به گزارش ایسنا، کروناویروس (Coronaviruses) بار اول در سال ۱۹۳۷ میلادی از ویروس برونشیت عفونی در پرندگان مشتق شد که قابلیت برجای گذاشتنِ تلفات جدی در طیور را دارد.
این خانواده از ویروس ها مسئول ۱۵ تا ۳۰ درصد از سرماخوردگی ها هستند.
در طول ۷۰ سال قبل دانشمندان دریافته اند که کروناویروس ها میتوانند موش های صحرایی، موش های خرما، سگ ها، گربه ها، بوقلمون ها، اسب ها، خوک ها و گاوها را آلوده کنند. به تازگی هم مقامات بهداشتی، شیوع بیماری کروناویروس را در کشور چین شناسایی نموده اند که اینک به دیگر کشورهای جهان هم رسیده است.
در این مقاله از مرکز علوم MNT به نقل از سایت تخصصی مدیکال نیوز تودی، به انواع گوناگون کروناویروس های انسانی، علائم آنها ، نحوه انتقال آنها و دو بیماری بالاخص خطرناک که میتواند در اثر آن ها ایجاد شود موسوم به" سارس" و" مِرس" می پردازیم:
بعضی حقایق مهم در خصوص کروناویروس ها:
- کروناویروس ها منجر به ابتلا به عفونت هایی موسوم به مرس و سارس می شوند.
- کروناویروس ها گونه های بسیار مختلفی را آلوده می کنند.
- هفت نوع کروناویروس انسانی تا به حال شناخته شده است.
- تا به حال درمان قطعی برای این نوع از سرما خوردگی شناسایی نشده است.
- سارس از کشور چین توسعه یافت و سبب ایجاد عفونت در ۳۷ کشور شد و منجر به کشته شدن ۷۷۴ نفر شد.
کروناویروس چیست؟
کروناویروس های انسانی( HCoV) برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی در بینی بیماران مبتلا به سرماخوردگی کشف شد. دو نوع کروناویروس انسانی با نام های OC۴۳ و ۲۲۹E عامل بخش عمده ای از سرماخوردگی های انسانی هستند.
کروناویروس به یک گروه خاص از ویروس ها اطلاق می شود و واژه" کروناویروس" از کلمه لاتین" corona" یا کلمه یونانی" κορώνη" به معنی تاج یا هاله گرفته شده است. این واژه به مشخصه ظاهری ویریون ها( شکل عفونی ویروس) که در زیر میکروسکوپ الکترونی دیده می شود، اشاره دارد که حاشیه ای از سطح بزرگ و پیازدار داشته و متذکر تصویری از یک تاج سلطنتی یا تاج خورشیدی است.
در بین انسانها ، عفونت بیشتر در ماه های زمستان و همچنین ابتدای فصل بهار رخ می دهد. امکان دارد فردی به نوعی از کروناویروس ها و سرماخوردگی ناشی از آن مبتلا شده و چند ماه بعد مجدداً به آن مبتلا شود. این امر بدین دلیل است که پادتن های کروناویروس ها برای مدت زمان طولانی ماندگاری ندارند. همچنین امکان دارد پادتن های یک سویه( نسخه ویروسی) از کروناویروس ها در مقابل سایر سویه ها بی فایده باشد.
علائم:
علائم سرماخوردگی یا آنفلوآنزا معمولاً بین دو تا چهار روز بعد از عفونت کروناویروس ایجاد می شوند و بطور رایج کم هستند. با این حال علائم در افراد مختلف متفاوت است و برخی از انواع کروناویروس ها می توانند کشنده باشند.
علائم رایج ابتلا به کروناویروس ها حاوی عطسه (sneeze)، آبریزش بینی، خستگی (Fatigue)، سرفه (cough) و در موارد نادر تب، گلودرد و آسم شدید است.
کروناویروس ها بر خلاف راینوویروس ها که یکی دیگر از عوامل سرماخوردگی هستند به سادگی در آزمایشگاه قابل کشت نیستند و همین امر سنجش تأثیر کروناویروس ها بر اقتصادهای ملی و بهداشت عمومی را مشکل می کند.
تا به حال شیوه درمان قطعی برای عفونت های ناشی از کروناویروس (Coronaviruses) شناخته نشده و به این ترتیب علاج آن شامل مراقبت از خود و استفاده از داروهای غیرنسخه ای( OTC) به منظور کنترل علائم بیماریست:
- استراحت کنید و از فعالیت زیاد بپرهیزید.
- آب کافی بنوشید.
- از سیگار کشیدن و مستقر شدن در مناطق دودی جلوگیری کنید.
- برای کاهش درد و تب از استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید.
- از یک دستگاه بخور (humidifier) مرطوب کننده تمیز یا بخار مایع سرد استفاده کنید.
این ویروس با گرفتن نمونه ای از مایعات تنفسی مثل مخاط از بینی یا خون قابل تشخیص است.
انواع:
انواع مختلف کروناویروس های انسانی از نظر شدت بیماری ایجاد شده و میزان شیوع تفاوت دارند.
در حال حاضر هفت نوع کروناویروس شناخته شده وجود دارد که میتوانند انسان را آلوده کنند.
انواع متداول تر این ویروس عبارتند از:
- ۲۲۹E( آلفا کروناویروس)
- NL۶۳( آلفا کروناویروس)
- OC۴۳( بتا کروناویروس)
- HKU۱( بتا کروناویروس)
انواع نادرتر و پرخطر تر حاوی MERS- CoV که سبب سندروم تنفسی خاورمیانه( مِرس) و SARS- CoV که باعث سندرم تنفسی حاد می شود، است. در سال ۲۰۱۹ میلادی هم نوعی جدید از کروناویروس ها شیوع یافت که با نام ۲۰۱۹nCov از آن یاد می شود.
انتقال:
اگرچه تا به حال تحقیقات متعددی در خصوص نحوه انتشار کروناویروس ها از یک شخص به شخص دیگر انجام نشده ولیکن با این حال اعتقاد بر این است که این ویروس ها با استفاده از مایع ترشح شده از دستگاه تنفسی منتقل می شوند.
کروناویروس ها به روش های زیر امکان انتقال دارند:
- سرفه و عطسه بدون پوشانیدن دهان میتواند قطرات را در هوا پراکنده کرده و ویروس را توسعه دهد.
- لمس یا دست دادن با فرد مبتلا میتواند ویروس را از فردی به فرد دیگر منتقل کند.
- برقراری تماس با سطح یا شیئی که ناقل ویروس است و سپس لمس کردن بینی، چشم ها یا دهان نیز آنرا انتقال می دهد.
- در موارد نادر تماس با مدفوع نیز میتواند کروناویروس را انتقال دهد.
اگر چه بیشتر افراد در فصل پاییز و زمستان به کروناویروس ها مبتلا می شوند ولی این ویروس ها در بقیه سال نیز همچنان فعال هستند. ابتلای افراد جوان به این ویروس ها احتمال بیشتری دارد و افراد میتوانند به بیش از یک نوع عفونت ناشی از کروناویروس در طول زندگی مبتلا شوند. تمامی افراد در طول زندگی حداقل به یک نوع از کروناویروس ها مبتلا می شوند.
گفته می شود که توانایی بسیار زیاد جهش در کروناویروس ها چیزی است که آنرا بسیار واگیردار می کند.
برای جلوگیری از انتقال، حتماً در هنگام مشاهده علائم در منزل بمانید و استراحت کنید و از تماس نزدیک با افراد دیگر پرهیز کنید. پوشاندن دهان و بینی با دستمال یا پارچه در هنگام سرفه یا عطسه هم میتواند به جلوگیری از شیوع کروناویروس ها کمک کند. حتماً هرگونه دستمال و پارچه استفاده شده را دور ریخته و بهداشت را در خانه رعایت کنید.
۲۰۱۹nCov:
در سال ۲۰۱۹ میلادی، مرکز کنترل و پیشگیری از امراض آمریکا( CDC) نظارت بر شیوع کروناویروس جدید را آغاز کردند. مقامات بهداشتی ابتدا این ویروس را در شهر" ووهان" واقع در استان" هوبئی" چین شناسایی کردند و آن را ۲۰۱۹nCov نامگذاری کردند.
این ویروس تا به حال ده ها هزار نفر را در۸۵ کشور جهان مبتلا کرده است.
در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت( WHO) یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی را در مورد ۲۰۱۹nCov اعلام کرده است.
بعضی از اولین افرادی که به ۲۰۱۹nCov مبتلا شدند ارتباطی با بازار حیوانات و غذاهای دریایی داشتند. این موضوع در ابتدا نشان می داد که حیوانات، ویروس را به انسان منتقل می کنند. با این حال افرادی با تشخیص جدیدتر هیچ ارتباطی با قرار گرفتن در معرض این بازار نداشتند که این مسئله نشان می دهد انسانها می توانند این ویروس را به یکدیگر منتقل کنند.
اطلاعات در خصوص کروناویروس جدید فعلا کم است. در گذشته، مشکلات تنفسی که از کروناویروس هایی مثل سارس و مرس ایجاد می شوند ، از طریق تماس نزدیک گسترش یافته اند.
سرعت شیوع و گسترش ویروس ها به طور کلی زیاد است اما کروناویروس ها سرعت انتشار بیشتری دارند و هنوز در دانش پزشکی جهان درمورد سرعت انتشار آن ها نیز اطلاعات کافی وجود ندارد.
علائم افراد مبتلا به این کروناویروس جدید از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این ویروس میتواند علائم متعددی به وجود آورد یا میتواند بدون داشتن هیچ علامتی فردی را مبتلا سازد. با این حال، این بیماری همچنین میتواند به بیماری شدید منجر شود و امکان دارد کشنده باشد. علائم رایج عبارتند از:تب، نفس تنگی و سرفه. ممکن است دو تا ۱۴ روز طول بکشد تا فرد پس از عفونت متوجه علائم آن شود.
در حال حاضر هیچ واکسن (vaccine) قطعی برای ۲۰۱۹nCov در دسترس نیست. با این حال، دانشمندان موفق شده اند همان ویروس را تکثیر کنند. این امر میتواند شناسایی و درمان زودرس را در افرادی که ویروس دارند ولی هنوز علائمی را نشان نمی دهند، میسر سازد.
سارس:
سندروم تنفسی حاد( SARS) یک بیماری قابل سرایت است که به وسیله کروناویروس SARS- CoV به وجود می آید و بطور معمول منجر به ذات الریه های کشنده می شود.
این ویروس در نوامبر سال ۲۰۰۲ میلادی در استان" گوانگ دونگ" در جنوب کشور چین شروع شد و عاقبت به هنگ کنگ رسید. از آن جا هم به سرعت در سرتاسر جهان گسترش یافته و مردم ۳۷ کشور جهان را مبتلا کرد.
SARS- CoV ویروس بسیار منحصر به فردی است. این ویروس می تواند هر دو دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را آلوده کند و همچنین می تواند باعث گاستروآنتریت( بیماری التهاب معده ای روده ای) شود.
علائم سارس در طول یک هفته بروز می کند و با تب آغاز می شود. در ابتدای بیماری، افراد علائمی مثل بیماری آنفولانزا از خود بروز می دهند. این علائم حاوی سرفه خشک، لرز، اسهال، نفس تنگی و درد است.
هم چنین در پی ابتلا به سارس ابتلای به سینه پهلو و التهاب شدید ریوی بسیار بالاست. در توسعه یافته ترین مرحله سارس سبب نارسایی ریه ها، قلب یا کبد (Liver) می شود.
در طول شیوع سارس، ۸۰۹۸ مورد ابتلا با ۷۷۴ تلفات تائید شده وجود داشته است. این آمار برابر با نرخ مرگ و میر ۹.۶ درصدی است. مرگ و میر در بزرگسالان مسن بیشتر بود و نیمی از افراد آلوده بالای ۶۵ سال که به این ویروس مبتلا شدند، جان خود را از دست دادند. سارس سرانجام در ژوئیه سال ۲۰۰۳ میلادی تحت کنترل قرار گرفت.
مِرس:
مرس به وسیله کروناویروس MERS- CoV تشکیل میشود که برای بار اول در سال ۲۰۱۲ میلادی شناخته شد.
این بیماری تنفسی شدید ابتدا در عربستان سعودی ظاهر شد و پس از آن در سایر کشورها نیز رواج یافت. بزرگترین شیوع مرس خارج از شبه جزیره عربستان در سال ۲۰۱۵ میلادی در کره جنوبی رخ داده است.
علائم آن حاوی تب، تنگی نفس و سرفه است. این بیماری از طریق تماس نزدیک با افرادی که به آن آلوده شده اند، توسعه و گسترش می یابد. با این حال، تمام موارد مرس با افرادی مرتبط بوده است که به شبه جزیره عربستان سفری داشته اند.
مرس در ۳۰ تا ۴۰ درصد افرادی که به آن مبتلا شدند، کشنده بوده است.
- 16
- 1
