کندرومالاسی کشکک چیست؟
کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو که به بیماری زانوی دوندگان هم معروف می باشد، به وضعیتی گفته می شود که در آن غضروف موجود در سطح زیرین کشکک زانو تحلیل می رود یا به اصطلاح نرم می شود. این اختلال در افراد ورزشکار و جوان شایع است، البته امکان دارد که افراد مسن هم به ارتروز زانو مبتلا شوند.
کندرومالاسی در بیشتر موارد به عنوان آسیب ناشی از استفاده بیش از حد ورزش درنظر گرفته می شود که ممکن است به دنبال چند روز توقف تمرینات ورزشی نتایج مثبتی ایجاد کند. در برخی از موارد دلیل کندرومالاسی مربوط به عدم قرارگیری صحیح محور زانو است درنتیجه می توان آن را با استراحت برطرف کرد.
علائم ناشی از زانوی دوندگان شامل درد زانو و افزایش احساس سایش استخوان ها به همدیگر می باشد، البته در برخی از موارد کاملا بدون علامت ایجاد می شود، در این صورت فرد برای درمان کندرومالاسی کشکک به پزشک مراجعه نمی کند و بیماری به صورت نهفته باقی می ماند.
کشکک زانو را می توان با کمک فیزیوتراپیست تقویت کرد که تاحد زیادی به درمان نرمی غضروف زانو کمک خواهد کرد. در صورتی که بیمار نسبت به درمان مقاوم باشد از جراحی استفاده خواهد شد.
تقویت کشکک زانو به کمک فیزیوتراپی می تواند تا حد زیادی در درمان نرمی غضروف پاتلا مؤثر باشد. در موارد مقاوم و شدید، درمان های جراحی نیز به بیماران پیشنهاد می شود. اگر شما هم از درد زانو رنج می برید و علت آن را نمی دانید، کندرومالاسی پاتلا ممکن است یکی از دلایل بالقوه مشکل شما باشد.
دلایل بروز نرمی غضروف کشکک زانو چیست؟
کشکک زانو به صورت طبیعی در جلوی مفصل زانو قرار می گیرد، زمانی که زانوی خود را خم می کنید قسمت پشتی کشکک روی غضروف استخوان ران یا فمور در محل زانو لغزش پیدا می کند. کشکک از طریق زردپی ها (تاندون ها) و رباط ها (لیگامان ها) به استخوان ساق پا و استخوان ران متصل می شود. زمانی که هرکدام از این اجزا نتوانند به درستی حرکت کنند ممکن است باعث ساییده شدن کشکک بر روی استخوان ران شوند، این ساییده شدن می تواند به در نهایت منجر به تحلیل رفتن کشکک و ایجاد بیماری کندرومالاسی در ناحیه کشکک شود.
گاهی حرکات نامناسب کشکک بر اثر عواملی ایجاد می شوند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:
- نحوه قرارگیری نامناسب و هم تراز نبودن زانو در اثر مشکلات مادرزادی
- ضعیف شدن عضلات همسترینگ و عضله چهار سر جلوی ران
- عضلات نزدیک کننده و دورکننده ران در حرکات باهمدیگر تعادل نداشته باشند.
- فشار وارد کردن در مدت زمان طولانی به مفصل زانو، به عنوان مثال دویدن، اسکی یا پرش
- وارد شدن ضربه یا آسیب مستقیم به کشکک زانو
- در صورتی که شما زانودرد دارید اما از علت ایجاد آن اطلاعی ندارید یکی از دلایل بالقوه می تواند کندرومالاسی کشکک باشد.
علائم و نشانههای کندرومالاسی کشکک:
مهم ترین نشانه ای که به نرمی غضروف کشکک نسبت می دهند؛ دردی آزاردهنده است که غالبا در داخل یا جلوی زانو احساس می شود. این درد امکان دارد به پشت زانو هم کشیده شود. زمانی که فرد قصد بلند شدن از زمین یا صندلی را دارد درد نرمی غضروف کشکک زانو بیشتر خواهد شد، همچنین این درد زمان بالا رفتن از پله نیز تشدید خواهد شد.
برخی دیگر از موقعیت ها که می توانند منجر به درد ناشی از کندرومالاسی شوند عبارتند از؛ نشستن روی زمین به صورت دو زانو و چهار زانو، استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی و هر حرکتی که با خم کردن زانو به ویژه در مدت زمان طولانی همراه است.
باید خاطر نشان کرد که علائم بسیاری از بیماری های مربوط به زانو مانند علائم این اختلال هستند، در نتیجه بیمار باید به متخصص مراجعه کند تا پیشنهاد نهایی توسط ایشان داده شود. در ادامه به علائم دیگر ناشی از کندرومالاسی کشکک اشاره می شود:
- صدای زانو
- خالی کردن زانو
- احساس سفتی در زانو
- تورم
- محدودیت حرکتی در زانو
راه های تشخیص کندرومالاسی:
معاینه فیزیکی:
برای تشخیص نرمی کشکک زانو متخصص ارتوپد ابتدا باید وضعیت ظاهری بیمار را بررسی کند، در صورتی که کشکک آسیب دیده باشد یا در راستای استخوان ران قرار نداشته باشد، گمان این بیماری گذاشته می شود. سپس متخصص تورم و درد ناحیه کشکک را بررسی خواهد کرد. در همین مرحله پزشک متخصص متوجه نوع آسیب زانو خواهد شد اما برای تایید تشخیص و رد سایر دلایل احتمالی، آزمایشاتی را تجویز خواهد کرد.
آزمایش خون:
برای تشخیص انواع آرتریت یا التهاب تست خون تجویز می شود. در این صورت در برگه آزمایشی بیمار شاخص روماتوئید RF دیده می شود.
آزمایشات تصویربرداری:
آزمایشات انجام شده می توانند شامل موارد زیر باشند:
- رادیوگرافی ساده: در این تست تصویر اندام های داخلی بدن به صورت سیاه و سیفد گرفته شده و به صورت عکس یا فیلم ثبت می شود. این روش می تواند آسیب های وارد شده به زانو را به خوبی نمایش دهد.
- تصویربرداری MRI: در این نوع تصویربرداری که از اندام های داخلی انجام می شود از میدان مغناطیسی یا امواج رادیویی استفاده خواهد شد. از طریق این تکنیک تصویربرداری، عکس سه بعدی از اندام های داخلی تهیه خواهد شد. ساییدگی و یا پارگی غضروف با تصویر برداری MRI بخوبی تشخیص داده می شوند.
- آرتروسکوپی زانو: در این تکنیک که در حقیقت روشی کم تهاجم برای جراحی زانو محسوب می شود و کاربردهای گوناگونی دارد، برای مثال جهت خارج کردن آب زانو می توان از آن استفاده کرد. در این فرآیند برش های کوچکی در ناحیه زانو ایجاد می شود، پزشک متخصص با ابزاری به نام آرتروسکوپ که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد؛ وارد مفصل آسیب دیده می شود و تصاویر واضحی از آنچه در مفصل زانو اتفاق افتاده است را روی مانیتور به نمایش می گذارد. از این طریق پزشک به راحتی آسیب های وارد شده به زانو را ارزیابی می کند.
این تکنیک در ترمیم مینیسک، بازسازی رباط صلیبی و دیگر مشکلات زانو کاربرد دارد. جراح ارتوپد برای جراحی آرتروسکوپی زانو، از بیهوشی کامل یا موضعی استفاده میکند.
درمان کندروپلاستی کشکک:
روش های خانگی:
درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی تا حد زیادی می تواند درد و سفتی ناشی از کندرومالاسی زانو را کاهش دهد. این بیماری می تواند در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد کند. استراحت و بازیابی فیزیکی بعد از ورزش و فعالیت های بدنی خواهد توانست آسیب وارد شده به زانو را ترمیم کند همچنین درد ناشی از نرمی غضروف کشکک را کاهش می دهد.
زمانی که فعالیت بدنی انجام می دهد و از قسمت زانو با درد مواجه شدید به معنای این است که زمان استراحت فرارسیده، پس آن را پشت گوش نیندازید. غالبا درد ناشی از کندرومالاسی کشکک فرد را مجبور خواهد کرد که از فعالیت دست بکشد. برای کاهش علائم نرمی غضروف کشکک زانو بهتر است موارد زیر را رعایت کرد:
- استفاده کردن از کمپرس یخ هر ۳ الی ۴ ساعت یکبار به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه
- بالاگرفتن زانوی آسیب دیده در هنگام نشستن یا دراز کشیدن با قراردادن یک بالشت در زیر مچ پا
- استفاده از بانداژهای منعطف بر روی زانو
- استفاده از آتلهای ویژه که کشکک زانو را در حین فعالیت فیزیکی در شرایط مناسبی نگه میدارند
تغییر روش ورزش کردن:
درصورتی که می خواهید از ورزش برای درمان این اختلال استفاده کنید بهتر است با فرد متخصص فیزیوتراپ مشورت داشته باشید. غالبا توصیه می شود افرادی که به نرمی زانو مبتلا هستنند دویدن را ترک کرده و از فعالیت هایی که منجر به وارد شدن فشار کمی به زانو می شود مانند پیاده روی، یوگا یا شنا، استفاده کنند.
داشتن برنامه ورزشی مناسب که بتواند منجر به تقویت عضلات اطراف کشکک زانو شود، می تواند نرمی کشکک زانو را مدیریت کند. بهتر است از ایستادنهای طولانی مدت، چمباتمه زدن و نیز انجام فعالیتهایی که نیاز به خم شدن زیاد زانو دارند (مانند بالا یا پایین رفتن از پلهها) جلوگیری شود.
حفظ وزن مناسب:
در صورتی که شاخص توده بدنی فرد به بالای ۳۰ برسد با کاهش ده درصدی وزن می توان قدم بزرگی در راستای کاهش درد و سفتی ناشی از کندرومالاسی برداشت.
درمان قطعی کندرومالاسی زانو چیست؟
استراحت دادن به زانو:
اولین گزینه ای که برای درمان کندرومالاسی کشکک درنظر می گیرند استراحت است. هدف از این پیشنهاد؛ کاهش فشار وارد شده به کشکک و در نتیجه کاهش درد است. دربرخی از موارد از بریس یا زانوبند طبی هم استفاده می شود. از طرفی برای کاهش درد و تورم می توانید از کمپرس آب سرد هم استفاده کنید، در این صورت با سرما جریان خون به ناحیه آسیب دیده کاهش پیدا می کند و درد را بسیار کاهش خواهد داد. کمپرس را به صورت ممتد روی مفصل زانو قرار ندهید، سعی کنید این کار را به دفعات انجام دهید. مثلا در طی روز چهار بار و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از آن استفاده کنید.
داروهای ضد التهابی خوراکی و موضعی:
ایبوپروفن و ناپروکسن از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند که می توانند درد و التهاب را کاهش دهند. برخی از داروها به صورت کرم هستند پس می توانید آنها را در ناحیه آسیب دیده ماساژ داده و درد را کاهش دهید.
فیزیوتراپی برای درمان کندرومالاسی زانو:
برای درمان کندرومالاسی کشکک متخصصان فیزیوتراپی از تکنیک هایی مانند کینزیولوژی؛ ثابت نگه داشتن مفاصل با استفاده از باند و کش مخصوص، منوال تراپی (درمان دستی)، اولتراسوند تراپی، الکتروتراپی (برق درمانی) و تمرین درمانی استفاده میکنند. پزشکان متخصص برای درمان نرمی کشکک زانو استراحت، فیزیوتراپی و جراحی را توصیه می کنند.
جراحی نرمی کشکک زانو:
درصورتی که آسیب وارد شده به زانو بسیار شدید باشد پزشک جراحی آرتروسکوپی را پیشنهاد می دهد که در آن کشکک زانو و مشکلات مربوط به آن درمان می شوند. از جمله اقداماتی که ممکن است جراح ارتوپدی برای درمان کندرومالاسی کشکک زانو استفاده کند رهاسازی جانبی لیگامان است.
در این فرآیند بخشی از لیگامانهای زانو را می برند، از این طریق فشار و تنش وارد شده به زانو کاهش پیدا کرده و دامنه حرکتی مفصل بیشتر می شود. پیوند غضروف، هموارسازی قسمت پشتی کشکک زانو و یا تغییر محل اتصال عضلات ران از دیگر روشهای جراحی و درمان نرمی کشکک زانو است.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 11
- 3