بیماری کرون یک بیماری التهابی گوارشی مزمن استبیماری کرون
یکی از بیماری های التهابی روده که با التهاب دیواره روده مشخص می شود به بیماری کرون معروف است. کرون یک بیماری مزمن بوده که بخش های مختلف دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مقعد را میتواند تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری اغلب بر روی قسمت های خاصی از بدن مانند قسمت انتهایی روده باریک( ایلئوم) و قسمت ابتدایی روده بزرگ تأثیر می گذارد.
بیماری کرون تمام لایه های روده را درگیر می کند و گاهی وقت ها موجب فیبروز شود. رایج ترین ناحیه ای که بیماری کرون درگیر می کند ایلئوسکال است. معمولاً نواحی سالم بین ضایعات وجود دارد. کرون تظاهرات خارج روده ای مانند التهاب مفصل و ضایعات پوستی دارد. اغلب در سنین ۱۵ تا ۳۰ سالگی بیماری التهابی روده بوجود می آید ولی گاهی وقت ها در سنین بالاتر رخ می دهد و همه اعم از زن و مرد را به صورت مساوی و برابر تحت تأثیر قرار می دهد.
علائم و نشانه های بیماری کرون
از علائم بیماری کرون میتوان به قائدگی نامنظم، بیماری اسهال، دردهای شکمی، مشکلات باروری، حس خستگی، کمبود آهن، کاهش وزن و تب اشاره کرد. بعضی از افراد که به این بیماری مبتلا هستند علائمی مثل زخم های دهانی، راش های پوستی، درد مفاصل و قرمز شدن چشم را دارند.
شدت بیماری کرون می تواند از خفیف تا شدید باشدعلت بیماری کرون در کودکان
علت بیماری کرون معلوم نیست ولی این احتمال وجود دارد که کرون یک بیماری ارثی باشد و به سیستم ایمنی بدن در دستگاه گوارش پاسخ غیر طبیعی دهد. افرادیکه به این بیماری مبتلا هستند احتمال این که بیماری خود را توسعه دهند بیشتر است. رژیم غذایی و اضطراب باعث بیماری کرون نمی شود. این دو عامل میتوانند سبب تشدید نشانه های کرون شوند، ولی علت این بیماری نیستند.
عوامل موثر در ابتلا به کرون
علائمی که در ایجاد بیماری کرون نقش دارند شامل ژنتیک و عملکرد غیرطبیعی سیستم ایمنی می باشند. همینطور عوامل مؤثر دیگر که که باعث کرون می شوند عبارتند از:
۱. سیستم ایمنی:
گاهی وقت ها احیانا یک ویروس یا باکتری می تواند عامل بیماری کرون باشند. موقعی که سیستم ایمنی با میکروارگانیسم مهاجم مبارزه می کند، پاسخ ایمنی غیرطبیعی سبب میشود که سیستم ایمنی به سلول های دستگاه گوارش حمله کند.
بخش مهمی از درمان بیماری کرون کنترل رژیم غذایی شما است۲. سن:
بیماری کرون در هر سنی می تواند بروز کند، ولی اکثراً سن ابتلا به این بیماری پیش از سن ۳۰ سالگی تشخیص داده شده است.
۳. ژنتیک:
افرادی که به بیماری کرون مبتلا هستند، احتمال ابتلای اعضا خانواده این شخص به کرون بیشتر است. بنابراین ژن ها تأثير مهمی در ابتلای شخص به بیماری کرون دارند. با این حال، اکثر افراد دارای بیماری کرون سابقه ی خانوادگی بیماری را ندارند.
۴. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS):
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی شامل ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک و داروهای دیگری میباشند. با این که این داروها باعث ایجاد بیماری کرون نمی شوند، ولی با ایجاد التهاب در روده، میتوانند سبب تشدید بیماری کرون شوند.
۵. سیگار کشیدن:
مهمترین عامل خطر در ایجاد بیماری کرون ، استعمال سیگار است و همچنین منجر به تشدید کرون می شود و امکان دارد بیمار نیاز به جراحی پیدا کند. اگر سیگار می کشید، برای جلوگیری ار ابتلا به کرون آنرا ترک کنید.
اولین قدم برای کنترل کرون، پیروی از اقدامات درمانی است که توسط پزشک انجام می شود۶. محل زندگی:
احتمال ابتلای افرادیکه در یک منطقه شهری یا در یک کشور صنعتی زندگی می کنند، به بیماری کرون بیشتر است. به همین دلیل عوامل محیطی دیگری که در ابتلا به کرون موثرند شامل رژیم غذایی پر چرب یا غذاهای تصفیه شده، می باشند.
تشخیص بیماری کرون
برای تشخیص بیماری کرون صرفا نتیجه یک آزمایش کافی نیست. با روش حذف احتمال ابتلا به بیماری های دیگر فرآیند تشخیص بیماری کرون انجام می شود. بعد از آنکه پزشکتان همه ی آزمایش های ضروری را بررسی نمود و دیگر دلایل احتمالی را رد کرد، احتمال دارد که شما به بیماری کرون مبتلا باشید. همچنین ممکن است پزشکتان این آزمایش ها را چند بار درخواست کند تا بافت معیوب را تشخیص دهد و روش پیشرفت بیماری را تعیین کند. پزشک گوارش از آزمایش های مختلف برای تشخیص کرون استفاده می کند:
>> آزمایش خون:
آزمایش خون به پزشک کمک می کند تا برای تشخیص بیماری کرون شاخص های خاص مشکلات احتمالی مثل کم خونی یا التهاب را بررسی نماید.
>> آزمایش وجود خون مخفی در مدفوع:
بیمار برای انجام این آزمایش و تشخیص ابتلا به کرون، نمونه ی مدفوع خویش را به آزمایشگاه تحویل دهد تا آزمایشگاه تشخیص دهد که خون مخفی در مدفوعش وجود دارد یا خیر.
داشتن بیماری کرون، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد>> آندوسکوپی:
پزشک برای اینکه تصویر دقیقی از قسمت داخلی دستگاه گوارشی شما دریافت کند به شما درخواست میدهد تا آندوسکوپی انجام دهید.
>> کولونوسکوپی:
کولونوسکوپی به پزشک کمک می کند تا با استفاده از یک لوله ی باریک دارای چراغ که به آن یک دوربین متصل است همه ی کولون و انتهای ایلئوم را مشاهده کند. پزشک میتواند زمان انجام کولونوسکوپی نمونه های کوچک بافتی برای بررسی آزمایشگاهی را بردارد، با اینکار میتواند به تائید تشخیص کمک کند. همینطور عوامل دیگری که به تشخیص کرون کمک می کند وجود دسته ی سلول های التهابیست که گرانولوما نامیده می شوند.
>> آزمایش های تصویربرداری:
آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن و اِم آرآی نسبت به رادیوگرافی جزئیات بیشتری در اختیار پزشک قرار می دهند. این آزمایش ها اجازه میدهند تا پزشک قسمت های خاصی از بافت ها و اندام هایتان را مشاهده کند.
درمان کرون
فعلا برای بیماری کرون درمانی وجود ندارد و برای همه ی بیماران هیچ درمان مشخصی نیست که مؤثر باشد. هدف از درمان کرون، کاهش التهاب است که سبب تشدید علائم و نشانه ها میشود و همینطور بهبود پروگنوز( پیش آگهی) طولانی مدت بیماری با محدود کردن عوارض، است. این فرآیند درمانی در برترین موارد، نه تنها علائم بیماری را تقلیل میدهد، بلکه در طولانی مدت نیز سبب بهبود می شود.
- داروهای ضد التهاب:
از داروهای ضد التهاب می توان به کورتیکواستروئیدها و ۵- آمینوسالیسلات های خوراکی اشاره نمود که برای درمان کرون پزشکان متخصص گوارش کبد و آندوسکوپی این داروها را تجویز می کنند. نخستین داروهایی که برای درمان کرون استفاده می کنید، اغلب داروهای ضد التهاب هستند و معمولا این داروها را باید هنگامی که نشانه های خفیف دارید و به ندرت دچار حملات ناگهانی میشوید، مصرف کنید. کورتیکواستروئیدها برای علائم شدیدتر و صرفا برای مدت کوتاه، مورد استفاده قرار می گیرند.
بیماری کرون هر بیمار را به شیوه‌‌ی خاص خود درگیر میکند- داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن:
سیستم ایمنی بیش ازحد فعال سبب التهابی می شود که به نشانه های بیماری کرون منجر می گردد. داروهایی که تأثير بسزایی بر سیستم ایمنی بدنتان دارند( موسوم به تنظیم کننده های سیستم ایمنی بدن ) می توانند پاسخ التهابی را کاهش داده و واکنش دستگاه ایمنی بدن شما را محدود سازند.
- آنتی بیوتیک ها:
آنتی بیوتیک ها سبب می شوند حجم موادی که از فیستول ها تخلیه می شوند. آنتی بیوتیک هایی که اکثراً استفاده میشوند سیپروفلوکساسین و مترونیدازول را دارند.
- درمان تغذیه ای:
گاهی پزشک برای بهبود وضعیت تغذیه ی بیمار و همینطور استراحت روده انواع خاصی از تغذیه مثل تغذیه از طریق لوله( تغذیه انترنال) یا تغذیه از طریق تزریق وریدی، پیشنهاد کند. این روش در کوتاه مدت سبب کاهش التهاب روده میشود. اکثراً برای بهبود سلامتی افراد این دو نوع تغذیه قبل از جراحی یا زمانی که داروها قادر به کنترل علائم نیستند مورد استفاده قرار می گیرند. همینطور در صورت باریک بودن فضای داخلی روده ی شخص، پزشک امکان دارد رژیم غذایی دارای فیبر کم را برای کاهش خطر انسداد روده پیشنهاد کند.
- جراحی در بیماری کرون:
در صورتیکه درمان های طبی در بیماری کرون مؤثر نبود امکان دارد انجام جراحی برای ترمیم تنگی ها و برداشتن بخش ها یا قطعاتی از روده، ضروری باشد. تقریباً ۵۰% تا ۷۰% از افرادیکه به کرون مبتلا هستند تحت عمل جراحی قرار می گیرند.
بیماری کرون با انجام جراحی، درمان نمی شود و معمولاً ۱ تا ۳ سال بعد از جراحی، بیماری مجددا عود میکند. برای نخستین بار طبق نوع عمل جراحی و سنی که جراحی انجام می شود شانس نیاز به جراحی های بعدی در زندگی ۳۰ تا ۷۰ درصد می باشد. در خیلی از موارد امکان رزکسیون وسیع و یا متعدد روده وجود دارد که سبب میشود سندرم رودة کوتاه ایجاد شود؛ بطوری که وابستگی این افراد به تغذیه PN برای دریافت مقادیر کافی غذا و مایعات زیاد می شود.
عوارض بیماری کرون
ممکن است بیماری کرون سبب ایجاد یک یا چند مورد از عوارض زیر شود:
* شکاف مقعد:
در مقعد یا در پوست اطراف مقعد یک پارگی کوچک به وجود می آید که سبب ایجاد عفونت میشود. اکثراً در موقع دفع با درد همراه است و امکان دارد سبب ایجاد یک فیستول دورانی شود که این یکی از عوارض بیماری کرون است.
بیماری کرون در میان اعضای خانواده شایع است* زخم مخاط دستگاه گوارش:
التهاب مزمن سبب میشود زخم در هر جایی از دستگاه گوارش مانند دهان، مقعد و همینطور ناحیه ی تناسلی ایجاد شود.
* انسداد روده:
بیماری کرون تأثير به سزایی بر ضخامت دیواره ی روده دارد، از همین رو بخش هایی از روده که به علت زخم های ناشی از آن باریک شده اند سبب انسداد مسیر جریان مواد غذایی در حال هضم میشوند.
* سرطان روده بزرگ:
بیماری کرون که برای روده بزرگ تبعات منفی بهمراه دارد، سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ (سرطان کولون) میشود. داده های گذشته نشانگر اینست که خطر ابتلا به سرطان روده ی کوچک و کولون در بیمارانی که به بیماری کرون مبتلا هستند، طولانی مدت است.
* خطرات مرتبط با داروها:
بعضی از داروهای بیماری کرون مانع از فعالیت سیستم ایمنی می شوند، با خطر پایینی برای ایجاد سرطان هایی مثل لنفوم و سرطان پوست در ارتباطند. همینطور این بیماریها میتوانند باعث افزایش خطر عفونت شود. بعلاوه کورتیکواستروئیدها با خطر استئوپورزیس، شکستن استخوان، کاتاراکت( آب مروارید)، گلوکوما( آب سیاه)، بیماری قند و افزایش فشار خون مرتبطند. بهتر است با پزشک خود برای ارزیابی خطر این بیماریها و فایده استفاده از داروها برای درمان بیماری، مشورت کنید.
* فیستول ها:
بعضی وقت ها زخم ها از طریق دیواره روده انتشار می یابند و سبب ایجاد یک فیستول( یک ارتباط غیر طبیعی بین بخش های مختلف بدن) میشوند. فیستول ها در قسمت هایی از بدن نظیر بین روده و پوست یا بین روده و اندام دیگر ایجاد می شوند. شایع ترین نوع فیستول ها، فیستول های اطراف یا اطراف ناحیه مقعد( دورانی) هستند. زمانی که فیستول در شکم به وجود می آید ، احتمال این که مواد غذایی مناطقی از روده را که برای جذب ضروری هستند، دور بزند، وجود دارد. حتی این امکان هست که بین حلقه های روده، مثانه (پیشابدان) یا واژن یا خارج از پوست فیستول ایجاد شود. در برخی موارد هم ممکن است که فیستول آلوده شده و آبسه را تشکیل دهد که اگر درمان نشود میتواند خطرات جدی داشته باشد.
* سایر مشکلات بهداشتی:
با کمبود جذب ویتامین B- 12 التهاب مزمن روده ی کوچک و یا بیمارانی که بخش های آسیب دیده ی روده خویش را از بین برده اند، امکان دارد با گذشت زمان، به علت خونی که از التهاب و زخم معده از دست داده اند دچار کم خونی فقر آهن شوند. ابتلا به بیماری کرون حتی میتواند سبب کاهش ویتامین D شود که در این صورت سبب از دست دادن استخوان( استئوپنی یا پوکی استخوان) می شود. همجنین استفاده از کورتیکواستروئید در کاهش استخوان موثر است. همچنین بیماری کرون سبب میشود که در سایر قسمت های بدن مشکلاتی مانند اختلال های پوستی، پوکی استخوان، آرتروز و کیسه صفرا یا بیماری کبد به وجود آید. از علائمی که باعث اختلال در هضم و جذب مواد غذایی می شود می توان به سوء تغذیه، اسهال، درد شکم و گرفتگی غذا اشاره کرد.
دو سوم تا سه چهارم بیماران مبتلا به بیماری کرون نیاز به جراحی پیدا میکنندتاثیر ورزش در بیماری کرون
در زمان مصرف دارو های خانگی فراموش نکنید که بطور منظم زیر نظر مربی ورزش کنید. این کارها سبب میشود که اضطراب و هورمون های استرسی شما کاهش یابد. وقتی که ورزش میکنید یک نوع مواد شیمیایی به نام آندورفین در مغز آزاد میشود که به شما احساس آرامش و خوبی میدهد. پس پیشنهاد میکنیم که از ورزش های هوازی، ایروبیک، تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری استفاده کنید. بدین ترتیب ورزش کردن تأثير فراوانی بر جلوگیری از بیماری کرون دارد.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 17
- 2
