سیب زمینی از جمله موادغذایی پرکاربرد و مفید در سراسر جهان است. این ریشه ی ارزشمند دارای خواص درمان نیز هست و دارای ۴۰۰۰ نوع گونه متفاوت می باشد. برخی از این گونه ها را فقط در صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار می دهند. سیب زمینی در بین محصولات زراعی در سراسر جهان، بعد از ذرت، گندم و برنج رتبه چهارم را به خود اختصاص می دهد. همچنین سیب زمینی ها در رنگ مختلفی نیز دیده می شوند؛ برای مثال سفید، قرمز، زرد و بنفش.
بیش از ۱۰۰۰۰ سال پیش این گیاه در آندسِ آمریکای جنوبی کاشته می شد و برای نخستین بار در قرن ۱۶ میلادی توسط تعدادی از جهانگردان اسپانیایی به اروپا آورده شد.
سیب زمینی در ایالات متحده به عنوان یکی از محصولات پرطرفدار شناخته می شود به طوری که هر فرد به طور میانگین ۳۵ کیلوگرم سیب زمینی در سال مصرف می کند.
با سیب زمینی می توان خوراکی و غذاهای متنوع و خوشمزه ای تهیه کرد، برای مثال پوره، سیب زمین آبپز، سرخ کردنی و... ارزش غذایی بالایی در سیب زمینی نهفته است که این ریشه ی گیاهی را به منعی غنی تبدیل کرده است.
خواص سیب زمینی:
سیب زمینی منبعی غنی از موادغذایی مورد نیاز:
نکته ای که در رابطه با موادغذایی موجود در سیب زمینی، خواص و مزایای آن وجود دارد و باید به آن توجه کرد؛ شیوه پخت آن است. سیب زمینی به تنهایی دارای کالری کمی است اما امروزه با تغییر سبک زندگی ها و استفاده از روغن، خامه و کره و حتی پنیر در پخت سیب زمینی سبب شده این ماده غذایی با کالری بالایی دریافت شود.
یک سیب زمینی متوسط که حدود ۱۰۰ گرم است و با پوست پختهشده باشد، حاوی مقادیر معین از مواد غذایی به شرح زیر است:
۹۴ کالری
۰/۱۵ گرم چربی
بدون کلسترول
۲۱/۰۸ گرم کربوهیدرات
۲/۱ گرم فیبر
۲/۱۰ گرم پروتئین
۱۰ میلیگرم کلسیم
۰/۶۴ میلیگرم آهن
۲۷ میلیگرم فسفر
۵۴۴ میلیگرم پتاسیم
۱۲/۶ میلی گرم ویتامین سی
۰/۲۱۱ میلی گرم ویتامین ب ۶
۰/۰۳۸ میلیگرم اسید فولیک
علاوه بر موارد عنوان شده سیب زمینی دارای نیاسین، کولین و زینک نیز هست.
سدیم:
سیب زمینی خام دارای مقدار کمی از سدیم است که این میزان برابر است با ۱۰ میلی گرم. مقدار عنوان شده می تواند کمتر از ۱ درصد نیاز بدن به سدیم را فراهم کند. البته باید توجه کرد این مسئله به نحوه فرآوری سیب زمینی هم بستگی دارد، برای مثال در سیب زمینی سرخشده و چیپس سیب زمینی ممکن است متفاوت باشد.
لیپوئیک اسید:
انرژی مورد نیاز بدن ما از طریق شکسته شدن پیوندهای بین ملکول های گلوکز تامین می شود. سیب زمینی از جمله موادغذایی که می تواند روند شکسته شدن ملکول های گلوکز را تسهیل کنند، زیرا دارای مقداری لیپوئیک اسید است، بنابراین این ریشه گیاهی می تواند انرژی مورد نیاز بدن را راحت تر تامین کند.
بر اساس برخی مطالعات لیپوئیک اسید می تواند قندخون را کنترل ، عروق خونی را گشاد کند، همچنین می تواند بدن مغز و بافت عصبی را در برابر رتینوپاتی محافظت کند. retinopathy یا آسیب به شبکیه چشم، کوئرستین نوعی فلاونولی است که آن را می توان در بیشتر میوهها، سبزیجات، برگها و دانهها یافت.
پوست سیب زمینی هم دارای فلاونوئید می باشد، بنابراین دارای خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی است و می تواند احتمال ورود آسیب از طرف رادیکال های آزاد به سلول های بدن را کاهش دهد. به طور کلی می توان گفت فلاونوئید نوعی ترکیب است که حالت ارگانیک داشته و می تواند از بدن در مقابل بیماری ها محافظت کند.
آنتی اکسیدان:
سیب زمینی از جمله موادی می باشد که دارای ویتامین سی دارد، این ویتامین خاصیت آنتی اکسیدانی دارد که می تواند از برزو سرطان پیشگیری کند و سبب بهبود عملکرد دستگاه گوارش و قلب نیز می شود.
فیبر:
سیب زمینی دارای فیبر زیادی است که می تواند به عملکرد مناسب گردش خون و دستگاه گوارش کمک کند.
بر اساس آنچه وزارت کشاورزی ایالات متحده گزارش کرده است، بیشتر از نصف سیب زمینی هایی که در آمریکا مورد استفاده قرار می گردند به شکل سرخ شده هستند. این موضوع در حالی اتفاق می افتد که شیوه پخت سرخ کردن به هیچ وجه توصیه نمی شود. راه های ساده تر، ارزان تر و سالم تری برای طبخ وجود دارند که توصیه می شوند از آنها استفاده کنند.
خواص سیب زمینی:
کاهش فشارخون:
همانطور که اشاره شد پوست سیب زمینی دارای مقادیر زیادی از پتاسیم است، علاوه بر آن سیب زمینی پخته شده می تواند حدود ۱۵ درصد نیاز بدن به پتاسیم را رفع کند.
پتاسیم نقش دیورتیک را دارد و می تواند کلیه ها را برای دفع بیشتر آب و نمک به کار بیندازد، از همین طریق موجب کاهش فشار خون بالا خواهد شد. پتاسیم از جمله موادمعدنی ضروری برای عملکرد سیستم قلبی و ارتباط بین اعصاب و عضلات است.
بهترین روش پختن سیب زمینی این است که آن را داخل مایکروویو و بدون هیچ روغن یا چربی بپزید. برای افرادی که فشار خون بالا دارند و قصد دارند از سیب زمینی برای کاهش فشار استفاده کنند بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنند.
سلامت سیسم قلبی عروقی:
سیب زمینی ماده بدون کلسترول است، همچنینی دارای مقادیر بالایی از فیبر، پتاسیم، ویتامین های C و B6
است به همین دلیل می تواند به بهبود سیستم قلبی کمک کند.
پتاسیم می تواند فشارخون بالا را پایین آورد، از طرفی فیبر می تواند موجب کاهش کلسترول خون شود به همین دلیل خطر ابتلا به بیماری های ایسکمیک قلبی کاهش می یابد.
پیشگیری از ابتلا به سرطان:
بر اساس آنچه مطالعات نشان می دهند سیب زمینی می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد، زیرا سیب زمینی دارای مقدار زیاید ویتامین سی است که نقش آنتی اکسیدانی دارد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته مصرف دو عدد سیب زمینی می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را تا ۸ درصد کاهش دهد. البته باید توجه کرد سرخ کردن سیب زمینی به دلیل سنتز شیمیایی به نام آکریلامید خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
بهبود عملکرد مغز و کاهش آلزایمر:
سیب زمینی از جمله مادغذایی است که دارای اسید آلفا لیپوئیک است این ماده می تواند یا کمک به عملکرد مغز و بهبود حافظه؛ از ابتلا به آلزایمر پیشگیری کند.
افسردگی:
همانطور که پیش تر اشاره شد سیب زمینی دارای مقادیر زیادی از ویتامین سی است که می تواند بر روی انتقال دهنده های مغزی موثر بر تنظیم روحیه اثر بگذارد و موجب درمان افسردگی و پیشگیری از آسیب های سلولی در مغز می شود.
تقویت استخوان:
برای سلامت استخون ها مواد معدنی متفاوتی مورد نیاز است که میزیم و پتاسیم دوتا از آنها هستند، سیب زمینی دارای این موادمغذی است بنابرای مصرف این ریشه گیاهی می تواند به سلامت استخوان ها کمک کند و مانع انحطاط استخوانی در زنان و مردان می شود.
کاهش التهاب:
سیب زمینی ها رنگ های مختلفی دارند در میان آنها سیب زمینی های زرد و بنفش می توانند موجب کاهش التهاب شوند، در نتیجه از ابتلا به بیماری های التهابی همچون آرتریت و روماتیسم پیشگیری می کنند. از طرفی آنتوسیانین موجود در سیب زمینی می تواند خاصیت ضدالتهابی داشته باشد که به خصوص برای درمان التهاب روده تاثیر دارد. همچنین بر اساس آنچه مشاهده می شود سیب زمینی می تواند استرس اکسیداتیو را کاهش داده و به درمان التهاب روده در کولیت کمک می کند.
بهبود عملکرد سیستم گوارشی:
سیب زمینی دارای مقدار زیادی کربوهیدرات است که می تواند به هضم غذا کمک کند، همچنین فیبر موجود در سیب زمینی به خصوص در قسمت پوست آن برای تنظیم حرکات روده و درمان یبوست مفید است. از طرفی سیب زمینی برای رفع اسهال نیز به کار گفته می شود.
کاهش وزن:
سیب زمینی جزء موادغذایی است که می تواند هم سبب چاقی شود و هم لاغری و این شرایط کاملا به نحوه مصرف آن وابسته است. در صورتی که می خواهید لاغر شوید باید سیب زمینی را به صورت آبپز شده و بدون هیچ مواد افزودنی استفاده کنید. کالری پایین سیب زمین و فیبر بالای آن می تواند تا ساعت ها شما را سیر نگه دارد.
کاهش ریزش مو:
ماسک سیب زمینی برا کاهش ریزش مو توصیه می شود و از ترکیب سیب زمینی رنده شده و عسل تهیه می شود. موادمغذی موجود در سیب زمینی می تواند روند ریزش مو را کاهش دهد.
چاق شدن صورت:
همانطور که اشاره شد می توان از سیب زمینی برای چاق شدن هم استفاده کرد، در صورتی که شما خیلی لاغر هستید می توانید سیب زمینی را آبپز کرده و همراه با مقداری کره و نمک استفاده کنید و به عنوان میان وعده نوش جان کنید. با این کار خیلی سریع می توانید به افزایش وزن برسید.
درمان زگیل پوستی:
یکی از روش های متداول و قدیمی برای از بین بردن زگیل های پوستی استفاده از سیب زمینی به شکل موضعی است. برای این کار می توانید پوست سیب زمینی را با مقداری از گوشت آن گرفته و روی محل مورد نظر قرار دهید.
سیب زمینی مفید برای بدن سازی:
ورزشکاران و بدنسازان بهتر است به جای استفاده از مکمل های نا مطمئن، موادغذایی طبیعی را امتحان کنند. سیب زمینی از جمله این موادغذایی محسوب می شود که دارای مقدار زیادی کربوهیدرات است به همین دلیل یکی از موادغذایی محبوب در میان بدنسازان محسوب می شود.
کربوهیدرات بالایی که در سیب زمینی وجود دارد علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز برای تمرینات، می تواند به افزایش حجم عضلات کمک کند. البته باید توجه داشت افراد رژیم غذایی مناسب و سالمی را تحت نظارت یک مربی مجرب داشته باشند زیرا استفاده بیش از حد از سیب زمینی آبپز می تواند خطراتی را نیز به همراه داشته باشد.
کمک به بهبود خواب:
سیب زمینی منبعی غنی از پتاسیم است به همین دلیل می تواند به ماهیچه ها آرامش دهد و در نتیجه خواب بهتری را برای فرد به همراه خواهد آورد.
کاهش علائم قبل از قاعدگی:
استفاده از آب سیب زمینی می تواند علائم قبل از قاعدگی را کاهش دهد. سطح تریپتوفان که یک آمینو اسید است می تواند با استفاده از کربوهیدرات های موجود در آب سیب زمینی افزایش یابد، در نتیجه تولید سروتونین بالاتر خواهد رفت. سروتونین به بهبود حالت و کاهش اضطراب کمک می کند.
درمان سنگ کلیه:
بنابر آنچه مرکز پزشکی دانشگاه مریلند اعلام کرده است، سیب زمینی با داشتن مقدار زیادی فیبر می تواند سلامت کلیه را بهبود دهد و از عود کردن سنگ کلیه جلوگیری می کند. البته باید توجه داشت منیزیم و کلسیم موجود در سیب زمینی هم در اثر افزایش مصرف می توانند یکی از عوامل سنگ ساز برای کلیه ها باشند.
خواص سیب زمینی برای پوست:
از بین بردن سیاهی دور چشم:
سیب زمینی می تواند حلقه های تیره چشم را از بین ببرد. برای این کار می توانید؛ سیب زمینی خام را پوست بکنید و سپس آن را به تکه های بزرگ تقسیم کنید، سپس تکه های سیب زمینی را در پارچه تمیز بگذارید و حدود ۲۰ دقیقه روی حلقه های سیاه چشم قرار دهید، بعد از آن به آرامی چشم ها با آب گرم را بشویید. با استفاده از این روش از شر پف چشم هم راحت می شوید.
درمان چین و چروک:
سیب زمینی می تواند به خوبی برای درمان علایم پیری؛ به خصوص چین و چروک، موثر باشد زیرا دارای ویتامین سی و آنتی اکسیدان است. شما می توانید برای اینکار از خمیر سیب زمینی استفاده کنید تا معجزه آن را ببینید. کافی است سیب زمینی را پوست کنده و خمیر کنید، سپس به مدت ۲۰ دقیقه روی پوست بگذارید و با آب سرد بشویید.
از بین بردن لکه های سیاه:
سیب زمینی را می توان برای از بین بردن لکه های تیره استفاده کرد. برای این کار سیب زمینی را پوست بکنید و سپس در مخلوط کن ریخته تا خمیر شوند. آن را روی صورت خود بمالید و حدود ۵ دقیقه ماساژ دهید، سپس صورت خود را آب سر بشویید. استفاده از این روش به صورت روزانه می تواند نتیجه خوبی به همراه داشته باشد.
درمان جوش:
استفاده از سیب زمینی به عنوان یک شستشوی صورت روزانه می تواند باعث از بین رفتن جوش و لکه های پوستی شود. سیب زمینی به عنوان نوعی تمیز کننده نیز به کار می رود و می تواند لک های تیره و سایر ناخالصی ها را از بین ببرد. از طرفی برای پوست چرب عملکرد خوبی دارد. برای این کار می توانید از سیب زمینی و خیار استفاده کنید. این دو ماده را حدود ۲۰ ثانیه با یکدیگر ترکیب کرده و یک قاشق چای خوری جوش شیرین و مقداری آب به آنها اضافه کنید و برای تمیز کردن پوست استفاده کنید، بعد از آن پوست را با آب بشویید.
درمان آفتاب سوختگی:
سبزیجات برای درمان آفتاب سوختگی عملکرد خوبی دارند. برای این کار فقط کافی است تکه های سیب زمینی سرد را روی قسمت های آسیب دیده پوست قرار دهدی و حدود ۲۰ دقیقه نگه دارید. همچنین می توانید از عصاره سیب زمینی استفاده کنید و به شکل موضعی روی محل بمالید، این کار می تواند سبب احساس خنکی شود و از برنزه شدن هم پیشگیری می کند.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 10
- 4