زعفران:
زعفران گران ترین ادویه در جهان است که توانسته با خواص فوق العاده خود جایگاه مهمی را در صنعت غذایی و داروسازی به خود اختصاص دهد. زعفران در ایران، مصر، اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، سوئیس و پاکستان و غرب کاشته می شود. در ایران زعفران یکی از مهمترین صادرات غیرنفتی را شامل می شود. سالیانه بیشتر از ۷۵ درصد از زعفران تولید شده در ایران به کشورهای خارجی از جمله امارات، هند و اروپا صادر می شود.
زعفران از گیاهان چندساله محسوب می شود و ارتفاع آن تا ۳۰ سانتی متر می رسد. زعفران گل های بنفش شش برگ زیبایی ایجاد می کند که دارای سه پرچم و یک مادگی به کلاله است، بخش اصلی زعفران درواقع سه شاخه قرمز رنگ داخل گل است و دارای رنگ بویی معطر می باشد. از آنجایی که زعفران گیاهی ارزشمند است به طلای سرخ نیز لقب گرفته و به عنوان درآمد اصلی مردم در شهرهای خراسان است.
خواص زعفران:
درمان افسردگی و نشاط آور:
بر اساس تحقیقات بالینی زعفران می تواند علائم و عوارض ناشی از افسردگی را کاهش دهد، این احتمال وجود دارد که زعفران با تنظیم تولید و ترشح سروتونین این کارکرد را اعمال می کند. سروتونین یکی از مهم ترین انتقال دهنده های عصبی موجود بدن است که در کنترل و بهبود افسردگی نقش بسیار مهمی دارد. بسیاری از داروهای موجود در بازار که برای درمان افسردگی تجویز می شوند با مکانیسم کنترلی سروتونین فعالیت می کنند، با این تفاوت که زعفران عوارض داروهای شیمیایی را نخواهد داشت.
درکنار اینکه زعفران عوارضی را برای افراد افسردگی به دنبال ندارد می تواند عوارض ناشی از داروهای شیمیایی را نیز برطرف کند. یکی از این عوارض اختلالات جنسی بعد از مصرف داروهای ضدافسردگی است که زعفران می تواند آن را برطرف کرده و تا حد قابل قبولی بهبود ببخشد.
کاهش اضطراب و آرامش بخشی:
یکی از دلایلی که می تواند اضطراب ایجاد کند آنتی اکسیدان ها و استرس های محیطی است، زعفران با داشتن خواص آنتی اکسیدانی می تواند یک آرامبخش طبیعی باشد، از طرفی این گیاه طبعی گرم و زنده دارد، پس می تواند مکانیسمهای عصبی را تنظیم کند و در نتیجه عملکرد اعصاب را بهبود دهد.
درمان سرماخوردگی:
دمکرده های زعفران سرشار از ویتامین ث هستند در نتیجه برای تقویت سیستم ایمنی بسیار مفید خواهد بود، از این طریق می تواند از سرماخوردگی هم پیشگیری کند. باید اشاره کرد هر ۱۰۰ گرم از زعفران ۸۰ میلی گرم ویتامین ث دارد که با قابلیت جذب بالایی نیز همراه است.
تقویت سیستم قلبی عروقی:
رادیکال های آزاد یکی از مهمترین مسائلی هستند که سلامت قلبی عروقی را به خطر می اندازند. سبک زندگی غلط از مهمترین عوامل ایجاد کننده این رادیکال های آزاد هستند که از این طریق به مقدار زیادی تولید می شوند. رادیکال های آزاد چربی های داخل عروق کرونری را اکسید می کنند.
یکی از مهمترین خواصی که زعفران دارد تولید مقدار زیادی آنتی اکسیدان مانند کروسین، کروستین و سافرانال است. آنتی اکسیدان ها برعلیه رادیکال های آزاد عمل می کنند در نتیجه برای بهبود عملکرد سیستم قلبی بسیار مفید هستند.
ترمیم سلول های بدن:
پروتئین هایی که در زعفران وجود دارند می توانند سلول های آسیب دیده را ترمیم کنند. از آنجایی که پروتئین ها واحد ساختاری بدن هستند در ساختمان تمامی اندام ها و تقریبا در همه بافت ها مشاهده می شوند.
خاصیت ضد التهابی:
خواص ضد التهابی زعفران از مهمترین خواص زعفران است که منجر به کاهش خطر و علائم آرتروز می شود. آرتروز در اثر حمله سیستم ایمنی به سلول های خودی اتفاق می افتد. افرادی که در مفاصل خود ورم دارند معمولا درد زیادی را نیز در ناحیه متورم احساس می کنند. در صورتی که از زعفران به صورت منظم استفاده شود درد مفاصل متورم کاهش می یابد.
بهبود عملکرد ریه:
اصلی ترین اندام تنفسی انسان ریه است، زعفران با تاثیر فوق العاده خود در محافظت از سلول های ریه و بافت آن در برابر چندین عفونت و بیماری دیگر مانند کرونا، برونشیت، سرماخوردگی و... مقاومت می کند و منجر به بهبود عملکرد این اندام می شود. از زعفران برای درمان نفس تنگی نیز استفاده می شود.
زعفران برای لاغری:
درصورتی که لاغر هستید و به دنبال روشی طبیعی برای افزایش وزن هستید زعفران را فراموش نکنید، این گیاه با افزایش اشتها در روند افزایش وزن کمک شایانی می کند.
از طرفی افرادی که درخطر اضافه وزن هستند معمولا تنقلات زیادی مصرف می کنند، بر اساس مطالعات زعفران اشتها را کنترل می کند، اما افراد را از خوردن وعده های متعدد باز می دارد.
تقویت بینایی:
محققان و دانشمندان در حوزه علوم پزشکی از راز پیشگیری از نابینایی در سال های پیری صحبت کرده اند و این راز را زعفران عنوان می کنند. بر اساس مطالعات مصرف روزانه زعفران توانایی تولید سلول های حساس چشمی که برای دید ضروری هستند را دارد و در این راستا کمک بزرگی می کند.
بر طبق مطالعات صورت گرفته بر حیوانات رژیم غذایی که حاوی زعفران باشد می تواند از چشم ها در برابر آسیب های ناشی از نور خورشید محافظت کند، همچنین روند پیشرفت بیماری های ژنتیکی مانند التهاب رنگدانه ها کند می کند. از طرفی بر اساس عقیده محققان زعفران برای افرادی که به تخریب ماکولای چشم وابسته به سن مبتلا هستند تاثیر ملموس و مفیدی را ایجاد می کند. این موضوع از رایج ترین دلایل نابینایی در کهنسالی می باشد.
تقویت قدرت استخوانی:
بعضی از ترکیبات آلی و معدنی موجود در زعفران منجر به جذب مواد مغذی بهینه به ویژه کلسیم در بدن می شوند. زمانی که مقدار جذب کلسیم در بدن به حداکثر می رسد، بدن فرصتی را پیدا خواهد کرد تا تراکم مواد معدنی استخوان را بهبود دهد و از شروع بیماریهایی مانند پوکی استخوان و سایر بیماریهای مربوط به سنین پیری پیشگیری می کند.
کاهش اختلالات معده:
یکی از معروف ترین و مهمترین کابردهایی زعفران از گذشته با به امروز مربوط به کاهش ناراحتی معده و نفخ بیش از حد شکمه می باشد. زعفران ضدالتهاب و آرام بخش است بنابراین می تواند معده را نیز آرام کرده و التهاب ناشی از آن را کاهش دهد. زعفران می تواند مواردی مانند یبوست، نفخ، گرفتگی و سایر شرایط جدی مانند زخم معده را از بین ببرد.
محافظت از کبد:
بر اساس برخی مطالعات زعفران تاثیر مثبتی بر بیماران مبتلا به متاستاز کبدی خواهد داشت. تولید گونه های فعال اکسیژن با استفاده از کاروتنوئیدهای موجود در زعفران مهار می شوند. از طرفی زعفران دارای سافرانال است که توانایی محافظت از کبد در برابر سموم محیطی را دارد.
افرادی که شکل بزرگ شدن طحال و کبد مبتلا هستند با مخلوط کردن ۱ گرم زعفران و ۱ لیتر آب می توانند تاثیرات خوبی را ببینند.
خواص زعفران برای پوست:
یکی از جذاب ترین خواص زعفران هم برای آقایان و هم خانم؛ خواص پوستی این گیاه ارزشمند می باشد. از انجایی که زعفران منبعی سرشار از آنتی اکسیدان می باشد برای سلامت پوست مفید است. فاکتورهای زندگی نامناسب می تواند پوست را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به تشکیل رادیکالهای آزاد در بافت پوست خواهد شد.
خاصیت آنتی اکسیدانی زعفران می تواند رادیکال های آزاد را خنثی کند و از پیری زودرس آن پیشگیری خواهد کرد.
درمان زخم های ناشی از سوختگی:
بر اساس یکی از مطالعات صورت گرفته بر موش های؛ زعفران می تواند در درمان زخم های ناشی از سوختگی مفید واقع شود. این خاصیت به خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی زعفران برمی گردد.
فواید زعفران برای کودکان:
- پرانرژی کردن کودکان
- راحت و آسوده کردن هضم غذا برای کودکان
- برای آرام کردن نوزادان، افزایش نشاط و شادی در کودکان بسیار مفید است.
- محکم سازی استخوان های بدن کودکان و نوزادان
- ایمنی و سلامت دهان و دندان های کودکان را تضمین می کند.
مقدار مجاز مصرف زعفران:
استانداردهایی برای مصرف نوبتی و روازنه زعفران معرفی شده اند: این مقدار برابر با ۰/۱ گرم می باشد، یعنی شما مجاز هستید در هربار مصرف ۰/۱ گرم زعفران مصرف کنید. پس باید حدود ۱۰ تا ۱۵ عدد از رشته های زعفران را مصرف کنید.
دوز مصرف زعفران:
- در هر وعده نباید بیشتر از ۳۰ تا ۵۰ میلی گرم زعفران مصرف شود، یعنی روزی دو مرتبه بیشتر نشود.
- ماکزیمم مصرف زعفران در یک روز ۱۵۰۰ میلی گرم می باشد
- در زنان باردار و یا کسانی که به دلایل مختلف به این ادویه حساسیت دارند باید مقدار کمتری مصرف شوند.
- دوز های بالای ۵۰۰۰ میلی گرم سمی و حتی کشنده می باشد.
عوارض مصرف زعفران:
در موارد بسیار نادر امکان دارد زعفران عوارض مصرفی نیز داشته باشد، که شامل موارد زیر می باشد:
- اضطراب
- سرگیجه و سردرد
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- خشکی دهان
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 11
- 4