چنانچه طی ماه‌های اخیر، رویدادهای مهم فرهنگی و هنری را به ویژه در زمینه تولید آثار موسیقایی فاخر، پیگیری کرده باشید؛ خبر انتشار تازه ترین گزیده صوتی "هشت کتاب سهراب سپهری" با عنوان "مینای مهتاب" و نیز انعکاس گسترده آن در رسانه های مختلف، که البته همچنان ادامه دارد؛ بی تردید شما را شگفت زده کرده است؛ آلبومی که همزمان با نودمین زادروز او، با اجرای مهرداد محمدپور و به صورت موسیقی‌گفتار، به بازار موسیقی آمد و در مدت کوتاهی توانست علاوه بر برانگیختن حس تحسین شیفتگان ادبیات این سرزمین نسبت به خود، مورد توجه خاص فرهیختگان جامعه نیز قرار گیرد؛ و بهانه ای باشد برای اظهار نظرهای تامل برانگیز برخی از آنان درخصوص کیفیت آثار مشابه موجود، و مقایسه آنها با اثر یاد شده.
هنرمندی پیشکسوت، گوینده ای صاحب سبک و نام آشنا در رادیو نیز از جمله دوستداران "مینای مهتاب" است؛ "مریم نشیبا". صدایی مخملین و منحصر به فرد که بیش از چهل سال است در همه جای ایران شنیده می شود و دست کم دو نسل از مخاطبان همیشگی این رسانه نجیب با آن خاطره دارند؛ صدایی که برای شنوندگانش یادآور خاطرات شیرین دوران کودکی است.
مریم نشیبا با پشتوانه تجربه و تخصص حاصل از سال ها فعالیت مستمر در عرصه گویندگی و اجرا، درباره "مینای مهتاب" به همدلی چنین می گوید: «پیش از هر چیز می بایست به تک تک علاقه‌مندان اثر یاد شده، به خاطر حسن انتخاب‌شان، صمیمانه تبریک گفت؛ چرا که در بین انبوه آثار مشابه موجود، آگاهانه و هدفمند آن را برای شنیدن برگزیده اند. آلبومی که با گذر زمان، نه تنها گَرد کهنگی به خود نمی گیرد؛ بلکه به تدریج تعداد مخاطبانش نیز افزایش خواهند یافت؛ اما چرا؟»
او در ادامه می گوید: «با وجود این که علاوه بر مهرداد محمدپور، افراد بسیاری نیز شعرهای سهراب سپهری را خوانده اند؛ اما بنا به دلایلی میزان اثربخشی آنچه که او در قالب آلبوم صوتی مینای مهتاب، به دوستداران شعر و موسیقی ارائه کرده، به مراتب بیشتر از مجموع آثاری است که تا کنون در این زمینه تولید شده اند.»
این گوینده رادیو در ادامه به ویژگی های منحصر به فرد "مینای مهتاب" اشاره می کند: «نخستین و البته مهمترین دغدغه مهرداد محمدپور در تولید آثارش که توجه هر شنونده‌ای را به خود جلب می‌کند، ایجاد فضای ذهنی امن و آرام در همه آنهایی است که جهت حفظ و ارتقای هر چه بیشتر بهداشت و سلامت روان خود، گوش سپردن به شعر و موسیقی را برمی گزینند. بنابراین او با تلفیق صحیح شعر و موسیقی و ارائه آن به صورت موسیقی‌گفتار به علاقمندان این گونه آثار می کوشد تا در جهت آرامش روانی آنها، گام موثری بردارد.»
آموزگار با سابقه و نام‌آشنای ایرانی این‌گونه ادامه می دهد: «شاید کمتر شنونده ای را بتوان یافت که با گوش سپردن به صدای صاف و زلال مهرداد محمدپور، وجودش لبریز آرامش و احساسات لطیف نشود. زیرا این همه انرژی مثبت و آرامشی که در صدای او موج می زند کاملا واقعی، قابل اعتماد و تاثیرگذار است؛ صدایی گرم و صمیمی که شنیدنش در زمان های طولانی نیز، نه تنها مخاطبانش را دچار دلزدگی نمی کند بلکه رفته رفته به آن انس هم می گیرند. صدایی شاداب و با طراوت که بی تردید به تک تک آثاری که از گذشته تاکنون به صورت موسیقی‌گفتار تولید شده، رنگ و لعاب تازه ای بخشیده و آن را با شیوه منحصر به فردی در نحوه اجرا، به علاقمندان این گونه آثار ارائه کرده است.»
نشیبا از ایرادات مرسوم در خوانش شعر هم صحبت می کند: «یکی از اشکالات متداول و مرسومی که متاسفانه بعضا در نحوه شعرخوانیِ شعرای شناخته شده به ویژه در محافل ادبی، هنگام خواندن شعرهایی در قالب عروضی جلب توجه می کند، بلند خواندن هجاهای کوتاه، کشیده خواندن هجاهای بلند و نیز تاکید بیش از حد در ادای برخی از کلمات است؛ که معمولا موجب خستگی ذهنی مخاطبان نیز می شود؛ اما این ویژگی کسالت‌بار در نحوه شعر خوانی مهرداد محمدپور که لحنی صمیمی و بیانی باورپذیر دارد، خوشبختانه به هیچ وجه احساس نمی شود. علاوه بر این در واضح ادا کردن کلمات و نیز تلفظ صحیح مخارج حروف، بسیار دقیق است؛ به گونه ای که کلمه به کلمه شعرهایی که می خواند برای همیشه در عمیق ترین لایه های ذهنی شنوندگانش حک می شود.»
او در ادامه می گوید: «یکی از مولفه های بسیار مهم در میزان اثربخشی محتوای آثاری که به صورت موسیقی‌گفتار تولید می شوند، موسیقی متن آن است که می بایست با لحن، زبان و موسیقی درونی شعر یا متنی که آن را همراهی می‌کند و نیز صدای گوینده ای که آن را می خواند کاملا هماهنگ باشد. همچنین بین جنس و رنگ صدای گوینده، با جنس و رنگ صدای سازهایی که در موسیقی شنیده می شوند نیز می بایست هارمونی خوشایندی وجود داشته باشد.»
گوینده قدیمی رادیو و تلویزیون که با دانشِ گویندگی عمیقا آشنایی دارد، سخنانش را این‌طور ادامه می دهد: «علاوه بر این صدای گوینده نیز باید در بخش های معینی از موسیقی، کادربندی شود! و موسیقی متن مینای مهتاب که مسئولیت انتخاب و تدوین آن را مهرداد محمدپور بر عهده داشته، تمام این ویژگی ها را یکجا دارد. مطمئنا علاوه بر من، مخاطبان بسیاری نیز از شنیدنش لذت برده اند.»
نشیبا از انتخاب اشعار در آلبوم "مینای مهتاب" نیز تمجید می کند و می گوید: «تعدد و تنوعی که در اشعار و موسیقی‌های "مینای مهتاب" وجود دارد را نیز باید یکی دیگر از مزیت های آن دانست. محتوایی با بیش از ۳۰۰ دقیقه که خوانش ۶۰ قطعه شعر است، در ۷۶ قطعه صوتی که بی شک کامل ترین گزیده صوتی هشت کتاب سهراب نیز محسوب می شود؛ و گوش سپردن به آن به صورت مستمر در دراز مدت نیز، علاقمندانش را دچار دلزدگی نخواهد کرد.»
او همچنین به بخش فنی اثر اشاره می کند: «از دیگر ویژگی های جالب توجه در آلبوم صوتی "مینای مهتاب" کیفیت ضبط، میکس و مسترینگ آن است؛ که نسبت به سایر آثار مشابه موجود، به مراتب بهتر است. با وجود اینکه موسیقی متن آن انتخابی است و انعطاف پذیری چندانی نیز در میکس آن با گفتار نمی توان دید؛ اما باز هم در مقایسه با آلبوم های موسیقی‌گفتاری که موسیقی متن تالیفی دارند؛ از کیفیت مطلوب تری برخوردار است؛ چه رسد به آلبوم های موسیقی‌گفتاری که موسیقی متن شان انتخابی است. به عنوان مثال می توان به موسیقی های اننتخاب شده از ساخته‌های Zbigniew Preisner- آهنگساز شهیر لهستانی- اشاره کرد که به صورت آنالوگ روی نوار مغناطیسی که به آن ریل گفته می شد، ضبط شده بودند و با کمی نویز شنیده می شدند؛ اما موسیقی های مورد نظر پیش از تلفیق با گفتار، با نرم افزاری تخصصی نویزگیری و پالایش شدند؛ تا کیفیت شنیداری شان بیش از پیش ارتقا یابد.»
این گوینده رادیو در ادامه می گوید: «جالب است بدانید تا پیش از تولید و انتشار مینای مهتاب به همت مهرداد محمدپور و با توجه به رویکرد اغلب آثار مشابهی که به ویژه طی سال های اخیر در این زمینه تولید شده اند؛ و معمولا شبکه های اجتماعی پر مخاطب در فضای مجازی، بستری برای ارائه آنهاست؛ این باور غلط در ذهن بسیاری از افراد جامعه نقش بسته بود که هر کس در هر موقعیتی که باشد و هر زمان که بخواهد می تواند، تعدادی شعر یا متن را انتخاب کند.»
نشیبا صحبت هایش را این‌گونه به پایان می‌برد: «سپس با همراهی دم دستی ترین موسیقی‌های موجود، آن هم صرفا به عنوان صدای پس زمینه، مطالب انتخاب شده را بخواند و در نهایت با نازل‌ترین کیفیت آن را منتشر کند؛ بی آن که در بین عناصر تشکیل دهنده محتوای تولید شده، کمترین سنخیتی وجود داشته باشد؛ اما در تولید محتوای مجموعه صوتی مذکور که بی تردید یکی از شاخص ترین آلبوم های موسیقی‌گفتار ایرانی به شمار می آید؛ خوشبختانه به این رویکرد هیچ توجهی نشده است. بنابراین شنیدن آن را می توان به همه علاقمندان جدی شعر و موسیقی، توصیه کرد؛ تا دیدگاه‌شان نسبت به این گونه آثار که جامعه از آن به عنوان دکلمه یاد می کند، تصحیح شود.»
- 12
- 1
