سال‌ها پیش مجموعه‌ای از هزاران کتیبه و اثر هخامنشی که بیشتر آنها از خرابه‌های تخت جمشید به دست آمده‌اند، برای تحقیق و بررسی به انستیتوی مطالعات شرقی در دانشگاه شیکاگو به امانت داده شدند.
حالا با گذشت چند سال دیوان عالی آمریکا موافقت کرده تا به درخواست قربانیان یک حادثه تروریستی برای ضبط آثار باستانی ایران که در موزه شیکاگو نگهداری می‌شود، رسیدگی کند.
برخی شبکه‌های خارجی اعلام کرده‌اند: «قربانیان این حادثه می‌توانند از محل فروش اموال و آثار باستانی ایران، ۷۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار غرامت دریافت کنند.
از جمله این آثار و اشیا می‌توان به کوزه، زیورآلات و دو لوح خشتی ایران متعلق به دوره هخامنشی و عیلامیان اشاره کرد که هم‌اکنون در اختیار دو موزه در ایالت شیکاگوی آمریکا قرار دارند.» اما معاون میراث فرهنگی با اشاره به اینکه فقط الواح گلی هخامنشی، مورد بحث غرامت شاکیان حادثه تروریستی در آمریکاست، می‌گوید ایران هیچ مجموعه تاریخی دیگری در این کشور ندارد که مورد بحث شاکیان قرار گیرد.
به گزارش شبکه ان‌بی‌سی‌نیوز، ۹ شهروند آمریکایی پس از وقوع یک حادثه تروریستی در سال ۱۹۹۷ در اسراییل که به‌صورت حمله‌ای انتحاری انجام شده بود، علیه ایران در دادگاه‌های آمریکا شکایت کردند.
این شاکیان به عنوان غرامت خواهان مصادره و فروش چند اثر و کتیبه باستانی متعلق به ایران هستند که در دانشگاه شیکاگو نگهداری می‌شوند.
دیوان عالی آمریکا که بالاترین نهاد قضایی این کشور به شمار می‌آید، روز سه‌شنبه ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) موافقت کرد که پاییز آینده درباره ضبط و فروش مجموعه‌ای از آثار باستانی ایران که در حال حاضر در آمریکا هستند، تصمیم‌گیری کند. خانواده‌ها و بازماندگان قربانیان این بمب‌گذاری که در بیت‌المقدس روی داد، برای دریافت غرامت به مبلغ ۵/۷۱ میلیون دلار به دیوان عالی آمریکا مراجعه کرده‌اند. از آنجا که ایران در ایالات متحده نقدینگی کافی نداشته است، شاکیان و وکلای آنها به ضبط اموال ارزشمند ایران روی آورده‌اند.
چنانچه دیوان عالی با درخواست شاکیان موافقت کند، برخی از آثار باستانی ایران که در دو موزه شیکاگو نگهداری می‌شوند، ضبط خواهد شد تا به نفع شاکیان فروخته شود.
مجموعه‌ای از هزاران کتیبه و اثر هخامنشی که بیشتر آنها از خرابه‌های تخت جمشید به دست آمده‌اند، از سالیان پیش برای تحقیق و بررسی به انستیتوی مطالعات شرقی در دانشگاه شیکاگو به امانت داده شده‌اند. بنا به گزارش ان‌بی‌سی، وکلای قربانیان و بستگان این حادثه تروریستی، جمهوری اسلامی را محرک اصلی آن می‌دانند.
تاکنون دادگاه‌های آمریکا با پرداخت خسارت از وجه حاصل از فروش آثار باستانی ایران مخالفت کرده و گفته‌اند که نمی‌توان مبلغ خسارت قربانیان را از فروش آثار عتیقه تامین کرد زیرا ایران هیچ‌گاه از این آثار برای اهداف مالی و مقاصد تجاری استفاده نکرده است.
جفری وال، مشاور دولت ترامپ در این‌باره گفته است: با اینکه ایالات متحده همواره با بازماندگان و سایر قربانیان تروریسم ابراز همدردی کرده اما با ضبط و توقیف اموال حکومت‌های خارجی موافق نیست چراکه این امر می‌تواند بر روابط خارجی آمریکا تاثیر منفی بگذارد.
واکنش میراث فرهنگی به مصادره آثار تاریخی ایران در آمریکا
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد: براساس بررسی‌های انجام شده، فقط الواح هخامنشی بحث مورد شکایت قربانیان حادثه تروریستی هستند و درباره نتیجه رای دادگاه بعد از برگزاری آن در ماه اکتبر (پاییز) می‌توان اظهارنظر کرد.
محمدحسن طالبیان با بیان اینکه فقط الواح گلی هخامنشی، مورد بحث غرامت شاکیان حادثه تروریستی در آمریکاست، به ایسنا گفت: «ایران هیچ مجموعه تاریخی دیگری در این کشور ندارد که مورد بحث شاکیان قرار گیرد.»
او درباره آثار تاریخی ایران در آمریکا بیان کرد: «در گذشته دو محموله تاریخی ارزشمند؛ یکی الواح هخامنشی و دیگری آثار چُغامیش را در آمریکا داشتیم که هر دو مورد بحث بودند اما پس از بازگشت آثار چُغامیش به ایران در سال ۱۳۹۴، براساس پیگیری‌های انجام شده، در حال حاضر فقط الواح هخامنشی شیکاگو مورد بحث غرامت هستند.»
طالبیان همچنین با بیان اینکه در دیوان عالی آمریکا فقط زمان برگزاری دادگاه رسیدگی به این شکایت مشخص شده و هیچ بحث یا رای دیگری داده نشده تاکید کرد: «هیچ اظهارنظر دیگری در حال حاضر در این زمینه درست نیست و در حال حاضر نمی‌توان هیچ برداشت حقوقی از رای اخیر دادگاه عالی آمریکا داشت.»
به گفته معاون میراث فرهنگی، در حال حاضر حدود ۳۰ هزار لوح گلی از الواح هخامنشی که تعدادی از آنها قطعه هستند، در دانشگاه شیکاگو به امانت گذاشته شده‌اند.
طالبیان همچنین درباره احتمال ورود نهادهایی مانند یونسکو به این قضیه بیان کرد: «در حال حاضر از نظر حقوقی وارد شدن این نوع نهادها محتمل نیست.»
او همچنین توضیح داد: «با توجه به اینکه نماینده ایران در دادگاه لاهه است و وکلای ایران پرونده را در آنجا تعقیب می‌کنند و از سوی دیگر دادگاه‌هایی قبل از دیوان عالی آمریکا به نفع ایران رای داده‌اند، فقط منتظریم جلسه دادگاه در اکتبر برگزار شود.»
معاون میراث فرهنگی اضافه کرد: «صحبت‌های مطرح شده در روز سه‌شنبه ۲۷ ژوئن (۶ تیرماه) صرفا تایید برای زمان برگزاری دادگاه بوده است.»
تاکنون دادگاه‌های آمریکا با پرداخت خسارت از وجه حاصل از فروش آثار باستانی ایران مخالفت کرده‌اند و گفته‌اند نمی‌توان مبلغ خسارت قربانیان را از فروش آثار عتیقه تامین کرد زیرا ایران هیچ‌گاه از این آثار برای اهداف مالی و مقاصد تجاری استفاده نکرده است.
حتی شبکه ان‌بی‌سی‌نیوز به نقل از جفری وال، مشاور دولت ترامپ گفته است: «با اینکه ایالات متحده همواره با بازماندگان و سایر قربانیان تروریسم ابراز همدردی کرده اما با ضبط و توقیف اموال حکومت‌های خارجی موافق نیست چراکه این امر می‌تواند بر روابط خارجی آمریکا تاثیر منفی بگذارد.»
در اردیبهشت ۹۴، حدود ۱۰۸ اثر تاریخی منحصربه‌فرد از محوطه چُغامیش در استان خوزستان که ۵۱ سال قبل با هدف انجام مطالعات علمی توسط موسسه شرق‌شناسی شیکاگو از کشور خارج شده بودند، به کشور مسترد و از فرودگاه امام‌خمینی (ره) به موزه ملی ایران منتقل شدند. این آثار تاریخی از جنس گِل و متعلق به شش هزار سال قبل بودند.
- 17
- 6
