اعمال ایام البیضایام البیض چه روزهایی هستند؟
اَیامُ لَیالِی البیض یا ایام البیض همان روزهای شب های سفید معنا می شود که در عبارت دوم لیالی حذف شده است، بیض جمع بیضاء به معنی سفید است. اعراب از قدیم الایام عادت داشتند که ماه را براساس مقدار روشنایی ماه اسم گذاری کنند، ایام البیض به زمانی گفته می شود که روشنایی ماه بسیار زیادتر از سایر شب ها است. از جمله دیگر نام های این دوران می توان به اَواضح و غُرّ اشاره کنیم.
از جمله دلایل دیگری که می توان به این نامگذاری نسبت داد در علل الشرایع آمده است:
«جبرئیل آدم(ع) را در حالی که سر تا پا سیاه شده بود به زمین فرود آورد. فرشتگان وقتی آدم را با این هیئت دیدند به ضجه در آمده و گریستند و به درگاه حق تعالی عرضه داشتند: پروردگارا مخلوقی را آفریدی و از روح خود در او دمیدی و فرشتگانت را به سجده کردنش وادار نمودی حال با یک گناه رنگ سفیدش را به سیاهی مبدل فرمودی!؟
منادی از آسمان ندا می‌دهد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر، آدم آن روز را که مطابق با روز سیزدهم ماه بود روزه گرفت، پس ثلث سیاهی از او زائل گشت. سپس منادی در روز چهاردهم نداء کرد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر. آدم آن روز را هم روزه گرفت و ثُلث (یک سوم) دیگر از سیاهی زائل گردید. روز پانزدهم باز منادی او را به گرفتن روزه دعوت نمود، وی آن روز را هم روزه گرفت و تمام سیاهی او زائل گردید و به همین خاطر این ایام به ایام البیض موسوم شد.»
روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری به عنوان ایام البیض یا روزهای سفید شناخته می شود. در روایات توصیه شده است در این زمان مومنان روزه بگیرند و اعمال خاصی را انجام دهند. نزد شیعیان، ایام البیض رجب و در مرتبه بعد شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.
اعمال ایام البیض در ماه رمضاناعمال ارزشمند در ایام البیض
از جمله مهمترین اعمالی که می توان برای ایام البیض درنظر داشت؛ اعتکاف و روزه داری است. همانطور که علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می نویسند: زمانی که حضرت مریم (س) به افتخار دیدار با فرشته الهی نائل آمد از مردم فاصله گرفت، هدف از دوری کردن از مردم روی آوردن به سنت اعتکاف بوده است.
همچنین علامه مجلسی در بحار الانوار درباره اعتکاف حضرت سلیمان در بیت المقدس روایت می کند و علامه حلی هم در کتاب تذکره الفقها خود درباره مشروعیت این ایام در ادیان گذشته توضیح می دهد. باید اشاره کرد که ایام البیض پیشینه ای تاریخی به قدرمت ادیان الهی و آسمانی دارند.
درخصوص فضیلت ایام البیض ایت الله جوادی آملی اینگونه می نویسند:
عبادت ذات اقدس اله، شئونی دارد نظیر طواف در حج و عمره، گاهی هم وقوف و عکوف و اقبال همراه با تعظیم و بزرگداشت را در خانه خود واجب یا مستحب می‌شمارد، نظیر اعتکاف. از اینکه اعتکاف در کنار طواف و عدل رکوع و سجود قرار گرفته معلوم می‌شود که از بارزترین مصادیق بندگی در پیشگاه ذات اقدس اله است.
اعمال ارزشمند ایام البیضاعمال در شب سیزدهم:
در شب سیزدهم سفارش شده است دو رکعت نمازه بخونید که در هر رکعت سوره های حمد، یس، تبارک الملک و توحید قرائت شوند.
اعمال روز سیزدهم:
در روز سیزدهم توصیه به گرفتن روزه می شود، همچنین اگر فردی قصد دارد اعمال ام داوود را انجام دهد باید در این روز روزه داشته باشد.
اعمال شب پانزدهم:
توصیه می شود در شب پانزدهم شش رکعت نماز به سه سلام به همان کیفیت شب سیزدهم انجام شود، همچنین غسل، احیاء و زیارت امام حسین به همراه خواندن سی رکعت نماز که در هر رکعت یک مرتبه حمد و ده مرتبه سوره خوانده می شود، صورت گیرد.
دوازده رکعت نماز که در هر رکعت به یک سلام ختم می‌شود که در هر رکعت هر یک از سوره‌های حمد، توحید، فلق، ناس، آیة الکرسی و قَدْر چهار مرتبه نیز توصیه شده است، البته باید بعد از سلام این نماز چهار مرتبه گفته شود:
"اَللهُ اَللهُ رَبّی لااُشْرِک بِهِ شَیئا وَلا اَتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِیاً".
اعمال روز پانزدهم:
در روز پانزدهم توصیه می شود که مومنان غسل کرده، اعمال ام داود را انجام دهند، زیارت امام حسین بخوانند و سپس نماز سلمان را به جای بیاورند.
خواندن چهار رکعت نماز به دو سلام، و بعد از سلام گفته شود: "اَللّهُمَّ یا مُذِلَّ کلِّ جَبّارٍ؛ وَ یا مُعِزَّ الْمُؤْمِنینَ اَنْتَ کهْفی حینَ تُعْیینِی الْمَذاهِبُ؛ وَ اَنْتَ بارِئُ خَلْقی رَحْمَةً بی‌وَ قَدْ کنْتَ عَنْ خَلْقی غَنِیاً وَ لَوْ لارَحْمَتُک لَکنْتُ مِنَ الْهالِکینَ وَ اَنْتَ مُؤَیدی بِالنَّصْرِ عَلی اَعْداَّئی وَ لَوْ لانَصْرُک اِیای لَکنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحینَ یا مُرْسِلَ الرَّحْمَةِ مِنْ مَعادِنِها وَ مُنْشِئَ الْبَرَکةِ مِنْ مَواضِعِها یا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالشُّمُوخِ وَالرِّفْعَةِ فَاَوْلِیاَّؤُهُ بِعِزِّهِ یتَعَزَّزُونَ وَ یا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوک نیرَ الْمَذَلَّةِ عَلی اَعْناقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَواتِهِ خاَّئِفُونَ اَسئَلُک بِکینُونِیتِک الَّتِی اشْتَقَقْتَها مِنْ کبْرِیاَّئِک وَ اَسئَلُک بِکبْرِیاَّئِک الَّتِی اشْتَقَقْتَها مِنْ عِزَّتِک وَ اَسئَلُک بِعِزَّتِک الَّتِی اسْتَوَیتَ بِها عَلی عَرْشِک فَخَلَقْتَ بِها جَمیعَ خَلْقِک فَهُمْ لَک مُذْعِنُونَ اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیتِهِ." نیز توصیه شده است.
اعتکاف از اعمال مهم در ایام البیضخواندن دعای مجیر در ایام البیض
دعای مجیز در شب های ایام البیض توصیه شده است، براساس روایات هر فردی که این دعا را در این دوران در ماه رمضان بخواند، گناهانش آمرزیده می شوند حتی اگر به اندازه دانه های باران، برگ های درختان و ریگ های بیابان گناه داشته باشد. خواندن آن برای شفای بیمار و ادای دین و بی‌نیازی و توانگری و رفع غم و اندوه سودمند است
اعتکاف در ایام البیض
اعتکاف به زمان خاصی تعلق ندارد، اما براساس روایات بهترین زمانی که می توان اعتکاف کرد ماه رمضان به خصوص دهه سوم آن می باشد. در ایران، از اولین سال‌های دهه هشتاد، گرایش به اعتکاف در ماه رجب رایج شد و امروزه در در «ایّام‌البیض» یا «روزهای سپید» این ماه (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵)، مراسم اعتکاف در اکثر شهرها و مساجد برگزار می‌شود
روزه داری از اعمال ایام البیضروزهداری در ایام البیض
به غیر از اعتکاف و سه روز روزه داری و در مسجد ماندن، روزه گرفتن عادی هم در ایام البیض ثواب دارد. براساس روایات ثوابی که روزه گرفتن در این سه روز دارد به اندازه تمام روزهای ماه خواهد بود، همچنین ثواب روزه داری در این ایام به اندازه ثواب روزه داری در کل ماه و ده برابر بیشتر است، همچنین از آنجایی که مدت زمان کمتری دارد، مومنان سختی کمتری متحمل خواهند شد. از پیامبر و امامان معصوم نیز روایت های بسیاری در این مورد نقل شده است.
گردآوری: بخش اعمال و مناسک حج سرپوش
- 14
- 1
