انجام عمل آندوسکوپی سرپایی انجام میشود و نیازی به بستری شدن بیمار نیستآندوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی (Endoscopy) روشی است که پزشک با استفاده از ابزارهای تخصصی به نام آندوسکوپ اندام های داخلی و عروق بدن را مشاهده می کند. آندوسکوپ یک لوله باریک و قابل انعطاف با دوربینی بر یک سر آن است. این ابزار از طریق برش جراحی یا از طریق دهان یا مقعد وارد بدن می شود. دلیل اندوسکوپی بررسی قسمت های گوناگون بدن، من جمله مفاصل، ریه ها، مثانه (پیشابدان)، دستگاه گوارش و آپاندیس است. آندوسکوپی صرفا برای مشاهده داخل معده و احشا بدن نیست، بلکه برای دیگر اعضای بدن هم کاربرد دارد که ما برخی از آن ها را برای شما بیان می کنیم. البته طبق عضوی که آندوسکوپی می شود، نام آن تغییر می کند. در این روش پزشک می تواند تصویر ویدیوئی اندوسکوپ را بطور مستقیم بر روی مانیتور مشاهده نموده و بدینوسیله اعضای داخلی بدن را مورد معاینه قرار دهد. رایجترین انواع آندوسکوپی، کولونوسکوپی (معاینه روده بزرگ) و گاستروسکوپی (معاینه معده و مری) میباشند.
علاوه بر دهان و مقعد، از روش ایجاد برش کوچکی در پوست در نواحی گوناگون بدن مثل زانو یا شکم نیز میتوان آندوسکوپ یا همان ابزار لوله ای باریک و بلند را که برای «درون بینی» یا معاینه و مشاهده داخل بدن استفاده می شود، وارد بدن بیمار کرد. البته این روش جراحی در ناحیه ی زانو، آرتروسکوپی نام دارد و برای بررسی درون مفاصل و نواحی آن قسمت استفاده می شود. سونوگرافی آندوسکوپی یا EUS ترکیبی از آندوسکوپی فوقانی و سونوگرافی برای به دست آوردن تصاویر و اطلاعات مربوط به بخش های گوناگون دستگاه گوارش است.
آندوسکوپی دقیق‌ترین و پیشرفته‌ترین روش معاینه اعضای داخلی بدن استانواع آندوسکوپی
برای بررسی سیستم های گوناگون بدن میتوان از این نوع عمل جراحی آندوسکوپی کمک گرفت. برای نمونه:
- آرتروسکوپی: آندوسکوپی مفاصل و استخوان ها
- آندوسکوپی:آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی برای مشاهده مری و معده
- الپاراسکوپی: آندوسکوپی ناحیه شکم یا لگن
- برونکوسکوپی: آندوسکوپی ریه ها
- کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی:آندوسکوپی روده بزرگ
- سیستوسکوپی و یورتروسکوپی: آندوسکوپی سیستم ادراری
آندوسکوپی روشی سریع و بی‌خطر برای تشخیص مشکلات دستگاه گوارش موارد تجویز آندوسکوپی
- مشکلات مربوط به دستگاه گوارش فوقانی
- تغییر در عادات روده (یبوست مزمن یا اسهال)
- پولیپ یا توده در روده بزرگ
- خونریزی دستگاه گوارش
- دل درد
- زخم، گاستریت یا مشکل در بلع
چه پزشکی آندوسکوپی را انجام می دهد؟
بسیاری از انواع آندوسکوپی میتوانند به وسیله پزشک متخصص گوارش انجام گیرند. جراحان دستگاه گوارش هم میتوانند این کار را انجام دهند.
چرا به آندوسکوپی معده احتیاج داریم؟
مهمترین کاربرد استفاده از آندوسکوپی، آندوسکوپی معده است. پزشکان اکثراً برای محاسبه علت های زیر آندوسکوپی معده توصیه می کنند: آندوسکوپی میتواند به پزشک در تشخیص علت مشکلات گوارشی مثل حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، مشکل بلعیدن و خونریزی کمک کند. پزشک شما میتواند برای نمونه گیری از بافت (بیوپسی) و بیماری هایی مثل کم خونی، خونریزی، التهاب، بیماری اسهال یا سرطان معده یا سرطان دستگاه گورش استفاده کند. همچنین امکان دارد از آندوسکوپی معده برای درمان مشکل معده استفاده شود.
آیا آندوسکوپی نیاز به بیهوشی دارد؟
برای انجام آندوسکوپی نیازی به بی هوشی و بستری شدن در بیمارستان نیست. این آزمون تنها به چند ساعت حضور در بیمارستان احتیاج دارد ولی بهتر است بعد از انجام آن، بیمار تنها نباشد. امکان دارد بیمار به علت استفاده از داروهای بی حسی پس از اتمام آزمون، هشیاری کامل نداشته باشد.
روش انجام آندوسکوپی
پزشک برای آماده سازی شما دستورالعمل خاصی را به شما خواهد داد. شما باید ۸ ساعت پیش از آندوسکوپی خود، نوشیدن و خوردن را متوقف کنید تا معده شما خالی باشد. درصورتی که بیمار به هر نوع دارویی حساسیت دارد، باید پیش از آندوسکوپی، پزشک متخصص خود را از آن آگاه کند. برای انجام آندوسکوپی، شما باید راحت بوده و روی سمت چپ خویش دراز بکشید. به گلوی شما یک اسپری بی حس کننده زده می شود تا چیزی حس نکنید. همچنین یک قطعه کوچک محافظ در بین دندان های شما قرار داده می شود. این کار سبب میشود که دندان های شما آسیبی نبیند و نیز دندان های شما هم به آندوسکوپ صدمه نزنند.
پزشک میتواند با روش آندوسکوپی اعضا داخلی بدن را با مقاصد درمانی معاینه کندوقتی که شما آماده بودید، پزشک برای انجام دادن روش آندوسکوپی، سر آندوسکوپ را روی زبان شما قرار داده و آنرا به طرف گلو میبرد و از شما میخواهد که آنرا قورت دهید، با این کار، مری باز شده و آندوسکوپ داخل آن می شود و بعد به طرف پایین و معده میرود. در طی این بازه زمانی، یک پرستار دائما مواظب شما خواهد بود و با یک ساکشن، بزاق شما را که در دهانتان جمع می شود، بیرون میکشد. مثل وسیله ای که در دندانپزشکی وجود دارد. چنانچه سر آندوسکوپ وارد معده شد، از طریق یک لوله که در آندوسکوپ قرار دارد، معده باد می شود تا مشاهده داخل آن بهتر انجام شود. در صورت مشاهده موردهای مشکوک، پزشک امکان دارد اقدام به نمونه برداری از بافت معده (بیوپسی) کند که این کار، کاملاً بدون درد است. وقتی که کار پزشک تمام شد، آندوسکوپ به بیرون کشیده می شود.
بعد از آندوسکوپی معده چه باید کرد؟
بعد از آندوسکوپی به اتاق ریکاوری منتقل می شوید تا چند ساعتی در آن جا بنشینید یا دراز بکشید. در این برهه زمانی تیم مراقبت های پزشکی شما را تحت نظر قرار میدهند تا اثر آرامبخش کمتر شود. به علت استفاده از آرامبخش، امکان دارد کل فرآیند آندوسکوپی را بخاطر نیاورید. بعد از انجام آندوسکوپی مری و معده از بیمار درخواست می شود تا ۲ ساعت بعد از انجام آزمون ناشتا بماند. این مسئله برای جلوگیری از حالت تهوع و عُغ زدن بیمار انجام می گیرد. غرغره کردن آب نمک رقیق یا شستشوی حلق با سرم نمکی سبب رفع سوزش حلق بیمار می شود. علائم و نشانه هایی که باید بعد از آندوسکوپی به آن ها توجه کرده و با پزشک در مورد آن مشورت کنید، شامل موردهای زیر است:
> استفراغ، به ویژه اگر استفراغ شما خونین باشد
> تب
> تنگی نفس
> مشکل در بلع
> درد شدید یا مداوم شکم
> درد قفسه سینه
> مدفوع خونی، سیاه یا بسیار تیره
نتیجه آندوسکوپی
زمان دریافت نتیجه آندوسکوپی بستگی به وضعیت شما دارد. به عنوان مثال در‌صورتی‌که آندوسکوپی شما برای تشخیص زخم معده باشد، میتوانید نتیجه آنرا درست پس از پایان آندوسکوپی بگیرید. اگر از بافت معده شما نمونه برداری کرده باشند باید چند روز صبر کنید تا نتایج آزمایشگاهی مشخص شود. زمان جوابدهی نتیجه آندوسکوپی خویش را میتوانید از پزشکتان سؤال کنید.
عوارض اندوسکوپی
اندوسکوپی یک روش بسیار امن است. شما میتوانید خطر ابتلا به عوارض اندوسکوپی را با دنبال کردن دستورالعمل پزشکان خود برای آماده شدن برای اندوسکوپی، مثل نخوردن و متوقف کردن داروهای خاص، تقلیل دهید. عوارض نادر آندوسکوپی عبارتند از:
- خونریزی
- پارگی لوله گوارش
- انتقال عفونت ها
- واکنش به دارو های آرامبخش
اصول کار آندوسکوپی استفاده از یک آیینه و نور بازتابیده استآیا آندوسکوپی خطرناک است؟
آندوسکوپی جزء روش های تصویربرداری تشخیصی کم خطر است ولی عوارض بعد از آن به نوع آندوسکوپی بستگی دارد. مثلا بعد از انجام آندوسکوپی از مثانه (سیستوسکوپی) امکان دارد بیمار شاهد مقداری خون در ادرار (هماتوری) باشد یا بعد از انجام آندوسکوپی روده (کولونوسکوپی) مقداری خون در مدفوع مشاهده کند. این مسئله بالاخص هنگامی که با نمونه برداری از بافت همراه بوده اند کاملاً طبیعی است ولی اگر بعد از حدود ۲ روز رفع نشد و شدت پیدا کرد، بیمار حتماً باید به پزشک خود مراجعه کند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 18
- 1
