درگذشته صنایع دستی ژاپن به صورت میراثی بود صنایع دستی ژاپن
صنایع دستی در گذشته به میراثی منتقل شده از پدر به پسر اطلاق می شد ولی اکنون برخی از جوان ها به جای این که مشاغل اداری را انتخاب کنند یا این که به حرفه ی پدری توجه کنند، به صنایع دستی می پردازند. درواقع این عده به کارگاه هایی با سنت های تولیدی چند صد ساله وارد میشوند.
صنعتگران، این هنرها را از سنین کودکی در کارگاه ها فرا می گیرند و بر این عقیده اند که در هیچ رشته ای از صنایع دستی نمی توان تسلط لازم را در مدت کم تر از ده سال بدست آورد. آن ها افراد قناعتگری هستند و بدون نام و نشان، مانند پدرانشان کار می کنند. اهداف آنان صرفا تأمین زندگی و احترام از جانب کارفرمایانشان می باشد.
تاریخچه صنایع دستی ژاپن
ژاپن، متشکل از حدود ۳۰۰۰ جزیره میباشد که چهار جزیره ی هُنشو، هکایدو، کیوشو و شیکوکو از بزرگ ترين آن ها به شمار میرود ، همه ی جزیره ها از شمال به جنوب، حدود ۱۸۰۰ کیلومتر، طول دارند و همچنین ۳۷۷۰۰۰ کیلومتر مربع، مساحت دارند.
ژاپن با ۱۳۰ میلیون نفر جمعیت در زمینه های مختلف صنعت، پیشرفته ترین فن آوری را دارد و از هفت کشور بزرگ صنعتی جهان شناخته می شود. در اثر تسلط ژاپن بر بازارهای جهانی، مازاد صادرات بر واردات این کشور در سال ۱۹۹۸ میلادی به ۹۳ میلیارد دلار رسید و موفق ترین کشور در زمینه ی تجارت خارجی معرفی شد.
بیش از ۷۵ درصد ژاپنی ها در شهرها زندگی می کنند و هنوز هم از روستاها به شهرها مهاجرت می کنند تا از امکانات بیشتر، بهره بگیرند. این پدیده پس از جنگ دوم جهانی و توسعه ی شدید صنعتی، قوت گرفته است.
صنعتگران ژاپن از سنین کودکی این هنرها را در کارگاه ها فرا می گیرند انواع صنایع دستی در ژاپن
تنوع رشته های صنایع دستی در ژاپن، قابل قیاس با هیچ یک از کشورهای دیگر نیست و مهم ترینشان عبارتند از:
* ظروف سفالی:
یکی از شهرهای دوره ی حکومت ساگا در قرن ۱۷، آریتا نام داشت که در ساخت ظروف سفالی، تبحر دارند و به همین خاطر در جهان، معروف شده اند. امروزه کوره های سفالگری کمی، اقدام به تولید چنین ظروف مخصوصی می کنند. شما می توانید این ظروف را در ۲۲ فروشگاه، گالری های مجلل و فستیوال های مختلف ببینید.
این ظروف در موزه های مختلف ژاپن به نمایش گذاشته شده است. موزه ی محصولات سرامیکی شهر کیوشو از معروف ترین این موزه‌ها به شمار می رود. محصولات تولید شده در شهرهای کاراتسو، آریتا و نابشیما را میتوانید در این موزه، ببسنید. همچنین موزه ی کاکیمون، محصولات این سبکی را دردسترس بازدیدکنندگان قرار می دهد و یک کلکسیون بسیار بزرگ از ظروف شیشه ای و کوزه های سفالی در آن وجود دارد. این ظروف که تا قرن ۱۷ در استان آریتا مرسوم بود به سبک و سیاق کاکیمون، تولید شده است. ظروفی با سبک کاکیمونی، در طرح ها و رنگ های مختلف با بدنه ی سرامیکی و شیری رنگ ساخته شده اند. این موزه علاوه بر محصولات استان آریتا، دارای محصولات قرون ۱۲، ۱۳ و ۱۴ می باشد.
یکی از صنایع دستی ژاپن، هنر ساخت ظروف سفالی در قرن ۱۷ میباشد* تندیس سازی:
جزایر ژاپن، سنگ مناسبی برای حجاری و کنده کاری ندارند به این دلیل که آتشفشانی هستند. لذا از گِل رُس و چوب و فلز برای تندیس سازی، استفاده می کردند. قدمت تندیس های سفالی به هزارهٔ چهارم پیش از میلاد برمیگردد و طرح آن ها حصیرگونه و درهم بافته شده است.
در سده اول میلادی فن مفرغکاری از چین به ژاپن رسید. نقوش کم برجسته و خطوط و تصاویر ساده ای بر روی زنگوله های مفرغین مربوط به این دوره حک شده است. سپس پیرامون مقبره ها در سده های ۴ تا ۷ میلادی، استوانه های گلینی بود که تندیس های هانیوا ۱ در بالای آن ها به شکل انسان، جانور و یا پرنده قرار می گرفت.
تندیس سازی در ژاپن تا پیش از ورود آئین بودایی از طریق کره در سال ۵۵۲ میلادی، بطور جدی مطرح نبود. صنعتگران کره ای با راهبان بودایی به ژاپن سفر کردند و به ژاپنی ها نحوه ی ساختن تندیس های بودایی را یاد دادند. ساخت نخستین تندیس های بودا به سده های ۶ و ۷ میلادی برمیگردد و منشأ آن که سبک واقع گرایانه دارد؛ هنر یونانی بودایی سده های ۱ تا ۳ میلادی گندهارا( قندهار) است. اثرگذارترین تندیس های مذهبی جهان از آثار این دوره محسوب میشود.
* عروسک های ژاپنی:
یکی از صنایع دستی ژاپن برای بچه ها و بزرگترها، عروسک های کوکشی یا عروسک های ژاپنی می باشد. این عروسک ها بخاطر لباس‌های سنتی و زیبایشان بعنوان یک وسیله ی تزیینی در بین گردشگران، محبوب شده اند. شکل و اندازه ی این عروسک ها، متنوع است.
عروسک‌های ژاپنی، یکی از صنایع دستی ژاپن برای بچه‌ها و بزرگترها است* ساخت صندوق چوبی با تزیینات فلزی:
هر دختری که ازدواج می کند براساس یک سنت قدیمی در ژاپن، یک صندوق چوبی تزیین شده را به عنوان یکی از جهاز به او می دهند؛ به همین علت، پس از متولد شدن دختری در یک خانواده، یک نهال درخت Paulownia در حیاط خانه، برای ساخت صندوق جهیزیه دختر می کارند. امروزه مرکز اصلی تولید این محصول، شهر کامو در ایالت NIIGATA می باشد.
* حصیر ژاپنی:
حصیر های مرغوب و با کیفیتی در بازارهای ژاپن وجود دارد. حصیر، حاصل کنار هم قرار گرفتن رشته هایی از جنس الیاف گیاهی است که با کمک دست یا ابزار هایی ساده به دست می آیند. البته شیوه تولید آن در مناطق گوناگون، فرق دارد. حصیر ژاپنی تزیین شده با طرح های گوناگون، زیبایی چشم نوازی دارد.
* باشو- فو :
خاندان سلطنتی ریوکیو برای نخستین بار ، پارچه ی دست بافتی به نام باشو- فو را در منطقه ی کیجوکا و در ناحیه ی اوگیمی به شکل اختصاصی، درست میکردند. با استفاده از الیاف ایتوباشو، تار و پود این پارچه را تهیه می کنند. درواقع این الیاف، نوعی موز وحشی میباشد که مراحل چیدن، نخ ریسی و به نخ تبدیل کردنش به صورت دستی انجام می شود. اخیرا ساخت کاغذهای باشو- فو به دلیل کم بودن ذخایر اتوباشو و ریسندگان این گیاه، متوقف شده است. مدت زمان لازم برای کاشت و برداشت اتوباشو، حدودا سه ماه میباشد و برای این که یک کیمونوی کامل از جنس اتوباشو ببافید، باید اقدام به چیدن اتوباشو از بیست درخت از این نوع موز بنمایید.
باشو-فو نوعی پارچه‌ی دست‌بافت ژاپن است رئیس نهاد اجتماعی محافظت از باشو- فوهای موجود در ژاپن به نام تایرا توشیکو میباشد که به تهیه ی لباس هایی از جنس این پارچه میپردازد. بازدید کنندگان از شهر اوکیناوا، میتوانند با رفتن به منطقه ی اوگیمی این شهر، در جلسات اموزشی ساخت لباس هایی از جنس باشوفو، شرکت کنند.
* خراطی چوب:
به انواع سینی و کاسه های های چوبی ساخته شده در قرن نوزدهم، خراطی چوب می گویند که خریدار این محصولات، شهرهای اوزاکا و ناگویا بودند. البته به دلیل ترویج ظروف پلاستیک، بعد از جنگ دوم جهانی به آنها ضربه ی شدیدی وارد شد ولی اخیراً بخاطر علاقه ای که مردم به مواد طبیعی پیدا کرده اند؛ رونق گذشته را پیدا کرده است. طرز تهیه ی این ظروف به صورت لاکی است یعنی پوشش غیرقابل نفوذ از صمغ های طبیعی دارد. ناگانو، کوماموتو و آیچی، از مشهورترین مرکز تولید این محصول به شمار می روند.
* چاقو و شمشیر:
مرکز استان گیفو، شهر سکی نام دارد که موقعیت آن پنجاه دقیقه دورتر از شمال ناگویا است و شهرت آن بخاطر صنعت شمشیر/چاقوسازی اش می باشد. حدود ۳۰۰ استاد شمشیرساز در دوره ی حکومت ژاپنی ها در شهر کاماکارا( قرون ۱۴ و ۱۵)، در این شهر، آلات جنگی میساختند که امروزه کم تر از ۲۵۰ استاد شمشیرساز در کل ژاپن، فعالیت دارند. در کشور ژاپن برای استاد شدن در کار شمشیرسازی بطور رسمی، باید ۴ تا ۵ سال را برای آموزش دیدن ، اختصاص دهید؛ دولت پس از این دوره به شما یک مجوز می دهد که باید یک یا دو شمشیر بلند را به صورت ماهیانه بسازید. گردشگران میتوانند شمشیرها و تیغه های مختلفی را در کشور ژاپن بخرند.
در موزه ی شمشیرسازی سنتی شهر سکی می توانید با تاریخچه ی ساخت شمشیر در ژآپن اشنا شوید. در گالری های موجود در این موزه می توانید شمشیرها و تیغه های متنوعی را ببینید. یک مراسم به نام اوچیزومه- شیکی در تاریخ ۲ ژانویه هر سال، در این موزه برگزار می شود که شرکت کنندگان میتوانند در آن، شمشیرسازها را با لباس‌های رسمی شان ببینند که درحال ساخت شمشیرهای مختلف هستند.
تمرکز صنعت شمشیرسازی بعد از جنگ جهانی دوم، بر روی ساخت تیغه ها و چاقوهای آشپزخانه میباشد و برای ساخت انواع چاقوهای آشپزخانه، کارخانه های مختلفی تأسیس شده اند. کیفیت چاقوهای آشپزخانه ای در سکی، بسیار بالاست و همین امر در تعيين قیمتشان مؤثر است.
چاقوهای آشپزخانه‌ای که در سکی ساخته میشود از صنایع دستی ژاپن محسوب میشودگردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 11
- 3
