آشنایی با انواع بیماری ناخن و روشهای مراقبت از آن

برای جلوگیری از بیماری ناخن و سالم نگهداشتن ناخن هایتان، آن ها را خشک و تمیز نگه دارید

بیماری ناخن و ساختار آن

ناخن ها در واقع ساخته شده از پروتئین کراتین هستند. همان پروتئینی که تشکیل دهنده ی پوست و مو است. ناخن ها به واسطه ی سلول هایی رشد می کنند که در پایه ناخن تشکیل میشوند و سپس این لایه ها بر روی هم قرار می گیرند و سخت میشوند که به این حالت، کرتاتیزاسیون می گویند. ویژگی هایی ارثی از والدین شامل قدرت، ضخامت و سرعت رشد ناخن ها می باشد.

دست ها و ناخن هایش در بدن ما به عنوان عضو مظلومی هستند که اغلب فرصت آنکه به آن ها رسیدگی کنیم، وجود ندارد. به نحویکه به اکثر مشکلات ناخن اهمیت نمیدهیم. بدون آنکه بدانیم شاید کوچک ترین مشکل در نظر ما، سبب بوجود آمدن حادترین مشکل در بدن میشود. ناخن هایی که سالم و براق هستند سلامتی و تندرستی بدن را به ما نشان میدهند. ناخن¬هایی ساالم هستند که دارای ویژگی هایی همچون صاف، یک رنگ و بلند روی دست باشند. امکان دارد با افزایش سن، روی ناخن ها خطوطی ایجاد شود و شکننده شوند یا بر روی ناخنها لک هایی به وجود آید. بعضی از افراد برای این که بطور مداوم، ناخن هایشان نشکند و همینطور ناخن هایی زیبا داشته باشند به سراغ کاشت ناخن میروند و با طرح کاشت ناخن مختلف قصد دارند که عیوب ناخن ها را پنهان کنند و از این طریق ناخن های زیبایی داشته باشند.

بعضی از مشکلات ناخن نیازمند درمان حرفه ای یک پزشک یا یک متخصص پوست میباشد ، در حالیکه مشکلات دیگری از ناخن وجود دارد که با استفاده از تکنیک های ساده و تغيير سبک زندگی درمان میشود.

علایم انواع بیماری های ناخن

ناخن های شما بخاطر شرایط پزشکی دچار تغییراتی می شوند که باید آنها را مدنظر قرار دهید. چنانچه هرکدام از این علایم زیر را دیدید، به پزشک مراجعه کنید:

> رنگ ناخن های شما:

۱. زردی ناخن:

یکی از علائم بیماریها در بدن، زرد و یا کدر شدن ناخن هاست. رایج ترین مشکلی که سبب میشود تا ناخن ها زرد شود، قارچ ناخن نام دارد. افراد مبتلا به دیابت بیشتر به عفونت قارچ ناخن پا مبتلا می شوند و در نتیجه به عارضه های دیگری همچون زردی ناخن ها و شکنندگی آن ها مبتلا می شوند. درصورت عدم درمان بموقع عفونت، احتمال تجمع عفونت در بستر ناخن وجود دارد و در این شرایط ناخن ها ضخیم میشوند. رنگ زرد روی ناخن ها در برخی مواقع، بطور طبیعی با افزایش سن یا به خاطر استفاده مکرر از لاک ناخن ، ناخن های اکریلیک یا رنگ ناخن بوجود می آید.

رایج ترین بیماری ناخن که سبب میشود تا ناخن ها زرد شود، قارچ ناخن نام دارد

برای این که از مشکلات زردی ناخن ها جلوگیری کنید، بهتر است به میزان کمتری از محصولات ناخن استفاده کنید. درصورت مصرف بی رویه ی سیگار، ناخن ها لکه دار میشود و رنگ آن ها نیز زرد شود. برای از بین بردن لکه روی ناخن می توانید از آبلیمو استفاده کنید؛ ولی درصورت تداوم زردی یا تشدید آن، به پزشک مراجعه کنید. زرد شدن ناخن ها در موارد نادر، ممکن است نشان از بیماری های دیگری همچون برونشکتاز، عفونت های ریه مثل سل، بیماری کبدی مانند زردی، مشکل تیروئید یا پسوریازیس باشد.

۲. ناخن های سفید:

ناخن های سفید با نوار صورتی در قسمت بالا( یا ناخن های تری) بیانگر مشکلاتی میباشد که میتوان به نارسایی احتقانی قلب، دیابت، نارسایی کلیه و بعضی مشکلات کبدی مانند هپاتیت یا سیروز اشاره کرد.

۳. ناخن های کم رنگ :

در صورت کمرنگ بودن ناخن هایتان، احتمالاً با مشکلات کمبود تغذیه ای یا مشکل گردش خون مواجه شده اید که نمیگذارد خون به نوک انگشتانتان برسد. در موارد شدید، امکان دارد به کم خونی مبتلا شوید.

۴. ناخن های قرمز تیره:

ناخن های قرمز تیره به این معنیست که شما بیماری قلبی دارید. درصورت گسترش قرمزی به طرف ناخن ها و کوتیکول ها، احتمال ابتلا به بیماری لوپوس وجود دارد.

۵. بنفش شدن ناخنها:

رنگ ناخن هایی که مایل به آبی یا بنفش است، نشتان میدهد که بدنتان به اندازه ی کافی اکسیژن دریافت نمی کند. دیگر علل احتمالی بنفش شدن ناخنها شامل مشکلات ریه مثل آمفیزم و برونشیت مزمن و مشکلات قلبی می باشد.

> خطوط طولی:

در صورتی‌که رنگ کلی ناخنها تغيير کند خطوط طولی مثل خطوط سفید عمودی یا خطوط تیره بر روی ناخن ایجاد میشود و یا انواع لکه بر روی آن بوجود می آید. این حالت که بطور خفیف در اکثر ناخنها قابل مشاهده است، یک پدیده طبیعی محسوب میشود. میزان و شدت این خطوط باتوجه به تفاوت جنس ناخن در افراد مختلف، متغیراست. ولی عواملی که باعث تشدید این خطوط می شوند شامل افزایش سن و بیماریهای مزمن می باشد. این خطوط درواقع یک بیماری محسوب نمیشوند بلکه صرفا ظاهر مناسبی را از نظر زیبایی به ناخن نمیدهند. اگر در طولانی مدت از رسپینا واضحا استفاده کنید این خطوط کم تر میشود.

خطوط طولی روی ناخن ها نشان از بیماری ناخن می باشد

> تغییر در شکل ناخن:

۱. ناخن قاشقی شکل:

ناخن های قاشقی شکل به ناخنهایی نازک گفته میشوود که دارای لبه های برجسته هستند که شبیه به حالت مقعر میباشند. یکی از عللی که سبب این تغيير شکل میشود، کمبود آهن می باشد.

۲. چماقی شدن ناخن:

چماق شدن ناخن یعنی انتهای انگشتان دچار التهاب شده و ناخن ها به شکل منحنی و گرد تغییر پیدا کرده است. همینطور میتواند باعث نرم کردن تخت های ناخن شود. در این وضعیت ناخن ها شکننده می شود. حتی احتمال بروز این شرایط در ناخن های پا وجود دارد. چماق شدن ناخن ها در اغلب وقت ها، بخاطر کاهش اکسیژن در خون میباشد که نشانگر مشکلاتی مانند بیماری ریه، قلب، کبد یا کلیه می باشد. طبق تحقیقات، از هر ۱۰ بیمار مبتلا به سرطان ریه غیر سلول کوچک، احتمالاً سه نفر از آن ها با این علائم رو به رو میشوند.درصورت بروز چماق ناخن، احتمال ابتلای شما به بیماری هایی همچون بیماری قلبی-عروقی ، بیماری التهابی روده، بیماری های ریوی و ایدز وجود دارد. از دیگر دلایل احتمالی چماق شدن ناخن ها می توان به دیسترس، بیماری سلیاک، بیماری گریوز، غده تیروئید بیش فعال و تغییر در ضخامت ناخن اشاره کرد.

۳. ایجاد حفره در ناخن:

حفره در ناخن به این معنیست که بر روی ناخن، یک سوراخ و یا چال کوچک ایجاد شده است. افراد مبتلا به پسوریازیس، بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند؛ در واقع یک بیماری پوستی تلقی می شوند که علایمی همچون خشکی، قرمزی و تحریک پوست را بهمراه دارد. همچنین از دیگر دلایل این بیماری ناخن می توان به آرتریت واکنشی و آلوپسی نیز اشاره کرد.

از دیگر دلایل بیماری ناخن می توان به آرتریت واکنشی و آلوپسی نیز اشاره کرد

> شکنندگی ناخن:

شکنندگی ناخن ها امری طبیعی به شمار میرود که افراد زیادی با این مشکل رو به رو هستند. ولی ترک خوردن ناخن ها در برخی شرایط  بیانگر کمبودهای غذایی، سیب و همینطور بیماری های بسیاری میباشند. مواردی که باعث بروز این مشکل میشود شامل کمبودهای تغذیه ای اسید فولیک، ویتامین C یا پروتئین می باشد. امکان دارد ناخن های ترک خورده دراثر سوء تغذیه مزمن باشد همچنین علت بروز این شرایط میتواند عفونت قارچی ناخن ها باشد، به خصوص زمانی که با زردی ناخن همراه باشد. برای این که ناخن های ترک خورده را درمان کنید، بهتر است ناخن هایتان را خشک نگه دارید، مانع از تماس زیاد با آب شوید، به خوبی بهداشت ناخن را تمرین کنید. برای آبرسانی ناخن ها از لوسیون استفاده کنید و بدین طریق از ناخن هایتان مراقبت کنید. درصورت عدم مشاهده ی بهبودی در ناخن های شکسته یا ترک خورده ، بهتر است با یک پزشک برای درمان یا متخصص پوست خود مشورت کنید.

> ناخن ضخیم و پیچ دار :

ناخنی ضخیم است که درون و زیرش پیچ خورده باشد. ناخن ضخیم شده به خودی خود یک بیماری محسوب نمیشود بلکه عمدتاً در اثر مواردی ایجاد میشود که از آن ها می توان به ضربه به ناخن، سن بالا، عفونت قارچی و برخی بیماریها مثل دیابت اشاره کرد.

> تورم یا قرمزی در اطراف ناخن ها:

در حالتی که قرمزی، تورم و درد را در اطراف ناخن های خود حس میکنید، احیانا ناخن هایتان دچار عفونت شده باشد. اگر به زودی تشخیص داده شود، میتوانید برای درمان آن، عفونتها را با شست و شو و پانسمان کنید و آنتی بیوتیک مصرف کنید. ولی در صورت به وجود آمدن مجدد زخم، درمان گسترده تری نیاز دارید. گاهی در اثر “ناخنک” چنین مشکلی( پارونیشی) بوجود می آید. پارونیشی بیماریست که گوشه ناخن در گوشت کنار ناخن فرو میرود و سبب میشود که میکروب ها به آن ناحیه نفوذ کنند. توصیه ی ما اینست که حتماً با یکی از پزشکان اطراف خود برای پیشگیری از شرایط وخیم تر و خونریزی اطراف ناخن صحبت کنید.

> خونمردگی:

اگر ضربه ای به ناخن وارد شود مویرگ های بستر ناخن پاره می شود. خونی که مابین صفحه ناخن و بستر آن حاصل میشود، باعث بوجود آمدن خون مردگی( هماتوم) می شود. در اثر ابتلا به هماتوم احتمال جدا شدن و افتادن ناخن وجود دارد. همینطور احتمال بروز عفونت وجود دارد بدین دلیل که بافت هماتوم برای رشد باکتری ها و قارچ ها مناسب است. ممکن است جذب خودبه خود هماتوم مدتی زمانبر باشد و گاهی سبب شود که شکل ناخن تغيير کند.

> جدا شدن ناخن از بستر:

از دلایل جدا شدن ناخن می توان به مواردی همچون لاک زدن بیش از حد ، ضربه خوردن به سطح ناخن و پاک کردن زیر ناخن ها اشاره کرد. اغلب افراد تایپ کننده و نوازنده ها به این بیماری مبتلا میشوند. داروهایی که برای درمان بیماری های پوستی مناسب است شامل آنتی بیوتیک ها، داروهای شیمی درمانی ، قرص های جلوگیری از بارداری، ارام بخش می باشد. بیماری های دیگری وجود دارد که سبب جدا شدن ناخن میشود که نظیر تیروئید، کم خونی و لوپوس می باشد. باتوجه به نوع علت این بیماری می توان روش درمان آنرا مشخص کرد.

از دلایل بیماری ناخن و جدا شدن آن می توان به مواردی همچون لاک زدن بیش از حد و ... اشاره کرد

> عفونت های قارچی:

قارچ ها موجب ایجاد نیمی از بیماری های ناخن میشود که درمان این بیماریها به سادگی ممکن نیست. ذراتی به رنگ های مختلف در چنین مواردی در زیر ناخن بوجود می آیند که علاوه بر جدا کردن ناخن از بسترش، باتوجه به نوع قارچ باعث می شوند که رنگ ناخن عمدتاً به رنگ های سفید، زرد، قهوه ای یا مشکی تغيير کند. بافت و نمای ظاهری ناخن با رشد بیشتر قارچ دچار تغییراتی میشود. اگر درمان نشود، صفحه ناخن در اثر تجمع بیشتر debris به تدریج خرد میشود و در نتیجه بطور کامل از بستر ناخن جدا می شود. دلایل ابتلا به این بیماری شامل رعایت نکردن بهداشت فردی و پدیکور یا مانیکور نامناسب می باشند. این بیماری تا چهار برابر بیشتر در انگشتان پا دیده می شود. به همین خاطر پیشگیری بسیار اسان تر از درمان می باشد. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید همیشه ناخن هایتان را خشک و تمیز نگهدارید. مرتبا جوراب ها را تعویض کنید. همچنین باید مراقب باشید تا به پوست و بافت اطراف ناخن خود آسیبی وارد نکنید. نباید کوتیکول را در زمان پدیکور یا مانیکور برداشت.

> علت سیاه شدن زیر ناخن دست:

علت کبودی ناخن پا یا علت سیاه شدن زیر ناخن دست در اغلب موارد، ضربه ¬های شدید( تروما)، پوشیدن کفش های نامناسب، آسیب های ورزشی( به خصوص در دویدن) و مصرف بعضی داروها( رقیق¬ کننده ¬های خوب) میباشد که این بیماری خود به خود درمان میشود. یک ناخن کبود شده در واقع نوعی هماتوم زیرهوایی شناخته میشود.

تشخیص و درمان مشکلات و بیماری های ناخن

از نظر پزشکی هرگونه تغییر غیر طبیعی ناخن ها باید مورد بررسی قرار گیرد. گاهی وقت ها پزشکتان، شما را برای درمان، نزد متخصص پوست ارجاع دهد. درصورت عدم تشخیص علت مشکل ناخن، پزشک ممکن است برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی از ناخن ها نمونه برداری کند. معمولاً عفونت های ناخن ها به درمان نسبت به عفونت های انگلی بیشتر پاسخ می دهند.

برای جلوگیری از بیماری ناخن ، بر روی ناخنتان از لوسیون و تقویت کننده استفاده کنید

روش های مراقبت از ناخن ها

درصورت مراقبت از ناخن ها میتوانید مانع ایجاد بیماری های ناخن شوید. برای این که ناخن هایتان را سالم نگه دارید، کافیست که به موارد زیر توجه کنید:

- درصورت داشتن ناخن های شکننده و ضعیف، همیشه آنها را کوتاه کنید تا مانع شکستگی آن ها شود.

- به منظور حفظ سلامت ناخن هایتان، آن ها را نجوید.

- در حین انجام کارها دستکش بپوشید.

- از ضربه زدن به ناخن هایتان خودداری کنید.

- بر روی ناخن، از لوسیون و تقویت کننده استفاده کنید.

- بیش از حد ، زیر ناخن هایتان را تمیز نکنید.

- برای جلوگیری از عفونت ناخن، از حوله فردی استفاده کنید.

- برای سالم نگهداشتن ناخن هایتان، آن ها را خشک و تمیز نگه دارید.

- از سیگارکشیدن به منظور حفظ سلامت ناخن ها جلوگیری کنید.

- این نکته را در نظر داشته باشید که بر روی ناخن ها و کوتیکول های خود، کرم مرطوب کننده بمالید.

- به زودی نسبت به درمان علایم پوستی و اگزما اقدام کنید.

- همیشه برای کوتاه کردن ناخن هایتان از ناخن گیر استفاده کنید و پس از حمام به علت نرم بودن ناخن ها، آنرا مرتب کنید.

گردآوری: بخش سلامت سرپوش