جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
۱۳:۵۴ - ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ کد خبر: ۱۴۰۱۱۲۲۲۷۷
میراث فرهنگی و صنایع دستی

نوروز؛ روایت و آیین

نوروز,عید نوروز

نوروز جشن آفرینش و تجدید حیات و بزرگ‌ترین جشن اقوام ایرانی در کتاب المحاسن و الاضداد منسوب به کسروی روایت شده است. نوروز را کیخسرو پسر پرویز پسر سام پسر نوح بنا نهاد و ابوریحان‌بیرونی در آثار الباقیه به سه روایت اشاره می‌کند. او نقل می‌کند در روزگار تهمورث صائبه آشکار شد و چون جمشید به پادشاهی رسید دین را تجدید کرد و آن روز را جشن گرفت و نوروز نام نهاد.

در جای دیگر چنین آورده که چون جمشید سوار بر گردونه شد جن و شیاطین او را در هوا حمل کردند و به یک روز از دماوند به بابل رسید. مردم در شگفت شدند و این روز را جشن گرفته و آن را نوروز نامیدند. در روایتی مجهول می‌گویند چون سلیمان پسر داود انگشترش را گم کرد پادشاهی از دست او بیرون رفت و چون آن را یافت پادشاهی به او برگشت و ایرانیان گفتند نوروز آمده. علامه مجلسی در بحارالانوار روایتی چند درباره نوروز و آداب برگزاری آن نقل نموده که از مهم‌ترین این‌ آیین‌ها سبزه سبز کردن است.

این آیین از زمانی است که جمشید دیو خشکسالی را شکست داد، بارش باران بر دشت‌ها سبزه رویید و درختان میوه آوردند و حیوانات رو به فزونی گذاشتند. ایرانیان برای زنده نگه داشتن این حادثه ۲۰ روز قبل از نوروز دوازده ستون از خشت خام را اطراف حیاط دربار برپا می‌کردند و بر فراز هر ستون یکی از حبوبات همچون گندم، جو، برج، لوبیا، عدس، ارزن، نخود، کنجد، باقلا، ذرت و ماش سبز می‌کردند و به هنگام سفر نوروزی سه ظرف سبزه به نشان گفتار نیک، پندار نیک، کردار نیک به همراه شهد شیرینی، سیب، سیر و سرکه، سنجد و سپند و سماق و به رسم زرتشتیان هفت‌شین در آن قرار می‌دادند. از آداب استقبال از نوروز خانه‌تکانی و تمیز کردن وسایل منزل است. ایرانیان بر این باور بودند که هفته آخر سال بر زمین می‌آیند و تا سیزدهم نوروز در خانه بستگان خود میهمان می‌شوند. جشن سوری یکی دیگر از جشن‌های پیش‌نوروز است که مجموعه‌ای از باورها و آیین‌های گونا‌گون را دربردارد. در این شب با افروختن آتش به پیشواز ارواح می‌رفتند. رسم بر این بوده که تلی از آتش به نشانه اهورامزدا و یا سه گُله آتش به نشانه گفتار، کردار و پندار نیک و یا هفت تل به نشانه هفت فرشته آسمانی می‌افروختند و اشعاری را می‌خواندند.

پس از فرو نشستن آتش به قاشق‌زنی، فال‌گوشی، فال کوزه و شکستن آن، بخت‌گشایی، شال‌اندازی و خوردن آجیل چهارشنبه‌سوری و یا لورک که از هفت میوه و مغز آن که با آتش مقدس بو داده‌اند و نباید به نمک آغشته شود تا پاسی از شب به جشن و پایکوبی می‌پرداختند. قدیمی‌ترین پیشاهنگان نوروزی حاجی‌پیروز، کوسه برنشین و نوروزخوانان نام داشتند که هر یک با آیین و لباسی خاص پیام‌آور نوروز بودند. از دیگر مراسم چهارشنبه آخر سال پختن آش جهت فدیه و از بین بردن امراض بوده که بعد از حمله اعراب این آش به ابودردار معروف شد. در پختن این آش گروهی از مردم هر یک به وسع خود مواد آن را تهیه و در پختن همکاری می‌کردند. آخرین رسم تا قبل از تحویل سال و آغاز نوروز، پوشیدن لباس تمیز، شستن تن و نشستن در کنار سفره هفت‌سین است و سرانجام سیزده‌بدر که با بدرقه ارواح از شهر و بیرون بردن آنان تا کشتزارها و چمنزارهای اطراف شهر و سبزه گره زدن و حاجت خواستن و بر آب دادن سبزه سفره هفت‌سین این جشن به پایان می‌رسد. از آنجایی که خاستگاه نوروز در ایران باستان است هنوز هم مردم مناطق فلات ایران نوروز را جشن می‌گیرند. از جمله در افغانستان، تاجیکستان، قسمت‌هایی از روسیه، قزاقستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، سوریه، عراق، چین، قسمتی از نپال، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان این روز جشن گرفته می‌شود. در ۸ مهرماه ۱۳۸۸ بنا به پیشنهاد ازبکستان یونسکو نوروز را به عنوان میراث معنوی و فرهنگی به ثبت رساند و پس از آن بنا به پیشنهاد آذربایجان در چهارم اسفند ۱۳۸۸ مجمع عمومی سازمان ملل نوروز را با ریشه ایرانی و قدمتی بیش از سه هزار سال در تقویم خود جای داد و نوروز را به عنوان فرهنگ صلح در جهان به رسمیت شناخت.

مصطفی اشتری

  • 11
  • 4
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش