اختلال مفصل گیجگاهی فکی
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) وضعیتی است که بر مفصل فک تأثیر می گذارد، جایی که فک پایین به جمجمه متصل می شود. این مفصل به شما امکان می دهد دهان خود را باز و بسته کنید، صحبت کنید و غذا را بجویید. اختلال مفصل گیجگاهی فکی می تواند باعث درد، سفتی، صداهای تق تق یا احساس قفل شدن در فک شود.
تخمین زده می شود که حداقل پنج درصد از جمعیت حداقل یک بار در طول زندگی خود از عوارض TMJ رنج می برند. این بیماری ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد بالغ را تحتتأثیر قرار میدهد و بیشترین بروز آن در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی است. این عارضه در زنان شایعتر است.
علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی
درد مزمن:
درد معمولاً اولین علامتی است که نشان می دهد مشکلی در مفصل گیجگاهی فکی وجود دارد. اختلال عملکرد مفصل گیجگاهی فکی، می تواند منجر به انواع مختلفی از ناراحتی شود، از جمله:
- سردرد
- دندان درد
-درد صورت
این درد ممکن است گردن، گوش ها و شانه های شما را نیز درگیر کند. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال مفصل گینجگاهی فکی، با درد مزمن دست و پنجه نرم می کنند. آنها باید تقریباً هر روز درد ناتوان کننده ای را تحمل کنند. در صورت داشتن درد مزمن در نتیجه اختلال TMJ، این اختلال باید برای از بین بردن کامل درد درمان شود.
مشکلات عضلانی:
مشکلات متعددی می تواند منجر به سفتی و ناراحتی عضلات مسئول حرکات فک شما شود. این مسائل عبارتند از:
- فشردن و ساییدن دندان ها
- صدمات گردن یا سر
- فک خود را بیش از حد باز کنید
- اختلالات خواب
- استرس عاطفی
راه های مختلفی برای مقابله با عوارض عضلانی وجود دارد، از جمله:
- از باز کردن بیش از حد دهان خودداری کنید
- استفاده از محافظ دهان برای محافظت از دندان ها در برابر اثرات فشردن و ساییدن
- خوردن غذاهای نرم برای کاهش فشار روی فک و کمک به بهبودی آنها
- فیزیوتراپی
- مدیریت استرس
- استفاده از شل کننده های عضلانی
گاهی اوقات تنها چیزی که ممکن است نیاز داشته باشید مسکنهای بدون نسخه برای تسکین دردتان است.
سایر علائم:
- صداهای تق تق، جیر جیر یا خش خش هنگام حرکت فک
- سرگیجه
- وزوز گوش
علل اختلال مفصل گیجگاهی فکی
علل دقیق اختلال مفصل گیجگاهی فکی همیشه مشخص نیست، اما ممکن است ترکیبی از عوامل در آن نقش داشته باشد، از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسیب به فک، صورت یا گردن می تواند باعث اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود.
- آرتروز مفصل فکی می تواند باعث درد و سفتی شود.
- دندان قروچه یا فشار دادن دندان ها به هم به طور مداوم می تواند باعث اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود.
- استرس می تواند باعث سفت شدن عضلات فک و بدتر شدن علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود.
- اگر دندان های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نگیرند، می تواند باعث اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود.
- برخی از بیماریهای خودایمنی
- عفونت
- فرسایش دیسک و یا خارجشدن آن از موقعیت صحیح
- جراحی مانند ایمپلنت دندان
- برخی از مطالعات نشان میدهند که اختلال مفصل گیجگاهی فکی ممکن است با هورمونهای زنانه در ارتباط باشد
تشخیص اختلال مفصل گیجگاهی فکی
برای تشخیص اختلال مفصل گیجگاهی فکی، پزشک از شما در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد. آنها همچنین معاینه فیزیکی فک، صورت و گردن شما را انجام خواهند داد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی مفصل فک و رد سایر مشکلات، اشعه ایکس، سی تی اسکن یا MRI تجویز کند. به طورکلی مراحل تشخیصی شامل موارد زیر خواهند بود:
معاینه فیزیکی:
پزشک برای ارزیابی تورم، گرفتگی عضلانی یا سفتی بیش از اندازه، دامنه و کیفیت حرکت فک و گردن را انجام می دهد. پزشک علائمی مانند دندان قروچه در خواب را نیز بررسی می کند که شامل بیدارشدن با دندانهای به هم فشرده، بیدارشدن با درد عضلانی یا سردرد یا فرورفتگی زبان و گونهها به سمت داخل می باشند.
اشعه ایکس پانورکس:
از این نوع اشعه برای بررسی دندان و استخوان فک استفاده می شود.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT):
سی تی اسکن را برای ارائه تصاویر دقیق استخوان درگیر در مفصل صورت می گیرد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI):
تصویربرداری رزونانس برای ارزیابی مشکلاتی مانند دیسک مفصل و بافت نرم یا عضلات اطراف آنها انجام می شود.
درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی
درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی اغلب بر مدیریت علائم تمرکز دارد. در اکثر موارد، علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی با گذشت زمان به خودی خود برطرف می شوند. با این حال، درمان هایی وجود دارد که می تواند به تسکین درد و سفتی و بهبود عملکرد مفصل فک کمک کند. در ادامه به درمان های این اختلال می پردازیم:
داروها:
داروهای بدون نسخه مانند مسکن ها و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای تجویزی مانند شل کننده های عضلانی یا داروهای ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت استرس تجویز کند.
درمان فیزیکی:
فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات فک، بهبود انعطاف پذیری و کاهش درد کمک کند.
استفاده از بریس دهان:
بریس دهان وسیله ای است که روی دندان های بالا یا پایین قرار می گیرد تا به کاهش فشار روی مفصل فک کمک کند.
تزریق:
تزریق استروئید یا سایر داروها به مفصل فک ممکن است برای کاهش التهاب این اختلال کمک کننده است.
جراحی:
جراحی به ندرت برای درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی استفاده می شود. در برخی موارد، ممکن است برای ترمیم آسیب به مفصل فک یا اصلاح ناهنجاری های ساختاری فک و جمجمه نیاز به جراحی باشد.
پیشگیری از اختلال مفصل گیجگاهی فکی
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از اختلال مفصل گیجگاهی فکی وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به آن انجام دهید، از جمله:
کنترل استرس:
استرس می تواند باعث سفت شدن عضلات فک و بدتر شدن علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود. تکنیک های مدیریت استرس مانند تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن می تواند به کاهش استرس و کاهش خطر ابتلا به اختلال مفصل گیجگاهی فکی کمک کند.
از دندان قروچه خودداری کنید:
دندان قروچه می تواند باعث ساییدگی و پارگی مفصل فک و بدتر شدن علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود. اگر دندان قروچه می کنید، از محافظ دهان استفاده کنید تا از دندان های خود در برابر آسیب محافظت کنید.
به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید:
معاینات منظم دندانپزشکی می تواند به شناسایی و درمان مشکلات دندانی که می تواند منجر به اختلال مفصل گیجگاهی فکی شود، کمک کند.
اختلال مفصل گیجگاهی فکی و سلامت روان
اختلال مفصل گیجگاهی فکی می تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت روان شما داشته باشد. درد مزمن و ناتوانی در باز کردن دهان می تواند منجر به اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی شود. اگر علائم اختلال مفصل گیجگاهی فکی بر سلامت روان شما تأثیر می گذارد، مهم است که از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
عوارض ناشی از اختلال مفصل گیجگاهی فکی
عوارض دندانی:
هنگامی که شما دچار اختلال مفصل گیجگاهی فکی هستید، به طور کلی وضعیت جویدن خود را تغییر می دهید، در نتیجه دندان ها و فک خود را در وضعیت غیر طبیعی قرار خواهید داد. این می تواند منجر به استرس اضافی روی دندان های شما در هنگام گاز گرفتن چیزی شود. همچنین ممکن است منجر به عوارض ارتودنسی و دندان قروچه شود.
با گذشت زمان، استرسی که اختلال مفصل گیجگاهی فکی روی دندانهای شما وارد میکند، مینای نازکتر و ضعیفتری را برای شما ایجاد میکند. در نتیجه، خطر ابتلا به عوارض دندانی مانند پوسیدگی دندان و عفونت به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. شما باید اختلال مفصل گیجگاهی فکی خود را به موقع درمان کنید تا بتوانید دندان های محکم و سالمی داشته باشید و خطر عوارض دندانی را به حداقل برسانید.
آرتروز:
آرتریت یکی دیگر از عوارض شایع مرتبط با اختلال مفصل گیجگاهی فکی است. اعتقاد بر این است که آرتریت می تواند مفصل گیجگاهی فکی را تحت تاثیر قرار دهد زیرا غضروف نسبتا ضعیف است. با این وجود، آرتریت عمدتاً به دلیل تغییر شکل یا از دست رفتن دیسک رخ می دهد.
راه های مختلفی برای درمان آرتروز اختلال مفصل گیجگاهی فکی وجود دارد، از جمله:
- به فک خود استراحت دهید
- استفاده از مسکن برای کاهش درد
- استفاده از آتل برای شل کردن عضلات سفت
این راهحلها ممکن است به کاهش علائم کمک کنند، اما باز هم ممکن است به سختی دهان خود را باز کنید. اگر آرتریت روماتوئید بر اختلال مفصل گیجگاهی فکی شما تأثیر بگذارد، این بیماری را می توان با همان داروهای روماتوئیدی که برای درمان مفاصل دیگر استفاده می شود، درمان کرد. همچنین ممکن است برای کاهش درد نیاز به استفاده از NSAIDs داشته باشید.
دندانپزشک شما همچنین ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به بازگرداندن حرکات طبیعی بعد از اختلال مفصل گیجگاهی فکی به شما توصیه کند.
عوامل تشدید کننده اختلال مفصل گیجگاهی فکی
شما همیشه نمی توانید عواملی که باعث اختلال مفصل گیجگاهی فکی می شوند را کنترل کنید. اما برخی عادات می توانند این موضوع را بدتر کنند، از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از دندان ها به عنوان ابزار (مانند پاره کردن برچسب های لباس)
- وضعیت بدنی ضعیف (این می تواند فشار زیادی بر گردن، شانه و عضلات صورت شما وارد کند.)
- جویدن خودکار، مداد یا سایر موارد (یک رفتار معمول "عادت عصبی")
- جویدن یخ یا جویدن بیش از حد آدامس. خوردن لقمه های بزرگ غذا. (این می تواند عضلات فک شما را بیش از حد کار کند.)
- فشردن یا ساییدن دندان در طول روز
- خوابیدن روی شکم
سخن پایانی درباره اختلال مفصل گیجگاهی فکی
اختلال مفصل گیجگاهی فکی یک بیماری شایع است که می تواند باعث درد، سفتی و مشکلات در عملکرد مفصل فک شود. علل دقیق این بیماری همیشه مشخص نیست، اما ممکن است ترکیبی از عوامل در آن نقش داشته باشد. درمان اختلال مفصل گیجگاهی فکی اغلب بر مدیریت علائم تمرکز دارد و شامل داروها، فیزیوتراپی، استفاده از بریس دهان و تزریق می شود. در موارد نادر، ممکن است برای درمان این بیماری نیاز به جراحی باشد.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 13
- 2