درحج امسال گرايش زائران ایرانی به معنويت بسيارچشمگيربود
گرانی ارز بي‌شك در حج سال بعد تاثیر خواهد گذاشت
عربستان براساس قاعده قتیل الزحام باید به خانواده های شهدای منا دیه بپردازد
درسفرحج بحث هايی مثل ترور و ربايش مطرح نبوده است
طبق نظرسنجی ها امسال زائران ایرانی نسبت به سال هاي گذشته بيشترين رضايت را داشتند
در حج امسال زائران ایرانی خوب درخشيدند و در ارتباط وتعامل با ديگر مسلمانان جهان، شأن ايرانيان و شيعيان رعايت شد
سعودي‌ها چنین حادثه ای را پیش بینی نکرده بودند و وقتي با حجم انبوهي از شهدا روبه‌رو شدند، عده اي را درهمان روزهای اولیه پس از حادثه دفن كردند
تاکنون مبلغ ديه افرادی که درحادثه سقوط جرثقیل درمسجدالحرام شهید شدند، مشخص شده وقرار بود سعودی ها آن را به خانواده های شهدا بدهند
درباره فاجعه منا وتشكيل كميته حقيقت ياب با وزيرحج عربستان مذاكره شد و او گفت به دليل پيچيده بودن مساله هنوز نتیجه قطعي اعلام نشده است
حج، برنامه‌اي عبادي و سياسي كه قرن‌هاست براي به نمايش گذاشتن اتحاد و اقتدار مسلمانان برگزار مي‌شود و از همان روزهاي ابتدايي غير از بازه‌زماني كه مدينه و مكه دراختيار پيامبر اسلام(ص) بود، حكامي را به خود ديده است كه بيشتر براي رسيدن به اهداف خود از اين اماكن متبرك و مقدس استفاده مي‌كردند. امروزه نيز حرمين شريف در اختيار رژيمي است كه از فرصت‌هاي آن‌ها براي رسيدن به اميال نامباركي استفاده مي‌كند كه سبب انتقاد و اعتراض مسلمين جهان شده است. شايد يكي از جنايت‌هاي بي‌مانندي كه در مكه و در طول تاريخ واقع شده است در دوران زعامت اين شجره ملعون باشد و آن فاجعه مناي سال ۹۴ است.
جنايتي كه سبب شد هزاران تن از حجاج بيت‌ا...الحرام جان خدا را در اين حريم امن الهي از دست بدهند و اين واقعه ريشه اي جز بي‌كفايتي سران رژيم‌سعودي نداشت. در اين رويداد شخصيت‌هاي عزيزي از كشورمان جان خود را از دست دادند كه يكي از آن‌ها غضنفر ركن‌آبادي، از ديپلمات‌هاي برجسته بود. بعد از اين واقعه بسياري از مقامات كشورمان در رابطه با روشن شدن پشت‌صحنه اين جنايت سخن‌هايي را مطرح كردند ولي رژيم سعودي كه پشتيباني دول غربي را با خود همراه مي‌ديد در اين باره پاسخي نداد.
همزمان با فرارسيدن موسم حج برخي نگران بودند كه شايد رژيم سعودي جنايت‌هاي ديگري را نيز همزمان با حضور حجاج ايراني در سرزمين وحي مرتكب شود ولي مسئولان ارشد ما معتقد بودند كه حج بايد برگزار شود و هيچ مانعي نبايد جلودار اين كنگره عظيم باشد. در اين بين بيشتر نگاه‌ها به سمت حجت الاسلام والمسلمین قاضي عسكر، سرپرست حجاج ایرانی بود و اين فرد نيز در همان بازه‌زماني حج براي دلگرم كردن مردم واكنش‌هايي را نشان مي‌داد و به نوعي برخورد مي‌كرد كه التهابات و استرس‌هاي مطرح شده در جامعه كمتر شود و نگاه‌هاي منفي حاكم نسبت به اعزام زائران كاسته شود.
در همين راستا با وي به گفت‌وگو نشستيم تا درباره مشكلاتي كه براي برگزاري اين مراسم عظيم و همچنين برخي شايباتي كه وجود دارد، اطلاعاتي كسب كنيم. در ادامه گفت‌وگوي «قانون» با حجت الاسلام والمسلمین سيد علي‌قاضي عسكر، نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت و سرپرست حجاج ايراني را مي‌خوانيد.
رعايت شأن ايراني و شيعه در حج امسال
نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت در پاسخ به اين سوال كه وضعيت حج امسال چگونه بود با تاکید بر رضایتمندی بیشتر زائران گفت: در حج امسال زائران ایرانی خوب درخشيدند و در ارتباط وتعامل با ديگر مسلمانان جهان، شأن ايرانيان و شيعيان رعايت مي شد كه این خود نشان‌دهنده محبوبيت ايرانيان در بين كشورهاي اسلامي است.
حجت الاسلام و المسلمين سيد علي قاضي عسكر، سرپرست حجاج ایرانی در ادامه با بیان اینکه اقدامات صورت گرفته در سازمان حج زيارت ، بعثه مقام معظم رهبري و ديگر نهادهاي دست اندرکار در حوزه حج و زیارت موجب شد حج امسال بسيارخوب برگزارشود، اظهار داشت: طبق نظرسنجی ها امسال زائران ایرانی نسبت به سال هاي گذشته بيشترين رضايت را داشتند و مجموعه اقدامات مفيدی که صورت گرفت موجب رضايتمندي بيشترحجاج شد.
وی به تشکیل ۲۶ كميته آسيب شناسي بعد از برگزاری حج ۹۶ برای شناسایی و رفع مشكلات و موانع اشاره کرد و افزود: استفاده از نتایج به دست آمده موجب شد که براي مثال درحوزه مسكن رضایت زائران بیشترجلب شود و با راه‌اندازی آشپزخانه جديد درمكه غذای با كيفيت در هر وعده برای هزاران زائرطبخ شود.
افزايش گرايش به معنويت
سرپرست حجاج ایرانی همچنین برنامه های متعدد در حوزه فرهنگی را برشمرد و با اشاره به اینکه درحج امسال گرايش زائران ایرانی به معنويت بسيارچشمگيربود، تصریح کرد: این موارد نشان مي دهد مردم با آگاهي بيشتري دراين مسير قدم گذاشته اند. وی با بیان نمونه هایی از احساسات معنوی مردم افزود: براي مثال همسرجانبازي كه درآخرين لحظات برای شوهرش مشكل پيش آمده ونتوانسته بود به حج مشرف شود، نيت كرده بود به نيابت ازشوهرش، كارهاي خانم مسني را كه به تنهايي به حج آمده بود، انجام دهد. برخي ازخانم ها هم در فضاي مجازي گروه تشكيل داده و درآن از زائرانی که توانایی نداشتند درخواست کرده بودند تا لباس هاي‌شان را بدهند تا براي آن‌ها شستشو دهند. ازاين‌گونه مساعدت ها وهمكاری ها درحج امسال فراوان بود.
پرهيز از بازارگردي
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با تاکید براینکه حج امسال باكمال احترام وعزت نسبت به ايرانيان برگزارشد، تصریح کرد: ازلحظه ورود زائران ایرانی به فرودگاه مدينه يا جده تا هنگام خروج شان ازعربستان حتي يك مورد تعرض به ايرانيان گزارش نشد و شرايط بسيارخوب و آرام بود و خوشبختانه فضاي تلخ گذشته مثل اهانت به ايراني ها و شيعيان ديگر وجود نداشت.
وی با بیان اینکه با فرمايشات مقام معظم رهبري وجلسات توجیهي قبل ازحج ، زائران از بازارگردی نیزپرهیز کردند، افزود: امسال حجاج خوب درخشيدند و وقتي با زائران دراين مورد صحبت مي كرديم، اظهار داشتند درايران خريدهاي خود را انجام داده اند و قصد خريد ازعربستان ندارند.
تلاش سعودي‌ها براي اجراي تفاهمنامه
سرپرست حجاج ایرانی درپاسخ به این سوال که آیا براي برگزاري حج با عربستان تفاهمنامه امضاكرده بوديد، اظهار داشت: بله ، تفاهمنامه بين مسئولان حج دو كشور امضا شده بود و سعودی ها تلاش فراواني براي اجراي آن مي كردند.
وی با اشاره به اینکه امسال مراسم دعاي كميل ، ندبه وعرفه بسيار باشكوه ترازگذشته برگزار شد، گفت: درحج امسال در سلسله جلسات انس ومعرفت شخصیت هایی مانند آقايان رفيعي، راشد يزدي و عابدي سخنرانی می‌کردند و اين جلسات بسیار مورد استقبال زائران قرارگرفت.
سرپرست حجاج ایرانی در پاسخ به سوالی، تعامل سعودی‌ها را مثبت توصیف کرد و با تاکید براینکه نگاه ايراني ها به حج نگاه وحدت و پرهیز از مشكل آفرينی است، گفت: در مورد برگزاری دعاي كميل دربين الحرمين طرف سعودي مدعی بود كه در تامين امنيت مشكل دارند و به غير ازاين مورد، ساير برنامه ريزي ها با موفقيت كامل انجام شد.
وی حضور زائران درحرمين شريفين و نمازهای جماعت را مثال زدني و توجه به قرآن كريم را بسيار بالا خواند و افزود: مسلمانان جهان هميشه به ايرانيان به عنوان يك الگومي نگرند و در ارتباط وتعامل با ديگر مسلمانان جهان ، شأن ايرانيان و شيعيان رعايت مي‌شود كه نشان‌دهنده محبوبيت ايرانيان در بين كشورهاي اسلامي است.
نماینده ولی فقیه برنامه ريزي‌هاي درست وخوب در حوزه حج را ضروری خواند و با اشاره به اینکه درحج امسال اهل سنت منسجم عمل کردند، گفت: اهل سنت آبروي نظام هستند و بسياری ازمسلمانان جهان اذعان مي‌كردند تنها كشوري كه درآن شيعه وسني باهم به صورت مسالمت‌آميز زندگي مي كنند، فقط جمهوري اسلامي ايران است.
وی افزود: جلسات متعددي نیز با فرهيختگان و روحانيون اهل سنت برگزار شد و آن‌ها شوراي افتاي جداگانه داشتند و مسائل شرعي زائران اهل سنت را پيگيري كرده و به آن پاسخگو بودند.
جلسات برنامه ريزي براي يك كنگره
حجت الاسلام والمسلمين قاضي عسكر در پاسخ به اين سوال كه آيا برنامه‌هايي براي حج داشتيد يا خير با اشاره به اینکه سلسله جلسات مختلف ومتنوعي درحج امسال برگزار شد، جلسه ويژه نوجوانان وجوانان را از آن جمله دانست كه بسيار مورد استقبال قرارگرفت.
نماینده ولی فقیه گفت: جلساتي با نخبگان و فرهيختگانی که در کاروان‌ها حضور داشتند، برگزار و تبادل نظرهاي زيادي صورت گرفت و از آن‌ها خواسته شد بعد ازحج ديدگاه‌ها ونظرات شان را براي بعثه ارسال كنند.
وی آثار برنامه ريزي های صورت گرفته را در پیشبرد امور اجرایی حج مثبت ارزیابی کرد و گفت: خوشبختانه كارها مطابق اصول پيش رفت؛ براي مثال هرساله براي رفتن به جمرات مشكلات رفت وآمد وجود داشت ولی با برنامه ريزي صورت گرفته امسال هم در رفت وهم دربازگشت، زائران به راحتي ودرآرامش کامل رفت و آمد کردند .
كاهش درگذشتگان در حج
به‌گفته نماینده ولی فقیه آمارفوتی هاي گزارش شده حج امسال ، ۱۰ نفر است كه نسبت به سال‌های گذشته كاهش چشمگيري داشته و اين امرنشان دهنده عملكرد بهتر كادر پزشكي حج است.
نگاه مثبت به فضاي‌مجازي
نماینده ولی فقیه در پاسخ به اين سوال كه براي گسترش فعاليت‌هاي صورت گرفته چه استفاده‌اي از شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي‌مجازي كرديد با بیان اینکه نتیجه کارهای فراوان صورت گرفته درفضاي مجازي ، ميليون‌ها بازديدكننده در این حوزه بود، اظهار داشت: امسال ۹همايش علمي و كاربردي باعنوان هاي مختلف ازجمله حج وخانواده، حج ورسانه، حج وفضاي مجازي، حج وارتباط تعاملي با جهان اسلام، حج واهل بيت، حج وقدس وحج و اقتصاد بود که زائران فرهیخته حاضر در کاروان‌ها مباحث مختلف را مورد بحث و کنکاش قرار می دادند.
مشكلات اقتصادي و حج
سوالي نيز درباره فشارهاي اقتصادي و تاثير آن بر حج مطرح شد كه نماینده ولی فقیه در اين‌باره گفت: با توجه به وضعیت مالی مردم و مشکلات اقتصادی به دنبال راهكارهاي مناسب براي برگزاري حج آينده هستیم تا مردم تحت فشار قرار نگیرند.
وی با اشاره به اینکه درحج امسال تعداد نيروهاي بعثه وسازمان حج كاهش یافت، اضافه کرد: تلاش كرديم به‌جاي این افراد از نیروهای مردمی استفاده كنيم تا زائران بيشتري به حج مشرف شوند، براي مثال بازرس افتخاري را از داخل كاروان وازبين زائران انتخاب كرديم.
سرپرست حجاج ایرانی در پاسخ به سوال «قانون» درباره تاثیرافزايش قيمت دلار برحج وهزينه هاي آن تصریح کرد: الان به صورت قاطع نمي توان گفت قيمت حج آینده چقدر خواهد بود لیکن گرانی ارز بي‌شك در حج سال بعد تاثیر خواهد گذاشت.
وی با اشاره به اینکه هزینه حج امسال با توجه به درجه هتل ها بین ۱۲ تا ۱۸ میلیون تومان متغیربود ، افزود: قيمت حج سال آينده را هنوز سازمان حج و زيارت مشخص نكرده است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زيارت با بیان اینکه آنچه درنرخ گذاری حج اثردارد تفاوت قيمت دلار است، اضافه کرد: قيمت حج امسال با دلار ۳۹۰۰ تومان محاسبه شد و ما درانتظار اعلام نرخ دولت برای دلار در حج آینده هستيم و هرقدر افزايش قيمت در دلارصورت گیرد به همان ميزان روي قيمت حج تاثيرخواهد گذاشت.
وی گفت: دولت چه دلار ۴۲۰۰ تومانی يا ازطريق سامانه نيما را براي سازمان حج درنظر بگيرد اين مابه‌التفاوت برقيمت حج تاثيرخواهدگذاشت وبه غير از هزينه بلیت هواپيما ، برای هرزائر لحظه ورود به عربستان باید هزینه های فرودگاه ، اسكان ، تغذيه ، بهداشت وخيمه‌ها درعرفات ومنا، اتوبوس بين شهری و حمل و نقل داخلي محاسبه شود.
در انتظار عمره
خبرنگار « قانون» درباره امکان از سرگیری سفر عمره سوال کرد که نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت پاسخ داد: بايد تلاش كنيم تا دوباره سفر عمره انجام شود زيرا ۶ميليون نفربرای عمره ثبت نام کرده و مطالبه گر هستند.
حجت الاسلام والمسلمین سيد علي قاضي عسكر با اشاره به اینکه تاکنون براي عمره مثل حج تفاهمنامه مشترك با طرف سعودی امضا نشده است، گفت: برگزاری سفرعمره به عهده شركت‌هاي خصوصي سعودی است و آن‌ها نمي توانند تامين كننده امنيت باشند؛ بنابراين امضاي تفاهمنامه به اين موضوع كمك خواهد کرد. مساله بعدي نيز این است که دولت با چه نرخی ارز را براي سفر عمره تامین خواهد كرد تا براساس آن پيش بيني هاي لازم صورت گيرد .
وی افزود: درحال رايزني با مسئولان كشور هستيم و اميدواريم به‌زودي نتايج نهايي را اعلام كنيم ولی تاکنون زمان از سرگرفتن سفرعمره مشخص نشده است.
در پي احقاق‌حقوق شهداي منا
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه و درباره تشکیل کميته حقيقت ياب براي شفاف‌سازي فاجعه منا، اظهار داشت: در سه سالي كه از این فاجعه مي گذرد، پیوسته پيگيري کرده ایم. در ملاقات اینجانب با آقای فیصل بن سلمان فرزند پادشاه و امير مدينه و دیدار ريیس سازمان حج با وزيرحج عربستان هم این مساله به جد پیگیری شده است. تاکنون مبلغ ديه افرادی که درحادثه سقوط جرثقیل درمسجدالحرام شهید شدند، مشخص شده وقرار بود سعودی ها آن را به خانواده های شهدا بدهند.
بعد ازمدتي عربستان اعلام كرد چون ایران سفارت وكنسولگري درعربستان ندارد بايد از طريق دفترنمايندگي این کشوردرسازمان ملل این موضوع دنبال شود. ايران هم پيگير شد و حدود يك ماه قبل سعودی ها نامه اي به وزارت امورخارجه ايران ارسال کردند و خواستاراعلام اسامي شهدای مسجدالحرام و وراث آن‌ها شدند كه ليست تهیه و ازطريق وزارت امورخارجه ارسال شده است و منتظر نتيجه هستيم .
وی افزود: درباره فاجعه منا وتشكيل كميته حقيقت ياب با وزيرحج عربستان مذاكره شد و او گفت به دليل پيچيده بودن مساله هنوز نتیجه قطعي اعلام نشده است، ما به آن‌ها گفتیم که حدود سه سال از فاجعه منا می گذرد و برای بررسي این پرونده زمان زيادي گذشته است و نكته دوم اين که ما اطلاعات ومدارك لازم را به شما داده ایم و باید درآن کمیته حضور داشته باشیم که آن‌ها تاکنون نپذیرفته اند و مستندات طرف سعودی نیز به ما ارائه نشده است.
حجت الاسلام والمسلمین سيد علي قاضي عسكر با تاکید براینکه عربستان براساس قاعده قتیل الزحام باید به خانواده های شهدای منا دیه بپردازد ، اضافه کرد: ازنظر شرعي آن‌ها ملزم هستند غرامت وديه را به خانواده هاي شهدا پرداخت كنند.
حقيقت شهادت ركن‌آبادي
خبرنگار «قانون» در بخش دیگری از گفت‌وگو، این سوال را مطرح کرد که آیا بعثه از شهید ركن آبادي برای حضور در حج دعوت کرده بود ؟ حجت الاسلام والمسلمین قاضی عسکر پاسخ داد: از این شهید عزیز که از دوستان قديم بنده هم بود و سفرهایي با هم داشتيم سال ۹۳ دعوت شد به حج مشرف شود که مشكلي برايش پيش آمد و نتوانست شركت كند ولی در سال ۹۴ خود آقای رکن آبادی اعلام آمادگي كرد که به حج بیاید.
سرپرست حجاج ایرانی با تاکید براینکه درسفرحج بحث‌هايی مثل ترور و ربايش مطرح نبوده است، افزود: بسياري ازشخصيت هاي کشور به حج مشرف می شوند و در حج ربايش نداشتیم ، تنها موردی که اتفاق افتاد، شخصي به نام اميري بود كه بعدها معلوم شد او خود به آمریکا پناهنده شده و سپس اين فرد هم به ايران بازگردانده شد.
وی با تاکید براینکه برای بحث ربایش دليل وپشتوانه قوي وجود ندارد، اضافه کرد: آقاي شجاعي فرد از استادان برجسته دانشگاه يكي از افرادي بود كه با شهيدان ركن‌آبادي و آقايي پوردر مسیر رفتن به جمرات همراه بود. آقاي شجاعي فرد که كتابي هم درمورد فاجعه منا نوشت، تعريف می‌کند كه با شهيد ركن آبادي وشهيدآقايي پور به طرف جمرات حركت مي كردند ؛ در بين راه به دليل ازدحام جمعيت مشورت كردند كه بازگردند وازمسير ديگري بروند ولی درنهايت تصميم براين شد كه همان مسير را ادامه دهند. آقاي شجاعي فرد مي‌گوید وقتي ازدحام جمعيت زياد شد وحادثه اتفاق افتاد درنزديكي جايي كه من افتاده بودم، شهيد ركن آبادي وشهيد آقايي پور هم افتاده بودند. تمام شواهد نشان مي دهد اين دو شهيد درهمان جا به درجه شهادت نايل آمدند.
حجت الاسلام و المسلمین سيد علي قاضي عسكر ادامه داد: سعودي‌ها چنین حادثه ای را پیش بینی نکرده بودند و وقتي با حجم انبوهي از شهدا روبه‌رو شدند و كانتينرهای پرازجنازه در هوای گرم مانده بود، عده اي را درهمان روزهای اولیه پس از حادثه ، دفن كردند و شواهد نشان مي‌دهد شهيد ركن آبادی از همان افراد بوده است.
نماینده ولی فقیه درخصوص ادعای خارج کردن برخی از اعضای بدن شهید رکن آبادی هم گفت: درباره فاجعه منا پيگيري هاي زيادي صورت گرفته است ودرخصوص خارج کردن برخی ازاعضاي بدن شهيد ركن آبادي پزشكي قانوني بايد نظر بدهد. در آن زمان با تلاش دفتر نمایندگی سازمان حج در عربستان و پس از آزمایش دی ان اي جنازه شناسایی و پس از نبش قبر و تطبیق عکس و نشانه های موجود مثل انگشتر ایشان موضوع قطعیت پیدا کرد و جنازه ایشان ازعربستان به پزشکی قانونی در تهران منتقل شد و پزشکی قانونی می‌تواند آنچه را اتفاق افتاده،گزارش کند.
سرپرست حجاج ایرانی درباره بازگشت پيكر شهدا نيز توضيح داد: براي استرداد جنازه هاي دفن شده با سعودی‌ها مذاكره كرديم و آن‌ها گفتند از هر پیکريك ناخن براي آزمايش دي ان اي برداشته وازجنازه عكس هم گرفته اند ولوازم شخصي فرد را نیز درمکانی نگه داشته اند. وقتي قرار شد از خانواده های شهدا آزمايش دي ان اي صورت بگيرد به طورطبيعي شناسايي شهدا به تاخيرافتاد.
وی ادامه داد: جنازه شهيد آقايي پور به دليل آشنايي كه با ايشان داشتم وبا توجه به عكسي كه سعودی ها از او گرفته بودند، مشخص وقابل شناسايي بود. درمورد شهيد ركن‌آبادي، آقاي غلامرضا رضايي كه مسئول دفترنمايندگی حج وزیارت ايران درعربستان است ، می‌گوید از خانواده شهيد ركن آبادي آزمايش دي ان اي انجام و بعد محل دفن شهيد مشخص شد.
با توجه به گذشت حدود دو ماه از دفن شهید رکن آبادی اقدام به نبش قبر شد و از خانواده شهيد درخواست كرديم جنازه را از نزدیک ببینند كه آن‌ها به دليل شرايط خاص جلو نیامدند ، طرف سعودي داخل قبر شد و دختر شهيد انگشترپدرش را خواست و او انگشتر را بيرون آورد و نشان داد و خانواده شهید هم تايید کردند. همچنین تصویری از شهید رکن آبادی به هنگام قرائت قطعنامه برائت ازمشركين موجود و آن انگشتر در عكس مشخص است. بعد ازآن بود که پیکر شهید به ايران منتقل شد. همان‌گونه كه در بالا نيز اشاره كردم درباره ادعای خارج کردن اعضای بدن شهيد ركن آبادي هم بايد پزشكي‌قانوني نظر دهد.
۱۱ پيكر جامانده
نماینده ولی فقیه در امور حج وزیارت درادامه با اشاره به اینکه تعدادي ازخانواده هاي قربانيان نخواستند جنازه عزيزشان به ايران بازگردانده شود، اظهارداشت: حدود ۱۱پیکر شهید هنوزشناسايي نشده ومنتظر هستیم عربستان جواب آزمایش دي ان اي خانواده های این شهیدان را بدهد.
وی افزود: سال گذشته خانواده ها را به حج برديم وآزمایش دي ان اي انجام دادند اما بعد از مدتي عربستان اعلام كرد آزمايش به نتيجه مطلوب نرسيده است؛ بنابراين يك‌بار ديگربايد اين آزمايش تكرارشود. دوباره امسال خانواده ها را به حج برديم وآزمايش انجام شد و منتظر جواب طرف سعودی هستيم و اگراين ۱۱ نفرهم مشخص شوند دردو حادثه منا ومسجدالحرام مفقودي نخواهيم داشت.
مريم چهاردولي
- 11
- 4
