قلعه باستانی «فلک الافلاک» یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی ایران و جهان است، بنای عظیم آجری مربوط به دوره ساسانی که همچنان استوار بر روی تپه‌ای باستانی در مرکز شهر خرم‌آباد میزبان دوستداران میراث فرهنگی این مرزوبوم است.
زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکار‌های مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.
این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد این قلعه نیز به نام خرم‌آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.
این بنای کم‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
هشدار در رابطه با وضعیت فلک الافلاک
طرح استحکام‌بخشی و لرزه‌خیزی قلعه تاریخی فلک الافلاک سال‌هاست که به دلایل مختلفی تکمیل‌نشده و امروز شاهد مشکلاتی در این بنای تاریخی هستیم، مشکلاتی که با هشدار کارشناسان و حالا نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس مواجه شده است.
عدم اجرای طرح استحکام‌بخشی و لرزه خیزی در این قلعه باستانی، موجب شد تا بار دیگر پایه‌ها و دیوار‌های آن در جریان وقوع زمین‌لرزه اردیبهشت ماه ۹۹، به لرزه دربیاید، در این زمین‌لرزه ترک‌های موجود بر روی دیوار‌های «فلک الافلاک» که از قبل وجود داشت، عمیق‌تر شد و نگرانی‌ها در رابطه با تخریب و آسیب به این بنای تاریخی افزایش پیدا کرد.
نم‌زدگی دیواره‌های قلعه باستانی قلعه فلک الافلاک، گلسنگ‌هایی که روی دیواره دیده می‌شود، وجود موزه‌های مردم‌شناسی و باستان‌شناسی در داخل این بنای منحصربه‌فرد و آسیب‌های ناشی از فعالیت این موزه‌ها و … همه و همه مشکلاتی است که این بنای تاریخی با آن دست در گریبان است.
زمین قلعه نشست کرده است
مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در مطالعات ماهواره‌ای، زمین قلعه فلک الافلاک طی سه سال گذشته حدود دو سانتی متر نشست داشته است.
وی تاکید کرد: قلعه فلک الافلاک نیاز جدی به رصد و مقاوم سازی دارد.
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی بیان داشت: با ۲۰۰ میلیون تومان هزینه و استقرار مرکز دائمی ژئودینامیک، باید رصد مستمر منطقه انجام شود.
ویسکرمی افزود: با وزیر میراث فرهنگی و همچنین استاندار لرستان در این رابطه مکاتبه کرده و پیگیری خواهم کرد.
وی همچنین با اشاره به پیگیری برای سفر وزیر میراث فرهنگی به لرستان و پیگیری موضوعات مرتبط با حوزه گردشگری بیان داشت: قول کلی را در این رابطه گرفته‌ایم، وزیر باید در استان حضور پیدا کند و شرایط را بررسی کند.
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه به وزیر میراث فرهنگی نیز نامه داده‌ایم که قلعه «فلک الافلاک» در خطر است و نیازمند مرمت و استحکام بخشی است گفت: در نامه تاکید کرده‌ایم که از نظر کارشناسان، باید در اسرع وقت کار مرمت و استحکام بخشی قلعه انجام گیرد.
استحکام بخشی قلعه منتظر اعتبار
پیش از این نیز سید امین قاسمی مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان نیز با بیان اینکه مطالعات استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک انجام‌شده است اظهار داشت: در حال حاضر این طرح تکمیل و در شورای فنی وزارت میراث فرهنگی در مرحله دفاع است تا بتوانیم بر مبنای آن استحکام‌بخشی قلعه را تکمیل کنیم.
وی با تأکید بر ضرورت اختصاص اعتبار برای اجرای طرح استحکام‌بخشی قلعه فلک الافلاک افزود: قطعاً برای این امر ما اعتبار مضاعفی نیاز داریم، باید اعتبار باشد تا بتوانیم طرح استحکام‌بخشی و یکپارچه‌سازی تپه و سازه را باهم انجام دهیم.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: فعلاً طرح مطالعاتی استحکام بخشی قلعه باید تکمیل و دفاع شود و در مرحله مشاور برآورد صورت گیرد که ما چقدر برای اجرای آن اعتبار نیاز داریم.
وی اظهار داشت: از مجموع بیش از ۲۴۰ موضوعی که در سفر رئیس جمهور مطرح شد، چهار مورد دستور مستقیم رئیس جمهور را داشت.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان عنوان کرد: از این چهار مورد، دو مورد بحث ساماندهی و آزاد سازی حریم قلعه است و دیگری مرمت‌ها، حفاظت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری است.
قاسمی عنوان کرد: در این راستا مقرر شد که ۱۵۰ میلیارد تومان به سپاه برای تکمیل پادگان خود پرداخت شود و ۱۰۰ میلیارد تومان نیز برای ساماندهی اطراف قلعه، میراث فرهنگی و زیرساخت‌های گردشگری اختصاص یابد.
وعده رئیس جمهور برای اختصاص اعتبار مرمت
حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری نیز در جریان سفر خود به لرستان و بازدید از این قلعه تاریخی، از تأمین اعتبارات لازم برای مرمت و اجرای طرح استحکام‌بخشی بنای تاریخی قلعه فلک الافلاک خبر داد.
وی همچنین بر فراهم کردن شرایط ثبت جهانی این قلعه تأکید کرد.
رئیس‌جمهور بر ضرورت آزادسازی حریم قلعه فلک‌الافلاک به‌عنوان یکی از مشکلات این مجموعه تاریخی- فرهنگی تأکید کرد و گفت: قلعه فلک‌الافلاک از آثار تمدنی و مدنیت مردم این خطه است و باید به‌خوبی نگهداری و معرفی شود.
رئیسی خاطرنشان کرد: دولت برای ترمیم و نگهداری آثار تاریخی اعتبار مناسبی در نظر گرفته است و با توجه به اینکه میراث تاریخی و فرهنگی گنجینه‌های پرارزشی هستند، لذا باید برای نسل‌های آینده به خوبی نگهداری شوند.
- 14
- 3
