نماز احتیاط
بسیاری از افراد در زمانی که نمازهای یومیه را می خوانند؛ دچار تردید در تعداد رکعات، سجده، رکوع و یا ذکر سوره ها میشوند و برای این که اشکال نماز خود را رفع کنند؛ نسبت به حکم شرعی آگاه نیستند. برخی از شک های ایجاد شده در حال نماز، مهم نیستند درحالیکه برخی دیگر، تعيين کننده ی وظایفی برای نمازگزار میشوند. خواندن نماز احتیاط پس از پایان نماز واجب، یکی از این وظایف می باشد.
احکام نماز احتیاط
براى شک در رکعتهاى نماز توصیه میشود که نماز احتیاط بخوانید. به این صورت که باید بعد از سلام نماز، فورا نیّت نماز احتیاط کنید و با گفتن اللّه اکبر، حمد را بخوانید و سپس به رکوع بروید و دو سجده را به جا آورید. درصورت واجب شدن یک رکعت نماز احتیاط بر شما باید تشهد و سلام را بعد از دو سجده بخوانید ولی درصورت واجب شدن دو رکعت نماز احتیاط بر شما، باید پس از به جا آوردن دو سجده، یک رکعت دیگر مثل رکعت اوّل بخوانید و سپس تشهّد سلام دهید.
> این نکته را در نظر داشته باشید که نباید اذان و اقامه و سوره و قنوت را برای نماز احتیاط بخوانید. همچنین حمد را به صورت آهسته بخوانید و« بسم اللّه» را بنابر احتیاط واجب، آهسته بگوید و کارى که در میان اصل نماز و نماز احتیاط، موجب باطل شدنش می گردد؛ انجام ندهید.
> اگر قبل از این که نماز احتیاط را بخوانید؛ فهمیدید که نماز واجبتان را بدرستی خوانده اید، نباید نماز احتیاط بخوانید و همچنین درصورت فهمیدن این مسأله در وسط نماز احتیاط مى توانید آنرا رها کنید.
> اگر بعد از این که نماز احتیاط را خواندید؛ متوجه شدید که کسری نماز از نماز احتیاط، کم تر بوده است، به عنوان نمونه دو رکعت نماز احتیاط برای شک بین دو و چهار میخوانید ولی بعد متوجه میشوید که نماز را سه رکعت خوانده بودید؛ در چنین شرایطی موظفید که نماز را مجددا به جا آورید.
> چنانچه بعد از این که نماز احتیاط را خواندید؛ متوجه شدید که کسری نماز از نماز احتیاط، بیشتر بوده است، به عنوان نمونه یک رکعت نماز احتیاط برای شک بین سه و چهار می خوانید ولی بعد متوجه میشوید که نماز را دو رکعت خوانده بودید؛ چنانچه کار باطلی را بعد از نماز احتیاط، انجام دهید؛ مثلاً به قبله پشت کنید، باید مجددا نماز را به جا آورید و در غیر این صورت، بنابر احتیاط لازم باید دوباره نماز بخوانید و به ضمیمه کردن یک رکعت متصل به نماز، اکتفا نکنید.
> چنانچه در به جا آوردن نماز احتیاطی كه بر شما واجب بوده، دچار تردید شوید؛ اگر وقت نماز گذشته است نباید به آن اعتنا كنید و در غیر این صورت، اگر كار دیگری انجام نداده اید و از جای نماز بر نخاسته اید و مرتکب عملی همچون رو گرداندن از قبله نشده اید؛ باید نماز احتیاط را بخوانید ولی در صورتی که كاری كه نماز را باطل میكند؛ انجام داده باشید یا بین نماز و شكتان، فاصله ی زیادی باشد؛ بنابر احتیاط باید علاوه بر خواندن نماز احتیاط، نماز واجبتان را مجددا به جا آورید.
> دستور نماز احتیاط به سایر نمازهاى واجب، از نظر شک در به جا آوردن اجزا و کم و زیاد کردن رکن و اجزاى غیر رکن شباهت دارد.
> درصورت فراموش کردن تشهّد یا سجده در نماز احتیاط، باید بنابر احتیاط واجب، قضاى آنرا پس از سلام نماز به جا آورید.
> اگر رکنی را در نماز احتیاط، زیاد کنید یا مثلا دو رکعت به جای یک رکعت بخوانید؛ نماز احتیاط باطل می شود و باید بنابر احتیاط واجب، دوباره نماز احتیاط را بخوانید وعلاوه بر این اصل نماز را نیز به جا آورید.
> اگر پس از به جا آوردن نماز احتیاط، دچار تردید در یكی از اجزاء یا شرایط این نماز شدید؛ نباید به شكتان اعتنا كنید.
> در نمازهای واجب یومیه و نمازهای واجب دیگر، احکام شك و سهو و گمان، یکسان است؛ مثلا درصورت تردید در نماز آیات، چون شك او در نماز دو ركعتی است؛ نمازش باطل میشود.
> چنانچه قبل از اینکه نماز احتیاط را به جا آورید؛ متوجه شوید که رکعت های نمازتان کم بوده، اگر مرتکب عمل باطل کننده ی نماز نشوید؛ باید آنچه از نماز را که نخوانده اید، به جا آورید و دو سجده سهو، برای سلام بی جا نمایید و اگر کاری را انجام دهید که نماز را باطل می کند، باید دوباره نماز را بخوانید.
> حکم گمان در رکعت های نماز، حکم یقین است؛ مثلاً اگر انسان دچار گمان در نماز چهار رکعتی شود که نماز را چهار رکعت خوانده است؛ ملزم به خواندن نماز احتیاط نیست و همچنین درصورت گمان به افعال نماز، مثلاً گمان کند که حمد خوانده است، درواقع یقین کرده و نباید بخواند و درغیر این صورت، اگر گمان کند که حمد نخوانده باید دو مرتبه بخواند. اگر شخص به چیزی که موجب صحیح بودن نماز یا باطل شدن نماز می گردد یا به رکنی از ارکان نماز، گمان پیدا کند یا موقع شک یا فراموشی به غیر از رکن، گمان حاصل شود یا خودبه خود گمان پیدا کند، گمان داشتن در چنین شرایطی حکم یقین را دارد؛ با این که بنابر احتیاط مستحب، اگر شخص، گمان به انجام دادن فعل غیر رکنی پیدا کرد باید دو مرتبه آنرا انجام بدهد.
گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 16
- 3