به گزارش ایسنا، شهر فین در شمال‌غربی در فاصله ۹۵ کیلومتری بندرعباس قرار دارد، این شهر با دارا بودن فضای وسیعی نخلستان متراکم و خیابان‌های عموماً عاری از بدنه ساختمانی به‌عنوان یکی از نمونه‌های نادر و واقعی باغ ـ شهر در سطح کشور می‌باشد و اغلب اماکن شهر در میان نخلستان‌ها احداث شده به طوری که خیابان‌ها و دسترسی‌های شهر به مثابه شبکه‌های ارتباطی یک پارک بزرگ مورد استفاده اهالی شهر قرار دارد.
برخورداری فین از شبکه جاده‌ای و ریلی و دارا بودن مجموعه‌ای از پتانسیل‌های گردشگری شامل جاذبه‌های طبیعی(آبشار، نقاط ارتفاعی، نخیلات) جاذبه‌های تاریخی (قلعه فین، آسیاب و …) و فضاهای انسان ساخت (مجموعه استخر، حمام‌ها) باعث شده تا فین از سایر نقاط متمایز شود.
قلعه فین با شماره ۹۰۰۳۲۰۳۹ و در مختصات ۲۷۳۷۵۹۲ درجه طول جغرافیای و ۰۵۶۵۳۷۰۰ درجه عرض جغرافیایی و بر روی صخره ای بلند و مشرف به راه های ارتباطی واقع در بخش فین شهرستان بندرعباس از نقاط گردشگری و دیدنی استان هرمزگان است، این قلعه بر روی تپه ای مرتفع قرار دارد و قدمت آن را از روی سفال‌های بدست آمده می‌توان به قرون میانه اسلامی نسبت داد. قلعه مذکور احتمالاً در زمان ساخت جنبه نظامی داشته‌است و درتاریخ ۸۱/۱۲/۱۲ وبه شماره ۷۲۷ به ثبت آثارملی ایران رسیده است، حسینیه کربلایی ابوتراب و مسجد آن، قبرستانی متروک و قدیمی و آثار چندین خانه قدیمی در اطراف قلعه دیده می‌شود. این بنا که در فین بندر عباس واقع است در سال سال ۱۳۸۶ زلزله بخش‌های از آن را در هم کوبید.
این بنا در قرن دهم هجری، مقارن با حکومت صفوی و پادشاهی شاه عباس یا اندکی پیش از آن یعنی زمان تسلط پرتغالی‌ها بر جزیره هرمز و بندرعباس بنا شده است. قلعه‌ای که در شهر فین بندرعباس و روی تپه بلندی قرار گرفته و خود را به رخ تمام گردشگران این شهر می‌کشد. این قلعه و تپه طبیعی آن فضای بزرگی رو در بر می‌گیرد که بیشترین طولش ۲۹۰ متر و بیشترین عرضش ۱۸۰ متر است.
فین تا سال۱۳۰۸هجری شمسی زیرنظر استان فارس بوده و از آن به بعد به بندرعباس ملحق شد؛ قلعه فین بر روی صخره‌ای بلند و مشرف به راه‌های ارتباطی منطقه قرار گرفته است.
قدمت قلعه را از روی سفال‌های بدست آمده می‌توان به قرون میانه اسلامی نسبت داد و دقیق‌تر را بخواهید می‌شود دوره ایلخانی و تیموری. با این حال، این بنا تا دهه های اخیر هم مورد استفاده خوانین منطقه قرار داشت و در حاشیه قلعه و بر روی دامنه تند آن الحاقاتی از سده اخیر با اسکلت فلزی و آجر و سیمان و کاشی دیده می‌شود که در دوره‌های بعد به فضای قلعه افزوده شده است.
مصالح به کار رفته در فضای قلعه در بخش زیرین دیوارها و برج‌ها سنگ‌های نا منظم و ملات ساروج و در بخش های بالایی خشت‌های مربع شکل به ابعاد ۵* ۲۰*۲۰ سانتیمتر هستند، قلعه فین نسبت به زمین های پیرامون حدود ۶ متر ارتفاع دارد. در گوشه شمال شرقی برج مدوری قرار دارد که بخش زیادی از آن فرو ریخته و تنها دیواری به طول ۴۰/۸ متر از آن باقی مانده است، ارتفاع در بخش باقیمانده این دیوار ۷۰/۲ متر است.
در داخل این دیوار تیرکش‌های عمودی و پنجره‌هایی با اطاق جناغی تعبیه شده است و این قلعه امروزه کاملا ویران شده و تنها بخش‌هایی از برج‌ها و فضاهای معماری آن باقی است، اجزا باقی مانده قلعه از وضعیت بسیار نامطلوبی قرار گرفته و هر لحظه احتمال ریزش بخش های بزرگی از آن وجود دارد.
در همین خصوص یکی از پژوهشگران شهر فین خواستار رسیدگی هرچه بیشتر به وضعیت بحرانی فعلی قلعه این شهر شد.
عبدالحمید ترابی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص این بنای تاریخی، افزود: مدارک مستندی از تاریخ دقیق این قلعه در دست نیست اما قدمت این بنا طبق گفته کارشناسان به ۷۰۰ سال گذشته و حکومت ایلخانیان و سلجوقیان بازمی‌گردد.
وی در خصوص وضعیت نامناسب فعلی این با تصریح کرد: بر اثر زلزله، سیل و به طور کلی حوادث طبیعی این قلعه شکل و ظاهر گذشته خود را از دست داده است.
ترابی ادامه داد: به یاد دارم در سال های گذشته و زمانی که بخشدار وقت فین درخواست ماشین سنگین از رئیس یک شرکت شالوده در این شهر کرد تا دور قلعه را کارهای عمرانی انجام دهد، برخی از مسئولین اعلام کردند که کامیون نباید از کنار این قلعه عبور کند، چه برسد به سایر ماشین های سنگین اما متأسفانه به این سخنان اعتنایی نشد و همان ساخت و سازها موجب برخی خرابی های این بنا در آن زمان شد که بعدها حوادث طبیعی بر این مشکلات افزود.
وی در خصوص نوع بنا و امکانات آن تصریح کرد: کلانتر و حاکم فین و هفده توابع آن در این قلعه مستقر بوده و دفتر کار و خانه وی در این قلعه قرار داشته است.
ترابی با اشاره به اینکه در زمان فرا رسیدن اعیاد از این قلعه ۷ توپ زده می شد، خاطرنشان کرد: در این قلعه یک مهمانخانه، یک دفتر کار، یک چاه، یک زیارتگاه و یک پذیرایی بزرگ و اطراف آن چهار برج در بالا و چهار برج در پایین و حوض وجود داشته است.
وی بابیان اینکه طی کاووش های صورت گرفته سیستم فاضلاب در این قلعه یافت شده است، افزود: اگر بازسازی صحیح صورت گیرد می توان به شکل به گذشته این قلعه و آثار کشف شده در آن پی برد.
این پژوهشگر تاریخی بابیان اینکه در این قلعه محل ذخیره آبی برای دوران محاصره دشمنان پیش بینی شده بود، اضافه کرد: دو بار توسط افراد خارج از فین معروف به افراد "جنیک" به این قلعه حمله شده است که یکبار در جنوب قلعه و بار دیگر در شمال شرقی که در جنگ اول بیش از ۴۰ نفر معروف به "کشتارو" و بار دوم در زمان حکومت زندیه "نصیر" به‌عنوان فرمانده سپاه فین که پسر حاکم وقت فین بوده در سال ۱۲۲۶ هجری قمری کشته می‌شود و با رشادت اهالی فین از جمله "عبدالکریم" پسر بزرگ "کربلا تراب" (حاکم وقت) با ۱۰ سوارکار شورشیان را تا سیستان تعقیب کرده و پس از آن دیگر سو قصدی به قلعه و شهر فین نمی‌شود.
ترابی در پایان بابیان اینکه هرساله از اختصاص بودجه برای مرمت قلعه فین خبر داده می‌شود، اضافه کرد: اما مشخص نیست این بودجه چه می‌شود، البته اعتبار ۵۰ میلیون تومانی که طی چهار سال گذشته اختصاص یافت شامل بازسازی یک برج و کشف سیستم فاضلاب قلعه شد و امیدواریم این موضوع تداوم داشته باشد تا این بنای تاریخی بار دیگر جلوه خاصی به شهر فین بدهد.
در همین خصوص شهردار فین در گفت‌وگو با ایسنا، بابیان اینکه از سال ۸۶ تخریب قلعه فین با وقوع زلزله نیز سرعت بیشتری یافت، تصریح کرد: در چهار سال اخیر که به‌عنوان شهردار فعالیت می‌کنم، تصریح کرد: هرساله رقم بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان به مرمت این بنای تاریخی اختصاص می‌یابد اما مشخص نیست اداره کل میراث، فرهنگی و گردشگری این اعتبار را در چه مسیری خرج می‌کند.
اکبر زبردست با اشاره به اینکه پس از پیگیری‌ها مستمر از سوی اداره کل مربوطه اعلام شد این اعتبار صرف مطالعه این بنا می‌شود، خاطرنشان کرد: اوایل امسال در این خصوص مکاتبات مختلفی صورت گرفت اما بازهم نتیجه‌ای گرفته نشد.
شهردار فین بابیان اینکه حتی در این زمینه سرمایه‌گذاری جهت هزینه بازسازی به شهرداری مراجعه کرد، اضافه کرد: به سرمایه‌گذار اعلام کردیم که بر اساس مطالعات صورت گرفته از سوی کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان، بازسازی این بنای تاریخی انجام می‌شود اما هرچه به این اداره کل مراجعه کردیم هیچ اطلاعاتی حاوی مطالعات انجام‌شده جهت ارائه به سرمایه‌گذار تحویل داده نشد.
زبردست در پایان گفت: امیدوارم رسانه‌ها به این موضوع پرداخته و ضرورت توجه به این بنای تاریخی را هشدار دهند زیرا تا تخریب‌ها در این بنا بیشتر نشده باید به فکر مرمت و بازسازی آن بود زیرا در مراجعه مستمر بنده به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تنها با پاسخ در حال مطالعه مواجه می‌شویم.
- 9
- 1
