سینوزیت چیست؟
سینوزیت یک اصطلاح پزشکی به معنی التهاب سینوس ها است که معمولاً در اثر عفونت های ویروسی، باکتریایی و یا قارچی در افراد بوجود می آید. سینوزیت تورم بافتی است که سینوس ها را پوشش می دهد. درد در مجرای بینی میتواند علامتی از سینوزیت باشد. پزشکان اکثراً از سینوزیت بعنوان سینو رینوزیت نام می برند، چون التهاب سینوس ها تقریباً همیشه با التهاب بینی معروف به رینیت همزمان رخ می دهد، التهاب سینوس ها و بینی امکان دارد که هم در بزرگسالان و هم در کودکان تأثیر بگذارد.
انواع سینوزیت
بیماری سینوزیت همیشه شامل تورم بینی و ایجاد مخاط ملتهب است، ولی انواع مختلفی وجود دارد و عفونت سینوس ها میتوانند در بازه زمانی مختلفی دوام داشته باشند.
۱. سینوزیت حاد:
در این نوع سینوزیت که معمولاً در اثر عوامل ویروسی یا باکتریایی رخ می دهد، علائم به بازه زمانی ۴ هفته یا کم تر دیده می شوند.
۲. سینوزیت نیمه حاد:
این نوع سینوزیت، التهابی است که برای ۴ تا ۸ هفته باقی می ماند.
۳. سینوزیت مزمن:
سینوزیت مزمن زمانی بروز پیدا می کند که علائم سینوزیت بیش از ۳ ماه شخص را درگیر کند؛ بیش از چهار بار در سال رخ می دهد و در خصوص علایم هم معمولاً بیش از ۲۰ روز طول می کشد. اکثر قارچ ها و باکتری ها باعث سینوزیت مزمن هستند.
۴. سینوزیت بازگشت کننده:
در این نوع از سینوزیت، سینوس ها چندین بار در سال ملتهب می شوند.
علائم سینوزیت
سینوزیت حاد و مزمن علائمی شبیه به هم دارند با این تفاوت که شدت علائم در سینوزیت مزمن کم تر است. در افراد بالغ علائم سینوزیت پس از سرماخوردگی بروز می کنند. پس از گذشت ۵ تا ۷ روز امکان دارد این علایم وخیم تر شوند. موارد زیر برخی از علائم سینوزیت هستند:
- ترشحات سبز یا زرد بینی
- کاهش یا از دست دادن بویایی
- درد و یا فشار بر روی صورت
- درد فک فوقانی و دندانها
- خستگی و احساس کسالت
- سردرد سینوسی
- آلرژی و شرایط مرتبط، من جمله آلرژیک رینیت (ورم غشای مخاطی بینی)، آسم و پولیپ تب یونجه
روش تشخیص سینوزیت
پزشک معاینه جسمی را انجام می دهد و در خصوص علائم از بیمار سؤال می پرسد. معاینه جسمی، معمولاً برای تشخیص مناسب کافی است. پزشکتان امکان دارد از حفره بینی با یک منبع نوری یا وسیله کوچک به نام اتوسکوپ معاینه کند، که میتواند برای معاینه گوش ها نیز استفاده شود. در صورت تداوم علائم، پزشک میتواند برای معاینه بیشتر، بیمار را به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع دهد. متخصص گوش، حلق و بینی امکان دارد برای معاینه از روش آندوسکوپ استفاده کند. آندوسکوپ میتواند تصاویر واضحی را از درون بینی ارائه دهد. در مورد سینوزیت مداوم یا شدید امکان دارد به سی تی اسکن احتیاج باشد.
روش های دیگر برای تشخیص سینوزیت شامل آزمایشات حساسیت، آزمایش خون برای تشخیصHIV یا دیگر مشکلات ضعف سیستم ایمنی، تست عملکرد اجسام مژگانی و سیتولوژی بینی می شود.
راه های پیشگیری از ابتلا به سینوزیت
این اقدامات را انجام دهید تا خطر ابتلا به سینوزیت مزمن را تقلیل دهید:
۱. برای پیشگیری از ابتلا به سینوزیت، تماس با افرادی که سرما خوردگی دارند را به حداقل برسانید. دستان خود را بطور مکرر با صابون و آب مخصوصاً پیش از غذا بشویید.
۲. توصیه می شود اشخاص از تنفس هوای خشک دوری کنند، بهتر است آنها در خانه یا محیط کار خود از دستگاه بخار ساز استفاده کنند تا رطوبت هوا افزایش یابد. درمان گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی از دیگر راههای جلوگیری از سینوزیت است و مانع گسترش عفونت به سینوس ها می شود.
۳. افراد باید از خوردن آب بین غذا، در معرض سرما قرار گرفتن، تماس با حیوانات حساسیت زا، استعمال سیگار و قلیان، شیرجه زدن در استخر و خوردن غذا های خیلی سرد و لبنیات سرد برای پیشگیری از سینوزیت خودداری کنند.
۴. هر ساله برای جلوگیری از ابتلا به سینوزیت، واکسن آنفولانزا بزنیم.
۵. برای جلوگیری از ابتلا به سینوزیت، آلرژی های خود را درمان و مدیریت کنید. تا جایی که امکان دارد از قرار گرفتن در معرض عواملی که به آنها آلرژی دارید جلوگیری کنید.
۶. افراد باید برای پیشگیری از ابتلا به سینوزیت، به میزان زیاد میوه، سبزیجات و آب مصرف کنند.
درمان سینوزیت
درمان سینوزیت بعد از تشخیص قطعی به وسیله پزشک شروع می شود. مراحل درمان سینوزیت آنقدر پیچیده نیست ولی توجه کامل بیمار را می طلبد. به طوریکه دقیقا مراقبت های فردی را انجام دهد و همچنین داروهایی که توسط پزشک تجویز میشوند را نیز مرتب و طبق دستور مصرف کند.
- آنتی بیوتیک ها را باید بطور منظم و کامل مصرف کنید تا دوره درمان سینوزیت کامل شود. درحالتی که نشانه های بیماری دوباره بروز کرد، نباید از همان آنتی بیوتیک ها سرخود استفاده کنید و برای ادامه درمان سینوزیت باید از پزشک مشاوره بگیرید.
- شستشوی مجرای بینی با استفاده از آب یا ترکیب سرم فیزیولوژیک (آب نمک رقیق) میتواند در کاهش وخامت سینوزیت مؤثر باشد.
- روش اصلی مورد استفاده برای درمان سینوزیت، عمل جراحی سینوس آندوسکوپی عملکردی است، ولی امکان دارد جراحی های دیگر نیز لازم باشد چون سایر قسمت های بینی اکثراً تحت تأثیر قرار می گیرند. برای جلوگیری از بازگشت بیماری امکان دارد باز هم عمل جراحی احتیاج باشد. جراحی سینوس آخرین اقدام برای کسانی است که به دارو پاسخ نمی دهند.
درمان های خانگی سینوزیت
منظور از مراقبت های فردی، همان درمان سنتی و خانگی سینوزیت است. از جمله روش های درمان سینوزیت در منزل میتوان به موردهای زیر اشاره نمود:
درمان سینوزیت با گذاشتن کمپرس گرم بر روی صورت:
برای درمان سینوزیت، یک حوله گرم و مرطوب را بر روی نواحی اطراف بینی خود از قبیل بینی، گونه و چشم های خود بگذارید.
درمان سینوزیت با روغن اوکالیپتوس:
روغن معطر اکالیپتوس در درمان سینوزیت بسیار مفید است. روغن اکالیپتوس بعنوان یک ضد احتقان عمل کرده و باعث کاهش التهاب می شود. اضافه کردن هفت تا هشت قطره از این روغن معطر در مخزن دستگاه بخور یا یک فنجان آب جوش و استشمام آن به باز شدن انسداد مجاری تنفسی و سینوس ها کمک فراوانی می کند. علاوه بر استنشاق بخور، ماساژ چند قطره از روغن اوکالیپتوس بر روی بینی و پیشانی پیش از خواب به علت خاصیت آرام بخشی و ضدالتهابی آن موجب کاهش درد و از بین رفتن سنگینی ناشی از عفونت سینوس ها می شود که در نتیجه آن، خواب راحتی در تمام شب خواهید داشت.
محلول آب نمک روشی برای درمان سینوزیت:
به طور منظم، داخل بینی خویش را با یک محلول آب نمکی تمیز کنید تا به تخلیه و باز شدن بینی، کمک کند. این محلول نمکی را هم می توانید از داروخانه تهیه کنید و هم خودتان تهیه کنید. برای تهیه خانگی آن، یک قاشق چای خوری نمک و یک قاشق چای خوری بیکربنات سدیم را، در یک کاسه آب جوشیده اضافه کنید و بگذارید تا خنک شود. سپس آنرا برای درمان سینوزیت استفاده کنید.
تأثير دود عنبرنسارا در درمان سینوزیت:
دود عنبرنسارا در درمان سینوزیت مؤثر است و سبب تخلیه سینوس ها می شود؛ یکی از علائم سینوزیت کیپ شدن بینی است که مشکلات تنفسی به همراه دارد، یکی از مهم ترین عوامل در تشدید سینوزیت مصرف آب یخ است که تأثیر بسیار منفی در تشدید سینوزیت ها خواهد داشت.
کاربرد زنجبیل در درمان سینوزیت:
ریشه زردچوبه یا زنجبیل بعنوان دمنوش میتواند در درمان سینوزیت مؤثر باشد؛ آویشن شیرازی، پونه کوهی، گل ختمی، زوفا و مرزن جوش و بابونه ترکیبی مناسب برای تهیه دمنوش هستند و میتوان آنرا با عسل میل کرد تا سینوس ها از عفونت پاک شوند.
ماساژ صورت با روغن های طبیعی برای درمان سینوریت:
روغن زیتون و آویشن یا مرزنجوش، درمانی موثر برای مناطق دردناک صورت مثل گونه ها، پیشانی و ناحیه اطراف ابرو است. کارواکرول موجود در روغن آویشن بعنوان یک ماده ضد اسپاسم در طبیعت شناخته شده که در درمان سینوزیت بسیار مؤثر است. چند قطره روغن آویشن را با نصف فنجان روغن زیتون ترکیب نموده و آنرا به آرامی بر روی گونه، بینی و پیشانی تان ماساژ دهید تا از شر دردهای سینوزیت رها شوید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 9
- 5