تاج دندان وسیله‌ای مصنوعی است که برای بازیابی شکل و فرم دندان استفاده میشودتاج دندان
به یک وسیله ی مصنوعی که شکل و فرم دندان را بازیابی می کند، تاج دندان می گویند. این نوع ترمیم مصنوعی بعنوان روکش، کاربرد بسیاری برای دندان اسیب دیده و پوسیده دارد یا برای پوشش یک ایمپلنت، مناسب است. تاج برای دندان به عنوان یک کلاه ایمنی عمل می کند و تشکیل دهنده ی سطح خارجی جدید آن می باشد. دندانپزشکان یا متخصصان پروتز دندانی، روی تاج دندان ها یا ایمپلنت ها را با استفاده از سیمان مخصوص به هم وصل می کنند و با تقویت تاج دندان های آسیب دیده ، بعنوان یک جایگزین در مواردی که دندان کافی باقی نمانده، انرا پر می کند.
کاربرد تاج دندان
با استفاده از تاج دندان می توان، ظاهر دندان هایی که رنگشان در اثر پُرشدگی تغيير کرده را بهبود داد؛ همچنین از دیگر کاربردهای تاج دندان می توان به استحکام دندان مصنوعی اشاره کرد. روی پایه ایمپلنت از تاج دندان مصنوعی استفاده می شود که به چنین کاری پروتز دندان مصنوعی می گویند. این نوع تاج دندان باید از طریق پیچ یا چسب بر روی ایمپلنت محکم شود.
هنگاهی اوقات دندانپزشک مجبور است برای اصلاح طرح لبخند، بعضی از دندان های پوسیده را پیش از نصب لمینت یا کامپوزیت ترمیم کند. درصورت شدید بودن پوسیدگی دندان ، جهت هماهنگی دندان عصب کشی شده و دندانهایی که می خواهید لمینت یا کامپوزیت کنید، تاج دندان مصنوعی که با سایر لمینت ها هم رنگ است؛ بر روی دندان ترمیم شده قرار می گیرد.
تاج دندان مصنوعی همرنگ سایر لمینت ها روی دندان ترمیم شده قرار می گیردافراد نیازمند به تاج دندان
گاهی وقت ها شخص به خاطر انتخاب روش تاج دندان خود، چون برای این کار مناسب نیست؛ مجبور میشود که عادات غذایی اش را تغيير دهد. تاج ها نیازمند مراقبت منظم میباشد و افرادی برای درمان به روش تاج دندان مناسب هستند که شرایط زیر را داشته باشند:
- احتمال پوسیدگی دندان در افرادی با دندان های نامرتب، بسیار زیاد است و چنین افرادی با درد شدید مواجه می شوند.
- افراد با مصرف بیش از حد موادغذایی اسیدی مانند نوشیدنی های گازدار، دچار فرسایش متوسط یا شدید دندان یا از بین رفتن مینای دندان میشوند.
- دندان های افرادی که تراش و ترک خورده به تاج دندان نیاز دارند.
- افراد در اثر ضربه شدید دهانی، نیازمند چندین تاج بطور هم زمان می باشند.
- دندان های افرادی که به عفونت کانال یا پالپ مبتلا شده، به تاج دندان نیاز دارد.
انواع تاج دندان
تاج های دائمی را با استفاده از فولاد ضد زنگ، ترکیب پرسلن با فلز، تمامی فلزها مانند طلا یا هر نوع آلیاژ دیگر، تمامی رزین ها یا تمام سرامیک می سازند.
* تاج های فولاد ضد زنگ:
به تاج هایی که برای دندان های دائمی بطور موقت از قبل ساخته شده اند، تاج های فولاد ضد زنگ می گویند. این تاج به محافظت از دندان یا پرکردگی دندان تا زمان ساخت تاج دائمی از یک ماده دیگر می پردازد. معمولاً برای بچه ها از تاج فولاد ضد زنگ به منظور محافظت از دندان های اولیه یا دندان های شیری استفاده می شود. در واقع تاج کل دندان را پوشش داده و در زمان آينده از پوسیدگی آن جلوگیری میکند. زمان ظاهر شدن دندان دائم کودک، تاج بهمراه آن بطور طبیعی بیرون می زند. بطور کلی کاربرد تاج فولاد ضد زنگ برای بچه ها بیشتر است بدین دلیل که به ویزیت های متعدد برای جایگذاری آن در مطب نیازی نیست و روش مقرون به صرفه ای محسوب میشود.
* فلزات:
برخی از افراد، استفاده از روکش های فلزی را ترجیح می دهند. از جمله فلزاتی که برای ساخت روکش یا تاج دندان استفاده میشود، میتوان به طلا، ترکیب نیکل – کرومیوم، ترکیب کرومیوم- کوبالت و پلاتینیوم اشاره کرد. طول عمر روکش های فلزی، زیاد است و قادر به تحمل فشار ناشی از گاز زدن و جویدن به خوبی می باشد. از معایب روکش های فلزی می توان به ظاهر فلزی بسیار براق با هزینه بالا اشاره کرد. تاج دندان فلزی برای دندان هایی مناسب است که خارج از دید هستند.
* تاج های تمام رزین دندان:
با استفاده از ترکیب پلاستیک هایی به رنگ دندان، تاج های تمام چسبی را می سازند که غیر سمی و به صورت دانه های شیشه ایست. از مقرون به صرفه ترین نوع تاج که در مقایسه با تاج های دیگر، راحت تر ساییده می شود؛ تاج های تمام رزین می گویند. این نوع تاج نسبت به تاج هایی از جنس پرسلن که به فلزات گران بها متصل هستند، به احتمال زیاد بیشتر شکسته می شوند. تاج های چسبی در بسیاری از موارد بعنوان یک تاج موقت، جایگزین تاج دائمی می باشد.
قبل از شروع روند کارگذاری تاج دندان ، دندانپزشکتان دندان و بافت لثه بی حس می کند* تاج های دندان تمام سرامیک یا تمام پرسلن:
جنس تاج سرامیک معمولاً از دی اکسید زیرکونیوم است که با رنگ دندان های مجاور به خوبی هماهنگ می شود. افراد درصورت آلرژی به فلزات میتوانند از این نوع تاج به آسانی استفاده کنند که هیچگونه عوارض جانبی را بهمراه ندارد. با این حال، تاج های تمام سرامیکی از مقاومت تاج هایی با جنس پرسلن که متصل به فلزات گران بها هستند، برخوردار نیستند. البته این تاج ها در مقایسه با فلزات یا تاج های چسبی گاهی وقت ها باعث سایش بیشتر دندان های روبه رویی خود میشوند.
* تاج های دندانی ترکیبی:
تاج های دندانی ترکیبی با دندان های مجاور شما از نظر رنگ برخلاف تاج های فلزی میتوانند هماهنگی داشته باشند. ولی این نوع تاج ها در مقایسه با تاج های رزین یا فلزی در دندان های مقابل، ساییدگی بیشتری را ایجاد میکنند. بخش پرسلن تاج گاهی وقت ها با ترکیدگی یا شکستگی مواجه میشود. تاج های ترکیبی یا پرسلن برخلاف تاج های تمام سرامیک درترکیب با فلز، سازگاری بهتری با دندان های طبیعی دارند. بعضی اوقات فلزی که در زیر پرسلن بکار میرود مثل یک سایه تیره خودنمایی می کند به خصوص اگر خط لثه و لثه هایتان تحلیل شده باشند. برای دندان های جلویی یا پشتی، استفاده از تاج های ترکیبی بسیار مناسب است و همچنین قابلیت استفاده برای بریج های بلند را دارند بدین دلیل که باید از فلز برای قدرت و استحکام بیشتر استفاده کرد.
* تاج های موقت در مقابل تاج های دائمی:
دندانپزشک در مطب خود، قادر به ساخت تاج های موقت میباشد ولی ساخت تاج های دندانی دائم باید توسط لابراتور انجام شود. بطور معمول، جنس تاج های دندانی موقت از فولاد ضد زنگ و یا مواد بر پایه اکریلیک میباشد و میتواند تا زمان آماده شدن تاج دائمی بعنوان یک ترمیم موقتی استفاده شود.
مراحل گذاشتن تاج دندان
دندانپزشک شما قبل از این که تاج دندان را برایتان کار بگذارد، دندان و بافت لثه اطرافش را بی حس می کند. در مرحله بعد باید به منظور قرار دادن تاج، تا حد معینی روی دندان و سطح و لبه های آن تراشیده می شود تا به این ترتیب برای تاج فضایی ایجاد شود. باتوجه به نوع تاج می توان مقدار تراش را تعيين کرد. از طرف دیگر، دندانپزشک شما درصورت از بین رفتن قسمت بزرگی از دندان به خاطر پوسیدگی یا آسیب دیدگی ، برای" ساخت" دندان و حمایت از تاج از مواد ترمیم کننده ای استفاده می کند.
دندانپزشک شما بعد از تغيير شکل دندان، معمولاً از خمیر یا بتونه ای مخصوص استفاده می کند تا برای قرار دادن تاج، شکلی از دندان را بسازد. هرچند که گاهی اوقات یک اسکنر دیجیتال، این شکل ها را ایجاد میکند. برای دریافت تاج دندان، برداشت شکل دندان از بالا و پائین دندان انجام میشود تا تاج دندان در روی هم رفتن طبیعی دندان شما اثری نگذارد.
تاج دندان را در آزمایشگاه دندانپزشکی می سازند، به همین خاطر برداشت ها یا اسکن ها را به این ازمایشگاه ها ارسال می کنند. معمولاً در طول دو تا سه هفته، تاج دندان را به مطب دندانپزشک برمی گردانند. درصورت ساخت تاج از پرسلن، دندانپزشکتان رنگی که شباهت بسیاری به رنگ دندان هایتان دارد را انتخاب می کند. دندانپزشک شما در طی نخستین جلسه در مطب، برای شما تاج دندان موقت را کار می گذارد تا در طول مدت ساخت تاج دائمی، باعث پوشاندن و محافظت از دندان تراشیده شده و تغيير شکل یافته شود. معمولاً جنس تاج های موقت از آکریلیک است که در محل مورد نظر با استفاده از اتصال موقتی نگهداری می شوند.
کودکان در چه مواردی به تاج دندان نیاز دارند؟
گاهی وقت ها دندانپزشک، اقدام به نصب روکش یا تاج بر روی دندان¬های شیری کودکان می نماید. در ادامه با کاربردهای تاج دندان شیری اشنا شوید:
>> کودکانی که نمی خواهند با دندانپزشکشان همکاری کنند باید برای حفاظت از سلامت دندان هایشان، بیهوشی عمومی شوند. در چنین شرایطی از روکش دندان( ترجیحا استیل) برای کاهش دفعات بیهوشی و عوارض ناشی از آن استفاده می شود.
>> یکی از کاربردهای تاج دندان، برای حفاظت از دندان شیری است که پوسیده شده و نمیتوان آن را پر کرد.
>> تاج دندان برای کودکانی مناسب است که به منظور پیشگیری از پوسیدگی دندان ، قادر به رعایت بهداشت دهانی نیستند.( کودکانی با معلولیت جسمی یا ذهنی)
مدت زمان گذاشتن تاج دندان
برای تاج گذاری دندان هایتان، حداقل باید دو جلسه ویزیت شوید. دندانپزشک ترمیمی در اولین ویزیت، دندانتان را برای تاجگذاری آماده میکند. او بخشی از مینای دندان را برای انجام این کار تراش میدهد تا قادر به تاجگذاری بر روی یک پایه مناسب و مطمئن دندانی باشد. دندانپزشک در دومین جلسه ویزیت بر روی پایه تراشیده شده، تاج دندان دائمی و مصنوعی را قرار می دهد. کل فرآیند تاجگذاری دندان که دو جلسه است، در طول ۲ هفته تمام میشود.
ماندگاری و طول عمر تاج دندان
با توجه به شما و میزان مراقبتتان از تاج دندان، مدت زمان ماندگاری تاج ترمیم شده تعيين میشود. درصورت مراقبت شما از تاج دندان با دقت و به اندازه کافی، بمدت چندین سال بر روی دندان هایتان سالم میماند.
انتخاب روش تاج دندان ممکن است گاهی اوقات شخص را ملزم به تغییر عادات غذایی خود کندهزینه تاج دندان
بهتر است قبل از مراجعه به کلینیک دندانپزشکی موردنظر ، هزینه تاج را از چندین دندانپزشک خوب بپرسید. هزینه های تاج دندان توسط بعضی از بیمه های دندانپزشکی بطور کامل یا جزئی پوشش داده میشود ولی اگر انجام این کار به عنوان خدمات زیبایی باشد، احتمالا تحت پوشش بیمه نیست. قیمت کل تاج دندان باتوجه به عواملی تعيين میشود که از آن ها می توان به برنامه بیمه، بهداشت دندانی، نوع تاج، محل سکونت و کلینیک دندانپزشکی موردنظر اشاره کرد. کل مراحل تاج دندان عبارتند از:
* حداقل یک جلسه ویزیت برای بررسی
* اشعه ایکس دندانی
* خود تاج
* معاینه فیزیکی
* کاربرد تاج دندان
مزایای تاج دندان
>> راه حل دائمی:
مزیت تاج دندان درمقایسه با پروتزهای دندانی اینست که، نیازی به برداشتن آن بطور مرتب و تمیز کردنش به صورت جداگانه نیست. مسواک زدن منظم یا نخ دندان ، مانع از تجمع عفونت در اطراف تاج ها میشود.
>> جنبه های زیبایی:
تاج دندان هایی که از جنس پرسلن است؛ مطابق با اندازه، رنگ و شکل دندان های اصلی شما میباشد ولی به راحتی فرسوده می شود. با این حال، گزینه های مختلف دیگری وجود دارد که میتوان آن ها را انتخاب کرد که عبارتند از: تاج های پرسلن فیوز شده با فلز، زیرکونیا، تاج های طلا یا نقره.
>> محافظت از دندان های اصلی:
در زمانی که از تاج دندان استفاده میشود، فقط قسمتی از دندان را برمیدارند که ضعیف یا آسیب دیده باشد. هدف از ساخت تاج دندان، قرار گرفتن در بالای بقایای دندان واقعی است.
>> روش کمتر تهاجمی:
روش کم تر تهاجمی به عنوان یک فرآیند ساده محسوب میشود که اعصاب یا لثه را درمان نمیکند. بنابراین، دندانپزشک شما فقط به درمان قسمت قابل مشاهده دندان می پردازد و با به حداقل رساندن عوارض، زمان بهبودی تاج دندان را کاهش می دهد.
معایب تاج دندان
- افزایش حساسیت:
تاج های دندانی برعکس دندان مصنوعی یا بریج، انتهای عصب را فیکس نمی کنند و همین امر باعث افزایش درد یا واکنش به گرما یا سرما میشود. این حساسیت با گذشت چند روز از بین می رود. ممکن است در این دوره به بیمار به منظور بهبود دردش، مسکن داده شود.
- تراشیدن بیشتر دندان:
بعضی از تاج های دندان برای این که به تناسب بهتری برسند باید ساختار دندان بمیزان زیادی اصلاح شود. این امر باعث میشود که قسمت زیادی از دندان طبیعی، تراشیده شود. برای این که با چنین مشکلی مواجه نشوید برای تاج دندان از مواد مختلفی استفاده میکنند.
- آسیب به دندان زیرین:
درصورت عدم فیکس شدن تاج دندان بدرستی یا سست شدن آن در طول زمان، احتمالا باکتری در زیر آن جمع میشود و دندان دچار عفونت و اسیب می شود. اگر تاج دندان را به درستی تمیز کنید و از آنتی بیوتیک ها استفاده کنید به از بین بردن عفونت کمک میکند.
هنگام استفاده از تاج دندان ، فقط قسمت ضعیف یا آسیب‌دیده دندان برداشته میشودگردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 14
- 3
