ابرتورم
اصطلاح ابرتورم در یک اقتصاد برای توصیف افزایش قیمت های سریع، بیش از حد و غیر قابل کنترل استفاده میشود. با این که معیار سرعت افزایش قیمت محصولات و خدمات، تورم میباشد ولی ابرتورم به تورمی اطلاق میشود که سرعت رشد آن زیاد است و مقدار آن در هر ماه، بیش از ۵۰ درصد است.
برخی از ویژگی ها و مشخصه ابرتورم
ویژگی ها و مشخصه ابرتورم شامل موارد زیر میباشد :
* یکی از ویژگی های ابرتورم، افزایش عمومی سطح قیمت کالا و خدمات با نرخ نمایی می باشد.
* از دیگر مشخصه های ابرتورم می توان به فروپاشی اقتصادی و بی ارزش شدن پول اشاره کرد.
* ابرتورم باعث بروز مشکلات شدید اقتصادی و اجتماعی میشود.
اثرات ابر تورم
> ابرتورم در بازارهای بورس خارجی باعث بی ارزش شدن سریع ارز ملی یک کشور میشود. این وضعیت موجب میشود که دارندگان ارز ملی، ارز کمتری ذخیره کنند و آنرا به ارزهای خارجی باثبات تر تبدیل کنند. افراد معمولاً در محصولات بادوامی نظیر تجهیزات، ماشین آلات وجواهرات سرمایه گذاری می کنند تا هزینه زیادی بخاطر ابر تورم نپردازند. آن ها درواقع محصولات خراب شدنی را جمع آوری میکنند.
چنین اتفاقی باعث ایجاد یک دور باطل می شود؛ مردم با افزایش قیمت، اقدام به جمع آوری محصولات بیشتری می کنند و در نتیجه، میزان تقاضای محصولات، بیشتر می شود و قیمت ها افزایش می یابد. ادامه ی بی وقفه ابرتورم، فروپاشی اقتصادی را بهمراه دارد.
> ابرتورم موجب نابودی پس انداز مردم میشود؛ به این دلیل که پول نقد، بی ارزش میشود. از این رو اسیب پذیرترین افراد دربرابر تورم شدید، افراد مسن می باشد. این پدیده، سبب ورشکست شدن بانک ها و وام دهندگان میشود، به این خاطر که وام ها بی ارزش میشوند. همچنین پول نقد بانک ها به دلیل عدم سپرده گذاری مردم، تمام می شود.
> در اثر ابرتورم، ارزش ارز در بازارهای ارز به شدت سقوط میکند. وقتی که قیمت کالاهای خارجی بطور سرسام آوری افزایش یابد؛ واردکنندگان کشور از کار خارج می شوند. کاهش شرکت ها، موجب افزایش بیکاری میشود. درصورت کاهش درآمدهای مالیاتی دولت، ارائه خدمات اولیه با مشکل مواجه میشود. از این رو دولت، پول بیشتری را برای پرداخت قبوض خود چاپ می کند و تورم بدتر میشود.
نمونه های ابر تورم
ابرتورم های مشهور تاریخ، شامل ابرتورم آلمان، ونزوئلا و زیمباوه می باشد. کشورهای زیادی در طول تاریخ با ابر تورم و بحران های مشابه رو به رو بوده اند که از جمله ی آن ها مجارستان، یوگسلاوی سابق، یونان و… است.
- ابرتورم در جمهوری وایمار آلمان:
سیستم حکومتی وقت آلمان در این کشور در بین سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۳ میلادی و بعد از جنگ جهانی اول( معروف به جمهوری وایمار)، از یک مکتب اقتصادی پیروی میکرد و در اثر همین امر، پول برای دولت، بدون داشتن سرمایه سخت چاپ میشد. آلمان برای این که غرامت جنگ را بپردازد باید هزینه سنگینی میداد؛ به همین خاطر دولت این کشور برای خرید مقدار مشابهی طلا و افزایش چرخه پول، مارک کاغذی را چاپ کرد. این کار که تا نوامبر سال ۱۹۲۳ ادامه داشت؛ نقدینگی را در جامعه افزایش داد و موجب ایجاد ابرتورم شد. بنابراین تورم با ظهور رنتن مارک پایان یافت.
- ابرتورم در ونزوئلا:
ونزوئلا دارای جدیدترین نمونه ی ابر تورم می باشد. افزایش ۴۱ درصدی قیمت ها در سال ۲۰۱۳ باعث شد تا تورم تا سال ۲۰۱۸ تورم به ۶۵۰۰۰ درصد برسد. عرضه پول توسط دولت در سال ۲۰۱۷، ۱۴ درصد افزایش یافت. سپس ارز دیجیتال پترو معرفی شد، چون واحد پول این کشور به نام “بولیوار” دربرابر دلار، ارزشش را از دست داده بود و همچنین بیش از ۲۰% نرخ بیکاری، افزایش یافت.
- ابرتورم یوگوسلاوی:
در اوایل دهه ۹۰ میلادی، طولانی ترین دوران ابر تروم در کشور یوگوسلاوی سابق اتفاق افتاد. این کشور در آستانه انحلال ملی، با تورم سالیانه بالای ۷۶ درصد مواجه شده بود. در سال ۱۹۹۱، مشخص شد که اسلوبودان میلوشویچ( رهبر منطقه صربستان) توسط بانک مرکزی، یک وام ۱.۴ میلیارد دلاری به دوستان خود داد و از این طریق، خزانه ملی را غارت کرد.
این تاراج باعث شد تا بانک مرکزی یوگوسلاوی برای جبران تعهدات مالی خود، بیش از حد پول چاپ کند. ابرتورم با دربرگیری اقتصاد، موجب نابودی ثروت باقی مانده و مبادله کالاها توسط مردم شد. با دو برابر شدن نرخ تورم در هر روز ، نهایتا این مقدار در ماه به ۳۱۳ میلیون درصد رسید. بانک مرکزی هم ناچار به چاپ پول بیشتر شد تا کار دولت با فروپاشی اقتصاد، ادامه یابد.
دولت یوگوسلاوی با در دست گرفتن کنترل تولیدات و دستمزدها موجب کمبود مواد غذایی و سقوط درآمدها به بیش از ۵۰ درصد شد تا جاییکه تولید، متوقف شد. در نهایت ، دولت از مارک آلمان بجای ارز خود استفاده کرد تا به ثبات اقتصادی کمک کند.
- ابرتورم در زیمبابوه:
تورم شدیدی در بین سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ در زیمبابوه رخ داد. دولت اقدام به چاپ پول کرد تا هزینه های جنگ در کنگو را بپردازد و عواملی همچون خشک سالی و مصادره مزارع، عرضه موادغذایی و سایر کالاهای تولید محلی را محدود کرد. در نتیجه، ابر تورم بدتر از آلمان شکل گرفت. نرخ تورم در روز، ۹۸ درصد بود و در هر ۲۴ ساعت، قیمت ها دو برابر می شد. سرانجام این ابرتورم در زمانی که کشور، از سیستمی بجای ارز خود استفاده کرد؛ پایان یافت.
گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش
- 10
- 2