موزه شاهرود
موزه شاهرود از قدیمی ترین و با ارزش ترین موزه های ایران، در شاهرود به شمار می رود. هر کدام از آثار و اشیای موجود در این موزه، قدمت بسیار کهنی دارند و متعلق به چندین سده پیش هستند. اشیای موجود در موزه شاهرود، شامل بیش از ۱۲۰ نسخه خطی و کتاب قدیمی، ۸۳۰ قلم اشیاء تاریخی، ابزارهای سنگی و استخوانی میباشد که برخی از آنها اطراف تپه سنگ چخماق گسترش یافته اند. جایگاه هر کدام از این آثار، در بخش خاصی میباشد و هر کسی با توجه به علایق و سلیقه خود میتواند آنها را ببیند.
در موزه شاهرود می توانید معماری دوره ی قاجار را تماشا کنید که نمای بیرونی این موزه از آجر می باشد.
تاریخچه موزه شاهرود
یکی از جاهای دیدنی شاهرود، موزه شاهرود نام دارد که موقعیت آن در ضلع شمالى ساختمان شهردارى و فرماندارى شاهرود می باشد. سبک معمارى این ساختمان قدیمى، به اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوى مربوط میشود. در سال ۱۳۰۷ ه.ش بنای فعلی موزه شاهرود به منظور ساختمان شهرداری( بلدیه)، در دو طبقه با زیربنایی در حدود ۴۶۸ متر مربع ساخته شد. سبک این بنا برگرفته از ساختمان های اواخر قاجار و اوایل پهلوی است. پس از مرمت های انجام شده در سال ۱۳۶۷ ه.ش، این موزه بعنوان نخستین موزه استان سمنان، فعالیت خود را شروع کرد.
سبک معماری ساختمان موزه شاهرود
موزه شاهرود دارای دو طبقه با نمای آجری است و ساخت آن برطبق اصول معماری قاجاریه و پهلوی انجام شده است.« تاقی هلالی و ترکی» در طبقه ی اول، با مصالح« خشت و آجر» تعبیه شده و با استفاده از« سنگ و آجر»، محوطه ی اطراف آن فرش شده است.
موزه شاهرود از دو بخش« باستان شناسی و مردم شناسی» تشکیل شده است که دارای آثار تاریخی می باشد. در ضلع شمالی و جنوبی، بخش باستان شناسی قرار دارد و ۶ اتاق با« سقف ضربی ترک دار» در آن، به چشم می خورد. اتصال این اتاق ها به یکدیگر از طریق یک راهروی پهن می باشد. علاوه بر آن در طبقه ی دوم بنا، قسمت مردم شناسی این موزه قرار دارد که از ۳ اتاق و یک سالن بزرگ تشکیل شده است.
قسمت های مختلف موزه شاهرود
موزه شاهرود، متشکل از دو بخش مجزا میباشد که به آن ها بخش باستان شناسی و بخش مردم شناسی می گویند. در ادامه با این دو بخش اشنا شوید:
۱. بخش باستان شناسی موزه شاهرود:
از اشیای موجود در این بخش می توان به ابزارهای سنگی، استخوانی، قبر های بازسازی شده، ستون های چوبی، سکه هایی از دوره صفویه، اشکانی و سلوکی، مهره های تاریخی سنگی، ظروف سفالی، ظروف شیشه ای، محراب زیبای گچ بری شده، درب منبت کاری شده عظیم، پیه سوز و… اشاره کرد. اشیای دیگری که در این بخش قرار دارند؛ اشیاء تزئینی و آرایشی زنان نظیر گیره سر، دستبند ، حلقه، گردنبند و سنجاق مو مربوط به هزار اول پیش از میلاد می باشند.
قدمت درب منبت کاری شده در این موزه به زمان مظفر الدین شاه قاجار برمیگردد و بعنوان درب آرامگاه امامزاده محمد سرامین قطری کاربرد داشته است. نقش های بسیار جالبی بر روی این درب بکار رفته است که گل های نیلوفر بر روی آن، چهار فصل و چرخه زندگی را نشان می دهد. وسایل تدفین در کنار قبر های بازسازی شده موزه شاهرود وجود دارد و طبق اعتقاد مردم در زمان های گذشته، مردگان به وسایلی که در کنارشان قرار دارد در دنیای دیگر داده شده است، نیاز خواهند داشت و دلیل دفن آن ها بهمراه جسد در خاک، همین امر بوده است.
۲. اشیای مربوط به قسمت مردم شناسی موزه شاهرود:
بخش مردم شناسی در طبقه ی دوم ساختمان این موزه می باشد. مردم، اغلب به شغل کشاورزی و دامداری مشغول بوده اند. از این رو اشیائی مربوط به کشاورزی، دامداری و پوشاک در غرفه های این مجموعه وجود دارند که اعتقادات و اداب و رسوم مردم گذشته را نشان می دهد.
چندین غرفه در بخش مردم شناسی این موزه وجود دارد که اشیای ویژه ای در هر کدامیک از آن ها می باشد. بنابراین با غرفه های زیر اشنا شوید:
>> غرفه ی پوشاک:
انواع« لباس محلی و زنانه» در غرفه ی پوشاک این بخش وجود دارد که شامل کت زنانه یا« کلیجه»، چارقد، کلاه سوزن دوزی شده، جوراب های پشمی و پیراهن سوزن دوزی شده می باشد.
>> ابزار و وسایل تعزیه خوانی:
ابزار و وسایل تعزیه خوانی در بخش مردم شناسی موزه شاهرود، شامل« جوشن، سپر و کلاه خود » میباشد که کاربرد آن در ماه محرم برای« شبیه خوانی» است.
« پرده ی درویشی» از ارزشمندترین اشیای موجود در این قسمت به شمار می رود که ۳۲ قصه را با استفاده از تصاویر، روایت می کند. ۴۰۰ صورت انسان و حیوان بر روی این پرده با استفاده از« رنگ و روغن» نقاشی شده است. در سال ۱۳۴۰ خورشیدی پرده ی درویشی، در« کاشمر» نقاشی شد و در سال ۱۳۶۷ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفت به این دلیل که دچار اسیب هایی شده بود.
آثار زیر در غرفه های دیگر بخش مردم شناسی این موزه، نگهداری می شوند :
- اسناد و قباله ها
- وسایل تدفین
- کارگاه یا دستگاه پارچه بافی و انواع چرخ های ریسندگی سنتی
- وسایل روشنایی سنتی
- قرآن خطی در ابعاد مختلف
شرایط بازدید از موزه شاهرود
شما میتوانید در ساعات ۹ صبح الی ۱۲:۳۰ ظهر و ۱۶ عصر الی ۱۹ از موزه تاریخی شاهرود بازدید کنید و هزینه ای را بابت ورودی، بپردازید. دقت کنید که پس از وارد شدن به موزه به اشیاء خارج از ویترین دست نزنید، چون احتمال آسیب دیدن آن ها وجود دارد.
آدرس موزه شاهرود
آدرس موزه شاهرود در خیابان فردوسی، جنب شهرداری شهرستان شاهرود، استان سمنان می باشد.
گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش
- 12
- 5