همه چیز درباره فلوراید تراپی

فلوراید تراپی

فلوراید تراپی چیست؟

فلوراید نوعی ماده ضروری برای استحکام دندان و استخوان ها است که با استفاده از تراپی این ماده می توان از پوسیدگی های اولیه جلوگیری کرد و مقاومت دندان را در برابر پوسیدگی های بعدی نیز افزایش داد. زمانی که فلوراید به اندازه کافی وجود داشته باشد به مینای دندان متصل شده و آن را محکم می کند. مینای دندان در حقیقت همان سطح خارجی دندان است که بسیار ماده سختی محسوب می شود. 

فلوراید عامل اصلی پیشگیری از پوسیدگی دندان های دائمی است به خصوص دندان های شیری که در مراحل اولیه رویش هستند. 

فلوراید تراپی در کودکان:

مینای دندان که لایه خارجی دندان است از کریستال های فشرده شده معدنی تشکیل شده است که باکتری های پلاک دندانی موجب از دست دادن موادمعدنی مینا و دمینرالیزه شدن خواهند شد. این باکتری از قند موجود در فضای دهانی و دندانی استفاده کرده و در مقابل انواعی از اسیدها را تولید می کند که توانایی حل کردن کریستال های مینا را در خود دارد. 

درصورتی که مینا مواد معدنی خود را از دست بدهد و مجددا آن را کسب نکند پوسیدگی دندانی اتفاق خواهد افتاد اما فلوراید به مینا کمک خواهد کرد تا فرآیند دمینرالیزه شدن را پشت سر گذاشته و بلورهای مقاوم تری ایجاد کند در نتیجه مینای دندان می تواند در برابر پوسیدگی مقاوم تر شود. 

همه چیز درباره فلوراید تراپی

مراحل فلوراید تراپی:

ابتدا باید سطح کلیه دندان ها را با برس مخصوص تمیز کنید که ابزاری شبیه به مسواک برقی خواهد بود. 

تمامی سطح دندان را به ژل فلوراید آغشته کرده که در برخی از موارد یک طرف هردو فک، در یک مرحله و نیم دیگر در مرحله بعد به ژل آغشته می شوند. 

حدود ۴ دقیقه ژل فلوراید را در مجاورت دندان قرار داده و صبر کنید. 

باید توجه داشته باشید که در تمامی مراحل پشت کودک به حالت عمودی قرار داشته و سر مقداری به سمت جلو خم شود، ساکشن را در دهان کودک بگذارید تا از بلعیدن فلوراید پیشگیری شود. 

بعد از ۴ دقیقه مقدار اضافی ژل را با گاز استریل یا پنبه بردارید و از کودک بخواهید تمامی حجم آب دهان خود را تخلیه کند. 

کودک نباید بعد از فلوراید تراپی دهان خود را بشوید همچنین نیم ساعت بعد از فلوراید تراپی از خوردن و آشامیدن خودداری شود. در طی این زمان در صورتی که بزاق در دهان جمع شود باید آن را خارج کرد. 

درصورتی که کودک علائمی نظیر دل درد، تهوع داشت سعی کنید به وی شیر بخورانید. این موضوع نادر است اما اگر کودک مقدار زیادی از ژل را ببلعد امکان وقوع آن وجود دارد. با استفاده از ساکشن قوی و خم کردن سر به سمت جلو احتمال مسمومیت را به صفر می رسانید. 

فلوراید تراپی در کودکان زیر سه سال یا کودکانی که مهارت کافی برای خارج کردن بزاق از دهان ندارند انجام نمی شود. 

فلوراید تراپی با صلاحدید پزشک و به صورت دوره ای (هر ۶ ماه یکبار) صورت می گیرد که می تواند بین ۳۰ تا ۶۰ درصد از پوسیدگی ها را کاهش دهد. 

فلوراید تراپی را هم برای دندان های شیری و هم برای دندان های دائمی انجام می دهند اما بیشتر در کودکان ۶ ساله همزمان با رویش اولین دندان دائمی اقدام به انجام آن می کنند. 

مراحل انجام فلوراید تراپی

مکانیزم عمل و فواید آن:

یون فلوراید می تواند به مینای دندانی نفوذ کند و آن را در برابر اسیدهای موجود در غذا، مواد قندی و باکتری های دهانی مقاوم کند، در صورتی که این مقاومت انجام بگیرد از پوسیدگی دندانی، کم شدن حساسیت دندانی جلوگیری و همچنین روند پوسیدگی در مراحل اولیه متوقف می شود بدون اینکه فرد نیاز داشته باشد که دندان را پر کرده و از سطح ریشه محافظت کند. 

مواردی که باید فلوراید تراپی انجام دهند:

کودکان زیر ۶ سال: 

فلوراید تراپی برای حفاظت از دندان های شیری و افزایش مقاومت جوانه های دندان های در برابر پوسیدگی مفید است. 

کودکان و نوجوانان ۱۶-۶ سال:

محافظت از دندان های دائمی که در حالت رویش هستند به خصوص دندان های آسیا که بسیار در معرض خطر پوسیدگی قرار دارند. 

فلوراید تراپی در منزل:

یکی از بهترین روش هایی که می توان با استفاده از آن فلوراید به دندان ها رساند این است که این کار را به صورت روزانه انجام دهید. خمیردندان های معمولی دارای ۱۰۰۰ واحد فلوراید هستند که با استفاده مرتب از آن تاثیر فوق العاده ای خواهد گذاشت. 

افرادی که پوسیدگی های زیادی یا دهانی خشک دارند می توانند از خمیر دندان با فلوراید بالاتر استفاده کنند (بیشتر از ۱۴۵۰ واحد)، این اعداد روی بسته بندی خمیردندان ها نوشته شده اند. 

یکی از راه های دیگری که برای فلوراید تراپی استفاده می شود دهانشویه ها هستند، این گروه بهداشتی هم در دو دسته قرار دارند که برخی از آنها روزانه استفاده می شوند و برخی دیگر هفتگی اند، تفاوت آنها در مقدار فلوراید آنها است.

فلوراید تراپی در منزل با استفاده از خمیر دندان

آموزش های لازم قبل از فلوراید تراپی:

کودکان پیش از وارنیش فلوراید تراپی باید تغذیه مناسبی داشته و به مقدار کافی مایعات مصرف کنند، زیرا بعد از فلوراید تراپی تا یک ساعت نباید هیچ چیزی بخورند یا بنوشند. پیش از وارنیش فلوراید بهتر است دندان های خود را با خمیر پروفیلاکسی که در مطب ها وجود دارد یا مسواک معمولی به خوبی تمیز کنید. هرگونه جرم یا پلاک قابل مشاهده باید برداشته شود. البته پروفیلاکسی در موارد عدم دسترسی به امکانات لازم ضروری نیست.

آموزش های لازم بعد از انجام وارنیش فلوراید تراپی:

نیازی نیست برای خشک کردن وارنیش فلوراید تا مرخص کردن بیمار صبر کنید زیرا وارنیش در تماس با مایعات دهانی سفت تر خواهد شد. 

تا پایان همان روز فلوراید تراپی کودک می توان از رژیم غذایی نرمی استفاده کند و باید از خوردن غذاهای سفت پرهیز کند. 

تا صبح روز بعد کودک نباید از مسواک و نخ دندان استفاده کند.

تغییر سطح دندان بعد از وارنیش فلوراید تراپی طبیعی است و به مرور زمان بعد از مدتی به حالت اولیه خود برمی گردد، پس بیمار نباید از دهانشویه فلوراید و الکل استفاده کند. 

فلوراید دندان به چه شکل هایی وجود دارد؟

علاوه بر مواردی که عنوان شدند روش های موضعی که برای رساندن فلوراید به دندان وجود دارد که رایج ترین و بهترین آنها مربوط به استفاده از خمیردندان های روزانه است. البته دهانشویه های دارای فلوراید هم عرضه می شوند که دارای غلظت متفاوتی از فلوراید هستند. 

خمیر دندان هایی که هر روز استفاده می کنید مقدار کمتری فلوراید دارند دهانشویه های فلوراید هم دو نوع دارند؛ روزانه و هفتگی که نوع روزانه آن غلظت کمتر و نوع هفتگی آن غلظت بیشتری از فلوراید دارند. 

یکسری روش های دیگر هم وجود دارند که از جمله آنها می توان به وارنیش فلوراید و قرص فلوراید اشاره کرد. این روش ها می توانند به راحتی در مراکز دندانپزشکی استفاده شوند و حجم زیادی از فلوراید را به صورت مستقیم داخل دندان فرستاده می شوند تا ساختار را محکم تر کنند. 

برخی از روش ها مانند محصولات وارنیش که حداکثر مقدار فلوراید را دارند به صورت مستقیم میکروب ها را کشته و از بین می برند. 

اشکال مختلف فلوراید تراپی؛ شکل قرصی

عوارض مصرف فلوراید زیاد چیست؟

درصورتی که بازه زمانی استفاده بیش از حد از فلوراید مربوط به دوره تشکیل دندان های دائمی باشد؛ می تواند بر روی دندان ها تاثیر بگذارد. مهمترین دلیل هم برمی گردد که مقدار فلوراید آب آشامیدنی منطقه. این وضعیت در برخی از مناطق کشور مانند قزوین، بویین زهرا و شهرهای جنوبی کشور بسیار به چشم می خورد. به این اختلال فلوروزیس دندان می گویند که موجب تشکیل لکه های سفید تا قهوه ای رنگ روی دندان خواهد شد همچنین دندان ها به صورت متخلخل و حفره دار دیده می شوند. در این صورت نیاز به ترمیم دندان وجود دارد که این حالت با انجام فلوراید تراپی در مطب دندانپزشکی اتفاق نمی افتد.

براساس توصیه ای که انجمن دندانپزشکان آمریکا داشته اند؛ فلوراید کافی می تواند از پوسیدگی های دندانی جلوگیری کند، البته راهکارهای زیادی دیگری هم برای پیشگیری از پوسیدگی دندانی ارائه می شود که یکی از آنها فیشور سیلانت تراپی است و بر روی شیارهای دندانی را می پوشاند و از گیر افتادن میکروب ها در شیار دندان پوسیده پیشگیری خواهد کرد. 

گردآوری: بخش سلامت سرپوش