کم فشاری خون موجب بروز چه خطراتی می‌شود؟

به گزارش عصر ایران به نقل از" لیو استرانگ"، بعضی افراد بطور طبیعی دارای افت فشارخون هستند، ولی برای دیگران، سطوح پایین فشار خون میتواند یک عارضه جانبی ناشی از یک بیماری باشد.

فشار خون پایین چیست؟

به گفته انجمن قلب آمریکا، فشار خون حاوی دو خوانش می شود که عبارتند از سیستولیک( عدد بالا) که فشار خون در سرخرگ ها با هر ضربان قلب را اندازه گیری  می کند و دیاستولیک( عدد پایین) که فشار خون در سرخرگ ها زمان استراحت قلب بین دو ضربان را اندازه گیری می کند.

فشار خون عادی شامل خوانش سیستولیک زیر ۱۲۰ و خوانش دیاستولیک کم تر از ۸۰ می شود. مثلا ، فشار خون عادی برای یک بزرگ سال سالم برابر با ۱۱۰ روی ۷۰ خواهد بود.

از نظر فنی، فشارخون پایین یا (Hypotension) به خوانش کمتر از ۹۰ روی ۶۰ گفته می شود. خوانش فشار خون پایین هر موقع که باعث بروز علائمی شود که بیش از چند ثانیه ادامه دارند، خطرناک در نظر گرفته می شود.

خوانش های فشار خون یک بیمار میتوانند متغیر باشند و به دیگر شرایط پزشکی او بستگی دارند. مثلا ، بعضی افراد بروز علائم را هنگامی که فشار خون (Blood pressure) سیستولیک آن ها به زیر ۱۲۰ میرسد ، تجربه می کنند و برخی دیگر هنگامی که به زیر ۷۰ می رسد.

دلایل فشار خون پایین چه چیزهایی هستند؟

به گفته مؤسسه ملی قلب، ریه و خون آمریکا، بعضی افراد همواره دارای فشار خون پایین هستند. از آنجایی که این وضعیت برای آن ها عادی است، باعث بروز علائمی نشده و شرایطی خطرناک در نظر گرفته نمی شود.

افراد لاغر و آنهایی که از نظر بدنی بسیار فعال هستند بطور رایج از فشار خون پایین تری بهره مند هستند. بطور کلی، زنان در مرحله قبل از یائسگی (Menopause) و جوانان بسیار لاغر هم معمولاً از فشار خون پایین تری برخوردار هستند.

در موارد دیگر، فشار خون پایین عادی نیست. به طورمثال ، کم آبی بدن یکی از علل رایج افت فشارخون است. از دیگر علل بروز این شرایط میتوان  به موارد زیر اشاره کرد :

- عفونت، به خصوص در صورتیکه باکتری وارد جریان خون شده باشد( شوک سپتیک)

- کم خونی

- یک واکنش آلرژیک شدید

- برخی شرایط عصبی

- آریتمی( ریتم غیرطبیعی قلب)

- نارسایی قلبی (Heart failure) 

- کاهش در حجم خون، من جمله موارد ناشی از یک تروما یا خونریزی داخلی

- اختلال های غدد درون ریز، من جمله کم کاری تیروئید و گاهی اوقات بیماری قند

- کاهش فشار خون عصبی با واسطه، اختلالی که به واسطه ارتباط اشتباه بین قلب و مغز بعد از ایستادن طولانی مدت شکل گرفته و به تقلیل فشار خون منجر می شود

- کم فشاری خون بعد از غذا خوردن، شرایطی که بیشتر بین افراد مسن متداول است

- کم فشاری خون وضعیتی که به افت فشار خون بعد از به پاخاستن از حالت نشسته گفته می شود

فشار خون پایین میتواند در نتیجه استراحت در تخت خواب، حاملگی، مصرف بعضی داروها، مثل داروهای فشارخون بالا ، ادرارآورها، بعضی داروهای ضد افسردگی و داروهای اختلال نعوظ نیز رخ دهد.

نشانه ها و علائم افت فشارخون چه چیزهایی هستند؟

سبکی سر و غش رایج ترین علائم فشار خون بیش از حد پایین هستند. همینطور، بعضی افراد با حس خستگی روبرو می شوند.

احساس سرگیجه یا غش معمولاً بدین دلیل شکل می گیرد که فشار خون سیستولیک بطور موقت به اندازه ای تنزل می کند که خون کافی به مغز نمی رسد. این شرایط معمولا زمانی رخ می دهد که فشار سیستولیک کمتر از ۸۰ باشد.

به گفته انجمن قلب آمریکا، فشار خون پایین می تواند موجب علائم زیر شود:

- تهوع (Nausea) 

- تشنگی غیرمعمول

- ناتوانی در تمرکز

- تاری دید

- سردی و رنگ پریدگی پوست

- تنفس سریع

- خستگی (Fatigue)

- بیماری افسردگی

خطرات سلامت ناشی از فشارخون پایین یا (Hypotension) 

به واسطه فشار خون پایین میتواند به شکل شکل گیری خطرات مستقیم و غیرمستقیم منجر شود که در ادامه با بعضی از آن ها آشنا می شویم.

کمبود اکسیژن

خطر اصلی ناشی از فشار خون پایین این است که نیروی کافی در رگ های خونی برای به جریان افتادن خون و در نتیجه اکسیژن، به خصوص به سوی مغز وجود ندارد.

مشکلات قلبی

به گفته کلینیک مایو، فشار خون عمیقاً پایین میتواند به واسطه کمبود اکسیژن به قلب آسیب برساند.

مطالعه ای که در فوریه ۲۰۱۷ در نشریه the British Medical Journal منتشر شد، نشان داد افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب و فشار خون پایین ناشی از درمان در معرض خطر بیشتری برای رویدادهای قلبی عروقی، مثل حمله قلبی قرار دارند.

مطالعه ای دیگر که در سپتامبر ۲۰۱۸ در نشریه the Journal of the American College of Cardiology منتشر شد، نشان داد که فشارخون بسیار پایین با افزایش احتمال آنژین، یا سینه درد، در افراد مبتلا به بیماری مزمن عروق کرونر قلب مرتبط بوده است.

آسیب دیدگی

افت غیرمنتظره فشار خون خطر غش کردن را فزونی می دهد که میتواند به یک آسیب دیدگی ناشی از زمین خوردن منجر شود.

آسیب کلیوی

بعضی بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی به واسطه فشار خون بسیار پایین میتوانند بدتر شدن عمکلرد کلیوی خود را تجربه کنند.

تشدید علائم سکته مغزی (stroke) 

افرادی که سکته های مغزی را در گذشته تجربه کرده اند ، در صورت افت بیش از حد فشار خون میتوانند عود علائم سکته مغزی را تجربه کنند.

خطرات سلامت دیگر

خطرات سلامت ناشی از کم فشاری خون همچنان به وسیله پزشکان در حال بررسی هستند. مثلا ، مطالعه ای در مارس ۲۰۱۸ که در نشریه BMC Public Health منتشر شد، نشان داد بین افکار خودکشی و فشار خون پایین پیوندی وجود دارد.

این مطالعه نتیجه گرفت که تفکر در مورد خودکشی بین بزرگسالانی با فشار خون پایین نسبت به افرادی با فشار خون عادی، بطور چشمگیر بیشتر بوده است.

گزینه های درمان فشار خون پایین چه چیزهایی هستند؟

نحوه درمان کم فشاری خون به علت این شرایط بستگی خواهد داشت ولی از گزینه های شایع درمان میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

اقدامات پیشگیرانه

در برخی شرایط، اقدامات پیشگیرانه می توانند به اصلاح فشار خون پایین کمک کنند. مثلا ، در صورتی‌که به کاهش فشار خون عصبی با واسطه مبتلا هستید و شغلی دارید که به ثابت ایستادن طولانی مدت احتیاج دارد، کم فشاری خون را تجربه خواهید کرد.

اقداماتی مثل حرکت دادن پاها، پیاده روی (walking) منظم، و انجام تمرینات ورزشی مخصوص پا میتواند به جلوگیری از افت پرخطر فشار خون که می تواند به غش منجر شود، پیشگیری کند.

آبرسانی به بدن

مصرف مایعات به میزان کافی عاملی کلیدی برای حفظ سطوح سالم فشار خون است. تامین آب مورد نیاز بدن میتواند تنها کاری باشد که برای فزونی سطوح فشار خون خود به آن نیاز دارید.

تغییرات در رژیم غذایی 

در بعضی شرایط، پزشک ممکن است افزایش مصرف نمک را برای افزایش فشار خون شما تجویز کند. قبل از هر گونه تغییر در میزان مصرف نمک با پزشک خود مشورت کنید چون در برخی شرایط خاص، مانند نارسایی قلبی (Heart failure) ، تغییر در میزان مصرف نمک میتواند شرایط فشار خون شما را بدتر کند.

برخی انواع کم خونی به واسطه کمبود ویتامین های B12 و اسید فولیک رخ میدهند ، از این جهت ، مصرف این مواد مغذی برای بهبود کم خونی ممکن است به درمان افت فشارخون کمک کند. قبل از استفاده از مکمل ها اول با پزشک خویش مشورت کنید.

دارو

چنانچه دارو مصرف می کنید و فشار خون پایین را تجربه می کنید، پزشک شما امکان دارد رژیم دارویی شما را مورد بررسی قرار داده تا مقصر احتمالی را شناسایی کند.

در بعضی موارد بسیار نادر، پزشک ممکن است برای افزایش فشار خون شما دارو تجویز کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، خوانش فشار خون پایین بدون همراهی با علائم قابل توجه دیگر، مسئله ای نگران کننده نیست، مگر اینکه با یک جراحت یا تروما روبرو باشید.

اگر اپیزودهای منظم خوانش های پایین فشار خون را تجربه می کنید، بررسی اینکه علائم چه زمانی رخ می دهند ( مثلا ، بعد از مصرف یک دارو یا وعده غذایی) و مراجعه به پزشک برای صحبت در این زمینه ایده خوبی است.

اگر علائم فشار خون پایین مثل احساس سبکی سر، سرگیجه و غش را بطور غیرمنتظره یا پایدار تجربه می کنید، باید در پی دریافت کمک پزشکی فوری باشید.