شرکت در مناسک حج امروزه فرا تر از روابط دوجانبه کشور هاست. شرکت در این مراسم بیشتر به عنوان یک وظیفه شخصی برای افراد مستطیع، نیاز به مدیریت خاصی دارد. اگر مسائل سیاسی و روابط دوجانبه بتواند آثار منفی و یا فشاری بر روند اجرای این فریضه بزرگ ایجاد کند، دراین صورت مسئولین کشور و به خصوص مراجع مذهبی نظر و ارزیابی خود را به مردم اعلام می کنند.
در شرایط فعلی اینگونه به نظر می رسد که مسئولین کشور و بعثه مقام معظم رهبری به این جمع بندی رسیده اند که می توانیم مراسم حج را انجام بدهیم و علی الظاهر ضمانت های لازم را هم برای حجاج ایرانی از مسئولین سعودی گرفته اند.
اما حج طبق دیدگاه امام خمینی و نظر مقام رهبری صرفا انجام یک مراسم عبادی نیست بلکه مجموعه ای از اهداف و مفاهیم در آن مستتر است. باید به مفاهیم کامل حج عمل و در جهت رسیدن به آن تلاش کرد؛ مهم ترین مفاهیم حج عبارت اند از رسیدگی به وضع امت اسلامی و مشکلات جهان اسلام که بهترین مکان برای حل این موضوعات مراسم حج است. البته به این معنا نیست که حجاج ایرانی برای خود سخنران داشته باشند و شعارهای خاصی بدهند. آنچه که از آیات قرآن کریم مستفاد می شود این است که باید یک دادوستد فکری بین حجاج کشور های مختلف صورت بگیرد و مسائل جهان اسلام در این دیدار ها به بحث گذاشته شود و نیازی نیست که این دیدار ها حتما به تنش کشیده شود بلکه باید به دنبال یافتن راه حل برای مسائل جهان اسلام بود.
این اقدام می تواند توسط بعثه های حج انجام گیرد و در بین مردم منعکس شود. علاوه بر این حجاج ایرانی زمانی که وارد اجرای مناسک حج یا نماز های جماعت می شوند می توانند با سایر حجاج روابط انسانی و دوستانه و برادرانه برقرار کنند، به یکدیگر کمک کنند و اخلاق اسلامی را به وجه کامل به منصه ظهور برسانند. حال اگر در برابر رفتار های زشت و نامناسب برخی از اعضای فرقه وهابی قرار گرفتند باید با متانت از کنار آن ها عبور کنند و همچنان اخلاق
اسلامی را سرلوحه کار خود قرار دهند و از انجام اعمالی که در دید سایر مذاهب اسلامی ناپسند تلقی می شود پرهیز کنند. اما اگر مسئولان رسمی دولتی عربستان اقداماتی خلاف شئونات انجام دادند باید تدابیر لازمی از سوی مسئولان بعثه حج ایران و سایر کشور ها اسلامی اندیشیده شود تا بتوانند در مقابل آن ها عکس العمل مناسبی نشان دهند تا مجموعه اعمال حج و مقدمات و جمع بندی نهایی آن به اقدام مثبت و فراگیر همه جانبه ای خاتمه داده شود.
- 19
- 3