ماجرای انتقال آب در کف کاخ آپادانا چیست؟

به گزارش تسنیم، حمید فدایی اظهار داشت: درون کانال‌ها و دیواره‌ها به صورت دوره‌ایی توسط دستگاه رطوبت‌سنج بررسی می‌شود و در صورتی‌که تشخیص داده شود آب درون کانال ممکن است به جداره آسیب وارد کند سریعاً به‌وسیله پمپ ته کش خارج می‌شود.

مدیر پایگاه جهانی پارسه با اعلام اینکه در برخی از اخبار شنیده می‌شود کارکنان تخت جمشید آب های سطحی را درون کانال ها هدایت می‌کنند توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: پس از کاوش‌های هرتسفلد در بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ پلکان شمالی کاخ شورا به همراه پلکان شرقی کاخ آپادانا از زیرخاک بیرون آمد. پس از بیرون آمدن این آثار از زیرخاک، مشکلاتی پدیدار شد.

فدایی گفت: هرتسفلد ابتدا تلاش کرد به‌منظور جلوگیری از آسیب‌های بیشتر، نقوش را با پرده‌های نی‌چیتی پوشش دهد، اما آسیب‌ها همچنان ادامه داشت. شادروان علی سامی تصور می کرد با ایجاد یک سایه‌بان بزرگ می‌توان از آسیب نقوش برجسته جلوگیری کند اما پس از ساخت سایه‌‌بان مشکلات همچنان وجود داشت.

وی گفت: مدتی بعد این سازه بنایی نیز برچیده شد. تیلیا بین سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ که در تخت جمشید فعالیت داشت بر اساس شناخت از معماری ایرانی تلاش کرد تا پشت دیواره اصلی را خالی کرده تا از رطوبت‌های صعودی و نفوذی جلوگیری کند. با این اقدام پلکان شمالی کاخ آپادانا، از آسیب‌های بیشتر در امان ماند.

فدایی تاکید کرد: باید توجه داشت کانال‌های بیرونی سرپوش‌هایی دارد تا هوای مرطوب از آن خارج شود. در برخی از بناهای تاریخی ابعاد کانال‌های بیرونی بسیار بزرگ است و برای هر کانال چندین حفره در نظر گرفته می شود. روی حفره‌ها ‌ سرپوش‌های شبکه‌ایی قرار می‌گیرد تا هوای مرطوب درون کانال از آن خارج شود.

به گفته مدیر پایگاه جهانی پارسه و پاسارگاد، طبیعی است که گاهی باران‌های شدید ممکن است وارد کانال‌های بیرونی شود اما مقدار زیادی رطوبت در کف کانال باقی نمی‌ماند و معمولا بلافاصله تبخیر و از روزنه‌ها خارج می‌شود.

فدایی ادامه داد: سایه‌بان جدید پلکان شرقی کاخ آپادانا سال‌ها پس از احداث کانال دفع رطوبت ایزمئو ساخته شد. بنابراین از دهه چهل تا زمان احداث سایه‌بان کاخ آپادانا سرپوش‌های سوراخ‌دار کانال دفع رطوبت، زیر باران‌های شدید بوده و طبیعی است مقداری آب‌ باران  وارد کانال شود. اما میزان آب آن‌قدر ناچیز است که هرگز به پشت دیواره منقوش نفوذ نمی‌کند.

وی گفت: با توجه به شرایط کانال دفع رطوبت کاخ آپادانا، نبود سایه بان به مدت چند دهه، یعنی از زمان حفر کانال تا احداث سایه بان، وجود سرپوش‌های سوراخ دار روی کانال، طبیعی است که مقداری آب وارد کانال شود و تیلیا بر این امر واقف بود به همین دلیل طراحی و اجرای کانال به گونه ایی بوده که درصورتی‌که آب داخل کانال شود قبل تاز آنکه به جداره دیوارها برسد دفع شود. این در حالی است که خشک بودن یا خشک شدن سریع رطوبت در یکی از دو جداره دیوار، ممکن است عوارض جانبی منفی را در پی داشته باشد.

فدایی با تاکید بر اینکه درون کانال‌ها و دیواره‌ها به صورت دوره‌ایی توسط دستگاه رطوبت‌سنج بررسی می‌شود، ادامه داد: لازم به ذکر است در صورتی‌ که تشخص داده شود آب درون کانال ممکن است به جداره آسیب وارد کند سریعاً به‌وسیله پمپ ته کش خارج می‌شود. البته در این چند سال که بلافاصله پس از بارندگی کانال‌ها بررسی می‌شود هیچ‌گاه نیاز به تخلیه آب نبوده است.

وی تاکید کرد: طی چند سال گذشته جوی آب بسیار کوچکی از اطراف سرپوش کانال ها به سمت غرب کشیده شده بود تا آب جمع شده در اطراف سرپوش کانال ها به سمت دیگر هدایت شود. هرساله بعد از فصل بارندگی این جوی که بیش از ۵ سانتیمتر عمق ندارد پر می‌شود و در فصل بارندگی مجدداً لای روبی می‌شود.

 فدایی خاطرنشان کرد: بعد از بارندگی‌های اخیر این جوی کوچک نیز مقداری لای روبی شده و قبل از بررسی کارشناسان برای تشخص شیب، نویسنده گزارش تصور کرده است که این جوی در اصل برای انتقال آب به کانال ایجادشده درصورتی‌که جوی بسیار کوچک به‌منظور انتقال آب‌های اطراف سرپوش‌ها ایجاد می‌شود. این در حالی است که پس از انتشار خبر مبنی بر ورود آب به درون کانال دفع رطوبت آپادانا، کارشناسان پایگاه سرکشی مجدد انجام دادند و کوچک‌ترین نشانه ایی از وجود آب در کف کانال مشاهده نشد.

گفتنی است، کاخ آپادانا در تخت‌جمشید از دیرین‌ترین کاخ‌های تخت جمشید است. این کاخ که به فرمان داریوش بنا شده‌است و برای برگزاری جشن‌های نوروزی و پذیرش نمایندگان کشورهای وابسته به حضور پادشاه استفاده می‌شده‌ است.