مهم‌ترین آثار داستانی سال ۲۰۲۰

شیوع ویروس کرونا چاپ و فروش نسخه‌های چاپی را در دنیا متوقف و اقتصاد بازار کتاب را در این بخش دستخوش بحران بی‌سابقه‌ای کرده؛ با این حال بازار کتاب در حوزه آنلاین همچنان پررونق است. نویسندگان و ناشران نیز فرصت پیش‌روی فروش کتاب در بازار آنلاین را غنیمت شمرده‌اند و همچنان مانند دوران پیشاکرونا به نگارش و انتشار کتاب‌ها در زمینه‌های مختلف ازجمله کتاب‌های داستانی اشتغال دارند. امروز و درحالی‌که همچنان شیوع کرونا ادامه دارد و اغلب مردم همچنان در خانه‌هایشان هستند و کمتر از خانه بیرون می‌روند و وقت آزاد بیشتری نیز دارند، فرصت مناسبی برای کتاب‌خواندن و ایجاد کتابخانه‌های دیجیتال برای مردم فراهم شده است.

امروزه کتابخوانی از نظر اقتصادی نیز اهمیت یافته و هر فردی که به‌صورت آنلاین کتاب می‌خرد در واقع به اقتصاد فروشندگان کتاب، نویسندگان و تعداد زیادی از افرادی که در سیکل نگارش و انتشار یک کتاب فعالیت دارند، کمک می‌کند. کتاب در دوره شیوع کرونا می‌تواند به‌عنوان بهترین داروی تسلی‌دهنده در تسکین روح و روان انسان‌های در خانه مانده مؤثر واقع شود. در این گزارش که در نشریه گاردین انتشار یافته به بهترین کتاب‌هایی که تا‌کنون در سال ۲۰۲۰ انتشار یافته‌اند اشاره شده است. این کتاب‌ها شما را به دنیای رمان‌های طولانی یا به سطور داستان‌های کوتاه می‌برند. در این مطلب همچنین به رمان‌هایی در زمینه موضوعاتی نظیر خانواده، هویت و داستان‌های عاشقانه و به‌ویژه داستان‌های تاریخی و سیاسی پرداخته شده است.

«مرگ در دستانش»

اثر آتوسا مشفق

مرگ در دستانش، رمانی است که در ژانر تعلیق‌دار و ترسناک ماوراءالطبیعی نگاشته شده است. آتوسا مشفق، نویسنده آمریکایی از پدری ایرانی است که برای نخستین بار نامش را با رمان «آیلین» که در ایران توسط مهدی موسوی ترجمه شده، مطرح شد. آتوسا مشفق اما در رمان جدید خود به داستان دختری می‌پردازد که با سگش در حال قدم‌زدن در نزدیکی یک جنگل است که به کاغذی بر می‌خورد که زیر یک سنگ قرار داده شده. در این کاغذ فردی با دستخط خود نوشته: «نام او ماگدا بود. هیچ‌گاه راز قتل او برملا نخواهد شد. بدن بی‌جان او اینجاست. من او را نکشته‌ام.» با دیدن این دست‌نوشته، فرضیه‌های زیادی درباره اینکه ماگدا که بوده و چگونه کشته شده در ذهن این دختر شکل می‌گیرد.

«مردم پوتینی»

اثر کاترین بلتون 

در این کتاب روایتی جذاب از برخاستن نظام جدید روسیه از خاکسترهای اتحاد جماهیرشوروی به رهبری ولادیمیر پوتین، ارائه می‌شود. کاترین بلتون در این کتاب به بررسی شیوه استفاده مأموران سابق کی‌جی‌بی، ‌از نفوذ خود در مؤسسات و نهادهای روسیه برای برکشیدن خود به قدرت در این کشور پرداخته است. او برای آنکه کتاب مردم پوتینی، اثری کاملا محققانه جلوه کند، با مقاماتی در داخل کاخ کرملین، مقامات امنیتی، ثروتمندان، عناصر مافیا و اولیگارش‌های روسی گفت‌وگوهای زیادی انجام داده است. نتیجه این کتاب شاید چیزی مشابه یکی از رمان‌های جان له کاره باشد.

«چشمان کوچک»

اثر سامانتا شوبلین

شوبلین آرژانتینی در این کتاب به‌طور مبتکرانه‌ای به این مسئله می‌پردازد که اگر فردی می‌توانست به‌صورت مجازی و تصادفی وارد زندگی فردی کاملا ناشناخته شود، این اتفاق چه تأثیری می‌توانست بر هر دوی آنها بگذارد؟ و در نتیجه این اتفاق چه حقایقی از زندگی آنان آشکار خواهد شد؟ به باور منتقدان در کتاب چشمان کوچک، درباره نحوه ارتباط میان افراد و همدردی میان آنها در یک دنیای جهانی‌شده صحبت‌های زیادی می‌شود. مکاشفه شوبلین در دنیای تنهایی افراد و تجربیات آنلاین آنها در دوران شیوع کرونا و قرنطینه جهانی برای مخاطب این کتاب درک‌پذیر‌تر است.

«خانه شیشه‌ای»

اثر هیدلی فریمن

خاطره نگاری جذابی از داستان زندگی یک خانواده است که توسط هیدلی فریمن، خبرنگار روزنامه گاردین به نگارش درآمده. او در این کتاب داستان واقعی مادربزرگش، سالا گلاهس و ۳برادر خود را روایت می‌کند. هیدلی فریمن در واقع در این کتاب به تغییراتی که در زندگی اعضای خانواده‌اش در سال‌های پس از حادثه کشتار یهودیان در جنگ جهانی دوم، ایجاد شده بود، می‌پردازد.

«یادداشتی از آخرالزمان: سفری شخصی به پایان دنیا و بازگشت از آن»

اثر مارک اوکانل

اوکانل در این کتاب به بررسی این مسئله پرداخته که دنیای ما چگونه به پایان راه خود می‌رسد. او برای مستندکردن این کتاب با تعداد بسیاری از بازماندگان حوادث طبیعی و گروهی ازافراد گفت‌وگو کرده که بر این باورند که درصورت نزدیک‌شدن به آخرالزمان بهترین امید ما سفر به کره مریخ و زندگی‌کردن در آنجاست. او در این کتاب در واقع امیدهای فزاینده خود به آینده بشریت را مستند کرده است.

«رودهام»

اثر کورتیس سیتنفلد

کورتیس سیتنفلد در این کتاب به بررسی این موضوع می‌پردازد که اگر هیلاری رودهام با بیل کلینتون ازدواج نمی‌کرد چه اتفاقی رخ می‌داد. در این کتاب که بر مبنای تصورات نویسنده نگاشته شده، هیلاری کلینتون زندگی کاملا متفاوتی را در پیش می‌گیرد و پس از آشنایی با بیل کلینتون شک و تردیدهایی از آینده ازدواج با کلینتون ذهن هیلاری را به‌خود مشغول و او مسیر خود را از بیل کلینتون جدا می‌کند و دوران سخت جدایی از عشق زندگی‌اش را با ترک آرکانزاس پشت‌سر می‌گذارد و ۴دهه آینده زندگی خود را به تنهایی دنبال می‌کند و طی این ۴دهه چندبار با بیل کلینتون روبه‌رو می‌شود. کورتیس در این رمان به مکاشفه تنهایی، دمدمی مزاجی و گرفتن تصمیمات قاطع که از مشخصه‌های افرادی است که رسیدن به قدرت سیاسی را در سر می‌پرورانند، می‌پردازد. از لابه لای سطور این کتاب نویسنده این پیام را به مخاطب خود می‌رساند که زنان برای رسیدن به جاه‌طلبی‌های خود در دنیایی که توسط مردان اداره می‌شود راه سخت و دشواری در پیش دارند.

«کیم جیونگ، متولد۱۹۸۲»

اثر چو نام – جو

این کتاب درباره زنی است که نقش‌های پدرسالارانه را در زندگی خود ایفا می‌کند اما هیچ‌گاه موفق نمی‌شود به جایگاه مطلوب خود در اجتماع برسد. این کتاب تا‌کنون به فروش بالایی در کره‌جنوبی دست یافته و باعث بروز مباحثی درباره فمینیسم و نقش جنسیت در این کشور شده است. ضد‌فمینیست‌ها در کره‌جنوبی به‌شدت به محتوای این کتاب انتقاد و آن را کتابی توصیف کرده‌اند که باعث برانگیخته‌شدن احساسات مردستیزانه در کره‌جنوبی می‌شود.

«آیینه و نور»

اثر هیلاری مانتل

علاقه‌مندان به سری داستان‌های هیلاری مانتل و کتاب آیینه و نور ۸سال انتظار کشیدند تا آخرین کتاب از سه‌گانه داستان آیینه و نور که به داستان زندگی توماس کرامول می‌پردازد، انتشار یابد. توماس کرامول یکی از اصلی‌ترین وزرای هنری هشتم، پادشاه انگلیس بود که از خانواده‌ای عادی به بالاترین مراحل قدرت می‌رسد. در این کتاب فراز و فرود زندگی وی روایت شده است. هیلاری مانتل در کتاب اول این سری داستان‌ها به نام «تالار گرگ‌ها» به سال‌های اولیه زندگی توماس کرامول پرداخته بود. کتاب تالار گرگ‌ها به فارسی توسط کیومرث پارسای ترجمه شده است. هیلاری مانتل در سال۲۰۱۲ با نگارش کتاب «مجرمان را بیاورید»، توانسته بود جایزه بوکر را از آن خود کند.

«مسیر یادبود»

اثر ناتاشا تریتوی

برای ناتاشا تریتوی پایان مسیر همان آغاز مسیر است. تریتوی کتاب مسیر یادبود را بلافاصله با خاطراتش از دوران پس از قتل مادرش توسط پدرخوانده‌اش آغاز می‌کند. او در زمان مرگ مادرش تنها ۱۹سال داشت. تریتوی پس از این شروع شوکه‌کننده، به سال‌ها و رویدادهای پیش از قتل مادرش می‌پردازد. او در این کتاب به این نکته اذعان کرده که برای سال‌ها تلاش کرده خاطره حادثه قتل مادرش را به فراموشی بسپارد، اما خاطره قتل مادرش به‌طور عمیق در ذهنش ریشه دوانده بود. استحکام زبان تریتوی در این کتاب ریشه در شاعربودنش دارد. تریتوی شاعر آمریکایی است که در سال۲۰۰۷ برنده جایزه پولیتزر شده است.

«آب و هوا»

اثر جنی آفیل

در این رمان چند بخشی و سرگرم‌کننده و ترسناک، جنی‌آفیل به داستان زنی می‌پردازد که کار خود را به‌عنوان مشاور فردی که در زمینه ساخت و انتشار ویدئوهای زیست‌محیطی فعال است آغاز می‌کند. او به مرور با گوش‌دادن به بسیاری از پادکست‌ها  به این مسئله پی می‌برد که بحران‌ آب و هوا و بحران‌های سیاسی در دنیای امروزی به آستانه تحمل رسیده‌اند. آفیل از نزدیک ما را با زندگی روزمره افراد آشنا می‌کند و باعث می‌شود تا با نگرانی مسائل دنیای پیرامونی خود را دنبال کنیم. او آیینه‌ای در برابر دیدگانمان قرار می‌دهد تا متوجه شویم چقدر خودخواه هستیم و مسائل و مشکلات آب و هوایی و سیاسی که بر نسل‌های دیگر تأثیرگذارند را نادیده می‌انگاریم.

«شیر رنگین کمانی»

اثر پل مندز

پل مندز در رمانی اصیل و پرکنش که البته نخستین کتاب وی نیز هست، از لابه لای مضامین و محتوای ۲داستان مجزا از هم به زندگی مردان سیاه‌پوست در بریتانیا می‌پردازد. نورمن، بوکسوری که در دهه۱۹۵۰ وارد بریتانیا می‌شود و مرد سیاه‌پوست دیگری که پیشتر تعلقات مذهبی داشته و اکنون از نظر فکری و روحی و روانی احوالات درونی‌اش تغییر کرده و عاشق زنی شده است که هیچ‌گاه در شرایط عادی به فکرش هم نمی‌رسید، ۲شخصیت اصلی داستان هستند که نویسنده از خلال زندگی آنها وضعیت مردان سیاه‌پوست در بریتانیا را بررسی می‌کند.

«هزاران ماه»

اثر سباستیان بری

رمان هزاران ماه، داستان خیره‌کننده‌ای با محور خاطرات است. محل وقوع داستان شهر پاریس واقع در ایالت تنسی و زمان رخدادهای آن مدتی پس از خاتمه جنگ‌های داخلی آمریکاست. وینونا کول، دختر بچه یتمی از سرخ پوستان لاکوتا، سال‌های کودکی و نوجوانی خود را درخانواده‌ای غیرمتعارف در مزرعه‌ای در تنسی می‌گذراند اما آرامش شکننده این خانواده بر اثر حادثه‌ای دردناک به هم می‌خورد و وینونا در پی این حادثه تلاش می‌کند درک خود را از حوادث رخ داده بالا ببرد. هزاران‌ماه، داستانی است که در آن عشق و پشیمانی روایت می‌شود. این رمان، داستان زنی که مصمم به ادامه زندگی و نگارش حوادثی است که بر وی رفته است.

«هامنت»

اثر مگی اوفارل

نام این کتاب برگرفته از نام فرزند شکسپیر، شاعر و نمایشنامه‌نویس مشهور انگلیسی است که در سن ۱۱ سالگی از دنیا رفت. محور اصلی این داستان نیز مادر این پسر است که اوفارل در این کتاب دوباره نام آگنس را برای وی بر‌گزیده است. در این کتاب علاوه بر اینکه به زندگی روزمره و خانوادگی یک فرد مشهور پرداخته می‌شود، به راه‌ها و شیوه‌هایی اشاره شده که این خانواده برای کاهش غم و اندوه ناشی از دست‌دادن فرزند، به آنها متوسل می‌شوند. در واقع در این کتاب گذر خانواده شکسپیر و خود این نویسنده از این مرحله اندوهناک زندگی و بازگشت به زندگی عادی، روایت می‌شود.

«صخره باس»

اثر ایوی وایلد

جزیره کوچک صخره باس در اسکاتلند، میزبان ۳ زن از ۳ زمانه متفاوت است که زندگی آنها به‌دلیل اینکه هر سه به نوعی و به شیوه‌ای متفاوت قربانیان خشونت بوده‌اند در این جزیره در هم تنیده شده است. سارا یکی از این زنان است که در سده هجدهم به جادوگری متهم شده بود. روت، زن دیگری است که در سال‌های پساجنگ جهانی دوم، ازدواج کرده و در حال گذراندن زندگی خود در محیط متلاطم و عجیب یک جامعه محلی است. ویو که زنی است نزدیک به زمانه ما و شش دهه پس از روت زندگی می‌کند، همچنان در غم از دست‌دادن پدرش است و در حال دسته‌بندی‌کردن وسایل متعلق به روت در خانه‌ای خالی است. هر چه به جلوتر می‌رویم و حوادث داستان این سه زن برای ما آشکار می‌شود، متوجه می‌شویم که حق انتخاب این سه زن توسط مردانی که زندگی آنها را اداره می‌کردند، محدود شده است.

«نردبان نجات: عشق، دروغ‌ها و عدالت در دادگاه یک پناهنده نازی»

اثر فیلیپ ساندز

اوتو فون واشتر یک جنایتکار جنگی آلمان نازی بود که به طرز مشکوک و اسرار آمیزی در رم و در زمانی که منتظر بود توسط قاچاقچیان از مسیر موسوم به نردبان نجات به آرژانتین انتقال داده شود، درگذشت. نردبان نجات یک مسیر پنهانی برای خروج نازی‌ها از اروپا بلافاصله پس از پایان جنگ جهانی دوم و تصرف برلین و سقوط هیتلر بود. فیلیپ ساندز توسط پسر فون واشتر به نگارش این کتاب و یافتن واقعیت درباره مرگ پدرش ترغیب شده. او در این کتاب به زندگی یک همسر ایده‌آل و پدری اشاره می‌کند که دستانش به خون آلوده است ازجمله خون اعضای خانواده فیلیپ ساندز، نویسنده این کتاب.

«وارهول: یک زندگی به مثابه هنر»

اثر بلیک گوپنیک

در این کتاب به زندگی اندی وارهول یکی از تاثیرگذار‌ترین هنرمندان قرن بیستم و به زوایایی از زندگی خصوصی وی پرداخته شده است. این کتاب ضمن اینکه حاوی روایت‌های جذابی از زندگی وارهول است، بسیار محققانه نگاشته شده و برای نگارش آن از آرشیو غنی وارهول، نامه‌های عاشقانه و اسناد مالیاتی برگشت‌خورده موجود در آرشیو وی استفاده شده است. در این کتاب گوپنیک نتیجه‌گیری می‌کند که وارهول حتی پیکاسو را نیز در زمینه هنری پشت سر گذاشته و بدل به تأثیر گذارترین هنرمند قرن بیستم شده است.

«زنان سر سخت»

اثر هلن لوئیر

در این کتاب، داستان و فعالیت‌های موفقیت‌آمیز زنان در راه کسب حقوق خود در دنیای غرب در سده‌های نوزدهم و بیستم روایت شده است. زنان و جنبش‌هایی که برای به‌دست آوردن حق طلاق، حق رای، حق تحصیل و حق کار و شرکت در مسابقات ورزشی در غرب تلاش کرده‌اند. برخی از این زنان از راه‌های غیرمرسوم، غیرقانونی و حتی گاه خشونت‌آمیز، برای دستیابی به حقوق خود، وارد شده‌اند. از این میان از تلاش‌های تعداد اندکی از آنها قدردانی شده و خیلی از آنها نیز مجازات شده‌اند. لوئیز در این کتاب تلاش نکرده است که به‌طور مشخص این زنان را در رده‌های زنان قهرمان یا شورشی یا زنان خشن دسته‌بندی کند بلکه او صرفا خواسته زنان پیشگام در این مسیر را معرفی کند.

«یک، دو، سه، چهار»

اثر کریگ براون

۵۰سال از زمانی که اعضای گروه موسیقی راک بیتلز از یکدیگر جدا شدند می‌گذرد. کریگ براون طنز‌پرداز در این کتاب تلاش کرده فراز و فرود این گروه مشهور و پرطرفدار را به‌صورت مستند بررسی کند و میراثی که این گروه و اعضای آن از خود به جا گذاشتند را مورد ارزیابی قرار دهد. او همچنین به بررسی نقش طرفداران بیتلز در شهرت این گروه پرداخته است. بنابراین کتاب یک، دو، سه، چهار، فقط یک کتاب زندگینامه‌ای حاوی ۱۵۰تصویر از گروه بیتلز نیست. این کتاب در برگیرنده تعداد زیادی از داستان‌ها و روایت‌هایی درباره بیلتز است که نویسنده تلاش کرده با کمک تصاویر جانی تازه به آن‌ها بدهد. یک، دو، سه، چهار، روایتی صرف از داستان زندگی جان لنون، پل مک کارتنی، جرج هریسون و رینگو استار(اعضای گروه بیتلز)، نیست. بلکه به افرادی که ارتباط نزدیک دوستانه و خانوادگی و هنری  با اعضای این گروه داشتند نیز در این کتاب پرداخته شده است. افرادی نظیر یوکو اونو(همسر دوم جان لنون)، فرد لنون، هلن شاپیرو، فیل اسپکتر وجان رایلی، نیز از جمله افرادی هستند که با روایت‌های خود، به کتاب جنبه مستند تری داده‌اند.

«روزگار شورانگیز»

اثر ناواز دلان

دلان در نخستین کتاب خود که با لحنی استعاری و زیبا نگاشته شده نگاه خود را بر داستان زندگی آوا، دختر تبعیدی ایرلندی که در هنگ‌کنگ به فرزندان خانواده‌های ثروتمند این شهر زبان انگلیسی درس می‌دهد، متمرکز کرده است. دلان در این داستان هجوآمیز و عاشقانه، به نرمی و لطافت و با ژرف‌نگری، نگاهی دارد مکاشفه‌آمیز به واقعیت‌ها و نوسانات عشق‌های مدرن امروزی.

«رودخانه طولانی درخشان‌»

اثر لیز مور

لیز مور در این کتاب، داستان زندگی متفاوت دو خواهر را روایت می‌کند. میکی فیتز پاتریک در فیلادلفیا بزرگ شده و یک افسر پلیس در کینزینگتون یکی از محله‌های شهر که در آن اعتیاد رواج دارد، است. میکی و کیسی خواهرش، به‌دلیل اعتیاد پدر و مادرشان، کودکی و نوجوانی خود را نزد مادربزرگشان سپری کردند. کیسی نیز اکنون برخلاف خواهرش که افسر پلیس است، گرفتار دام اعتیادشده، او و میکی مدت‌هاست با هم حرف نمی‌زنند. اما زمانی که تعدادی از زنان به طرز مشکوکی کشته می‌شوند و کیسی نیز ناپدید می‌شود، میکی، زندگی و کارش را در خطر می‌اندازد تا قاتل سریالی زنان و خواهرش را پیدا کند.

آرش نهاوندی