تاکنون اقدامات محیط زیستی برای مهار آب چندان موفقیت آمیز نبوده است. هم در مصرف و هم در مصرف بهینه از نزولات آسمانی. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: وضعیت آبی کشور به شدتی که گمان می‌شود، بد نیست، آنچه بد است، مدیریت آب در بخش‌های مختلف است. پروین فرشچی افزود: طی این سال‌ها با خشک‌سالی و کمبود بارش روبه‌رو بودیم، بنابراین ارزشگذاری آب ملموس‌تر مطرح‌شده است.
او تاکید کرد: با توجه به توسعه جمعیت و مصرف بالای آب به‌تناسب افزایش جمعیت، مصرف بهینه آب یا به بیانی بهتر، مدیریت منابع آب و مدیریت آب مصرفی باید مدنظر قرار بگیرد. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست درباره مسائل مطرح شده درباره انتقال آب خزر به فلات مرکزی تاکید کرد: این موضوع از سال‌ها پیش مطرح بوده است. در سال ۱۳۸۹ مطالعات گوناگونی در این حوزه صورت گرفت. البته مسئولیت انتقال آب با وزارت نیرو است، اما نظارت نحوه انتقال برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است. تاکنون این مساله مطرح بوده و مطالعاتی که ما را مجاب کند که این انتقال حتما باید صورت بگیرد، هنوز تکمیل نشده است.
وی ادامه داد: باید مطالعات زیاد در این زمینه انجام شود. برای ارزشگذاری اقتصادی و مساله نحوه انتقال باید ارزیابی صورت بگیرد. مطالعاتی مربوط به ریسک‌های زیست‌محیطی و ارزیابی راهبردی زیست‌محیطی و ارزشگذاری اقتصادی زیست‌محیطی نیز نیاز است. اینکه برآیند این برآوردها باید چقدر باشد و از نظر اقتصادی چه خدمات اکولوژیکی را از دست‌داده یا به دست خواهیم آورد، معلوم نیست. فرشچی گفت: این موضوع در تمام دنیا به‌عنوان یکی از راهکارهای مدیریت آب و تامین نیاز آبی کشور مطرح است، اما باید دید، آیا این کار تنها گزینه است. وی گفت: مطالعات ارزیابی استراتژیک راهبردی که ما مطرح می‌کنیم، حتما پیوست اجتماعی خواهد داشت، مسائل اقتصادی، سیاسی، فنی و زیست‌محیطی نیز حتما در آن گنجانیده شده است.
راهکارهای جبران اشتباهات مدیریت منابع آب
در اردیبهشت سالجاری، دانشیار هیدروژئولوژی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه در زمینه توسعه، راه را اشتباه رفته و فرصت‌های سرمایه‌گذاری دیگر را نیز از دست داده‌ایم، گفت: می‌توانستیم توسعه صنعتی انجام دهیم، چون مصرف آب در صنعت پایین بوده و توسعه حاصل نیز پایدارتر است و به خصوص اینکه ایران، کشوری دارای مواد اولیه، منابع عظیم نفت و گاز و منابع طبیعی و انسانی متخصص بوده و ظرفیت‌های گردشگری زیادی دارد، که اینها از نقاط قوت کشورمان هستند که می‌توانستیم در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کرده و آن را محور توسعه قرار دهیم، با وجود این، تا این حد به سمت توسعه کشاورزی رفته‌ایم و عجیب‌تر اینکه هنوز مثل زمان مادها کشاورزی می‌کنیم. عبدالرضا واعظی هیر با بیان اینکه عوامل مختلفی در بحران منابع آبی کشور دخیل هستند، اظهار کرد: نخست اینکه باید بپذیریم ایران از نظر جغرافیایی و اقلیمی به گونه‌ای است که میزان بارندگی سالانه پایین بوده و توزیع زمانی و مکانی بارندگی در آن نامناسب است.
توسعه ناموزون عوامل انسانی و بروز بحران آب
دانشیار هیدروژئولوژی دانشگاه تبریز هم‌چنین عوامل انسانی را مشکل دیگر این بحران برشمرد و افزود: توسعه در ایران ناموزون بوده، چون نمی‌دانیم بالاخره محور توسعه در کشور ما کشاورزی و صنعت است یا توریسم و تجارت.
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز هم‌چنین با اشاره به اینکه از سال‌ها قبل با شعار کشاورزی محور استقلال، ۸۸ تا ۹۳ درصد منابع آب را با راندمان پائین در بخش کشاورزی مصرف می‌کنیم، خاطرنشان کرد: کمتر کشوری مانند ایران، که هم از نظر اقلیمی کشور کم‌آبی بوده و هم دارنده منابع عظیمی از مواد اولیه است، کشاورزی را محور توسعه قرار داده است، ما به‌عنوان یک کشور کم‌آب یا باید جلوی توسعه کشاورزی را می‌گرفتیم و آن را صرفا به سمت محصولات استراتژیک می‌بردیم.
خودکفایی درتولید محصولات پرمصرف آب سیاستی اشتباه
واعظی‌هیر با تاکید بر اینکه خودکفایی در تولید محصولات پرمصرف آب از جمله هندوانه، خیار و سیب صحیح نیست، یادآور شد: به قدری تولید هندوانه در کشور افزایش پیدا کرده که بخش عمده‌ای از محصول مازاد بر نیاز بوده و هدر رفته است و سال گذشته نیز شاهد پوسیده شدن هزاران تن سیب بودیم.
- 12
- 1
