آثار موزه میراث روستایی گیلان (+ آدرس)

موزه میراث روستایی گیلان موزه‌ای در پارک جنگلی سروان رشت است

موزه میراث روستایی گیلان

در استان گیلان، موزه ای در پارک جنگلی سروان رشت واقع شده است که به آن موزه میراث روستایی گیلان می گویند. مساحت این موزه حدود ۲۶۰ هکتار میباشد که در ۱۸ کیلومتری بزرگراه خلیج فارس( جاده رشت- تهران) ساخته شده است.

تاریخچه موزه میراث روستایی گیلان

موزه میراث روستایی گیلان در خاورمیانه و آسیای مرکزی در نوع خود، منحصر بفرد است و هدف از طراحی آن پاسداشت و حفظ میراث مادی و معنوی مردم سرزمین گیلان می باشد. دکتر محمود طالقانی پس از زمین لرزه ۱۳۶۹رودبار، اقدام به برپایی این موزه کرد.

مطالعات مقدماتی ایجاد موزه میراث روستایی گیلان از اوایل سال ۱۳۸۱ شروع شد. تا پایان سال ۱۳۸۳ این مطالعات به طول انجامید که عمده ترین بخش های آنرا مکان یابی موزه و شناسایی حوزه های فرهنگی– معماری گیلان در بر گرفت. شاخص هایی برای انتخاب زمین مناسب پروژه در نظر گرفتند که از آن ها می توان به راههای دسترسی، زیرساخت ها و توپوگرافی اشاره کرد. پارک جنگلی سراوان از بین گزینه های موجود، توپوگرافی مناسب و زیر ساخت هایی در نزدیکی خود دارد بدین دلیل که در یکی از پرترددترین جاده های شمال کشور قرار گرفته است و در نهایت ۲۶۳ هکتار از ۱۴۸۰ هکتار بخش مرکزی این پارک به عنوان سایت موزه میراث روستایی گیلان محسوب میشود و حدود ۴۵ هکتار آن صرف احداث مجموعه موزه ای شده است.

حوزه فرهنگی ـ معماری گیلان، بنابر مطالعات و تنوع فرهنگی و معماری استان، براساس عوامل زیست محیطی( توپوگرافی، اقلیم و...) به ۹ زیر حوزه نظیر نوع فعالیت كشاورزی، فرهنگ( مذهب، گویش، زبان و...) و نوع معماری بومی روستایی، بدون در نظر گرفتن تقسیمات كشوری و سیاسی تقسیم شده است که هر کدام در قالب یک روستا بازسازی شده اند که از گونه های اصیل و معرف معماری آن حوزه در مجموعه موزه ای تشکیل شده است.

موزه میراث روستایی گیلان، مربوط به دوران معاصر می باشد

از سال ۱۳۸۳ برای ساخت موزه میراث روستایی گیلان اقدام شد و وارد فاز اجرایی در اردیبهشت ۱۳۸۴ گردید. تاکنون ۲۵ مجموعه مسکونی در موزه دوباره چینی شده اند که از آن ها می توان به خانه ها و بناهای جانبی متعلق به ۷ روستا مربوط به زیر حوزه های فرهنگی- معماری جلگه شرق، غرب و مرکز، کوهپایه شرق و غرب و کوهستان شرق و غرب اشاره کرد و در حال حاضر ، عملیات دوباره چینی دو مجموعه مربوط به زیرحوزه های ساحل شرق و غرب در حال انجام است.

هدف از ساخت و احداث موزه میراث روستایی گیلان

هدف از ساخت موزه میراث روستایی گیلان، مواردی همچون اشنا کردن بازدید کنندگان با فرهنگ مردم گیلان و انتقال فرهنگ و سبک زندگی مناطق مختلف گیلان به بازدید کنندگان می باشد. در واقع بازدید کنندگان پس از بازدید از این موزه، تصویری قابل لمس از زندگی روستایی و معماری، فرهنگ، آداب و رسوم مردم خطه شمالی کشور را تماشا کرده اند.

البته انتقال بناهای روستایی استان گیلان از تنها اهداف این موزه به شمار نمی رود بلکه در این موزه از اندیشه ای درخصوص حفظ فرهنگ بومی استفاده شده است. از هدف واقعی موزه میراث روستایی گیلان می توان به حفظ میراث مشهود و ناملموس مردم سرزمین گیلان اشاره کرد.

ثبت موزه میراث روستایی گیلان، در فهرست آثار ملی

قدمت موزه میراث روستایی گیلان، به دوران معاصر برمیگردد. این موزه در شهرستان رشت و در بخش سنگر، روستای سراوان و پارک جنگلی سراوان قرار دارد. این موزه بعنوان یکی از از آثار ملی ایران محسوب می شود که در فهرست آثار ملی در تاریخ ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۰۹۳، به ثبت رسیده است.

یکی از از آثار ملی ایران، موزه میراث روستایی گیلان میباشد

اشیا و آثار موزه میراث روستایی گیلان

از همان ابتدا تا به حال، کارشناسان موزه اقدام به جمع آوری تعداد قابل توجهی از ابزار کشاورزی، تزئینات خانه ها و دیگر وسائل مورد استفاده روستاییان نموده اند. اهالی روستاها با اهدای بسیاری از این اشیاها به موزه، باعث شده اند که جلوه های گوناگونی از هنر و زندگی روستایی برای بازدید کنندگان به نمایش گذاشته شود.

نمایش ها و بازی های سنتی موزه میراث روستایی گیلان

در موزه میراث روستایی گیلان تعدادی مراسم و بازی های بومی برگزار میشوند که در زیر برای شما شرح میدهیم.

>> عروسه گوله:

عروسه گوله، از نمایش های آئین نوروزی موزه میراث روستایی گیلان میباشد که موضوع و محتوای جالب و سرگرم کننده دارد. برای اجرای این نمایش باید از نیمه ی دوم اسفند ماه تا هنگام نوروز از آن بازدید کنید. محتوای این نمایش به این صورت است که رقابتی عشقی بین دو نفر صورت می گیرد و هردوی آن ها به ناز خانم علاقه دارند، نام این دو عاشق، غول و پیر بابا است که در این نمایش به پیر بابا، کوسه نیز می گویند.

پیر بابا در اکثر مواقع در انتهای داستان این نمایش، پیروز می شود و به این ترتیب قلب ناز خانم را تصاحب کند درحالیکه در نسخه های دیگری از این نمایش، غول پیروز شده است. این نمایش از شهرت بسیاری در بین مردم بومی و گردشگران برخوردارست و موجب جذب طرفداران بسیاری شده است.

موزه میراث روستایی گیلان واقع در استان گیلان است

>> کشتی گیله مردی:

نمایش کشتی گیله مردی، از دیگر مراسمات سرگرم کننده موزه میراث روستایی گیلان میباشد که علاوه بر این که در گیلان شهرت دارد؛ در مازندران نیز معروف گردیده است.

معمولاً در ایام نوروز و عروسی ها، چنین مراسمی را اجرا می کنند و علاوه براین زمان ها، در زمان دیگری یعنی از خرداد تا پایان شهریور ماه نیز اجرا میشود. نمایش مقابله های فردی و رزمی، محتوای داستان این مراسم می باشد.

هم زمان با دعا و نیایش، کشتی و رزم دو نفر آغاز می شود. سپس دو بازیکن با احترام به تماشاچیان در این مسابقه با هم درگیر میشوند. زمین خوردن در این بازی، به معنای باختن است و حتی درصورت برخورد انگشت فرد به زمین، او باخته و بازنده است.

عمليات ساختماني موزه میراث روستایی گیلان از سال ۱۳۸۳ آغاز شد

>> لافند بازی:

از بازی های بومی زیبا و معروف در موزه میراث روستایی گیلان می توان به لافند بازی اشاره کرد که زمان برگزاری آن از اوایل تیرماه تا اواخر ماه مرداد و همچنین در مهر و آبان و ایام نوروز و ۱۳ بدر و در دیگر جشن ها و عید ها می باشد. عناوین و نام های این بازی جذاب، نظیر طناب بازی، ریسمان بازی، رسن بازی و داربازی است. پهلوان لافند باز، عملیاتی را در این نمایش بر روی طناب انجام می دهد و مزدش را از تماشاگران با دوران کردن می گیرد و اینگونه موجب سرگرمی تماشاگران میشود.

آدرس موزه میراث روستایی گیلان

برای بازدید از موزه میراث روستایی گیلان باید به استان گیلان، کیلومتر ١٨ ازادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، کیلومتر ۳ جاده ‏ی سراوان - شفت بروید.

موزه میراث روستایی گیلان واقع در ۱۸ کیلومتری بزرگراه خلیج فارس ساخته شده است

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش