معرفی ۱۲ مورد از مبطلات نماز

از مبطلات نماز، کاری است که صورت نماز را به هم بزند

مبطلات نماز

دوازده چیز باعث باطل شدن نماز می شود که به آن ها« مبطلات نماز» مى گویند و در ذیل به هر یک از آن ها اشاره شده است:

* از بین رفتن یکی از چیزهایی که باید در حال نماز رعایت شود:

 یکی از مبطلات نماز اینست که در بین نماز خواندن یكى از شروط آن از بین برود به عنوان مثال در بین نماز متوجه شود که مكانش غصبى است یا لباس و بدن وی در بین نمازخواندن نجس شود.  

* باطل شدن وضو:

از دیگر مبطلات نماز آن است كه عمدا یا سهوا یا از روى ناچارى در بین نماز، چیزى كه باعث باطل شدن وضو یا غسل میشود برایش پیش آید، به عنوان مثال بول از او بیرون آید ولى كسى كه نمى‏تواند مانع از خارج شدن بول و غائط شود، اگر چه بول یا غائط در بین نماز از وی خارج شود در صورتیکه به دستورى كه در احكام وضو گفته شد رفتار نماید، نمازش باطل نمى شود و همچنین در صورتیکه از زن مستحاضه در بین نماز خون خارج شود، در صورتى كه به دستور استحاضه رفتار كرده باشد، نمازش صحیح است.

از مبطلات نماز آن است که بعد از خواندن حمد، «آمین» بگوید

کسی که بی اختیار خوابش برده چنانچه نداند که در بین نماز یا پس از آن خوابش برده این از مبطلات نماز است و بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند، ولی در صورتیکه بداند نمازش تمام شده و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد، نمازش صحیح است. چنانچه بداند به اختیار خود خوابیده و شک کند که پس از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است. در صورتیکه زمانیکه در حال سجده است از خواب بیدار شود و شک داشته باشد که در سجده آخر نماز است یا در سجده شکر، باید دوباره آن نماز را بخواند.

*  پشت به قبله نماز خواندن:

برگشتن از قبله بدون عذر، یکی دیگر از مبطلات نماز است و اما چنانچه با عذر باشد مثل فراموشی، یا به دلیل امر قهری ـ مثل باد شدیدی که وی را از قبله برگرداند ـ چنانچه به طرف راست یا چپ نرسد،   در این صورت نماز او صحیح است، ولی لازم است که بلافاصله پس از برطرف شدن عذر به طرف قبله برگردد و اما چنانچه به طرف راست و یا چپ برسد یا پشت به قبله شود، اگر فراموش کند، یا غافل شود، یا در تشخیص قبله اشتباه کند، زمانی که متذکر یا متوجه شود که اگر نماز را قطع کند میتواند مجدداً آنرا رو به قبله بخواند ـ اگرچه یک رکعت از آن در وقت واقع شود ـ باید نمازش را از سر بگیرد وگرنه به همان نماز اکتفا می‏کند و قضای آن نماز بر او لازم نیست. همینطور اگر برگشت او از قبله به واسطه امر قهری باشد، پس در صورتیکه بتواند نمازش را بدون برگشتن از قبله دوباره در وقت بخواند ـ هرچند یک رکعت از آن در وقت واقع شود ـ باید نمازش را از سر بگیرد، وگرنه باید همان نماز را تمام کند و اعاده و قضا بر او الزامی نیست.

اگر شخص نمازگزار همه صورتش را عمدا به طرف راست ‏یا چپ قبله برگرداند این از مبطلات نماز است بدین سبب نمازش باطل میشود، اگر هم صورت را سهوا به این اندازه برگرداند احتیاط واجب آن است كه دوباره نماز را بخواند و لازم نیست كه نماز اول را تمام نماید، ولى در صورتیکه كمى سرش را بگرداند عمدا باشد یا اشتباها درهر دو صورت نمازش باطل نمى‏شود.

* حرف زدن :

از مبطلات نماز آنست که عمداً صحبت کند، چه بسا کلمه ای که بیش از یک حرف نداشته باشد چنانچه آن حرف در معنای خودش باشد مثل« ق» که در زبان عربی به معنای این است که« نگهداری کن»، یا به معنای دیگری باشد مانند« ب» در جواب کسی که از حرف دوّم الفبا سؤال کند و در صورتیکه هیچ معنایی نداشته باشد اگر مرکب از دو حرف یا بیشتر باشد، باز هم ـ بنا بر احتیاط ـ نماز باطل میشود.

* تکتف:

هر موقع دستها را برای ادب روی هم بگذارد چه بسا اگر مثل سنی ها نباشد این از مبطلات نماز محسوب می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را مجدداً بخواند، ولی اگر دستهایش را از روی فراموشی یا ناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مثل آن ، روی هم بگذارد اشکال ندارد.

از مبطلات نماز میتوان به شک در رکعت‌های نماز اشاره کرد

* آمین گفتن بعد از حمد:

از مبطلات نماز اینست که پس از تلاوت کردن سوره حمد،« آمین» بگوید و باطل شدن نماز به گفتن« آمین» در غیر مأموم بنا بر احتیاط است هرچند در حرام بودنش چنانچه به قصد مشروعیت آورده شود، شکی نیست و در هر حال اگر اشتباهاً، یا از روی تقیه« آمین» را بگوید، نمازش اشکال ندارد.

* خندیدن:

قهقهه زدن به عمد، باعث باطل شدن نماز میشود؛ اگرچه بدون اختیار بوده ولی مقدّماتش اختیاری باشد؛ بلكه چنانچه مقدّماتش هم اختیاری نباشد، حتی اگر برای دوباره خواندن نماز وقت باقی باشد، بنابر احتیاط لازم، باید مجدداً آن نماز را بخواند و چنانچه وقت برای آن نباشد، نماز صحیح است و منظور از قهقهه، خنده بلند و با صدا که شامل کشیدن صدا و دور دادن آن در گلو است میباشد ، امّا خنده صدا داری که عرفاً قهقهه محسوب نشود، از مبطلات نماز نیست؛ هرچند احتیاط مستحب پرهیز از آن است.

تبسّم و لبخند نماز را باطل نمی کند؛ هرچند عمدی باشد. اگرنمازگزار عمداً بی صدا بخندد یا سهواً با صدا بخندد، به گونه ای که صورت نمازش به هم نخورد، از مبطلات نماز محسوب نمی شود و درست است. همینطور اگر حالش برای جلوگیری از صدای خنده، تغییر كند، مثلاً رنگ چهره اش سرخ شود، در باطل شدن نمازش اشکال است و احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند. در صورتیکه نمازگزار به علّت ندانستن مسئله در نماز با صدای بلند بخندد( قهقهه بزند)، چنانچه جاهل قاصر باشد نه جاهل مقصّر( یعنی در ندانستن و جهل خود معذور باشد) و صورت نماز نیز به هم نخورده باشد نماز وی صحیح است.

* گریستن با صدای بلند:

اگر در حین نماز خواندن برای کار دنیا بی صدا گریه کند ایراد ندارد. در صورتیکه برای آخرت باشد، نماز او صحیح است حتی از بهترین اعمال می باشد. در صورتیکه برای خواستن حاجت دنیوی از روی تذلل در پیشگاه خدا گریه کند، اشکال ندارد و این از مبطلات نماز نیست مگر اینکه با صدای بلند گریه کند.

* به هم خوردن صورت نماز:

از مبطلات نماز، کاریست که سبب برهم زدن صورت نماز مثل به هوا پریدن و مانند آن حتی از روی عمد یا فراموشی باشد، ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند، مثل اشاره کردن با دست ایراد ندارد و نمازش درست است. اگر در بین نماز به قدری ساکت بماند که نگویند نماز میخواند، نماز او باطل می شود. اگر در بین نماز کاری انجام دهد، یا مدّتی ساکت شود و شک داشته باشد که نمازش به هم خورده یا نه، باید نماز را اعاده نماید، ولی بهتر است که آنرا تمام کرده و سپس اعاده نماید.

* خوردن یا آشامیدن در حال نماز:

اگر در حال نماز چیزی بخورد، حتی در صورتیکه صورت نماز را به هم نریزد، این از مبطلات نماز به شمار میرود و بنابر احتیاط واجب، باید دوباره نمازش را بخواند.

* خوردن غذایی که بین دندان باقی مانده؛ نماز را باطل نمی کند:

چنانچه در حین نماز خواندن، قند یا چیزی مانند آن در دهانش باشد و به آرامی آب شده یا خورده شود، از مبطلات نماز به حساب نمی آید و نمازش باطل نیست.

یکی از مبطلات نماز آن است که عمداً تکلّم کند

* شکیات نماز:

اگر در هنگام نمازهای دو و سه رکعتی، شک کند که رکعت چندم است و شک او به نتیجه نرسد. شک در دو رکعت اول نمازهای چهار رکعتی نیز همین حکم را دارد. در صورتیکه نمازگزار، رکن های نماز را کم کند یا به آن ها بیافزاید این کار از مبطلات نماز می باشد. فرقی نمی کند که این کاهش و افزایش عمداً بوده باشد یا به اشتباه باشد. در صورتیکه نمازگزار شک کند که پس از نماز آیا در حال نماز، عملی را انجام داده که صحت نماز را بر هم بزند یا خیر، نمازش صحیح است.

گردآوری: بخش مذهبی سرپوش