تاریخچه آزار جنسی
واژهٔ آزار جنسی (Sexual Harassment) در سال ۱۹۷۳ میلادی در گزارشی که به رئیس مؤسسه فناوری ماساچوست دربارهٔ مسائل گوناگون مربوط به جنسیت ارائه شد، استفاده گردید. این مؤسسه احتمالاً نخستین مؤسسه ای بوده است که مسئلهٔ آزارجنسی در آن مورد بحث قرار گرفته و قوانین و دستورهای مربوط در آن توسعه یافته است. در تاریخ باستان، آزارجنسی بیش از آنکه بعنوان یک نوع اذیت و آزار علیه زن تلقی گردد یک جرم مالکیتی جدی علیه مردی بود که آن زن به او تعلق داشت که معمولاً پدر یا شوهرش بود. از دست دادن پرده بکارت مخصوصاً یک مسئله جدی بود. آسیبی که برای از دست رفتن بکارت وارد می آمد، بر امیدهای کاهش یافتهٔ زن در پیدا کردن شوهر و در بهای عروس منعکس می شد. این مسئله بالاخص در مورد دوشیزه های نامزد دار ملموس بود که از دست رفتن پاکدامنی بعنوان وضعیتی تلقی می شد که ارزش او را شدیداً نزد شوهر آینده اش می کاست. در چنین مواردی، قانون نامزدی را باطل میکرد و از متجاوز غرامت مالی طلب میکرد که به خانوادهٔ زن که «کالاهایش»« آسیب» دیده بودند پرداخت می شد. طبق قانون کتاب مقدس، در صورت توافق پدر دختر، به جای مجازات مدنی، ممکن بود متجاوز وادار شود با آن زن مجرد ازدواج کند.
آزار جنسی
آزار جنسی یا ایذای جنسی، محدودهٔ وسیعی از رفتارها، از مزاحمت های خیابانی تا سوء استفاده جنسی و تجاوز جنسی را در بر می گیرد. تجاوز جنسی به معنی انجام نزدیکی جنسی با شخص، بدون رضایت اوست. آزار جنسی تنها یک حمله فیزیکی و جنسی نیست، بلکه آسیب عمیق روحی و روانی نیز به همراه دارد. این خشونت، اگرچه همیشه قتل را به همراه نداشته باشد، عموماً تهدید به قتل را به همراه دارد. به فردی که این عمل را مرتکب می شود تجاوزگر یا متجاوز می گویند.
یکی از آسیب پذیرترین گروه های اجتماعی که در خطر «تجاوز جنسی» و خشونت های در پی آن قرار دارند، کارگران جنسی هستند. در واقع آزار جنسی همان خشونت علیه زنان است که در انواع کلام و یا رفتار ظاهر می شود. در این مبحث، تجاوز به عنف بعنوان بدترین و خشن ترین نوع آزارجنسی است. به عبارت دیگر آزار جنسی مختص روابط غیر زناشویی نیست و حتی در رابطه ی بین همسران نیز امکان دارد روی دهد. تجاوز جنسی در صورتیکه به قصد نابود کردن جزء یا کل گروهی قومی انجام می شود عنصری از جنایت نسل کشی به شمار می آید.
انواع آزار جنسی
چند نوع تجاوز جنسی وجود دارد که معمولاً با توجه به وضعیتی که در آن رخ میدهند، جنسیت یا ویژگی قربانی و یا جنسیت و ویژگی مجرم طبقه بندی می شود. انواع گوناگون آزار جنسی شامل: آزار جنسی توسط آشنا، آزار جنسی دست جمعی، تجاوز زناشویی یا تجاوز زوجی، تجاوز به محارم، آزار جنسی کودکان، تجاوز در بازداشتگاه، تجاوز جنگی و تجاوز از نظر قانونی است ولی به این موارد محدود نمی شود. خشونت و آزارجنسی را میتوان از جنبه های مختلف تقسیم بندی نمود:
۱. آزار جنسی و اعمال مجرمانه (خشونت جنسی رفتاری و خشونت جنسی گفتاری)
۲. آزار جنسی و نسبت مرتکب با قربانی
۳. آزار جنسی و مکان
تاثیرات آزار جنسی
درک اثرات آزار جنسی میتواند به ما کمک کند تا از کسی که مورد آزار جنسی قرار گرفته است پشتیبانی کنیم. اثرات آزار جنسی امکان دارد گسترده بوده و اثرات جسمانی، احساسی، و روانی را شامل شود. آزار جنسی معمولاً از طرف کسی صورت می گیرد که غریبه نیست و معتمد است و تاثیرات آن هم در محیط خانواده و جمع دوستان، خود را نشان می دهد. واکنش مناسب به نیازهای فوری کسانیکه مورد آزار جنسی قرار گرفته اند می تواند اثرات مخرب آن را تقلیل دهد. تداوم حمایت از کسیکه تلاش در بهبودی خود دارد هم مهم است. پس از تجاوز جنسی، عادی است که قربانی اختلال استرس حاد را تجربه کند که حاوی علائمی مشابه نشانه های اختلال استرس بعد از آسیب است مثل عواطف شدید و گاهی غیرقابل پیش بینی و امکان دارد در رویارویی با خاطرات آن حادثه مشکل داشته باشند.
آثار روانی آزار جنسی
- افسردگی
- اختلالات و گسست هویتی
- سرزنش خود
- عدم اعتماد به دیگران
- اختلالات شخصیتی
- استرس
- اختلالات در اشتها
انواع خسارات وارده از آزار جنسی و نحوه ی جبران آنها
خسارات وارده از آزار جنسی، به روش های گوناگونی جبران پذیر است. متداول ترین شیوه، دریافت خسارت مالی است. این خسارت اصولا در برابر خسارت های جسمی و بدنی است که به صورت دیه پرداخت می شود؛ افزون بر این، هر موقع در اثر آزار جنسی بکارت شخص از بین برود، خسارتی تحت عنوان «ارش البکاره» نیز طبق قانون ایران قابل پرداخت به زن است. در صورتی هم که زن باکره نبوده باشد، مبلغی معادل مهریه ی متعارف زن به وی پرداخت می شود که به آن مهر المثل می گویند؛ یعنی مهریه ای که عرفا برای آن زن، قابل پرداخت است.
حکم آزار جنسی
در قانون جمهوری اسلامی ایران در ماده ۲۲۴ قانون مجازات اسلامی مجازات آزار جنسی اعدام است. همچنین هر موقع شخصی با دختر نابالغ با فریب یا تهدید یا ترساندن، مبادرت به برقراری رابطه ی جنسی کند، به همین مجازات محکوم می شود. برای روابطی که در حد زنا نیست، قانون گذار مجازات شلاق تا ۹۹ ضربه و دربارهی تعرض و ایجاد مزاحمت برای زنان و اطفال، حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه ی شلاق را پیش بینی کرده است.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 15
- 4