبارزه با تغییرات اقلیمی گفته که این خشم خود را به مانند «قدرتی بزرگ» میبیند. البته این اولین باری نیست که دونالد ترامپ از تونبرگ انتقاد میکند.
بدنبال سخنرانی تونبرگ در مجمع عمومی سازمان ملل در اوایل تابستان سال جاری، ترامپ در توئیتی تمسخرآمیز چنین گفت: «او به دختری بسیار شاد میماند که در جستجوی آیندهای روشن و خارقالعاده است. دیدن این موضوع بسیار زیباست». بدین ترتیب واکنش او به انتخاب شدن نوجوان سوئدی به عنوان چهره سال مجله تایم کاملاً قابل پیشبینی بود. دونالد ترامپ بارها نشان داده که هیچ ابایی از تمسخر و انتقاد صریح و توهینآمیز از منتقدان خود یا کسانی که نظری مخالف وی دارند نداشته و این بار نیز تلویحاً به بیماری آسپرگر- بیماری که بیشتر به خاطر مشکلات رفتاری که ایجاد میکند و اثراتش بر روابط اجتماعی فرد شناخته میشود و یکی از اشکال بیماری اوتیسم است- تونبرگ اشاره میکند.
به نظر میرسد که دونالد ترامپ هنوز هم آن نگاه غضبآلود گرتا تونبرگ به خود را فراموش نکرده است. در ویدیویی که مدت کوتاهی پس از نشست عمومی سازمان ملل در سپتامبر منتشر شد، گرتا تونبرگ در گوشهای از لابی سازمان ملل در نیویورک نشسته در حالی که حاضران و خبرنگاران بسیاری اطراف او قرار داند.
دوربین روی او و صورتش متمرکز شده و ناگهان متوجه ایجاد تغییراتی در چهره او میشویم. چشمان تونبرگ تنگ شده و دهانش به شکلی در میآید که میتوان خشم و غضب را در آن به وضوح دید. ناگهان دوربین چرخیده تا مسیر نگاه تونبرگ و علت خشمش را نشان دهد. مشخص میشود که ثانیههایی قبل دونالد ترامپ وارد اتاق شده است. مشاوران، همراهان و دیگر رهبران جهان در اطراف او بوده و مانند همیشه، رییس جمهور تند تند دهانش را تکان میدهد و حرف میزند.
حضور فیزیکی او به طور کلی توجه دوربین و صحنه را از آن خود کرده و چهره تونبرگ در پشت سر او به مقدار قابل توجهی از کانون توجه خارج میشود. این سکانس تنها چند ثانیه به طول میانجامد، اما انگار که شاهد یک فیلم هالیوودی هستیم. این اپیزود سینمایی حتی پیش درآمدی داشت که خبر از اتفاقی بزرگتر میداد. صبح همان روز، تونبرگ برای رهبران جهان که در نشسته عمومی سازمان ملل برای مقابله با تغییرات اقلیمی گرد هم آمده بودند سخنرانی کرد و در صحبتهایی هشدارگونه چنین گفت: «پیام من این است که ما شما را زیر نظر خواهیم داشت. چشم تمام نسلهای آینده به شما خواهد بود».
ساعاتی بعد او با نگاهی که به «نگاه خیره مرگ» معروف شد به بزرگترین نفی کننده خطر تغییرات اقلیمی خیره شده و با چهرهای گرفته و خشمگین، اعتراض خود را به او نشان میداد. دونالد ترامپ آن روز تنها ۱۵ دقیقه در نشست حضور داشت و در طول روز توئیتهای انتقادی بسیاری در مورد میت رامنی، جو بایدن و آدام شیف منتشر کرده بود و یکی از توئیتهای انتقادی خود را نیز به تونبرگ اختصاص داده و گفت که او دختری خوشآتیه بوده و در جستجوی شهرت است. همان روز تونبرگ در واکنش به پیام توئیتری ترامپ، محتوای بیوگرافی خود در این شبکه اجتماعی را تغییر داده و خود را «دختر جوانی بسیار شاد که در جستجوی آیندهای روشن و فوقالعاده است توصیف کرد»، توصیفی که به وضوح به صحبتهای دونالد ترامپ اشاره داشت.
بدین ترتیب همه میدانستند که وی دیر یا زود به انتخاب مجله تایم واکنش نشان خواهد داد و این اتفاق خیلی زود و در صبح روز پنج شنبه گذشته رخ داد، توئیتی که با واکنش و پاسخ سریع تونبرگ مواجه شد. میشل اوباما نیز پس از این انتخاب در پیامی توئیتری و خطاب به تونبرگ در این باره چنین نوشت: «مانند دخترانی که در ویتنام و سراسر جهان با آنها ملاقات داشته ام، تو چیزهای زیادی برای دادن به همه ما داری. مخالفان را نادیده بگیر و بدان که میلیونها نفر از مردم از تو حمایت خواهند کرد».
البته انتخاب گرتا تونبرگ به عنوان شخصیت سال مجله تایم که با رأی ۲۷ میلیون نفر انتخاب شده با واکنشهای مخالف و موافق دیگری نیز مواجه شده است. برای مثال، جیک شرمن، از نویسندگان ارشد مجله پولیتیکو در پیامی توئیتری در روز چهارشنبه گذشته در این باره چنین گفت: «تمایلات سیاسی شما هر چه که باشد، چه از او خوشتان بیاید و چه از او متنفر باشید، چه موافق و چر بر علیه ترامپ باشید، نانسی پلوسی سخنگوی مجلس نمایندگان تاثیر بسیار بیشتری داشته است».
ادوارد فلسنتال، سردبیر مجله تایم، اعلام کرده که گرتا تونبرگ جوانترین فردی است که در تاریخ ۹۲ ساله این مجله به عنوان شخصیت سال شناخته میشود. وی به خاطر «به صدا درآوردن زنگ رابطه شکارچیمآبانه انسان با تنها خانهای که داریم، برای آوردن صدایی فراتر از گذشته و مرزها به جهانی از هم گسسته و نشان دادن نتیجه رهبری نسل جدید به همه ما» از گرتا تونبرگ تمجید کرده است.
اعضای اصلی حزب دموکرات نیز به حمایت از تونبرگ و انتقاد از توئیتهای دونالد ترامپ پرداخته و توهینهای او به یک کودک را با راهاندازی یک جنبش خیریه ضد اذیت و آزار کودکان توسط ملانیا ترامپ، همسر او، در تناقضی ناخوشایند دانستهاند. اواخر روز پنج شنبه، حساب توئیتری «اتاق جنگ ترامپ» که کمپین انتخاباتی وی در رسانههای اجتماعی به شمار میآید، تصویری از سر وی که با فتوشاپ روی عکس تونبرگ بر جلد مجله تایم قرار داده و در شرح زیر آن چنین نوشت: «وقتی که پای وفای به قولها به میان میآید، تنها یک شخصیت سال وجود دارد».
دونالد ترامپ گفته بود که خود وی عمداً شانس انتخاب دوباره به عنوان چهره سال را نادیده گرفته است. وی که در سال ۲۰۱۶ به عنوان چهره سال مجله تایم انتخاب شد، در سخنانی مدعی شد که او میتوانسته در سال ۲۰۱۷ نیز شخصیت سال مجله تایم لقب بگیرد، اما با درخواست مجله تایم برای گرفتن عکس و مصاحبه اختصاصی در قبال این انتخاب مخالفت کرده و به همین دلیل نام او از فهرست کاندیداهای این عنوان خط خورده است. آلن ماری، مدیرعامل مجله تایم، اما این ادعا را رد کرده و گفته بود که ذرهای حقیقت در این ادعاهای دونالد ترامپ وجود ندارد.
البته گرتا تونبرگ با توهینها و انتقادات رهبران جهان بیگانه نبوده و دونالد ترامپ تنها شخصیت سیاسی نیست که او را مورد انتقاد قرار میدهد. اوایل هفته گذشته بود که ژایر بولسونارو، رییس جمهور جنجالی برزیل، او را «کوچولوی لوس» نامید. تونبرگ به شکل مستقیم به این توهین واکنش نشان نداده و تنها بخش بیوگرافی حساب توئیتری خود را به واژه «pirralho» تغییر داد که در زبان پرتغالی به معنای «لوس» است. در حالت طبیعی در بخش بیوگرافی وی در حساب توئیتریاش چنین نوشته شده است: «فعال اقلیمی و محیط زیستی ۱۶ ساله مبتلا به آسپرگر».
- 12
- 6