پاسخ امام جواد(ع) درباره 'حج' صحیح

به گزارش تسنیم، امام جواد علیه‌السلام در اوائل خلافت معتصم علی‌رغم کنترل شدیدی که بر ایشان اعمال می‌شد، موفق به حضور در مراسم حج شدند، در همان سال و در ضمن مراسم حج‌، شخصی از اهالی سجستان حضور آن امام رسیده و عرضه داشت‌: ای پسر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله‌، من در شهری زندگی می‌کنم که حاکم آن نسبت به شما ارادت دارد.

مالیاتی بر من وضع کرده که از توانم خارج است؛ اگر ممکن است نامه‌ای به او نوشته و در این باب مرا مساعدت فرمایید؛ حضرت فرمود: اما من او را نمی‌شناسم، آن شخص می‌گوید: عرض کردم، فدایت شوم‌، او خود را از دوستداران شما معرفی می‌کند؛ چند کلمه از طرف شما کافی است تا این مالیات سنگین از من برداشته شود. 

حضرت با بزرگواری تمام‌، کاغذ و قلم خواسته و اینگونه نوشت‌: به نام خداوند بخشنده مهربان؛ اما بعد، همانا حامل این نامه‌، از تو به نیکویی در مذهب و مرام خویش یاد کرده و آگاه باش آنچه از عمل خیر به تو سود رساند، همان است که به نیکی رفتار کنی بنابراین با برادران دینی خویش نیک رفتار بوده و متوجه باش که حقتعالی روزی از تو، پیرامون سبک و سنگین عملت پرسش خواهد نمود.

او می‌گوید نامه را برداشته و به سرعت به سوی شهر خویش روانه شدم حسین بن عبدالله نیشابوری که والی شهرمان بود وقتی نامه را دید، اشک‌ریزان آن را بر چشم و صورت خویش مالیده و بوسید و آنگاه از نیاز من پرسید؛ وقتی حاجتم را گفتم‌، دستور داد که مالیات از من برداشته شده و حقوقی نیز برای من و خانواده مقرر ساخت و تا زنده بود، همین وضعیت ادامه داشت.

روایتی دیگر از حج به جای آوردن امام جواد علیه‌السلام 

شخصی به نام موسی بن قاسم از اصحاب آن حضرت می‌گوید: در مراسم حجی شرکت داشتم که افتخار همراهی با حضرت جواد علیه‌السلام نیز برای میسور شد؛ در حین مناسک حج ، حضور امام رسیده و عرض کردم: ای فرزند رسول الله صلی الله علیه و آله‌، من می‌خواستم از جانب شما و پدرتان (حضرت رضا علیه السلام ) طواف انجام دهم‌، شنیدم که شخصی می‌گفت : طواف به جای اوصیاء الهی صحیح نیست. (حال تکلیف چیست؟)

حضرت فرمود: بلکه جائز است و می‌توانی چنین کنی‌.

من نیز با فراغ و آسودگی قلبی به نیابت از آن حضرت و پدرش‌، با اجازه خود او، طواف به جای آوردم؛ سپس خدمت آن حضرت عرض کردم‌: من روزی از جانب رسول الله صلی الله علیه و آله طواف به جای آوردم‌. حضرت با شنیدن نام جد خویش‌، سه مرتبه به وی درود فرستاد.

سپس ادامه دادم‌: در روز دوم از جانب امیرالمؤمنین طواف کرده و همینطور در روزهای دیگر به نیت پدران معصومتان طواف نمودم و در روز دهم نیز از جانب شما طواف کردم و بر این نعمت ولایت شما خاندان که حقتعالی به من ارزانی داشته‌، شکر گذارم‌.

امام جواد فرمود: به خدا قسم‌، این حالت (توجه به ولایت ما) همان دینی است که حقتعالی از بندگان خواسته است‌.

عرض کردم‌: گاهی نیز از جانب مادرتان فاطمه علیهاالسلام‌، طواف می‌کنم؛ فرمود: به همین عمل کن که فضیلت و برتری فراوانی نزد ذات کبریایی دارد.

روایت علی بن مهزیار از حج آن حضرت

علی بن مهزیار از جمله راویان مخصوص و اصحاب ویژه امام جواد علیه السلام و امامان بعد از اوست؛ وی در سالی که مشرف به حج شده بود افتخار شرفیابی به حضور امام جواد علیه السلام را پیدا کرد؛ او می‌گوید: شبی امام جواد علیه السلام را دیدم که طواف نساء به جا آورده و سپس نزد مقام ابراهیم نماز طواف را نیز گزارده و سپس با وقار خاصی به سوی زمزم رفت؛ مقداری از آب آن نوشیده و آب آن را به تن خود پاشید؛ امام این عمل را هر سالی که به موسم حج می‌آمد، تکرار می‌کرد.

کدام حج صحیح است

ابو عبدالله خراسانی از کسانی بود که در ابتداء به مکتب امامت نگرویده بود؛ وی پس از هدایت قلبی و راهیابی به مکتب زنده تشیع، در یکی از مسافرتهای حج خدمت امام رسیده و عرض کرد: من سالهای گذشته در حالی که مخالف روش شما بودم حج بجا آوردم و امسال با شرفیابی به شناخت و معرفت امامت‌، حج انجام داده‌ام‌. به نظرم حج سالهای گذشته‌ام باطل بوده است؛ نظر شما پیرامون این حج چیست‌؟

امام جواد علیه السلام فرمود: حج امسال‌، صحیح بوده و کفایت از حجه‌الاسلام نموده و حج سالهای پیش مستحبی محسوب می‌گردد (در واقع این فراز از فرمایش امام تایید آیه‌ای است که می‌فرماید: خداوند به سبب توبه‌، بدیهای شما را تبدیل به نیکی می‌کند)

کرامتی از آن حضرت  

شخصی به نام این حدید، از شیعیان آن امام بزرگوار می‌گوید: در مراسم حجی که به همراه جمعی از دوستان شرکت داشتیم‌، قبل از رسیدن به مکه و در مسیر، مورد دستبرد راهزنان واقع شدیم؛ آنها هر چه توانستند از لباس و پول بردند؛ با غم و اندوه بسیاری وارد مکه شدیم.

ناراحتی شدیدی بر جمع ما حکمفرما بود تا اینکه مطلع شدیم امام جواد علیه السلام را در موسم حج زیارت خواهیم نمود؛ من با اشتیاق فراوانی‌، بدون فوت وقت خود را به مدینه رساندم‌؛ وقتی به زیارت وی نائل شدم تعدادی لباس و مقداری معتنابهی پول در اختیارم گذاشته فرمود بین دوستانت به مقدرای که دزد از ایشان برده تقسیم کن‌.

ابن حدید می‌گوید: مرحمتی آن حضرت را برده و بین دوستانم تقسیم کرده و جالب این بود که دقیقا به اندازه‌ای بود که از ما برده بودند.

روایتی از آخرین حج

علی بن مهزیار در روایت دیگری پیرامون آخرین حج امام (در سالی که منجر به شهادت آن حضرت گردید، این چنین گفته است: امام جواد علیه السلام را در آن سال، در مراسم حج دیدم که با بیت‌الله الحرام وداع کرده و سپس طواف (وداع ) به جای آورد.

او در هر شوطی رکن یمانی را زیارت می‌کرد و در شوط هفتم علاوه بر رکن یمانی‌، حجر را نیز زیارت کرده و دست خود را بر آن کشید و سپس نزد مقام ابراهیم علیه‌السلام رفته و پشت آن دو رکعت نماز به جای آورد؛ سپس در کنار «ملتزم» به دعاء و راز و نیاز ایستاد و قدری طول داد و بعد از آن از بیت‌الله خارج گردید.