لکه سفید ناخن: علل، تشخیص و درمان

لوکونیشیا با لکه سفید ناخن به دلایل مختلفی ایجاد می شود

لکه سفید ناخن یا «لوکونیشیا» (leukonychia)

لکه سفید ناخن چیست؟

لکه سفید ناخن یا همان لکه های سفید روی سطح ناخن که به آن «لوکونیشیا» (leukonychia) می‌گویند، غالبا از آسیب‌دیدگی ناخن به‌دلیل ضربه، مانیکور، پدیکور و… ناشی می‌شود. لکه سفید ناخن مشکل شایعی است که ممکن است در افراد مختلفی دیده شود. این موضوع معمولاً مشکل جدی نیست، اما در برخی موارد ممکن است نشانه ای از مشکلات جدی باشد. در این مقاله، به بررسی علت و درمان لکه های سفید روی ناخن پرداخته خواهد شد.

انواع لکه سفید ناخن

با توجه به علت ایجاد لکه سفید ناخن می‌توان آن را به دو دسته تقسیم کرد:

۱. Leukonychia totalis

در این نوع، کل ناخن به صورت سفید رنگ پوشیده می‌شود. برخی از علل این نوع لکه سفید ناخن شامل کمبود روی و ویتامین D و عفونت‌های قارچی هستند.

گاهی اوقات به دلیل عفونت قارچی ممکن است کل ناخن به صورت سفید شود

۲. Leukonychia partialis

در این نوع، تنها بخشی از ناخن سفید رنگ می‌شود. این نوع لکه سفید ناخن ممکن است به دلیل عوامل فیزیکی مانند ضربه‌ها، خراشیدگی‌ها، فشار و آسیب‌های شیمیایی به ناخن ایجاد شود. لازم به ذکر است که برخی از افراد ممکن است به صورت ژنتیکی به لکه‌های سفید ناخن دچار شوند که در این صورت به عنوان Leukonychia hereditaria شناخته می‌شوند. این نوع لکه سفید ناخن معمولاً بی‌خطر هستند و دارای درمان خاصی نمی‌باشند.

علل ایجاد لکه سفید ناخن

۱. کمبود کلسیم و روی در بدن

کمبود کلسیم و روی در بدن ممکن است باعث شود که لکه های سفید روی ناخن شما به وجود آید. برای رفع این مشکل، می‌توانید مواد غذایی حاوی کلسیم و روی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. برخی از منابع کلسیم و روی شامل شیر، ماهی، سبزیجات و غلات هستند.

۲. آسیب به ناخن

آسیب به ناخن می‌تواند باعث به وجود آمدن لکه های سفید شود. مثلاً، اگر شما به ناخن های خود ضربه بزنید یا از ابزارهایی که برای ناخن ها خطرناک هستند استفاده کنید، ممکن است ناخن شما آسیب ببیند. برای جلوگیری از ایجاد لکه سفید ناخن، از استفاده از این ابزارها خودداری کنید و به ناخن های خود با دقت بیشتری رسیدگی کنید.

۳. عفونت قارچی

اونیکومایکوز سطحی سفید، یک نوع قارچ است که می‌تواند روی ناخن‌های پا ظاهر شود. عفونت می‌تواند گسترش یابد و به بستر ناخن برسد. ممکن است اولین علامت این عفونت ایجاد چند نقطه‌ی سفید کوچک روی ناخن باشد. اما به‌تدریج ناخن‌های پا پوسته پوسته و سپس ضخیم و شکننده می‌شوند.

۴. داروها

بعضی از داروها، شامل داروهای شیمی‌درمانی برای درمان سرطان و سولفونامیدهای استفاده شده در درمان عفونت‌های باکتریایی، می‌توانند لکه‌های سفید روی ناخن را ایجاد کنند.

۵. عوامل خارجی

عوامل خارجی مثل شستشوی دست‌ها، مواد شیمیایی استفاده شده برای دیزاین و کاشت ناخن  و ... می‌تواند باعث به وجود آمدن لکه سفید ناخن شود. همچنین، مسمومیت با فلزات سنگین مانند آرسنیک و سرب نیز می‌تواند باعث ایجاد خطوط روی صفحات ناخن شود. اگر علاوه بر لکه‌های سفید، سایر علائم مسمومیت با فلزات سنگین مانند اسهال، حالت تهوع، استفراغ، دل درد، تنگی نفس و ضعف را تجربه کردید، باید به سریع به پزشک مراجعه کنید و با آزمایش خون، سطوح غیرطبیعی این عناصر را تشخیص دهید.

تشخیص لکه سفید روی ناخن

تشخیص لکه سفید ناخن معمولاً بسیار آسان است. اگر روی ناخن خود لکه های سفید دیدید، احتمالاً لکه سفید ناخن دارید. با این حال، در برخی موارد نیاز به انجام آزمایش های تشخیصی برای تشخیص دقیق وجود دارد.

پیشگیری و درمان لکه سفید ناخن

۱. تغییر رژیم غذایی

اگر لکه سفید ناخن شما ناشی از کمبود کلسیم و روی در بدن است، بهتر است رژیم غذایی خود را تغییر دهید. مواد غذاییی مانند شیر، جوانه گندم، ماهی و تخم مرغ می‌توانند به شما کمک کنند. همچنین می‌توانید مکمل‌های حاوی کلسیم و روی را نیز مصرف کنید.

۲. مراقبت از ناخن ها

مراقبت از ناخن ها می‌تواند به جلوگیری از ایجاد لکه های سفید ناخن کمک کند. برای مراقبت از ناخن ها، از ابزارهایی که ممکن است ناخن را آسیب برسانند خودداری کنید. همچنین، می‌توانید از کرم ها و روغن های مرطوب کننده برای ناخن ها استفاده کنید.

مصرف مکمل‌ می‌تواند برای جلوگیری از بروز لکه سفید ناخن موثر باشد

۳. استفاده از دستکش‌های بی‌درز

استفاده از دستکش‌های بی‌درز می‌تواند به جلوگیری از تماس دست با مواد شیمیایی و عوامل دیگر که ممکن است باعث به وجود آمدن لکه سفید ناخن شوند، کمک کند.

۴. استفاده از محافظ ناخن

استفاده از محافظ ناخن می‌تواند به جلوگیری از آسیب به ناخن و به وجود آمدن لکه های سفید ناخن کمک کند. برای مثال، اگر شما به ناخن های خود ضربه می‌زنید، استفاده از محافظ ناخن می‌تواند به جلوگیری از این اتفاق کمک کند.

استفاده از محافظ ناخن برای جلوگیری از آسیب به ناخن و ایجاد لکه سفید روی آن

لکه سفید روی ناخن کودکان

بله، لکه سفید ناخن در کودکان نیز دیده می‌شود. بیشترین علت بروز لکه سفید ناخن در کودکان، صدمه دیدن ناخن یا کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن است. همچنین، عفونت قارچی ناخن‌ها نیز می‌تواند عامل ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن کودکان باشد. در صورتی که لکه سفید ناخن در کودک شما به صورت مداوم و بدون دلیل قابل توجیهی ایجاد می‌شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

لکه سفید ناخن در افراد مبتلا به دیابت

لکه سفید ناخن در افراد مبتلا به دیابت شایع است. دیابت می‌تواند باعث تغییراتی در ناخن‌ها شود و این تغییرات می‌تواند شامل لکه‌های سفید روی ناخن‌ها نیز باشد. علاوه بر این، دیابت می‌تواند عامل کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن شود که می‌تواند به ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن‌ها کمک کند. برای جلوگیری و کنترل لکه سفید ناخن در افراد مبتلا به دیابت، باید نظم دادن به تغذیه، مصرف مکمل‌های غذایی، مراقبت از ناخن‌ها و درمان دیابت با پزشک معالج انجام شود. همچنین، در صورتی که لکه سفید ناخن در افراد مبتلا به دیابت به صورت مداوم و بدون دلیل قابل توجیهی ایجاد می‌شود، بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید و آزمایش‌های لازم را انجام دهید تا علت دقیق مشکل شناسایی شود و درمان مناسبی انجام شود.

سوالات متداول درباره لکه سفید ناخن

۱- آیا لکه سفید ناخن نشانه‌ای از بیماری‌های داخلی بدن است؟

لکه‌های سفید روی ناخن ممکن است ناشی از علل مختلفی باشند اما در اکثر موارد بیانگر بیماری خاصی نیستند. این لکه‌ها معمولاً به دلیل صدمه دیدن ناخن‌ها، مصرف کمبود ویتامین‌ها، تغذیه نامناسب، مصرف داروهای خاص، عفونت قارچی یا باکتریایی ناخن‌ها و یا استفاده نادرست از مواد شیمیایی مثل لاک ناخن‌ها در برخی افراد ایجاد می‌شوند. برای تشخیص دقیق باید با پزشک متخصص مشورت کرد و اگر نیاز باشد، آزمایش‌های لازم صورت می‌گیرد. همچنین، در برخی موارد نیاز به بررسی‌های پزشکی جهت تشخیص بیماری‌های مرتبط با لکه سفید ناخن هم رخ می‌دهد.

۲- آیا مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند برای جلوگیری از بروز لکه سفید ناخن مفید است؟

مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند برای جلوگیری و کاهش احتمال بروز لکه سفید ناخن موثر باشد، اما باید به شیوه‌ی مناسب و با نظر پزشک معالج مصرف شوند. از مکمل‌هایی مانند ویتامین‌ها، فولیک اسید، آهن، سلنیوم و روی می‌توان برای بهبود وضعیت ناخن‌ها استفاده کرد. همچنین، مصرف مواد غذاییی که حاوی پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید هستند می‌تواند به سلامت ناخن‌ها کمک کند. با این حال، برای دریافت نتایج مطلوب، مصرف مکمل‌ها به تنهایی کافی نیست و باید با تغذیه مناسب و مصرف آب به میزان کافی همراه شود. همچنین، برای استفاده صحیح از مکمل‌های غذایی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

۳- آیا لکه سفید ناخن به صورت ارثی به فرزندان منتقل می‌شود؟

در برخی موارد، لکه سفید ناخن به صورت ارثی به فرزندان منتقل می‌شود. اما باید توجه داشت که برای ایجاد لکه‌های سفید روی ناخن، باید چندین عامل با هم ترکیب شوند و تنها به دلیل وجود این عامل ارثی نمی‌تواند باشد. بنابراین، اگر یکی از والدین فرزند خود دارای لکه سفید ناخن باشد، احتمال ابتلا به این مشکل در فرزند بالا می‌رود، اما مطمئن نیست که آیا فرزند نیز دچار لکه سفید ناخن می‌شود یا خیر. همچنین، در صورتی که لکه سفید ناخن در کودک شما به صورت مداوم و بدون دلیل قابل توجیهی ایجاد می‌شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

۴. آیا استفاده از محافظ ناخن و دستکش بدون درز می تواند از به وجود آمدن لکه سفید ناخن جلوگیری کند؟

بله، استفاده از محافظ ناخن می‌تواند به جلوگیری از به وجود آمدن لکه های سفید ناخن کمک کند.همچنین استفاده از دستکش بی‌درز می‌تواند به جلوگیری از تماس دست با مواد شیمیایی و عوامل دیگر که ممکن است باعث به وجود آمدن لکه سفید ناخن شوند، کمک کند.

سخن پایانی

لکه سفید ناخن مشکل شایعی است که معمولاً مشکل جدی نیست، اما در برخی موارد ممکن است نشانه ای از مشکلات جدی باشد. بهتر است در صورت دیدن لکه های سفید روی ناخن خود، به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص داده و درمان مناسب را انجام دهید. همچنین، با مراقبت از ناخن ها و مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و روی، می‌توانید از به وجود آمدن لکه های سفید ناخن جلوگیری کنید.

گردآوری: بخش سلامت و پزشکی سرپوش