توضیحات حسن کیائیان درباره سخنان مدیر انتشارات «دارالکتب اسلامیه»

به گزارش ایلنا، در متن توضیحات ارسالی از سوی حسن کیائیان آمده است:

«جناب آقای مرتضی احمدآخوندی از ناشران پیشکسوت و قدیمی کشورمان که درفاصله زمانی سال‌های ١٣٧۵ تا ١٣٧٩ عضو هیئت مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم بوده‌اند اخیراً درگفت‌و‌گویی که متن آن توسط روابط عمومی خانه کتاب منتشر شده به نکاتی اشاره کردند که به زعم حقیر لابد به دلیل گذشت زمان دقیق نبوده و نیازمند توضیحاتی است.

دو فراز مهم از سخنشان یکی اشاره‌ای است که به مسألهٔ شرکت یکی از همکاران ناشر ما در کنفرانس برلین نمودند و اختلافی که در پی آن بین ایشان و مرحوم محسن باقرزاده پیش آمد (در سال‌های ١٣٧٧ و ١٣٧٨) و دیگری اعتراضی که به انتشار گزارش تحلیلی اتحادیه در نقد فهرست خرید هیئت خرید کتاب وزارت ارشاد درسه ماهه نخست سال ١٣٨۶ داشتند.

دربارهٔ مورد نخست به نقل از ایشان در آن گفت‌و‌گو آمده است: «یکی از اعضای اتحادیه به شدت اصرار داشت که ما الان باید به عنوان اتحادیه ناشران و کتابفروشان ازخانم لاهیجی به عنوان یک ناشر حمایت کنیم... من اعلام کردم که این کار را نخواهم کرد و به همین دلیل بود که در ‌‌نهایت از عضویت در اتحادیه استعفا دادم.» اختلاف اشاره شده بر سر این موضوع بین زنده‌یاد محسن باقرزاده و آقای آخوندی به دنبال صدور بیانیه‌ای در محکومیت خانم لاهیجی ازسوی تشکلی که آقای آخوندی عضو مؤثر آن بود شروع و پس از پیشنهاد صدور بیانیه حمایت از خانم لاهیجی توسط آقای باقرزاده درجلسه هیئت مدیره اتحادیه شدت گرفت که در ‌‌نهایت منجر به تهدید آقای آخوندی به استعفا شد. تهدیدی که در پی دخالت دیگر همکاران منتفی و ایشان تا پایان دورهٔ خدمت آن هیئت مدیره درسمت خود باقی ماندند. تصویر امضای جناب آقای آخوندی در پای یک سند اتحادیه در سال ١٣٧٩ به پیوست همراه است.

این رخداد مهم‌ترین چالشی بود که در آن دوره هیئت مدیره اتحادیه با آن روبرو شد. با این توضیح که بعد‌ها از سوی قوه قضائیه حکم برائت خانم لاهیجی صادر گردید و موجب شد اصل دعوا خاتمه یابد.

مطلب دیگری که جناب آقای آخوندی در این گفت‌و‌گو به آن اشاره کرد این بود که: «... در ادامه رئیس اتحادیه سرمقاله‌ای در یکی ازنشریات کشور منتشر کرده بودند که در آن عنوان کردند یکی از ناشران مذهبی با نشانه‌هایی که همگی نشانه بنده بود با زدوبند‌های اداری با وزارت «... ارشاد، چند میلیارد تومان کتاب به این وزارتخانه فروخته است.» این بخش از سخنان آقای آخوندی نیز متأسفانه درست نیست.

ماجرا از این قرار است که سال‌ها پس از رخداد قبلی و به دنبال درخواست اتحادیه، لیست خرید کتاب سه ماهه نخست سال ١٣٨۶ وزارت ارشاد منتشر شد. به دنبال انتشار این لیست هیئت مدیره در گزارشی تحلیلی که در ص ٢۴ تا ٢٧ شماره‌های ٣ و ۴ نشریه صنعت نشر (خرداد و تیر ١٣٨۶) اتحادیه درج گردید_تصاویر این گزارش به پیوست ارسال می‌شود- به نقد آن مبادرت کرد. این گزارش در آن تاریخ در صفحات داخلی یکی از روزنامه‌ها نیز به چاپ رسید.

در گزارش اتحادیه که سعی شده بود بی‌طرفانه و روشنگرانه باشد به نام هیچ ناشری اشاره نشده و کوچک‌ترین اتهام زدوبندی هم به کسی در آن وجود نداشت.

تعجب در این است که چرا پس از گذشت ده سال جناب آقای آخوندی بابت کار نکرده از رئیس وقت اتحادیه [صاحب این قلم] گله‌مند شده‌اند؟ گزارش اتحادیه نقد مصوبات هیئت خرید کتاب وزارت ارشاد بود نه ناشرانی که نامشان در لیست خرید بود.

در آن مقطع و به دنبال درخواست خود ناشران، یارانه کاغذ قطع و بودجه آن در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفت. انتظار این بود که این وجوهِ در آن زمان هنگفت به عدالت توزیع و صرف رفع موانع و تنگناهای عالم نشر و فروش کتاب شود. با این هدف طبیعی بود که فهرست خرید کتاب زیر ذره‌بین نگاه اعضای صنف و نمایندگان آن‌ها در اتحادیه قرار گیرد.

به چند نکتهٔ مهم این گزارش جهتِ روشن‌تر شدن مطلب در اینجا اشاره می‌شود:

۱: بالا‌ترین رقم خرید از یک ناشر (١٩ عنوان کتاب) حدود ۴٠٠ میلیون و پایین‌ترین مبلغ خرید از ناشر دیگری (یک عنوان کتاب ۵۰ هزار تومان است...

۲: از ۷/۶ میلیارد تومان کتابهای خریداری شده حدود ١ میلیارد تومان آن فقط به ٣ ناشر تخصیص یافته و ۷/۳ میلیارد تومان با ۵۶ درصد از کل مبلغ خرید کتاب با احتساب سه ناشر پیش گفته به ٣١ ناشر اختصاص داده شده است. بنابراین سهم ۴۵۴ ناشر دیگر ٣ میلیارد تومان است که از میان این گروه سهم ٢٩٨ ناشر که از آن‌ها بین ۵٠ هزار تا ۵ میلیون تومان کتاب خریداری شده جمعاً ۵٩٠ میلیون تومان می‌شود».

۳: «... آیا محدود شدن خرید کتاب به حدود ۴٨٠ ناشر یا به عبارت دیگر ١٢ درصد کل ناشران فعال و محروم ماندن ٨٨ درصد ناشر دیگرعادلانه است؟....»

۴: «... اتحادیه به هیچ وجه به دنبال رودرو قرار دادن ناشران منتفع و زیان دیده درحوزه کتاب (اعم از بخش دولتی، عمومی و خصوصی) نیست و البته در پی به اصطلاح افشاگری‌های مبتذل و بی‌حاصل و یا خروج از متن به حاشیه و بد‌تر از آن دور شدن از رویکرد تعامل مثبت، صادقانه و شفاف اتحادیه با مسؤولان محترم ارشاد و سایر نهادهای دولتی نخواهیم بود. ما فکر می‌کنیم هدف افشاگری، برخورد و تسویه حساب شخصی است در حالی که شفافیت بستر عدالت و هدفش نیز عدالت است...» که از ابتدا تا انتهای گزارش ادبیات حاکم بر آن به این هدف وفادار مانده و نامی نیز از هیچ ناشری در آن برده نشد.

البته به یاد دارم که پس از انتشار این گزارش آقای آخوندی در گفت‌و‌گویی گفتند که این میزان کتاب اعلام شده در فهرست خرید کتاب به هر دلیل از ایشان خریداری نشد. سخنی که با توجه به‌شناختی که از آقای آخوندی دارم حتماً درست است ولی همکاران ما در اتحادیه با توجه به عدم دسترسی به اسناد حسابداری وزارت ارشاد چگونه می‌توانستند پی ببرند که چه میزان از کتاب‌های اعلام شده در آن فهرست خرید قطعی و وجه آن به ناشران پرداخت شده یا نشده است؟»