برخی از مشکلات بهداشتی و پزشكى ممكن است باعث کوچک شدن بیضه شوندکوچک شدن بیضه ها
بیضه ها، غدد جنسی مردان هستند. آن ها در پشت آلت در کیسه ای از پوست به نام کیسه بیضه قرار دارند. بیضه ها اسپرم را تولید و ذخیره می کنند و همینطور منبع اصلی هورمون های مردانه (تستوسترون) بدن هستند. کوچک شدن بیضه یک حالت و وضعیت پزشکی است که طی آن اورگان های تولید مثل که در اسکروتوم قرار دارند، اندازه شان کاهش یافته و این امکان دارد همراه با کاهش عملکرد آنها نیز باشد. آتروفی بیضه هنگامى رخ مى دهد كه بیضه كوچك شود.
بیضه ها دو غده ى تولید مثل مردانه هستند که در ناحیه خارج از آلت تناسلی مرد قرار دارند. این غده ها مسئول ایجاد اسپرم هستند. دلیل های احتمالی زیادی برای کوچک شدن بیضه من جمله كهولت سن، شرایط پزشکی خاص یا عفونت وجود دارد. کوچک شدن بیضه ها یا آتروفی بیضه به دنبال چند علت به وجود می آید که شامل:
- ژنیتیک
- ضربه
- بیماری
- در معرض قرار گرفتن بعضی مواد سمی
چگونگی درمان کوچک شدن بیضه بستگی به علت اصلی آن دارداندازه متوسط بیضه چقدر است؟
مثل هر قسمت دیگری از بدن، اندازه بیضه در افراد گوناگون متفاوت است که اغلب تأثیر کمی یا هیچ تأثیری بر سلامتی شخص ندارد. بیضه شما یک ارگان تولید کننده اسپرم و به شکل بیضی است که در داخل اسکوتروم یا کیسه بیضه شما قرار دارد. طول متوسط بیضه بین ۴.۵ تا ۵.۱ سانتیمتر (حدود ۱.۸ تا ۲ اینچ) است. بیضه هایی که کم تر از ۳.۵ سانتیمتر (در حدود ۱.۴ اینچ) طول دارند، کوچک تلقی می شوند.
علت کوچک شدن بیضه
شایع ترین علل کوچک شدن بیضه به شرح زیر است:
۱. بالا رفتن سن:
امکان دارد بیضه ها به موازات بالا رفتن سن کوچک بشوند. این فرآیند کاملاً طبیعی است، به دلیل آن که بدن به مرور زمان تستوسترون و اسپرم کمتری تولید می کند. البته تمام آقایان با این وضعیت روبرو نمی شوند، با‌این وجود کوچک شدن بیضه در مردان مسن بسیار شایع است. درمان جایگزینی هورمون یا درمان دارویی روش های متداولی هستند که برای درمان آتروفی بیضه ناشی از بالا رفتن سن بکار برده می شوند.
۲. پیچ خوردگی بیضه:
پیچ خوردگی بیضه یکی از علل کوچک شدن بیضه است. به حالتی که بیضه به دور طناب اسپرماتیک (که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را بر عهده دارد) گردش کند و پیچ بخورد، تورشن یا پیج خوردگی بیضه اطلاق می شود. کاهش جریان خون میتواند سبب درد و تورم در بیضه شود. اگر در چندین ساعت اولیه پیچش (۴ الی ۶ ساعت اول) درمان صورت نگیرد، میتواند سبب از بین رفتن دائمی بافت بیضه شود.
۳. سرطان بیضه:
سرطان بیضه یکی از دلایل کوچک شدن بیضه است که در بین مردان جوان رایج تر است. اگرچه خیلی از بیماران مبتلا به سرطان بیضه متوجه وجود توده در بیضه یا بزرگ شدن بیضه ها میشوند، ولی در بعضی بیماران کوچک شدن بیضه ها علامت ابتلا به سرطان است.
۴. ارکیت (التهاب بیضه):
اکثر مردانی که مبتلا به اوریون میشوند پس از بلوغ دچار اورکیت نیز می شوند که در برخی سبب کوچک شدن بیضه میشود. اورکیت سه تا چهار روز پس از گرفتن اوریون ظاهر می شود که به آن اورکیت ناشی از ویروس اوریون می گویند. اورکیت عفونی بیشتر به دنبال بیماری های مقاربتی مانند گنوره و کلامیدیا به وجود می آید. در برخی از افراد که مبتلا به عفونت مجاری ادراری هستند نیز به وجود می آید.
۵. عدم تعادل هورمونی:
علاوه بر مصرف استروئیدها، عدم تعادل طبیعی هورمون ها نیز میتواند باعث کوچک شدن بیضه شود. عدم تعادل هورمونی میتواند پی آمد مصرف استروئید، مصرف داروهای درمان جایگزینی هورمون تستوسترون یا حتی مصرف داروهای دیگر باشد.
۶. هیپوگنادیسم مردان:
یکی از دلایل کوچک شدن بیضه، هیپوگنادیسم است. هیپوگنادیسم اختلالی است که بدن تستوسترون کافی تولید نمی کند تا از رشد مناسب خصوصیات مردانه مثل آلت تناسلی، بیضه ها و توده های عضلانی اطمینان حاصل شود.
۷. واریکوسل:
به اتساع شبکه پامپینی فرم یا شبکه وریدی بیضوی، واریکوسل گویند که بطور معمول بیضه سمت چپ را درگیر می کند و سبب آسیب به لوله های تولید کننده اسپرم در بیضه ها شده و در آخر باعث کوچک شدن بیضه می شوند.
سرطان بیضه یکی از دلایل کوچک شدن بیضه است۸. بیماری:
ابتلا به بیماریها یا عفونت هایی مثل اوریون و HIV، خطر آتروفی بیضه را فزونی می دهد. با معالجه کردن این بیماریها، بسته به شدت کوچک شدن بیضه، میتوان آن ها را به اندازه عادی برگرداند.
۹. استفاده از برخی دارو ها:
بعضی از دارو ها سبب کوچک شدن بیضه میشوند، زیرا میزان تستوسترون را در بدن محدود می کنند. تستوسترون یکی از مهمترین علل بیضه های کوچک است. خیلی از مردان بالغ و پسران نوجوان از استروئیدهای آنابولیک مصنوعی که بدن بطور طبیعی آنرا تولید می کند، استفاده می کنند. استروئید های آنابولیک مصنوعی برای عضله سازی بسیار سریع نیز استفاده میشوند و همچنین میتوانند برای کمک به بهبود عملکرد ورزشکاران استفاده شوند. یکی دیگر از دارو هایی که بیضه ها را کوچک می کنند، کورتیکواستروئید ها هستند که برای درمان بعضی از بیماریها مانند بیماری آسم، بیماری اگزما، آرتریت روماتوئید بکار می روند. پردنیزون یک نمونه از این داروهاست.
۱۰. اختلالات خواب:
افراد مبتلا به بیخوابی، کم خوابی یا خواب بی کیفیت، بیضه های کوچکتری داشتند. این امکان دارد به علت این واقعیت باشد که مردانی که در خواب شب وارد مرحله ی REM (خواب عمیق) نمی شوند، تستوسترون پایین تری دارند. نتایج مطالعات بالینی نشان می دهد که مردانی که اغلب می خوابند تستوسترون بیشتری تولید می کنند. بنابراین اختلالات خواب یکی از علل کوچک شدن بیضه است.
تشخیص کوچک شدن بیضه
به منظور یافتن علت کوچک شدن بیضه، پزشک از بیمار سوالاتی در مورد روش زندگی (یافتن عادات تغذیه ای خاص) و تاریخچه شخصی جنسی می پرسد. سپس با معاینه بیضه ها، اندازه، شکل، بافت و یا سفتی آن ها معاینه می شود. بسته به نتایج معاینه، بعضی از تست های زیر درخواست می شود:
> سونوگرافی از بیضه ها
> آزمایش کامل خون
> تست سطح تستوسترون
پیچ خوردگی بیضه یکی از علل کوچک شدن بیضه استپیشگیری از تحلیل یا کوچک شدن بیضه
برای جلوگیری از کوچک شدن بیضه بطور مرتب بیضه خود را اندازه بگیرید. در صورت بروز حادثه ای که به بیضه ضربه یا آسیب وارد می شود حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. کلید افزایش سطح تستوسترون و تولید اسپرم یا درمان بیماری زمینه ای کوچک شدن بیضه ها، صحبت با پزشک است.
آیا کوچک شدن بیضه باعث ناباروری مردان می شود؟
پژوهشگران معتقد هستند بین تعداد اسپرم و اندازه بیضه مردان رابطه مستقیمی وجود دارد. در مطالعه ای که روی ۵۰۰ مرد انجام شد، با سونوگرافی بیضه، اندازه ی بیضه هم اندازه گیری شد. بعد نمونه اسپرم گرفته شد. نتایج نشان داد که مردانی که بیضه های کوچک تری داشتند تعداد، حرکت و حجم اسپرم هایشان پایین تر از کسانی بود که بیضه های بزرگتری داشتند. پژوهشگران معتقدند کوچک شدن بیضه که سبب تولید کم تر اسپرم می شود نقش مهمی در ناباروری مردان دارد.
درمان کوچک شدن بیضه
درمان براساس عواملی است که سبب کوچک شدن بیضه شده است ولی اغلب درمان آتروفی بیضه، غیر قابل برگشت است. اگر کوچک شدن بیضه ها به دلیل عفونت های منتقله جنسی یا دیگر عفونت ها باشد، مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز می باشد. ایجاد یک برنامه منظم خواب، کمک خواهد کرد که شما به ریتم روزانه ى خود بازگردید. پس از این که ریتم شما متعادل شد بیضه ها شروع به بازگشت اندازه ی خود مى کنند. با پزشک خود در خصوص هرگونه عوارض جانبی دارو صحبت کنید. در ادامه روشهای درمانی برای بیضه های کوچک به شرح زیر است:
* درمان ناباروری:
درصورتی که هیپوگنادیسم روی باروری تأثیر بگذارد، بعضی از داروها وجود دارد که ممکن است کمک کند. کلومیفن (Clomid) دارویی خوراکی است که هورمون های لازم برای باروری را تقویت می کند. این ماده اکثراً برای کمک به زنانی که در بارداری مشکل دارند استفاده می شود، ولی میتواند برای درمان ناباروری مردان نیز مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه بیضه های کوچک تراکم اسپرم شما را کاهش دهند، تزریق گنادوتروپین ها نیز ممکن است در درمان کوچک شدن بیضه مؤثر باشد. گنادوتروپین ها هورمون هایی هستند که فعالیت بیضه ها را تحریک می کنند.
* درمان واریکوسل:
درصورتی که رگهای بزرگ شده روی باروری یا سلامت بیضه شما تأثیر بگذارند، امکان دارد جراحی گزینه خوبی باشد. یک جراح میتواند ورید یا رگهای آسیب دیده را مهر و موم کرده و جریان خون را به طرف وریدهای سالم در کیسه بیضه تغییر مسیر دهد. واریکوسل ممکن است کوچک شدن بیضه را معکوس کند و تولید اسپرم را فزونی دهد.
* درمان بیضه های نزول نکرده:
اگر شرایط بیضه نزول نکرده باشد، یک روش جراحی وجود دارد که می تواند بیضه ها را به پایین منتقل کند. این روش اورکیوپکسی نامیده می شود و معمولاً قبل از یکسالگی پسر انجام می شود.
* درمان دارویی و جراحی:
درصورتی که ابتلا به بیماری عفونی مقاربتی علت درد و کوچک شدن بیضه باشد، دارو برای رفع علائم و درمان عفونت تجویز می شود. همینطور برای درمان آتروفی بیضه ناشی از پیچ خوردگی بیضه نیز مصرف دارو توصیه می شود. در برخی موارد لازم است که جراحی برای جلوگیری از آسیب دائمی انجام شود. چنانچه کوچک شدن بیضه ها نتیجه هورمون درمانی باشد، لازم است که درمان متوقف شود یا تغییر داده شود.
عوارض کوچک شدن بیضه
یکی از خطرات کوچک شدن بیضه این است که میتواند به ناباروری منجر شود زیرا به اندازه کافی تستوسترون، هورمونی که به تولید اسپرم کمک می کند، را تولید نمی کند. به همین علت است که مردان با بیضه های کوچک، تعداد اسپرم های کمی دارند.
پزشک برای یافتن علت کوچک شدن بیضه، سؤالاتی در مورد زندگی و سابقه پزشکی شخص میپرسدبزرگ کردن بیضه با روش های گیاهی
درصورتی که بیضه کوچک بوده یا کوچک شده است، یکی از روش های بزرگ کردن بیضه اینست که بابونه شیرازی، اکلیل کوهی، شنبلیله، مرزنجوش را نرم بسایید، بعد با مقداری انغوزه، روغن زیتون، زهره ی گاو و عسل مخلوط کنید و هر شب بر بیضه ضماد گذارید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 16
- 5
