پر کردن دندان چیست؟
پر کردن دندان در حقیقت همان برداشتن پوسیدگی های دندانی و تمیز کردن جای آنها به وسیله مواد پرکننده مانند؛ آمالگام، کامپوزیت و... است. این درمان یکی از رایج و پرطرفدارترین خدمات دندانپزشکی محسوب در سراسر دنیا به خصوص ایران محسوب می شود. پر کردن دندان توسط یک دندانپزشک عمومی یا یک دندانپزشک متخصص ترمیمی صورت می گیرد.
برخلاف درمان های زیبایی مانند؛ بلیچینگ دندان، کامپوزیت ونیر، لمینت دندان و روکشهای دندانی که برای طراحی لبخند به کار می روند، بیشتر جنبه ترمیمی و پیشگیری از مشکلات بزرگ تر را دارد.
فقط یک دندانپزشک می تواند پوسیدگی و لزوم پر کردن دندان را تشخیص دهد. دندانپزشک با استفاده از آیینه مخصوص تمام سطوح دندان را با دقت معاینه کرده و وجود هرگونه اختلال را با استفاده از ابزارهای خاص درمان می کند. در صورت لزوم دندانپزشک عکس را تجویز می کند تا درمان مناسب با توجه به شدت آسیب صورت بگیرد.
انواع پر کردن دندان:
پر کردن دندان با استفاده از مواد مختلفی صورت می گیرد که دندانپزشک با توجه به محل آسیب، گستردگی پوسیدگی، حساسیت داشتن بیمار و بودجه بیمار بهترین روش را ارائه می دهد.
پرکردن دندان با آمالگام:
آمالگام در واقع ماده ای است که از ترکیب سیلور، مس، قلع و جیوه به دست می آید، آمالگام مادهای بادوام، با استفاده آسان و مقاوم در برابر ساییدگی است. این ماده در مقایسه با سایر مواد قیمت کمتری دارد، آمالگام به دلیل رنگ تیرهای که دارد، برای ترمیم دندانهای دور از دید و عقب دهان به کار برده میشود.
از مهمترین مزیت های استفاده از آمالگام می توان به عمر طولانی ۱۰ تا ۱۵ سال اشاره کرد، این مدت بیشتر از عمر کامپوزیت است.
در کنار عمر طولانی تر قدرت و استحکام بالایی برای آمالگام درنظر گرفته می شود در نتیجه به راحتی فشارهای شدید فک را تحمل می کند، به همین دلیل برای دندان های عقبی مفید خواهد بود.
این روش نسبت به سایر مواد هزینه کمتری برای بیمار به همراه خواهد داشت.
در کنار این مزایا باید به معایب آمالگام نیز اشاره کرد که شامل موارد زیر می باشد:
بزرگترین مشکلی که آمالگام به همراه دارد؛ رنگ نقره ای است که منجر به جلب توجه دیگران به دندان های پرکرده خواهد شد. این ماده برای دندان ها جلویی مناسب نخواهد بود.
برای پر کردن دندان با استفاده از آمالگام باید بخش بیشتری از دندان تراشیده شود، به طوری که مقداری از دندان سالم هم تراشیده خواهد شد تا فضایی مناسب برای قرار گرفتن مواد ایجاد شود.
ممکن است مواد پر کننده دندان رنگ دندان را تغییر دهد و ساختار دندان را به خاکستری نزدیک کند.
پر کردن دندان با مواد همرنگ کامپوزیتی:
مواد کامپوزیتی از رزین آکریلیکی و ذرات شیشه مانند بسیار ریز ساخته می شود، در میان مواد ترمیمی بیشترین شباهت مربوط به کامپوزیت است. مواد همرنگ مواد دارای مقاومت زیادی در برابر شکستگی دارند و برای پر کردن دندان های کوچک تا متوسط استفاده می شوند، زیرا فشار جویدن متوسط را تحمل می کنند. مواد کامپوزیتی به ماندگاری و بادوامی مواد دیگر نیست، چون به مرور ساییده میشود.
از مزیت های مواد همرنگ کامپوزیتی باید به همرنگ بودن آنها با دندان اشاره کرد، شما می توانید رنگ آن را دقیقا شبیه به دندان خود انتخاب کنید، بنابراین از همه لحاظ زیبایی برای دندان های جلویی که در معرض دید قرار دارند مناسب است.
یکی دیگر از مزیت های مواد کامپوزیتی چسبیدن قوی آنها به دندان است، این مواد با ساختار دندان پیوند میکروسکوپی و مکانیکی برقرار می کند و از دندان جدا نمی شوند.
کامپوزیت های دندانی چندکاره هستند، یعنی علاوه بر پر کردن دندان برای رفع نواقص ابعادی هم استفاده می شوند، شما می توانید برای بزرگتر کردن ابعاد دندان یا ترمیم ترک خوردگی یا لب پر شدگی هم از آن استفاده کنید.
برای پر کردن دندان با کامپوزیت دندان ها را کمتر تراش می دهند.
در کنار مزایای مواد کامپوزیتی معایبی نیز وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود:
مواد کامپوزیتی دوام کمتری دارند و زود استهلاک پیدا می کنند، عمر متوسط این مواد ۵ سال برآرود می شود.
طول مدت درمان برای کامپوزیت های دندانی طولانی تر می باشد، به طور متوسط مدت زمان پرکردن دندان با کامپوزیت ممکن است ۲۰ دقیقه بیشتر از آمالگام طول بکشد.
اگر شما خواستار کامپوزیت به صورت اینلی یا آنلی باشدی باید بیش از یک مرتبه مراجعه داشته باشید.
هزینه استفاده از کامپوزیت نزدیک به دو برابر آمالگام برآورد می شود.
پر کردن دندان با سرامیک:
هزینه ای که برای پرکردن دندان با مواد سرامیکی یا پرسلن در نظر می گیرند تقریبا معادل با طلا خواهد بود، این مواد قبل از چسباندن به دندان در لابراتوار آماده می شوند، سرامیک به دلیل انطباق با رنگ دندان و مقاومت بالا در برابر لکه شدن طرفداران بسیاری دارد.
مزیت های پر کردن دندان با سرامیک:
- از آنجایی که سرامیک همرنگ دندان انتخاب می شود زیبایی مناسبی ایجاد خواهد کرد.
- سرامیک در مقایسه با کامپوزیت مقاومت بیشتری خواهد داشت به همین دلیل فشار های شدید فک را نیز بهتر تحمل می کند و برای دندان های عقبی نیز مناسب می باشد.
- طول عمر پر کردن دندان با سرامیک بیشتر از ۱۵ سال خواهد بود.
- مقاومت سرامیک در برابر تغییر رنگ و لکه بسیار بیشتر از کامپوزیت خواهد بود.
معایب پرکردن دندان با سرامیک:
- بزرگترین عیبی که می توان درباره این روش درنظر داشت همان هزینه زیاد است، البته شما برای پر کردن دندان با سرامیک به بیشتر از یک جلسه درمانی نیاز دارید.
پرکردن دندان با گلاس آینومر:
این ماده همرنگ دندان می باشد و به راحتی به دندان می چسبد. گلاس آینومر آرام و به تدریج برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در زیر و اطراف پر کردگی فلوراید آزاد میکند.
پرکردن دندان با طلا:
طلا مورد نیاز برای پر کردن دندان در لابراتورا تهیه می شود و با استفاده از سیمان دندان پزشکی داخل حفره مورد نظر قرار می گیرد. طلا با بافت لثه سازگاری خواهد داشت و در صورت مراقبت مناسب تا ۲۰ سال هم دوام دارد. طلا بهترین ماده برای پر کردن دندان است، که البته گرانترین گزینه نیز است.
در صورتی که طلا در کنار آمالگام قرار بگیرد ممکن است فرد را دچار شوک گالوانیک کند در نتیجه درد تیزی در دندان ایجاد خواهد کرد. بسیاری از مردم برای پر کردن دندان از رنگ طلایی خوششان نمی آید.
مراحل پر کردن دندان:
در ابتدا دندانپزشک برای بی حس شدن موضعی ابتدا پزشک از ماده بی حسی استفاده می کند، سپس بخش های پوسیده دندان را با استفاده از دستگاههای هوا برش یا لیزر می تراشند. انتخاب نوع ابزار بستگی به دندانپزشک و همچنین راحتی بیمار دارد.
سپس دندانپزشک با یک میله مدرجی به نام پروب مشخص می کند که آیا همه بخش های پوسیده برداشته شده اند یا نه.
در مرحله بعد دندان تمیز می شود تا از هرگونه باکتری و ذرات خارجی پاکسازی شود و آماده پر کردن باشد.
در صورتی که پوسیدگی دندان نزدیک به ریشه باشد، ممکن است ابتدا با استفاده از یونومر شیشه یا رزین کامپوزیت لایه ای ریشه دندان کشیده شود، تا از آن بیشتر محافظت شود چرا که در داخل ریشه عصب قرار دارد و بسیار آسیب پذیر است.
در نهایت هم مواد پر کننده داخل حفره قرار می گیرند و دندان پزشک دندان را پولیش می کند.
چند مرحله دیگر برای پر کردن دندان در نظر می گیرند زیرا نحوه قرار دادن مواد مختلف داخل دندان متفاوت است.
رزین کامپوزیت به شکل لایه لایه قرار گرفته و با لایه تابشی نور سخت می شود سپس لایه بعدی را قرار می دهند، این فرآیند آنقدر ادامه پیدا می کند تا دندان به شکل کامل پر شود. در نهایت هم مواد اضافی برداشته شده و دندان پولیش می شود.
چگونه از دندان پر شده مراقبت کنیم؟
- بعد از پر کردن دندان از شما می خواهند برای یک ساعت از خوردن هر چیزی خودداری کنید، در صورتی که تشنه هستید می توانید بعد از اتمام کار آب بنوشید.
- در صورتی که نوشیدنی های رنگی خوراکی مصرف کنید ممکن است لکه در دندان ایجاد شود، به همین دلیل توصیه می شود تا چند ساعت بعد از درمان، آنها را ننوشید.
برای مراقبت از دندان های ترمیم شده می توانید اقدامات زیر را در نظر داشته باشید:
- به صورت روزانه و مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.
- در مصرف قند، شکر و هر نوع مواد شیرین مراعات کنید.
- خوردن غذاهای سفت و سخت را کنار بگذارید.
گردٖآوری: بخش سلامت سرپوش
- 11
- 3