عملیات کربلای یک،آزاد سازی مهران/ شهادت سردار دستواره

به گزارش ایرنا، عملیات پیروزمندانه کربلای یک در روز نهم تیر ماه ۱۳۶۵ در منطقه عملیاتی دشت مهران ( جبهه میانی جنگ) با رمز یا ابوالفضل العباس(ع) توسط یگانهای عمل کننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج مستضعفان با اهداف بازپس گیری دوباره شهر مهران و ارتفاعات مرزی منطقه و سرکوب و منفعل کردن دشمن آغاز شد.

به نقل از سردار پاسدار مرتضی قربانی فرمانده وقت لشکر ۲۵ کربلا، رزمندگان اسلام در پاسخ به امر حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی که فرمودند «مهران باید آزاد گردد» پا به رکاب شدند و طی عملیات‌کربلای یک این شهر را آزاد کردند.

این فرمانده دوران دفاع مقدس پیش تر درباره آزاد سازی شهر مهران تصریح کرده بود که « در سال‌های ۶۳ و ۶۴ جنگ وارد مرحله جدیدی شده بود، صدام به کمک کشورهای عربی و غربی مجهزتر شده بود و توپخانه ها، تانک‌ها و نفربرهای زیادی در مرزهای غربی و جنوبی مستقر کرده بود تا بتواند بر ما غلبه کند اما به لطف خدا ما توانستیم با اجرای پیروزمندانه عملیات والفجر ۸ و فتح فاو، مشت محکمی بر دهان صدام و حامیانش زده و به لحاظ سیاسی و نظامی شکستی سنگین را بر آنان تحمیل کنیم،

به هرحال دشمن غافلگیر شده بود و تلاش می‌کرد به کمک حامیانش مجدداً خودش را بازسازی کند که این بار به کمک منافقین خائن که بارها به کمک صدام آمده بودند و هربار شکست خورده بودند، به مهران حمله کرده و شهر مهران را در اختیار گرفتند. 

وی افزود: شهر مهران در راستای ارتفاعات جبل الحرمین، و کانی سخت قرار دارد و قبلاً ارتفاعات کله قندی طی عملیات والفجر ۳ آزاد شده بود، بنابراین ارتفاعات مشرف به شمال شرق، جاده‌های منتهی به مهران از سمت دهلران و ایلام در اختیار ما بود و دشمن بر سمت شرقی و ارتفاعات قلاویزان مسلط بود.

در واقع بیشتر ارتفاعات مشرف به شهر در اختیار ما بود اما خود شهر مهران با این که خالی از سکنه و تخریب شده بود، در اختیار ارتش عراق بود و همین موجب استفاده تبلیغاتی دشمن شده بود که صدام اشغال مهران را در مقابل اشغال فاو به رخ می کشید. در همان زمان بود که جلسه‌ای با حضور فرماندهان در اهواز برگزار شد و طبق دستور حضرت امام خمینی(ره) جهت آزادسازی مهران، مقرر شد تا گردان هایی از لشکر ۴۱ ثارالله، ویژه ۲۵ کربلا، ۱۷ علی ابن ابی طالب(ع)، لشکر ۲۷ محمد رسول الله(ص)،لشکر ۵ نصر ، تیپ امام رضا (ع) ویگانهای بیشماری از سپاه و بسیج که در منطقه جنوب مستقر بودیم به مهران اعزام شده و مهران را پس بگیریم.»

درعملیات موفق کربلای یک رزمندگان اسلام و یگان‌های عمل کننده نیروی زمینی سپاه، شامل لشکرهای «۴۱ ثارالله کرمان ، ۱۷ علی ابن ابیطالب(ع) مرکزی، ۲۷ محمد رسول الله(ص) تهران و امیرالمؤمنین(ع) ایلام» حضور داشتند و با رشادت های خود اجازه عرضه اندام به دشمن بعثی را در خاک کشورمان ندادند و از طرفی در این عملیات سردار پاسدار محمد رضا دستواره فرمانده شجاع لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص) تهران و جمعی از عاشقان حضرت روح الله (ره) به شهادت رسیدند. 

دراین عملیات؛منفعل کردن سیاست تهاجمی عراق، هدف عمده ای بود که نیروهای سپاه و بسیج به خوبی توانستند به آن دست یابند، سرعت عمل، اعتقاد یگان ها، حفاظت عملیات، فریب دشمن، تناسب نیروها با طرح عملیات، انجام کارهای مهندسی لازم و ... از جمله عوامل بارز و موثر در این عملیات بود.

طی این عملیات، منطقه ای به وسعت ۱۷۵ کیلومتر مربع از خاک ایران و عراق شامل شهر مهران و روستاهای اطراف آن، جاده دهلران - مهران در کشورمان، ارتفاعات حساس و سرکوب قلاویزان و حمرین و نیز دو پاسگاه مرزی آزاد شد، همچنین عقبه های دشمن از جمله شهرهای بدره و زرباطیه در دید و تیر قوای خودی قرار گرفت.

در عملیات کربلای یک ، ۱۲۱۰ نفر از نیروهای دشمن اسیر شدند.

این در حالی بود که قبل از انجام عملیات استراتژیک کربلای یک و به دنبال عملیات غافلگیر کننده والفجر ۸ در ماههای پایانی سال ۱۳۶۴ و تصرف شهر استراتژیک فاو توسط رزمندگان اسلام و به هم خوردن توازن سیاسی - نظامی به نفع جمهوری اسلامی، رژیم عراق شیوه ای جدید برگزید و درصدد فعال شدن در جبهه زمینی و موضع تهاجمی برآمد و این استراتژی را بعد از اشغال مهران، به استراتژی دفاع متحرک نامگذاری کرد.

عراق می کوشید تا با ادامه عملیات های خود نقاط دیگری را تصرف کند، ادامه چنین وضعیتی می توانست عواقب وخیمی را هم از بُعد نظامی و هم از بُعد سیاسی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته باشد و بر همین اساس، برای مقابله با حرکت جدید عراق انجام عملیات برای آزاد سازی شهر مهران و ارتفاعات آن مورد تاکید فرماندهی کل قوا و مسئولان لشکری کشورمان قرار گرفت.

در عملیات کربلای یک تلاش اصلی بر انجام عملیات از محور ارتفاعات قلاویزان و یال های آن تا رودخانه گاوی در نظر گرفته شد، بر همین اساس، عملیات در سه مرحله به ترتیب زیر طراحی گردید:

مرحله اول؛ تامین ارتفاعات قلاویزان ایران تا روستای امام زاده سید حسن.

مرحله دوم؛ تامین ارتفاعات جبل حمرین تا شیار مگ سوخته و در امتداد آن، تامین روستاهای بهین، بهروزان و هرمزآباد.

مرحله سوم؛ تصرف خاکریز عملیات والفجر۳، که روستای فرخ آباد تا زیر ارتفاعات ۲۲۳ قلاویزان داشت و در نتیجه آزاد سازی مهران در این مرحله تامین گردید.

مرحله اول عملیات در ساعت ۲۲:۳۰ روز ۹/۴/۱۳۶۵ با رمز یا ابا الفضل العباس، ادرکنی آغاز شد و نیروهای خودی در اغلب محورها خطوط دشمن را شکسته و تا قبل از روشنایی صبح ضمن انهدام بیش از ۱۰ گردان پیاده عراق، اهداف مرحله اول و قسمتی از مرحله دوم عملیات را به تصرف درآوردند.

ساعاتی بعد، دشمن با به کارگیری نیروهای احتیاط خود به محور امامزاده سید حسن پاتک کرد که با مقابله قوای خودی خنثی شد، سپس، یگان های خودی با مشاهده از هم گسیختگی نیروهای دشمن، عملیات را – طی روز اول – بدون وقفه ادامه دادند.

در شب دوم، کلیه یگان های عمل کننده ضمن پیشروی در باقی مانده محدوده مرحله دوم عملیات، تا قبل از روشنایی صبح، خط سراسری – از هرمزآباد تا شیار مگ سوخته – را کاملا تامین کرده و مقداری از محدوده مرحله سوم عملیات را نیز تامین کردند.

از آغاز ادامه عملیات در روز دوم در کلیه محورها ادامه یافت و نیروهای رزمنده ضمن به اسارت درآوردن تعدادی از نیروهای دشمن، به باغ کشاورزی وارد شدند و سپس در حدود ساعت ۱۲ ظهر شهر مهران آزاد شد.

ساعت ۶ صبح روز سوم، دو تیپ گارد ریاست جمهوری به ارتفاع ۲۱۰ پاتک کرد، پس از یک درگیری سخت ارتفاع مذکور را تصرف کرد. به همین خاطر، نیروهای خودی مستقر در این منطقه حدود ۲۰۰ متر عقب نشینی تاکتیکی کردند.

در ادامه عملیات، رزمندگان اسلام از محورهای قلعه کهنه و فرخ آباد به طرف تپه های غلامی و پاسگاه دراجی حرکت کرده ضمن پاکسازی کامل منطقه، تعداد زیادی از نیروهای دشمن را به اسارت درآوردند.

در جریان مرحله چهارم عملیات، که از ساعت ۲۴ روز ۱۲/۴/۱۳۶۵ آغاز شد، با ورود قوای خودی به روستای فیروز آباد، دشمن عقب نشینی بزرگی کرد. سپس، خاکریزی از فیروزآباد تا یال های ارتفاعات قلاویزان احداث کردند. درگیری، همچنان در اطراف ارتفاعات ۲۲۳ ادامه داشت و دشمن، فشاری قابل ملاحظه در نقاط مختلف وارد کرده، تنها ارتفاعات فوق را در تصرف خود نگه داشته بود. حدود ساعت ۷ صبح روز ۱۳/۴/۱۳۶۵ پاتک شدید دشمن روی ارتفاعات قلعه آویزان – به منظور تصرف قله ۲۰۰ – شروع شد؛ لیکن با مقاومت و حملات پی در پی قوای خودی، این پاتک شکست خورد.

در روز پنجم، ارتفاع ۲۱۰ مجددا به تصرف نیروی خودی درآمد و در سحرگاه روز ششم نیز رزمندگان در مرحله پنجم عملیات با حمله به ارتفاع ۲۲۳، ضمن تامین اهداف تعیین شده، قرارگاه تاکتیکی لشکر ۱۷ زرهی عراق را به تصرف درآوردند.

در تاریخ ۱۸/۴/۱۳۶۵، علاوه بر تصرف باقی مانده یال های غربی ارتفاع ۲۲۳، قرارگاه تاکتیکی تیپ ۲۴ مکانیزه عراق منهدم و فرمانده آن به همراه تعدادی دیگر اسیر شد.

عملیات کربلای یک که منجر به آزادسازی منطقه مهران و ارتفاعات فوق استراتژیک قلاویزان و چندین منطقه دیگر شده بود، جز با مجاهدت و ایثارگری انسانهایی که از جنس آسمان بودند، انجام شدنی نبود، رزمندگانی که نزدیک به یک سال به طور دائم در مناطق عملیاتی حضور داشتند تا امروز با همین آرامش بنشینیم و از افتخار آفرینی هایشان بگوییم.

یاد شهدای این عملیات را گرامی می داریم.