دلواپسان همواره به دنبال نفع شخصی و جریانی بوده و هستند و افراد تا جایی که برای آنها خیریت و منفعتی داشته باشند برایشان قابل احترامند. نیاز به گفتن نیست که دلواپسان و بعضا اصولگرایان نسبت به برخی تصمیمات و عملکردهای روحانی چه نظرات و تدابیری دارند. از تخریب برجام گرفته تا FATFو مساله دوتابعیتیها تنها بخشی از هجمههایی است که این جریان به رئیسجمهور و دولت او وارد کردهاند.
جالب اینجاست همین رئیسجمهور مورد تخریب دلواپسان به سبب اظهاراتش در مقابل سخنان سطحی و نسنجیده ترامپ درباره ایران به رئیسجمهور محبوب تبدیل شده و خواستار چنین رفتاری در داخل نیز شدهاند. مرتضی بانک مشاور رئیسجمهور در این باره معتقد است: «به نظر نمیرسد افکار، اعتقادات، نظرات و برنامههای کسی به سادگی تغییرپذیر باشد، رئیسجمهور دولت دوازدهم همان آقای روحانی دولت یازدهم است و تغییری نکرده است.» در این راستا بهتر است برخی جریانات در راستای خاصیت ذاتی خود رئیسجمهور را مصادره به مطلوب نکنند.
عدم مصادره رئیسجمهور
پس از تشکیل دولت دوازدهم بسیاری بر این امر معتقد بودند که حسن روحانی سیاستهایش را مبتنی بر پایگاه رأی خود یعنی اصلاحطلبان قرار خواهد داد یا حداقل از آنها نیز مشورتهای بیشتری خواهد گرفت. زمان انتخاب کابینه که فرا رسید همگان مشتاق بودند ببینند روحانی که با حمایت اصلاحطلبان و رأی بالایی، دولت دوم خود را تشکیل خواهد داد از چه نیروهایی استفاده خواهد کرد. گرچه بیشتر گمانهزنیها بر استفاده رئیسجمهور از اصلاحطلبان در بدنه دولت بود، اما معرفی کابینه دوازدهم تحیر همه را برانگیخت و موجب انتقادات بسیاری بهخصوص از جانب اصلاحطلبان شد. بدین صورت که اصولگرایانی که تا دیروز به روحانی حمله میکردند، در مقام حمایت از وی برآمدند و وی را اصولگرا خواندند.
هرچند چرخش به راست محسوس روحانی برای همگان آشکار بود، اما بسیاری نیز معتقد بودند که وی به سمت اصولگرایان متمایل نشده است. در میانه فعل و انفعالاتی که در حال شکلگیری بود آمریکا از برجام خارج شد تا روحانی و مردانش در آزمونی سخت قرار بگیرند. اصولگرایان دلواپس معتقد به خروج ایران از برجام بودند و عقلای اصولگرا و اصلاحطلبان میگفتند که باید برجام را با اروپاییها ادامه دهیم.
هر چند روحانی راه دوم را برگزید، اما گاه در مقابل اظهارات گاه و بیگاه رئیسجمهور کوته فکر آمریکا نیز ایستادگی میکرد. سخنان اخیر رئیسجمهور خطاب به ترامپ نقطه عطفی در عملکرد حسن روحانی بود. مردی که همه او را به سیاست و دیپلماسی میشناختند به یکباره روی انقلابی خود را نشان داد. این رویکرد موجب شد تا اصولگرایان هیجان زده روحانی را رئیسجمهور محبوب بخوانند، اما غافل از اینکه روحانی نه به دلیل گردش به سمت دلواپسان در سیاست خارجی بلکه به دلیل امنیت ملی چنین مواضعی را اتخاذ کرده است. لذا اصولگرایان و دلواپسان نباید به بازگشت روحانی حداقل در سیاست خارجی به آغوش اصولگرایی فکر کنند.
از مذاکره تا هماوردی نظامی
اظهارات جسته و گریخته مقامات کاخ سفید در قبال ایران موجب شد تا مقامات ایرانی از جمله رئیسجمهور نیز در مقام پاسخگویی برآیند. از این جهت بود که پس از اظهارات سخیف دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا و زیاده خواهیهای وی در راستای مذاکره با ایران، رئیسجمهور در پاسخی قاطع وی را خطاب قرار داد و گفت: «آقای ترامپ! ما مرد شرف و ضامن امنیت آبراه منطقه در طول تاریخ هستیم؛ با دم شیر بازی نکن، پشیمانکننده است. ملت ایران آقاست و نوکر هیچکس نمیشود.» این سخنان روحانی در سطح داخلی و بینالمللی بازتاب زیادی داشت به حدی که برخی اظهار داشتند رئیسجمهور که همواره در سیاست داخلی و بینالمللی مشی اعتدالی پیشگرفته در اظهارات اخیرش گردش به سمت رادیکالهایی داشته که نشان از تغییر حسن روحانی است.
گرچه نمیتوان روی این دیدگاه صحه گذاشت، چرا که مشی و منش رئیسجمهور بر گفتوگو و مذاکره استوار است، اما جایی که دشمن بخواهد از در زور و قوه قهریه وارد شود مذاکره و دیپلماسی پاسخ نمیدهد و باید با اسلحه دیگری در مقابل دشمن ایستاد. چه اینکه سخنان روحانی به مذاق بسیاری از فرماندهان نظامی کشور نیز خوش آمد. تدبیر دولت در مواقع مختلف تغییر میکند گاهی بر پایه مذاکره و گاهی در مقابل دشمن زیادهگو و زیادهخواه با سیاست مقابله به مثل پیش میرود. اینجا است که برش هر دولبه تیغ نظام دیده میشود روی دیپلماسی و روی قدرت نظامی.
روحانی تغییر نکرده
مرتضی بانک مشاور رئیسجمهور در پاسخ به کسانی که مدعی هستند روحانی مواضع خود را در حوزه سیاست خارجی اصلاح کرده است، اظهار داشت: افکار، اعتقادات، نظرات و برنامههای کسی به سادگی تغییر نمیکند طی روزهای گذشته حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در مقابل تهدیدات دولت واشنگتن مواضع ضدآمریکایی صریح و قاطعی اتخاذ کرده و هیچ فرصتی را برای پاسخ به اظهارات ترامپ از دست نداده است. وی در جلسه اخیر هیأت دولت اعلام کرد: ملت ایران از ابتدا در مقابل لجاجت و بدرفتاری حاکمان آمریکا و نقض عهد آنها در همه زمینهها ایستادگی و مقابله کرده و همواره راه مقاومت را انتخاب کرده است.
امروز هم برخی حاکمان آمریکا حرفهای زیادی میزنند که بیپایه و اساس است و تهدیدات پوچ از طرف برخی از این حاکمان، نیازی به پاسخ دادن و دهن به دهن شدن با آنها ندارد و انسجام و انتخاب مسیر وحدت و ایستادگی، محکمترین پاسخ به سخنان سخیف آنها خواهد بود، اما برخی شخصیتها و رسانههای اصولگرا به نوعی تحلیل میکنند که گویی روحانی عوض شده و درباره تعامل با دنیا تغییر موضع داده است.
از طرفی طیفی دیگر معتقدند که رئیسجمهور همواره ضمن تأکید بر تعامل و همکاری با کشورهای مختلف، در دفاع از منافع و مصالح ملی مقابل قدرتهای زیاده خواه صراحت لهجه داشته است. مرتضی بانک درباره ادعای برخی منتقدان این روزهای رئیسجمهور به خبرآنلاین گفت: مگر میشود چنین اتفاقی بیفتد؟ مشاور رئیسجمهور اظهار کرد: به نظر نمیرسد افکار، اعتقادات، نظرات و برنامههای کسی به سادگی تغییرپذیر باشند. بانک در ادامه افزود: رئیسجمهور دولت دوازدهم همان آقای روحانی دولت یازدهم است و تغییری نکرده است.
حمید شجاعی
- 12
- 2
