شرح بیماری
اختلال تنش‌زای پس از حادثه (PTSD) نوعی اضطراب در افرادی که حادثه‌ای را که برای اکثر مردم بسیار آزارنده و مضطرب کننده است تجربه کرده‌اند. این حوادث (بلایای طبیعی، قتل، هتک حرمت، جنگ، زندانی شدن، شکنجه، تصادفات) در همه افراد یک استرس روانی ایجاد می‌کنند ولی برخی افراد پس از آن سیر طبیعی بهبود را طی نمی‌کنند. مشخصه اختلال تنش‌زای پس از حادثه این اختلال عبارتست از یادآوری مداوم حادثه و بروز علایم مربوط به آن. این علایم ممکن است درست پس از حادثه شروع شده یا چند ماه بعد بروز کند.
علایم شایع
یادآوری مکرر، غیرقابل اجتناب و آزارنده حادثه
دیدن خواب‌های مکرر مرتبط با حادثه
احساس رخداد دوباره حادثه (مجسم شدن تصاویر حادثه)
اضطراب مزمن
بی‌خوابی
اختلال در تمرکز
اختلال حافظه
احساس منزوی شدن از دیگران
کاهش علاقه به فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های معمول
واکنش‌های ترس نسبت به موقعیت‌ها یا اجتناب از فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری هایی که باعث یادآوری حادثه می‌گردند.
آثار روانی (تحریک‌پذیری، بی‌قراری، هراسان بودن، بروز رفتارهای ناگهانی به صورت انفجاری، رکود احساسات، احساس زجرآور مقصر بودن)
علل
مواجهه با یک حادثه وخیم. به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل زیر باعث ایجاد این اختلال شوند:
ناگهانی و غیرمنتظره بودن حادثه
خونین و بی‌رحمانه بودن حادثه
استرس طولانی‌تر و مزمن در طی حادثه
قدرت و ضعف روانی و سرشتی قربانی حادثه
آسیب‌های جسمی (به خصوص آسیب سر)
نوع حمایت اجتماعی و میزان دسترسی به آن
عوامل تشدید کننده بیماری
سابقه بی‌توجهی به فرد یا شرایط بد خانوادگی در کودکی
سوء رفتار با فرد در کودکی
وجود والدین الکلی
سطح سواد پایین
پیشگیری
مداخله فوری بلافاصله پس از حوادث غیرمترقبه ممکن است از ایجاد این اختلال جلوگیری کند.
عواقب مورد انتظار
در برخی بیماران، علایم خودبه‌خود پس از ۶ ماه برطرف می‌شوند؛ درمان در بعضی بیماران ممکن است کمک کننده باشد؛ در سایر بیماران این اختلال ممکن است سیری مزمن برای ماه‌ها یا سال‌ها داشته باشد.
عوارض احتمالی
اختلال تنش‌زای پس از حادثه از نوع مزمن که می‌تواند به از دست دادن شغل، اختلالات خانوادگی و ناتوانی منجر شود.
آسیب زدن به خود در طی تجسم دوباره حادثه
وابستگی به داروها و الکل
خودکشی
درمان
اصول کلی
اخذ سابقه طبی و معاینه فیزیکی توسط یک پزشک
برای رد کردن اختلالات مغزی آزمون‌های آزمایشگاهی و طبی ضروری است.
مشاوره روانشناختی جهت درمان توصیه می‌شود.
پیمان بستن بیمار با خود جهت مقابله با مشکل
آموختن روش‌های آسوده‌سازی. این روش‌ها به ویژه برای کمک به رفع مشکلات خواب مفیدند.
گروه‌های حمایتی بسیار مؤثر بوده و در مراکز نظامی و مراکز بحران‌های اجتماعی در دسترس‌اند.
داروها
پزشک ممکن است برای دوره‌های کوتاه داروهای ضداضطراب یا ضد افسردگی تجویز کند. داروی اختصاصی برای درمان این اختلال وجود ندارد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی وجود ندارد. یک برنامه ورزشی معمول در تسکین برخی تنش‌ها سودمند است.
رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان دارای علایم اختلال تنش‌زای پس از حادثه باشید.
اگر علایم پس از شروع درمان بهبود نیافته یا بدتر شوند.
اگر دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید/ داروهای تجویزی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.
- 11
- 4
