سرطان بیضه زمانی اتفاق می افتد که سلول های غیرطبیعی در بیضه شروع به رشد کندبیضه چیست؟
بیضه اندامی تخم مرغ شکل در دستگاه تناسلی مردان میباشد که وظیفه تولید اسپرم و ترشح هورمون های درون ریز مثل تستوسترون را بر عهده دارد. این کیسه ها در زیر آلت جنسی قرار داشته و دمای آن سه درجه از دمای بدن پایینتر است. زمانیکه این ماهیچه ها منبسط می گردند، از شکم فاصله می گیرند و برای تولید اسپرم آماده می شوند.
کیسه بیضه وظیفه کنترل دمای این اندام را به عهده دارد به طوری که در گرما با حالت شل و نرم شدن، سبب دور شدن آن از شکم و در سرما با کشیده شدن و انقباض، آنها را به بدن نزدیک می نماید.
هر کیسه بیضه حاوی لوله های فراوانی برای ساخت اسپرم می باشد. اسپرم ها بعد از تولید، به طرف لوله ی دیگری به نام اپیدیدیم که درون بیضه قرار گرفته منتقل شده و در آن جا ذخیره می گردند.
گاهی سطح بالای تستوسترون ترشح شده، سبب بروز بیماری قلبی می شود. این ماهیچه ها با بالاتر رفتن سن حالت آویزان شدن پیدا می کنند. از بیماری های شناخته شده بیضه میتوان به واریکوسل، هیدروسل، تورشن یا پیچش، هماتوسل (تجمع خون داخل بیضه) و … اشاره کرد.
آلت تناسلی افراد گوناگون، درست مثل اعضای دیگر بدن اشکال مختلف دارد. آلت تناسلی مرد امکان دارد از نظر رنگ، درازی و ضخامت (دبل بودن) متفاوت باشند و رویشان به اندازه مختلف مو بروید. این عادی است که لکه ها و علامت های گوناگون بر روی آلت تناسلی مرد و کیسه بیضه وجود داشته باشد. از ظاهر آلت تناسلی مرد و کیسه بیضه مشخص نمی شود که آیا شما مقاربت جنسی داشته اید. دلایل احتمالی متعددی برای کوچک شدن بیضه ها من جمله كهولت سن، شرایط پزشکی خاص یا عفونت وجود دارد. در مردان بالغ، حجم بیضه در قیاس با فعالیت اسپرماتوژنیک اندازه گیری می شود، در حالیکه اندازه گیری حجم بیضه عمدتاً از شروع بلوغ است.
بیشتر بخوانید:
زمان رشد بیضه ها
قبل از تولد، بیضه ها داخل شکم قرار دارند. در نهایت، بیضه ها از شکم به داخل کیسه های بیضه یا اسکروتوم (scrotum) منتقل میشوند و هم چنان از طریق طناب منوی به شکم متصل می مانند. این طناب حاوی رگ های خونی حیاتی، اعصاب، رگ های لنفی و رگ وابران است. طناب منوی بعنوان عاملی در جهت اتصال بیضه ها به کیسه ی بیضه نیز عمل می کند.
بیضه یک مرد در بدو تولد حدود ١ سانتی متر مکعب است و تا حدود ٨ سالگی به همان اندازه باقى مى ماند، بعد از سن ٨ سالگى مجدداً شروع به رشد می کند. بیضه ها بطور منظم و پیوسته رشد مى كنند تا در زمان بلوغ به اندازه بیضه هاى یك مرد بالغ برسند. در این هنگام موهاى مربوط به ناحیه ى اسکروتوم (كیسه بیضه) و اطراف دستگاه تناسلی شروع به رشد می کنند. گرچه بیضه ها با سرعت یكسان رشد می کنند، ولى امکان دارد یكى از آن ها اندکی بزرگ تر و کمی طولانی تر از دیگری رشد کند، همچنین بطور معمول یک بیضه اندکی پایین تر از دیگری قرار مى گیرد.
معاینۀ کیسه ی بیضه ها
درد بیضه معمولاً بخاطر عفونت در ناحیه تناسلی ایجاد شده و با رابطه جنسی محافظت نشده شدت می یابد. برای درمان درد خفیف بیضه، میتوان از درمان خانگی و مراقبت های روزانه استفاده کرد. ساده ترین راه معاینۀ بیضه ها در حالت ایستاده است و خوب است اینکار در جایی گرم و بدون اِسترس، مثلاً در حمام انجام شود. گرما سبب می شود کیسۀ بیضه ها بزرگ تر شود و همچنین راحت تر بتوان بیضه ها را لمس کرد.
حجم بیضه در قیاس با فعالیت اسپرماتوژنیک اندازه گیری می شودکیسۀ بیضه ها را با دست بلند کنید و بگذارید در یک دست آرام قرار گیرد. با انگشتان دست دیگر، به طور مثال انگشت شست، انگشت اشاره و انگشت وسط. با احتیاط بیضه ها را به نوبت فشار دهید و لمس کنید. این معاینه را با لمس کردن تمامی کیسۀ بیضه خاتمه دهید. بیضه ها بایستی نرم، اندکی لغزنده و یکسان و صاف باشند. اندازۀ بیضه ها اکثراً باهم فرق می کند و معمولاً بیضۀ چپ بزرگ تر است و اندکی پایین تر از بیضۀ راست قرار می گیرد. در این معاینه با لمس کردن به دنبال غده ها، تغییرات و تورم بگردید. غده های کوچک اکثراً بی خطر هستند ولی در صورتیکه به موردی برخورد کردید که شکل و اندازۀ آن تغییر می کند بایستی به پزشک مراجعه کنید. چنانچه بیضه درد کند و گرم باشد میتواند علامت التهاب باشد.
علائم درد بیضه
درد بیضه ناشی از هر علتی که باشد، مردان و پسران احیانا دچار علائم زیر خواهند شد:
- تورم، آزردگی و قرمزی بیضه و پوسته ی آن
- حالت تهوع و استفراغ
- تب، یکی از علائم درد بیضه
- درد در دفع ادرار یا وجود ترشحات از آلت
- درد در موقع رابطه جنسی
- مشکل در دفع ادرار
- درد در کمر یا زیر شکم
- درد بیضه در زمان انزال
- وجود خون در ادرار (هماتوری)
- وجود خون در مایع منی
راه های پیشگیری از بیضه درد
- برای محافظت از کیسه بیضه از پوشش محافظتی مخصوص ورزشکاران استفاده کنید.
- داشتن عمل جنسی ایمن با استفاده از کاندوم در زمان رابطه ی جنسی به پیشگیری از درد بیضه کمک می کند.
- واکسن اوریون احتمال وقوع ورم بیضه ویروسی را تقلیل می دهد.
- معاینه کردن بیضه هایتان یکبار در ماه، برای آگاه شدن از تغییرات یا توده ها می باشد.
- تخلیه کامل مثانه (پیشابدان) درهنگام ادرار کردن برای جلوگیری از عفونت های دستگاه ادراری (دستگاه آمیزش) است.
در صورتیکه این مراحل را انجام می دهید و هم چنان درد بیضه را تجربه می کنید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
بیضه مردان اندام حساسی است و به خاطر این در خارج از بدن قرار گرفته استبیماری های بیضه
بیضه به علت ساختارش به دمای زیاد و حتی دمای بدن یعنی ۳۷ درجه حساس است و در صورتیکه به برهه زمانی طولانی مدت در این دما یا بالاتر قرار گیرد به بافت آن صدمه جدی وارد می شود و احتمالا برای همیشه کارایی خود را از دست بدهد. به همین علت در کیسه ای به نام کیسه بیضه قرار گرفته تا دمای آن تنظیم شود. وجود مشکل در بیضه ها میتواند منجر به بروز مشکلات جدی در شخص مثل ناهماهنگی هورمون ها، اختلالات جنسی و ناباروری شود. انواع گوناگون بیماری های بیضه به شرح زیر هستند:
۱. بیضه نزول نیافته:
منشاء جنینی بیضه ها در مجاورت کلیه بوده و کم کم و با افزایش سن جنین، نزول بیضه اتفاق می افتد. در یک نوزاد سالم، بیضه ها باید بطور کامل درون اسکروتوم (کیسه بیضه) قرار بگیرند. در صورت عدم نزول کامل بیضه، این بیضه نزول نکرده می تواند منشاء درد باشد.
۲. سرطان بیضه:
سرطان بیضه زمانی اتفاق می افتد که سلول های غیرطبیعی در بیضه ها شروع به رشد و تکثیر کنند. این مشکل میتواند در یک یا هر دو بیضه و در مردان و یا پسران نوجوان اتفاق بیفتد. دلیل اصلی بروز سرطان بیضه هنوز معلوم نیست. سرطان بیضه در تمانی سنین میتواند اتفاق بیفتد ولی بیشتر از همه در مردان بین ۱۵ تا ۴۰ سال رایج است. داشتن سابقه وجود سرطان بیضه در خانواده و فامیل، احتمال بروز آن در شخص را بالا می برد. احتمال بروز سرطان بیضه در مردان سفید پوست بیش از ۵ برابر مردان آفریقایی و آمریکایی و بیش از دو برابر مردان آسیایی است. علائم سرطان بیضه شامل وجود توده، بی نظمی یا ورم در هر کدام از بیضه ها، وجود احساس کشیدگی یا سنگینی در بیضه، احساس درد در کشاله ران یا قسمت انتهایی شکم، احساس درد و ناراحتی (امکان دارد درد متناوباً ظاهر و از بین برود) در بیضه ها یا کیسه بیضه است. مرسوم ترین درمان برای سرطان بیضه، عمل جراحی است.
پیچش بیضه بیماری خطرناکی است که باید خیلی زود درمان شود۳. هیدروسل:
در این بیماری مایعی در حوالی بیضه تجمع یافته و سبب بزرگ شدن آن می شود که گاهی میتواند با درد همراه باشد.
۴. پیچ خوردگی بیضه:
در داخل کیسه ی بیضه، بیضه ها از یک طرف به وسیله ساختاری با نام طناب اسپرماتیک محافظت می شود. گاهی، این طناب چرخیده و سبب ایجاد اختلال در تأمین خون برای بیضه ها می شود. پیچ خوردگی بیضه بیماری خطرناکی است که باید خیلی زود درمان شود. درمان پیچ خوردگی بیضه اورژانسی است و مدت طلایی شش ساعت است که تأخیر در درمانش سبب از بین رفتن بیضه خواهد شد. بیشتر در مردان جوان بین ۱۲ تا ۱۸ سال و بر اثر عواملی مثل ضربه به بیضه ها یا فعالیت های شدید رخ می دهد. این مشکل میتواند بدون هیچ علت مشخصی هم به وجود آید. پیچ خوردگی بیضه ها مشکلی حاد بوده که احتیاج به مراقبت های اورژانسی دارد. درمان اصلاح پیچ خوردگی بیضه توسط عمل جراحی است.
۵. کیست اپیدیم:
اپیدیدیم یا همان لوله های در هم پیچیده ی انتقال اسپرم امکان دارد دچار عفونت یا التهاب شده و باعث ایجاد درد در بیضه شود.
۶. سنگ کلیه:
گاهی اوقات حین دفع سنگ امکان دارد درد تیزی در ناحیه شکم حس شود که معمولاً این درد به ناحیه بیضه ها انتشار می یابد. این نوع درد، وجه مشخصه دفع سنگ کلیه است. گاهی حتی امکان دارد خون در ادرار (هماتوری) ظاهر شود. زمانی که پزشک در حضور چنین علائمی هیچگونه اختلالی در بیضه ها پیدا نکرد، درمان جهت سنگ های کلیه توصیه می شود.
۷. واریسی شدن رگ های بیضه (واریکوسل) همراه با هیدروسل:
در این حالت شخص بیشتر درد را در اطراف بیضه ها احساس می کند و خود بیضه ها معمولاً فاقد درد است. وریدهای اطراف بیضه نیز شبیه وریدهای پا میتواند واریسی (واریکوسل) شود که باعث بروز احساس گرمی در نوک بیضه ها و محل واریسی شدن وریدها در اطراف بیضه ها می شود. گاهی عروق در زمان لمس نیز حساس می شوند. در موارد متوسط تا شدید، استفاده از روش های جراحی برای برداشتن عروق واریسی راه حل درمانی مناسبی خواهد بود.
۸. تومور بیضه:
در صورتیکه در بیضه، توده ای وجود داشته باشد، شخص باید سریعا تحت معاینه اورولوژیست قرار بگیرد تا تشخیص، بدرستی انجام شود. چنانچه شخص مبتلا به سرطان بیضه شناخته شود، باید برای پیگیری درمان به متخصص مراجعه کند.
مرسوم ترین درمان برای سرطان بیضه، عمل جراحی است۹. تروما:
تروما یا ضربه و آسیب فیزیکی، درد خیلی شدیدی در ناحیه بیضه ایجاد می کند. ضربه ی مستقیم به کیسه ی بیضه، هرچند بسیار دردناک است، ولی معمولاً موقتی خواهد بود. بیشتر آسیب های بیضه (۸۵ درصد)، ناشی از ترومای غیرنافذ (آسیب دیدگی های ورزشی، لگد و ضربه به بیضه، تصادفات رانندگی یا آسیب دیدگی بین ناحیه ی ران) هستند.
۱۰. فتق کشاله ران:
در این حالت روده از کنار طناب بیضه به طرف بیضه حرکت می کند و سبب درد و تورم در ناحیه کشاله ران و بیضه می شود. این درد با فعالیت تشدید و با دراز کشیدن از بین می رود.
درمان خانگی درد بیضه
درد بیضه ای که احتیاج به مراقبت پزشکی ندارد از طریق موارد زیر در منزل میتواند درمان شود:
- از یخ برای کاهش ورم کیسه ی بیضه استفاده کنید.
- برای درمان درد بیضه دوش آب گرم بگیرید.
- جهت پشتیبانی از بیضه ها، موقع دراز کشیدن یک حوله لوله شده در کیسه ی بیضه قرار دهید.
- از داروهای مسکن بدون نسخه مثل استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش درد بیضه استفاده کنید.
از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت بیضه استفاده کنید.روش های درمان و تشخیص درد بیضه
تشخیص و درمان درد بیضه امکان دارد شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش ترشحات پروستات (پروفسرته) که نیازمند یک آزمون مقعدی هم هست.
- آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت بیضه استفاده کنید.
- آزمایش فراصوت (نوعی آزمایش تصویربرداری) از بیضه ها و کیسه ی بیضه انجام دهید.
- آزمایش کشت ادرار انجام دهید.
- داروهای ضد درد برای درمان درد بیضه مصرف کنید.
- برای درمان درد بیضه آزمایش ادرار انجام دهید.
از دست دادن بیضه و اثرات آن
نداشتن و یا از دست دادن بیضه نادر است، و جراحی قرار دادن یک بیضه مصنوعی (پروتز) یک انتخاب خوب در اینگونه موارد است. وقتی که پای هورمون به وسط می آید، بدن آنرا به آسانی جبران میکند. یک بیضه طبیعی (Natural testicles) بسیاری از اوقات توانایی تولید تستوسترون لازم توسط بدن را دارد. در نتیجه با حذف یک بیضه، بیضه باقی مانده قادر خواهد بود تا میزان تستوسترون مورد نیاز برای بدن را با یک بار تولید نیز بسازد. حذف یک بیضه میتواند سبب تقلیل سطح تولید اسپرم شود، ولی معمولاً میزان اسپرم تولید شده به وسیله یک بیضه نیز، برای تولید مثل جنسی کافی است.
درد بیضه چپ معمولاً بخاطر رابطه جنسی محافظت نشده شدت می یابدگردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 11
- 5
