نماز حضرت زهرا (س)
برای روز جمعه، اعمال بسیار زیادی وارد شده و خواندن نماز حضرت زهرا (س) یکی از بهترین آنان به شمار می رود. طبق روایات، چون عزیزترین فرد برای پیامبر حضرت فاطمه( س) بود، پیامبر بهترین اعمال را به دخترشان یاد می دادند. از بهترین راه ها برای استغاثه و گرفتن حاجت می توان به نماز حضرت فاطمه( س) اشاره کرد. توسط جبرائیل به حضرت فاطمه زهرا (س)، این نماز مستحبی آموزش داده شد.
اهمیت نماز حضرت زهرا (س)
روایتی از امام جعفر صادق ( ع) در مورد نماز حضرت زهرا (س)، نقل شده که هر گاه مشکل بزرگی پیش آمد، دو رکعت نماز بخوان و حضرت زهرا( س) این نماز را به جای می آورد. ( مستدرک الوسائل، موسسه آل البیت، ج۶، ص۳۰۲)
نماز حضرت زهرا (س) با نام نماز اَوّابین( نماز رجوع کنندگان به خدا) نیز شناخته می شود. ( بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۸، ص۱۷۱)
نماز حضرت زهرا (س) به گفته شیخ عباس قمی توسط جبرئیل به حضرت زهرا( سلام الله علیها) تعلیم داده شد. ( مفاتیح الجنان، اسوه، ص۴۱)
فضیلت نماز حضرت زهرا (س)
نماز حضرت زهرا (سلام الله علیها) برای رفع گرفتاری و مشکلات، برآورده شدن حاجات و استجابت دعا، آسان شدن ازدواج دختران و پسران سفارش شده است.
سند اعتبار نماز حضرت زهرا (س)
در طول تاریخ تشیع بسیاری از علما و مراجع به خواص نماز حضرت زهرا (س) اشاره نموده اند و برای اقامه ی این نماز، روش های متفاوتی بیان شده است. این قضیه نشانگر اینست که نماز حضرت زهرا( س) از زمان های قدیم، بسیار رایج و محبوب بوده است. مطالبی درباره ی نماز حضرت فاطمه ( س) و نحوه ی اقامه ی آن در کتاب ها بیان شده که کتاب" مفاتیح الجنان" نام دارد که جایگاه رفیعی در میان کتاب های دعا دارد. کتاب دیگری درباره ی زندگی حضرت زهرا و نماز استغاثه به ایشان، اسناد بیشتری را شرح داده که نام آن فضایل و مصائب حضرت زهرا علیها السلام" میباشد و به قلم آیت الله روحانی نوشته شده است. البته در نظر داشته باشید که ظاهرا این نماز، سند تاریخی دقیقی ندارد و روایات و نقل قول های علمای بزرگ اسلام از سند های این نماز محسوب میشوند.
از شبهاتی که به نماز حضرت زهرا (س) وارد می کنند، می توان به اصل پیروی از معصومان( ع) و نسبت آنها با خداوند متعال اشاره کرد. شبهاتی مانند علت سجده کردن به حضرت زهرا و کمک خواستن از ایشان، علت عدم درخواست کمک به صورت مستقیم از خداوند، وود دارد که در پاسخ به این شبهات باید گفت که اولا ما به حضرت زهرا سجده نمی کنیم و سجده به درگاه خداوند است، دوما حضرت زهرا و دیگر معصومان از برگزیدگان خداوند محسوب می شوند و نزد پروردگار از درجه احترام بالایی برخوردارند. پس ما به درگاه خداوند با توسل به این بزرگان، دعا می کنیم و مطمئنا این عمل، در مقایسه با دیگر روشها موثرتر است.
زمان خواندن نماز حضرت زهرا (سلام الله علیها)
بهترین زمان برای خواندن نماز حضرت زهرا (س)، روز جمعه میباشد ، با این که خواندن این نماز، مخصوص روز جمعه نیست.
نحوه خواندن نماز حضرت زهرا (س)
حضرت فاطمه( س) در رکعت اوّل بعد از سوره « حمد»،« صد مرتبه» سوره« قدر» را می خواندند و در رکعت دوّم پس از سوره « حمد»، « صد مرتبه» سوره « توحید» را قرائت می کردند و بعد از سلام نماز حضرت زهرا (س)، این دعا را می خواندند:سُبْحَانَ ذِى الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِیفِ، سُبْحَانَ ذِى الْجَلاَلِ الْباذِخِ الْعَظِیمِ، سُبْحَانَ ذِى الْمُلْكِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ، سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْبَهْجَةَ وَالْجَمَالَ، سُبْحَانَ مَنْ تَرَدّىٰ بِالنُّورِ وَالْوَقَارِ، سُبْحَانَ مَنْ یَرَىٰ أَثَرَ النَّمْلِ فِى الصَّفَا، سُبْحَانَ مَنْ یَرَىٰ وَقْعَ الطَّیْرِ فِى الْهَوَاءِ، سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَكَذَا لَاهَكَذَا غَیْرُهُ
پاک و منزّه است آن خدایی که دارای شکوه افراشته و بلند است، پاک و منزّه است خدایی که صاحب شوکت والا و بزرگ است، پاک و منزّه است خدایی که دارنده فرمانروایی پرافتخار دیرینه است، پاک و منزّه است آن که لباس خرّمی و زیبایی به بر دارد، پاک و منزّه است آن که در پوششی از نور و وقار است، پاک و منزّه است آن که ردّ پای مورچه را بر سنگ سخت می بیند، پاک و منزّه است آن که خطّ سیر پرنده را در هوا می بیند، پاک و منزّه است آن که او چنین است و جز او چنین نیست.
سید ابن طاووس دربارهی نماز حضرت زهرا (س) نقل کرده است :در روایت دیگری وارد شده که« تسبیح مشهور حضرت زهرا» ( سلام الله علیها ) که پس از هر نماز خوانده می شود، را بعد از نماز حضرت فاطمه (س) بخوانند و بعد از آن« صد مرتبه» صلوات بر محمّد و خاندان او بفرستند؛
شیخ بهاء الدین در کتاب« مصباح المتهجّدین» فرموده است: نماز حضرت زهرا (س) شامل دو رکعت به شرح زیر می باشد. در رکعت اوّل نماز باید سوره « حمد» و« صد مرتبه» سوره « قَدر» و در رکعت دوّم سوره « حمد» و« صد مرتبه» سوره « توحید» خوانده شود و بعد از سلام، « تسبیح حضرت زهرا»( سلام الله علیها ) را بخوانند، آن گاه دعای « سُبحان َ ذِی العِزِّ الشّامِخِ» [ که در بالا ذکر شده] را تا آخر تلاوت کنند.
شیخ بهاء الدین در مورد نماز حضرت زهرا (س) فرموده است:کسی که نماز حضرت زهرا (س) را خواند، وقتی که از تسبیحات فارغ شد باید زانوها و دستانش را تا آرنج برهنه کند و تمامی مواضع سجود خود را بدون مانع و حائل به زمین بچسباند و حاجت خود را از خداوند بخواهد و به هر کیفیتی که دوست دارد دعا کند و در همان حال سجده این دعا را تلاوت کند:یَا مَنْ لَیْسَ غَیْرَهُ رَبٌّ یُدْعىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ فَوْقَهُ إِلٰهٌ یُخْشَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ دُونَهُ مَلِكٌ یُتَّقَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ وَزِیرٌ یُؤْتَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ حَاجِبٌ یُرْشَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ بَوَّابٌ یُغْشَىٰ، یَا مَنْ لَایَزْدَادُ عَلَىٰ كَثْرَةِ السُّؤالِ إِلّا كَرَماً وَجُوداً، وَعَلَىٰ كَثْرَةِ الذُّنُوبِ إِلّا عَفْواً وَصَفْحاً، صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِى كَذَا وَكَذَا
اى آن كه جز او پروردگارى نیست كه خوانده شود، اى آن كه وراى او معبودى نیست كه او پروا شود! اى آن كه جز او فرمانروایى نیست كه از او پرهیز شود! اى آن كه او را وزیرى نیست كه به او روى آرند! اى آن كه او را نگهبانى نیست تا به او رشوه داده شود! اى آنكه او را دربانى نیست تا به وسیله او به درگاهش آیند! اى آن كه بر اثر بسیارى درخواست، جز كرم و جود، و بر اثر كثرت گناهان جز عفو، و گذشت نیفزاید، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و با من چنین و چنان كن. و به جاى» كذا و كذا« حاجات خویش را از خدا بخواهد.
روش دیگری برای نماز حضرت زهرا (س) نقل شده است. شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس به نقل از صفوان گفته اند كه روز جمعه، محمّد بن على حلبى نزد امام صادق علیه السّلام رفت و فرمود:دوست دارم عملى به من بیاموزى كه در روز جمعه بهترین كارها را انجام دهم. حضرت فرمود:من براى حضرت محمد كسى را كه عزیزتر از حضرت فاطمه باشد سراغ ندارم و چیزى را برتر از آنچه رسول خدا به فاطمه آموخت، نمیشناسم. پیامبر به دخترش فرمود:هركس که صبح جمعه را دریابد، غسل كند و قدمهایش را بگسترد و چهار ركعت نماز(دو نماز دو ركعتى) بخواند.
این نماز چهار رکعتی به شرح زیر میباشد :در ركعت اوّل نماز حضرت زهرا (س) بعد از سوره« حمد» پنجاه مرتبه سوره« توحید» و در ركعت دوم، بعد از سوره« حمد» پنجاه مرتبه سوره« و العادیات» و در ركعت سوّم بعد از « حمد» پنجاه مرتبه سوره
« اذا زلزلت» و در ركعت چهارم پس از سوره« حمد» پنجاه مرتبه سوره اذا جاء نصر اللّه خوانده شود كه هدف از این سوره، سوره مباركه نصر است یعنى آخرین سوره اى كه نازل شده است و وقتی که نماز تمام شد ، این دعا را بخوانند:
یَا مَنْ لَیْسَ غَیْرَهُ رَبٌّ یُدْعىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ فَوْقَهُ إِلٰهٌ یُخْشَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ دُونَهُ مَلِكٌ یُتَّقَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ وَزِیرٌ یُؤْتَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ حَاجِبٌ یُرْشَىٰ، یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ بَوَّابٌ یُغْشَىٰ، یَا مَنْ لَایَزْدَادُ عَلَىٰ كَثْرَةِ السُّؤالِ إِلّا كَرَماً وَجُوداً، وَعَلَىٰ كَثْرَةِ الذُّنُوبِ إِلّا عَفْواً وَصَفْحاً، صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْعَلْ بِى كَذَا وَكَذَا
اى معبود و سرور من! اگر دیگران به امید رسیدن به عطا و مواهب وجود و بخشش ها و هدایا آماده و مهیّا و مجّهز و مستعد ورود بر آفریده اى چون خو شده اند، پس خدایا! پس خدایا! آمادگى و مجهّز بودن و مهیّا بودن و استعداد من به امید دستیابى به بهره ها و نیكى و عطایا و هدایا تو تنها به سوى توست، پس مرا از اینهمه ناامید مساز، اى آن كه خواهش هیچ نیازمندى از او بى ثمر نماند، و بخشش بخشنده اى از او نكاهد! من با كردار شایسته اى كه پیش فرستاده باشم به پیشگاه تو نیامده ام، و با یارى آفریده اى كه به او امید بسته باشم و با آن به تو تقرب جویم، به درگاهت بار نیافتم جز به امید شفاعت محمّد و خاندان او كه درود تو بر او و بر ایشان باد،
أَتَیْتُكَ أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِكَ الَّذِی عُدْتَ بِهِ عَلَى الْخَطَّائِینَ عِنْدَ عُكُوفِهِمْ عَلَى الْمَحَارِمِ فَلَمْ یَمْنَعْكَ طُولُ عُكُوفِهِمْ عَلَى الْمَحَارِمِ أَنْ جُدْتَ عَلَیْهِمْ بِالْمَغْفِرَةِ وَ أَنْتَ سَیِّدِی الْعَوَّادُ بِالنَّعْمَاءِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْخَطَاءِ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذَنْبِیَ الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الْعَظِیمَ إِلا الْعَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ
در حالى به نزد تو آمدم كه گذشت كریمانه ات را امید دارم، گذشتى كه به آن بر خطاكاران در حال پافشارى بر گناهان است، پس مداومت آنان بر كارهاى حرام تو را از اینكه آمرزشت را بر آنان ارزانى دارى باز نداشت، و تو اى سرور من! بسیار بر نعمت بخشى بازگردى و من بر خطا كارى، به حق محمّد و خاندان پاكش از تو میخواهم، كه گناه بزرگ ام را بیامرزى، زیرا گناه بزرگ را جز آمرزگار بزرگ نیامرزد؛اى بزرگ! اى بزرگ! اى بزرگ اى بزرگ اى بزرگ! اى بزرگ!
گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 19
- 3