وضعیت گوش ها چه نکاتی را درباره سلامتی آشکار می کند؟ از خارش تا گوش درد

یکی از حواس پنجگانه ی ما، یعنی شنوایی، از طریق گوش ها امکان پذیر شده است. به همین دلیل حفظ سلامت گوش ها اهمیت زیادی دارد. اما وضعیت گوش ها تنها به مسأله ی شنوایی محدود نمی شود و می تواند به ابعاد دیگری از سلامت ما هم مربوط باشد.

برای آنکه بتوانیم از گوش ها و به دنبال آن، از شنوایی و درمجموع سلامتی خود به خوبی مراقبت کنیم، ابتدا باید بدانیم چه تغییرات و نشانه هایی در حقیقت زنگ خطری برای ما محسوب می شوند. در ادامه می خواهیم ببینیم وضعیت گوش ها چه نکاتی را درباره سلامتی بیان می کند.

۱- چین خوردن لاله گوش

گرچه چین و چروک ها اصولاً نشانه ی بالا رفتن سن هستند، اما چین خوردن لاله گوش می تواند نشانه ی مشکل مهمی باشد. به ظاهر شدن یک چین اریب در وسط لاله گوش Frank’s sign گفته می شود و تحقیقات نشان داده این مسأله می تواند از نشانه های بیماری سرخرگ کرونری باشد. به گمان محققان، این مسأله ممکن است در اثر متلاشی شدن بافت کشسانی ای رخ دهد که در اطراف رگ های خونی کوچک هر دو گوش و اطراف قلب وجود دارد. اما اگر شما هم این چین خوردگی را در لاله ی گوش خود دارید ، لازم نیست وحشت زده شوید. به گفته ی پزشکان، این تنها یک نشانه است و تنها کاری که باید انجام دهید این است که عادت های سالمی در پیش بگیرید، به طور مرتب برای انجام معاینه به پزشک مراجعه کنید و نسبت به نشانه های احتمالی بیماری های قلبی مثل تنگی نفس، درد قفسه سینه و ناتوانی در انجام ورزش، حساس باشید.

۲- کاهش شنوایی

کاهش شنوایی فقط روی شنوایی ما تأثیر نمی گذارد. تحقیقات زیادی نشان داده بین کاهش شنوایی و افت توانایی شناختی (اختلال در حافظه و تمرکز) و ابتلا به زوال عقل ارتباط وجود دارد. برای مثال، کسانی که مشکل شنوایی آن ها در حد متوسط است، در مقایسه با کسانی که هیچ مشکل شنوایی ای ندارند، ریسک ابتلا به زوال عقل در آن ها ۳ برابر بیشتر است. گرچه علت اصلی این مسأله هنوز مشخص نیست، اما دانشمندان این نظریه را مطرح کرده اند که احتمالاً به دلیل مشکلی که در شنوایی رخ می دهد، مغز تلاش بیشتری برای شنیدن می کند و این مسأله باعث تضعیف بعضی قسمت های مغز می شود. یک نظریه ی مطرح شده ی دیگر این است که فرد به دلیل مشکلاتی که در رابطه با شنوایی دارد، دچار انزوای اجتماعی می شود و این مسأله او را به سمت مشکلات شناختی و زوال عقل سوق می دهد.

۳- کاهش شنوایی در یک گوش

کاهش شنوایی در یک گوش می تواند در اثر هر چیزی، از ضربه یا عفونت گرفته تا تجمع مایعات در گوش داخلی، رخ دهد. اما در موارد نادر، علت این مسأله می تواند وجود یک تومور باشد. این تومور احتمالاً یک غده ی عصبی آکوستیک خوش خیم است که روی عصب های گوش داخلی رشد می کند. رشد تومور در فضای تنگ و استخوانی مجرای شنوایی داخلی باعث وارد آمدن فشار به ساختارهای مجاور می شود، یعنی عصب هایی که در شنوایی و حفظ تعادل بدن نقش دارند و در موارد نادر، عصب هایی که حرکات صورت را کنترل می کنند. این مسأله منجر به کاهش شنوایی، ناتوانی در حفظ تعادل، زنگ زدن گوش ها و گاهی کج شدن یا افتادگی صورت می شود. در صورت تداوم این نشانه ها، مراجعه به پزشک ضروری است.

۴- زنگ زدن گوش ها

اگر از مشکل زنگ زدن گوش ها رنج می برید، باید بدانید که این مشکل نادری نیست و بسیاری از افراد این حالت را با درجات مختلفی تجربه می کنند. این مسأله گرچه معمولاً علت ساده ای مثل قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، عفونت گوش یا مصرف بعضی داروها دارد، اما می تواند نشانه ی مشکل جدی تری هم باشد. مشکلات احتمالی عبارتند از بالا بودن فشار خون یا کلسترول، نوعی بیماری در گوش داخلی به نام منییر، تومور، تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی و یکی از عوارض دوران بارداری به نام پری-اکلامپسیا. اگر گوش هایتان زنگ می زنند و این مسأله روی تندرستی شما تأثیر گذاشته، حتماً به پزشک مراجعه کنید. چون این مشکل می تواند فرد را عصبی کند و باعث بی خواب شدن او شود.

۵- خارش گوش ها

اگر گوش هایتان آنقدر می خارد که هر چه آن ها را می خارانید کفایت نمی کند، احتمالاً دچار نوعی عفونت قارچی یا اگزما در داخل گوش هایتان شده اید. اگر مشکل تان عفونت قارچی باشد، در مجرای گوش تان یک ماده ی سفید رنگ و پنیر مانند جمع می شود، اما اگزما معمولاً باعث به وجود آمدن پوسته هایی سفید رنگ می شود و مجرای گوش و گاهی هم گوش بیرونی را به رنگ قرمز در می آورد. با این حال، اگر هم مشکل اگزما باشد، خاراندن گوش می تواند آن را آماده ی عفونت قارچی کند. در هر صورت، هرگز نباید به خارش گوش هایتان بی توجه باشید. گرد و غبار و آلودگی ها می توانند در مجرای گوش انباشته شوند و خارش و ترشح گوش ها را بیشتر کنند و شنوایی فرد را به طور موقت کاهش دهند. نکته این است که گوش ها نباید بخارند، بنابراین اگر خارش گوش هایتان چند روز یا بیشتر طول کشید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

۶- گوش درد

درد گوش ها ممکن است اصلاً مربوط به گوش ها نباشد. محتمل ترین علت گوش درد، عفونت گوش (گوش داخلی، احتمالاً به دلیل سرما یا آلرژی، یا گوش خارجی به دلیل ابتلا به بیماری گوش شناگران) یا حتی تجمع و گیر کردن جرم در گوش ها است. اما گوش درد می تواند در حقیقت یک «درد منتقل شده» ناشی از درد دندان ها یا مفصل فک در زیر گوش ها، عفونت پیرسینگ، تومور یا حتی گلو درد شدید باشد.

۷- مرطوب و چسبناک بودن جرم گوش ها

باورتان می شود یا نه، مرطوب و چسبناک بودن جرم گوش ها احتمالا مربوط به پستان ها می شود. بله درست خواندید. دانشمندان ژاپنی پی برده اند، کسانی که جرم گوش آن ها مرطوب و چسبناک است، به دلیل جهش ژن ABCC11، ریسک ابتلا به سرطان سینه در آن ها بالا است. گرچه این به آن معنی نیست که شما مبتلا به سرطان هستید یا حتما به آن دچار خواهید شد، اما بهتر است از این نکته آگاه باشید، به ویژه اگر ریسک فاکتورهای سرطان سینه را دارید و سابقه ی ابتلا به این بیماری در خانواده ی شما وجود دارد. اما در مجموع، جرم داشتن گوش ها نه تنها امری کاملا طبیعی است، بلکه برای حفظ سلامت ما هم ضروری است چون جرم گوش ها گرد و غبار و باکتری ها را از مجرای بیرونی گوش، خارج می کند. تجمع جرم در گوش ها ممکن است نشانه ی چرب بودن پوست بدن یا حتی پوسته ریزی آن باشد. جز این موارد، ارتباط دیگری بین تجمع جرم در گوش ها و سلامت عمومی بدن وجود ندارد.

۸- قرمز شدن گوش ها

قرمز شدن گوش ها می تواند صرفا ناشی از عصبانیت یا احساس خجالت باشد یا برعکس، دلایل مهم تری داشته باشد. یکی از این دلایل، تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی است. گر گرفتگی که یکی از عوارض شایع یائسگی است، اغلب نیم تنه ی بالایی بدن و صورت را درگیر می کند، ناحیه ای که گوش ها را هم شامل می شود. اگر علت این مسأله یائسگی باشد، نشانه های دیگری هم خواهید داشت که یکی از آن ها هم به گوش ها مربوط می شود و آن زنگ زدن گوش ها است. یک علت احتمالی دیگر برای قرمزی گوش ها که مورد چندان رایجی نیست و هم در مردان و هم در زنان رخ می دهد، سندرم قرمزی گوش ها است. دیگر نشانه ی این سندرم، احساس سوزش در گوش ها است که می تواند خفیف یا شدید باشد. محققان همچنین پی برده اند میان این سندرم و میگرن و سردردهای خوشه ای ارتباط وجود دارد.

۹- غیر طبیعی بودن فرم گوش ها یا وجود ضایعات گوشتی روی آن ها

تحقیقات متعددی نشان داده، غیر طبیعی بودن حالت گوش ها یا وجود ضایعات گوشتی روی آن ها از زمان تولد، می تواند نشانه ی مشکلات کلیوی باشد. در حقیقت، اگر نوزاد شما چنین نشانه هایی داشته باشد، ممکن است به تجویز متخصص اطفال از فرزند شما آزمایش کلیه گرفته شود.

۱۰- بی حس شدن گوش ها

بی حس شدن گوش ها به خودی خود نشانه ی نگران کننده ای نیست، اما اگر با نشانه های دیگر همراه باشد، نباید به آن بی توجه بود. برای مثال، اگر این نشانه ها، ضعف در دست ها، افتادگی صورت و سخت شدن صحبت کردن باشد، احتمالا دچار سکته ی مغزی شده اید و باید فورا با اورژانس تماس بگیرید. یا اگر علاوه بر اینکه گوش هایتان بی حس شده، سرگیجه دارید، شنوایی تان کم شده و گوش هایتان زنگ می زند، احتمالا دچار بیماری منییر شده اید که یکی از عوامل کاهش شنوایی است. بی حس شدن گوش ها همچنین می تواند نشانه ی آن باشد که دیابت خود را به خوبی کنترل نمی کنید و ممکن است این مسأله با بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها و پاها همراه باشد، حالتی که به آن نوروپاتی محیطی گفته می شود. بی حس شدن گوش ها البته می تواند نشانه ی مشکل نه چندان جدی ای، مثل یک آسیب عصبی، عفونت یا انباشت و گیر کردن جرم گوش ها باشد.