درمان کبد چرب با روش های مختلف

راههای درمان کبد چرب

درمان کبد چرب با روش های مختلف

کبد چرب در پزشکی حالتی برگشت‌پذیر از تجمع واکوئول‌های چربی در سلول‌های کبدی است که با التهاب کبد مشخص می‌شود.

این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف می‌کنند ایجاد شود، ولی در ایران بیماری کبد چرب علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده می‌شود. فرم غیرالکلی بیماری کبد چرب در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ می‌دهد.

وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده‌است. بیماری کبد چرب نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی بیماری کبد چرب باعث سوءهاضمه شود. رسوب چربی در کبد را کبد چرب می‌نامند. مصرف الکل می‌تواند باعث بیماری کبد چرب شود. البته افراد غیر الکلی هم به دلایل مختلف از جمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری دچار شوند. بنابراین با توجه به موارد بالا بیماری کبد چرب در حال افزایش است. این عارضه گاهی به علت مصرف برخی داروها می‌باشد که باعث رسوب چربی در کبد می‌شود.

کبدهای چرب

انواع کبد چرب 

کبد چرب غیرالکلی: بیماری کبد چرب غیرالکلی زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی‌ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد، فرد دچار کبد چرب می‌گردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص می‌شود که ۱۰ درصد یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. بیماری کبد چرب غیرالکلی خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد.

کبد چرب الکلی: بیماری کبد چرب الکلی جزء اولین مرحله‌های بیماری‌های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی‌ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم‌کم درمان می‌گردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.

کبد چرب بارداری: هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری می‌تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خون‌ریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون‌های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی می‌باشد. زنان باردار باید آزمایش‌های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می‌نمایند.

مقایسه کبد چرب و کبد سالم در عکاسی ریزنگاری از کبد

علل ابتلا به کبد چرب

الکل و چاقی دو علت اصلی کبد چرب در سراسر جهان است که به بیماری کبد الکلی (ALD) و کبد چرب (AFL)، تقسیم می شوند.چاقی نیز، به علاوه سایر شرایط غیر الکلی، شامل بیماری های غیر آلرژیک کبدی (NALD) می شود.

هنگامی که این سلول های چربی باعث التهاب بافت های کبدی شوند، هپاتیت استاتوتیک نامیده می شود و مشکلات و خطرات زیادی به بار می آورد. هم الکل و هم شرایطی که سبب تغییرات بیوشیمیایی عمده در بدن ما می شوند، می توانند باعث ایجادهپاتیت استاتیتی شوند.

هنگامی که این شرایط به دلیلی غیر از الکل باشد، آن را در اصطلاح «هپاتیت غیر الکلی استاتواتیک» یا به عنوان NASH تعریف می کنند. کبد چرب هنگامی که ملتهب می شود، می تواند بیش از یک دوره زمانی باعث التهاب و بروز فیبرهای کبدی شود. این بیماری به نام سیروز کبدی، یک بیماری جدی است و عوارض جانبی جدی را در صورت عدم کنترل، به دنبال دارد.

علایم کبد چرب

گرچه چربی بسیار بالا در کبد ایجاد التهاب می کند. در صورت التهاب کبدی شما علائم زیر را احتمال دارد تجربه کنید:

بی اشتهایی

کاهش وزن

درد شکمی

ضعف فیزیکی

کوفتگی و خستگی

اگر کبد چرب تا نارسایی کبد و سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، شما علایم کبد چرب و نارسایی آن به شرح زیر خواهد بود:

شکم متورم و پر از مایع شده

زردی پوست و چشم

گیجی

تمایل به خونریزی راحت تر و سریع

عوارض و عواقب کبد چرب

در اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب، مشکل جدی برای کبد ایجاد نمی‌شود. کبد چرب از نظر بالینی یک اختلال پایدار و ساکت شناخته شده و در بیشتر موارد سبب اختلال شدیدی در کبد نمی‌شود و با درمان بهبود می‌یابد؛ ولی در تعداد اندکی از بیماران با گذشت زمان بافت جوشگاهی و فیبروز در کبد ایجاد شده و در نهایت سیروز و نارسایی کبد ایجاد می‌شود. چون پیش‌بینی مسیر بیماری در یک فرد و این که در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد، مشکل است، درمان و کنترل آن برای همه مبتلایان الزامی است.

گرید بندی کبد چرب

کبد چرب در حالت کلی و در درجه اول شرایط بحرانی نیست، مراحل رشد آن در گرید های زیر تقسیم می شوند :

درجه ۱

درجه ۲

درجه ۳

درجه ۱ و درجه ۲ کبد چرب می تواند با دارو مناسب کنترل شود

درمان کبد چرب گرید ۱(قطعی)

تغییرات نامناسب در میزان چربی وضعیت خوبی نبوده و ممکن است منجر به سیروزکبدی شود. افزایش بی حسی ملتحمه غیرمعمول نشان می دهد که ارتباط سندرم یا همولیز نیز وجود دارد. در درمان کبد چرب گرید ۱، وضعیت بسیار حاد نبوده و بدون نگرانی زیاد، می توان بهبودی را تسریع بخشید.

البته این نکته مهم است که در صورت عدم مراقبت و رعایت نکردن رژیم غذایی و مصرف مواد قندی و پر چرب، ممکن است این وضعیت حاد شده و مشکلات جدی به همراه داشته باشد.

در درمان کبد چرب معمولا  شمارش کامل خون (CBC). و شمارش Reticulocyte صورت می گیرد. مشاوره از متخصص گوارش برای شما کاملا توصیه می شود؛ همچنین از مصرف غذای چرب و الکل اجتناب کنید.

آیا کبد چرب گرید ۳ درمان دارد؟

زمانی که بیماری کبد چرب به وضعیت گرید ۳ می رسد، اقدامات پزشکی فوری و جدی باید صورت گیرد. همچنین در اینجا یک رژیم غذایی نمونه را برای کمک به شما در درک رژیم غذایی ارائه می دهیم:

مصرف چای سبز (شکر کمتر)، مواد غذایی آب پز و غیر سرخ شده ، نان کامل گندم، سبزیجات، مصرف انواع میوه ها ، اجتناب از میوه های غنی از کربوهیدرات مانند انگور، موز، سیب، خردل ، هندوانه، کدو، چای کمرنگ، قهوه بدون شکر، سالاد.

عکس کبد چرب

درمان کبد چرب

تا به حال هیچگونه دارویی در بازار وجود ندارد که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای کبد چرب تایید شده باشد. در حالیکه کاهش ۱۰ درصدی وزن و حتی ۳ و ۵ درصدی وزن برای کنترل بیماری کبد چرب بسیار کمک کننده است.

به پزشک مراجعه کرده و برای واکسن های هپاتیت A و B در صورت عدم واکسیناسیون، اقدام کنید. این واکسن ها از گسترش ویروس ها و آسیب رسانی بیشتر به کبد جلوگیری می کند.

در این قسمت برای تغییر رژیم غذایی برای کبد چرب تعدای برنامه غذایی دیگر وجود دارد که شما می توانید با توجه به برنامه ی زندگی تان رژیم متناسب با آن و وضعیت سلامتی بدن تان، انتخاب کنید تا با علایم کبد چرب مواجه نشوید.

۱- بیشتر ورزش کنید و فعالیت بدنی داشته باشید. سعی کنید روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی داشته باشید.

۲- کاهش کلسترول: مقدار چربی اشباع شده و قند خون تان را کنترل کنید. درصورتی که ورزش و رژیم برای شما کافی نیست و کلسترول شما کاهش نمی یابد به پزشک مراجعه کنید.

۳- دیابت و کبد چرب بیماری هایی هستند که اغلب همراه با هم اتفاق می افتد. رژیم و ورزش می تواند به شما کمک کند تا هر دو بیماری را کنترل کنید. اگر قند خون شما بالا است به پزشک مراجعه کنید، قبل از اینکه علایم کبد چرب خود را نشان دهد.

تغذیه مناسب برای کبد چرب

رژیم غذایی برای کبد چرب

به طور کلی رژیم غذایی برای کبد چرب شامل موارد زیر است تا علایم کبد چرب کاهش یاید:

مملو از سبزیجات و میوه جات

گیاهان سرشار از فیبر نظیر حبوبات و غلات کامل

مقدار کمی شکر، نمک، چربی های ترانس، کربوهیدرات های تصفیه شده و چربی های اشباع شده

دوری از مصرف الکل

رژیم غذایی کم کالری و کم چرب به شما کمک می کند تا کاهش وزن داشته و ریسک ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش دهید. در بهترین حالت اگر شما اضافه وزن داشته باشید، باید حداقل ۱۰ درصد از وزن بدن تان را کم کنید.

۱۲ ماده غذایی که برای کبد چرب مفید است

۱- قهوه برای کاهش آنزیم های غیر طبیعی کبد

قهوه موثر برای درمان کبد چرب

مطالعات نشان می دهد افرادی که قهوه می نوشند و مبتلا به کبد چرب هستند دچار آسیب کبدی کمتری می شوند در مقایسه با افرادی که از این نوشیدنی کافئین دار استفاده نمی کنند. کافئین آنزیم های غیر طبیعی کبد را در افرادی که ریسک ابتلا به بیماری های کبدی دارند، کاهش می دهد.

۲- سبزیجات سبز رنگ از تجمع بافت چربی جلوگیری می کند

محققین اثبات کرده اند که کلم بروکلی می تواند از تجمع چربی در کبد موش جلوگیری کند. در حالت کلی خوردن سبزیجات بیشتر همانند اسفناج، کلم بروکسل و دیگر سبزیجات می تواند به کاهش وزن کمک کنند.

۳- توفو تجمع چربی را کاهش می دهد

طبق تحقیقی که در دانشگاه الینویز انجام شده، ثابت می کند، پروتئین سویا که در مواد غذایی نظیر توفو وجود دارد می تواند از تجمع چربی در کبد جلوگیری کند. علاوه بر این توفو حاوی چربی پایین و پروتئین بالاست.

۴- ماهی برای التهاب و سطح چربی بدن بسیار مفید است

ماهی های چرب نظیر سالمون، ساردین، تون و غزل آلا مملو از امگا ۳ هستند. اسید های چرب امگا-۳ برای متعادل کردن سطح چربی کبد و کاهش التهاب بسیار مفید است.

۵- بلغور جوی دو سر

غلات کامل نظیر بلغور جوی دو سر به بدن شما انرژی می دهد. این کربوهیدرات ها مملو از فیبر هستند که نقش موثری در کاهش وزن شما دارد.

۶- گردو

گردو برای درمان کبد چرب

گردو سرشار از اسید چرب های امگا ۳ است. تحققیقات نشان می دهد افرادی که مبتلا به کبد چرب هستند و گردو می خورند آزمون عملکرد کبدی آن ها بهبود یافته است.

۷- آووکادو برای محافظت از کبد

آووکادو سرشار چربی های خوب است. محققین ثابت کرده اند که آووکادو حاوی ترکیبات شیمیایی است که آسیب کبدی را در شما کاهش می دهد. آووکادو همچنین سرشار از فیبر است که برای کنترل وزن مفید است.

۸- شیر و لبنیات کم چرب

لبنیات سرشار از پروتئین است که از آسیب های کبدی جلوگیری می کند

۹- مغز آفتابگردان سرشار از آنتی اکسیدان 

مغز آفتابگردان مفید برای درمان کبد چرب

این دانه های خوش طمع سرشار از ویتامین E و آنتی اکسیدان است که از کبد در برابر آسیب های احتمالی محافظت می کند.

۱۰- روغن زیتون و کاهش وزن

این روغن سرشار از اسید های چرب امگا ۳ است. این روغن در مقایسه با دیگر روغن ها نظیر مارگارین و کره سالم تر است. تحقیقات نشان داده است که روغن زیتون برای کاهش سطح آنزیم های کبدی و کنترل وزن مفید است.

۱۱- سیر برای کاهش وزن مفید است

این گیاه نه تنها به غذا طمع می دهد، همچنین مطالعات آزمایشگاهی اثبات می کند که مکمل پودر سیر می تواند برای کاهش وزنمفید و برای مبتلایان کبد چرب و افراد دارای علائم کبد چرب مفید است.

۱۲- چای سبز برای جذب کمتر چربی

اطلاعات بدست آمده پیرو این قضیه است که چای سبز می تواند با جذب چربی تداخل ایجاد کند، اما نتایج بدست آمده قطعی نیست. محققین در حال بررسی این موضوع هستند که آیا چای سبز می تواند چربی کبدی را کاهش داده و عملکرد کبد را بهبود دهد یا خیر. اما چای سبز به تنهایی خواص زیادی نظیر کاهش کلسترول و بهبود کیفیت خواب دارد.

۶ ماده غذایی که مبتلایان به کبد چرب باید از آن دوری کنند

اگر علایم کبد چرب را دارید و مبتلا به کبد چرب هستید باید از برخی مواد غذایی پرهیز کنید و یا به مقدار محدود مصرف کنید. این مواد غذایی در حالت کلی باعث افزایش وزن شده و قند خون را افزایش می دهد.

– الکل: الکل عامل اصلی ابتلا به کبد چرب و دیگر بیماری های کبدی است.

– شکر: از غذاهای شیرین نظیر شکلات و شیرینی، نوشابه و آب میوه ها دوری کنید. قند خون بالا به تجمع چربی در کبد کمک می کند و با مصرف بیش از اندازه کم کم با علایم کبد چرب مواجه مب شوید.

– غذاهای سرخ کردنی: این غذاها دارای کالری و چربی بالایی هستند.

غذاهای سرخ کردنی و فست فود مضر برای کبد چرب

– نمک: مصرف بیش از اندازه نمک بدن شما را مجبور به نگه داشتن بیش از حد آب می کند. مصرف سدیم را به روزانه کمتر از ۱۵۰۰ میلی گرم محدود کنید.

– نان سفید، برنج و ماکارونی: رنگ سفید در این مواد غذایی نشانه ای فرآوری شده ی بالای این مواد غذایی است که قند خون شما را در مقایسه با دیگر غلات کامل به علت کمبود فیبر، بیشتر افزایش می دهد.

– گوشت قرمز: بیف و غذاهای گوشتی دارای چربی اشباع شده بسیار بالایی هستند.

رابطه تیروئید و کبد چرب

کبد در حذف گلبول های قرمز قدیمی از دست رفته و بهبود گردش خون  نقش بسیار مهمی دارد. هورمون تیروئید T4 به شکل قویتری از T3 درون کبد تبدیل می شود.

پاکسازی بدن، یکی از عملکردهای عمده کبد است. مواد شیمیایی، آلاینده های صنعتی، زباله های متابولیک از مواد غذایی ناخواسته، مواد مخدر، بقایای حشره کش، الکل و غیره، برخی از مواد خطرناکی هستند که از طریق کبد ما حذف می شوند.

این مواد خطرناک، مقادیر زیادی چربی (تری گلیسیرید) را درون سلول های کبدی تجمع می دهد. بنابراین، جمع شدن بیش از حد چربی ها درون hepatocytes آنها را متورم می کند و گهگاه کل کبد، بزرگ می شود.

کبد چرب می تواند شرایط سختی را ایجاد کند. هپاتیت در کبد، به معنای وجود مجموعه ای از چربی های سنگین درون سلول های کبدی (hepatocytes) است.

گردآوری: بخش سلامت و پزشکی سرپوش