ذکر ماشاءالله در گذر زمان
ذکر ماشاءالله، عبارتی کوتاه اما پرمعنا، ریشه در عمق باورهای دینی و اعتقادات مردم دارد. با گفتن این جمله، فرد سپاسگزاری خود را از خداوند بابت هر آنچه که به او ارزانی داشته است، چه نعمتهای مادی و چه موهبتهای معنوی، ابراز میکند. این ذکر نه تنها نشانهای از شکرگزاری و تواضع است، بلکه باوری عمیق را به تقدیر الهی و قدرت لایزال او در دل نهفته دارد. ذکر ماشاءالله در طول تاریخ در میان جوامع مختلف اسلامی رواج داشته است. روایات و احادیث بسیاری نیز بر اهمیت و آثار این ذکر صحه میگذارند. برای مثال، امام صادق (ع) فرمودهاند: «هر گاه نعمتی دیدی، بگو ماشاءالله لا قوه الا بالله، زیرا این ذکر، موجب دفع چشمزخم میشود.»
معنای عمیق ذکر ماشاءالله
عبارت «ماشاءالله» به معنای «آنچه خدا خواست، همان شد» است. با گفتن این ذکر، فرد اذعان میکند که هر آنچه در زندگی او رخ میدهد، بر اساس مشیت و ارادهی الهی رقم خورده است. این باور، موجب ایجاد آرامش درونی و پذیرش حوادث و اتفاقات زندگی میشود. همچنین، فرد را از تکبر و غرور به دور میدارد و او را به سمت تواضع و شکرگزاری سوق میدهد. بخش دوم ذکر، یعنی «لا قوه الا بالله»، به معنای «هیچ قدرتی جز قدرت خدا وجود ندارد» است. این تاکید، علاوه بر شکرگزاری، یادآوری کنندهی ضعف و ناتوانی انسان در برابر عظمت و قدرت لایزال خداوند است.
کاربردهای ذکر ماشاءالله در زندگی روزمره
ذکر ماشاءالله کاربردهای گوناگونی در زندگی روزمره دارد. از جمله:
ابراز قدردانی و شکرگزاری:
هنگامی که به نعمتهای الهی، موفقیتها و دستاوردهای خود یا دیگران توجه میکنیم، گفتن ذکر ماشاءالله میتواند بیانگر شکرگزاری و قدردانی ما باشد.
دفع چشمزخم:
اعتقاد بر این است که گفتن ذکر ماشاءالله باعث دور شدن چشمزخم و دفع بلاها میشود.
ایجاد آرامش و امنیت:
تمرکز بر قدرت و مشیت الهی، که با گفتن ذکر ماشاءالله حاصل میشود، میتواند در ایجاد آرامش و امنیت درونی نقش موثری داشته باشد.
کسب رزق و روزی:
روایاتی وجود دارد که بر تاثیر ذکر ماشاءالله در افزایش رزق و روزی تاکید دارند.
ذکر ماشاءالله در حدیث و آیات قرآنی
امام صادق (ع) می فرمایند:
در شگفتم براي كسي كه طالب دنيا و زيباييهاي دنياست چگونه به ذكر «ماشاءالله لا قوه الا بالله» پناه نميبرد، زيرا خداوند بعد از ذكر ياد شده فرموده است: «مردي كه فاقد نعمتهاي دنيوي بود، خطاب به مردي كه از نعمتها برخوردار بود) فرمود: اگر تو مرا به مال و فرزند، كمتر از خود ميداني اميد است خداوند مرا بهتر از باغ تو بدهد.»
سوره کهف آیه ۳۹:
اگر باغ و بوستانی پر از میوه در اختیار دارید و بخواهید از آن حفاظت کنید تا از هر گونه بلای زمینی و آسمانی در امان بماند، این ذکر را بر زبان جاری کنید: ذکر «ماشا ءالله لاقوه الا بالله»
امام صادق (ع) می فرمایند:
«هر كه هفتاد مرتبه بگويد: ما شآءَ اللَّهُ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ الّا بِاللَّهِ؛ خدا هفتاد نوع از انواع بلا را از او بگرداند، كه آسان ترين آن ها خَنِق است».
سپس جمیل می پرسد: فداي تو گردم! خنق چيست؟ فرمود: «(پيچيده يا ناخوش و) بيمار نمي شود به واسطه دملها و مانند آنكه بر عضو برآيد»
امام جعفر صادق (ع) می فرمایند:
«چون كسي دعا كند و بعد از آنكه دعا كرد بگويد كه: ما شآءَ اللَّهُ لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ الّا بِاللَّهِ؛ «آنچه خواستِ خدا بود، نيست گرديدني و نه توانايي اي، مگر به خدا»، خداي تعالي بفرمايد كه:
بنده من تن به مردن داد و امر خود را به من وا گذاشت و امر مرا گردن نهاد، حاجتش را برآوريد».
ذکر ماشاءالله و ارتباط آن با توکل بر خدا
ذکر ماشاءالله زمانی تاثیرگذارتر خواهد بود که با توکل بر خداوند همراه باشد. توکل به این معناست که با تمام وجود به خداوند ایمان داشته باشیم و بدانیم که او خیر و صلاح ما را میخواهد. در این صورت، با گفتن ذکر ماشاءالله، نه تنها بر قدرت و حکمت الهی تاکید میکنیم، بلکه خود را نیز تسلیم ارادهی او مینماییم.
ذکر ماشاءالله و عادت به زبان خوش
عادت کردن به گفتن ذکر ماشاءالله، علاوه بر آثار و برکات معنوی، تاثیر مثبتی بر روحیه و کلام ما نیز دارد. با تکرار این ذکر، به مرور ذهن ما به دیدن خوبیها و زیباییهای زندگی عادت میکند و زبانمان نیز به گفتن کلمات مثبت و شکرآمیز گشوده میشود.
سپاسگزاری، کلید درهای موفقیت
یکی از نکات قابل توجه در مورد ذکر ماشاءالله، تاکید بر سپاسگزاری است. سپاسگزاری، نه تنها باعث ایجاد حس خوشبختی و رضایت خاطر در فرد میشود، بلکه با افزایش انگیزه و تلاش، زمینه را برای موفقیتهای بیشتر فراهم میسازد. تحقیقات روانشناسی نیز نشان دادهاند که افراد سپاسگزار، اهداف خود را با جدیت بیشتری دنبال کرده و در رسیدن به آنها موفقتر عمل میکنند.
ذکر ماشاءالله، سپر در برابر وسوسههای منفی
در زندگی روزمره، همواره با وسوسهها و افکار منفی روبرو هستیم. این افکار میتوانند آرامش و تمرکز ما را برهم ریخته و ما را از مسیر درست منحرف کنند. ذکر ماشاءالله، به عنوان ابزاری قدرتمند در برابر این وسوسهها عمل میکند. با تمرکز بر نعمتهای الهی و قدرت لایزال خداوند، ذهن از درگیر شدن با افکار منفی دور شده و به سمت مثبتاندیشی و شکرگزاری سوق پیدا میکند.
نحوه ختم ذکر ماشاء الله
همانطور که اشاره شد یکی از خواص مهم ذکر ماشاءالله مربوط به رفع حاجات و نیازهای بشر است، به همین دلیل در روایات و احادیث به آن سفارش شده است. ختم ذکر ماشاءالله خواص زیادی دارید برای این کار می توانید به عدد آن یعنی ۱۰۰۶ اکتفا کنید. هرکسی بتواند در مدت ۴۰ روز ۱۰۰۶ مرتبه این ذکر را بخواند، به زودی حاجت روا می شود.
سخن پایانی درباره ذکر ماشاءالله
ذکر ماشاءالله، با ظاهری ساده و کوتاه، باطنی زیبا و درخشان دارد. با تکرار این ذکر، نه تنها شکر خود را به درگاه الهی ابراز میکنیم، بلکه از آثار و برکات بیشماری در زندگی دنیوی و اخروی بهرهمند میشویم. پس بیاییم این گوهر گرانبها را در گنجینهی دل خود جای دهیم و با نور آن، مسیر زندگی را روشن و زیبا سازیم.
گردآوری: بخش دین و شریعت سرپوش
- 18
- 5