پناهیان: مجلس عزاداری باعث نشاط می‌شود

به گزارش فارس، آیین رونمایی از کتاب «ادب عاشقی»، به همت هسته احیاء امر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام و با مشارکت فارس، با حضور حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، اهالی رسانه و مقرر و محقق کتاب در سالن اجتماعات فارس برگزار شد. در ابتدای این نشست، دکتر سیدابوالحسن حسینی، دبیر هسته علمی احیاء امر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، با ارائه گزارشی از مأموریت و عملکرد این هسته علمی در حوزه‌ی هیئت‌پژوهی، و مسیر طی شده آن تاکنون، و فعالیت‌ها و پروژه‌های در دست انجام، این فعالیت‌ها را گامی در مسیر کاربست حداکثری ظرفیت فوق‌العاده هیئات مذهبی در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی و احیاء امر اهل بیت علیهم‌السلام دانست.

در ادامه این نشست، مسعود پیرمرادیان مدیرعامل نشر معارف، که کتاب «ادب عاشقی» به همت مشترک آن انتشارات و مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام به طبع رسیده است، در سخنانی کوتاه، ضمن تشکر از مؤلف و مقرر این اثر، اهمیت انتشار این کتاب را در پرداختن به همه‌ی ابعاد حضور در مجالس اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام دانست و افزود: رویکرد تربیتی‌ای که کتاب در تمام سیر مباحث خود دنبال می‌کند اهمیت آن را برای ما دوچندان می‌کند.

در بخش دیگری از این نشست، علی جعفری هُرستانی پژوهشگر مرکز رشد و مقرر و محقق کتاب به معرفی این اثر پرداخت و گفت: در این اثر، سیر مباحث از توجه به زمان‌ها به عنوان منازل سلوک الی‌الله و تبیین جایگاه مجالس اهل بیت علیهم‌السلام به‌عنوان مصداق زیارت ایشان آغاز می‌شود؛ سپس به آداب ورود به مجلس و اذن دخول، معرفت امام، توجه به قرآن، اهمیت توجه به سلام و صلوات در مجالس پرداخته شده و این مسیر تا پرداختن به بحث محیی امر اهل بیت بودن این مجالس و تحقق ولایت مؤمنان در آن ادامه می‌یابد و سپس نگاه تمدنی به این مجالس و تبیین این مهم که مجالس ذکر و توسل توسط خود اهل بیت علیهم‌السلام و با نیت نزدیک‌تر شدن به ظهور طراحی و پی‌ریزی شده است طرح گردیده است.

علی جعفری هُرستانی افزود: نگاه کتاب به مجالس اهل بیت علیهم‌السلام، نگاهی معرفتی است و هرچه مباحث در کتاب پیش می‌رود، نگاه اجتماعی آن پررنگ‌تر می‌گردد و مسائلی چون عهد و میثاق جمعی در مسیر تحقق ظهور حضرت حجت نیز در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. وی با اشاره به اینکه کتاب «ادب عاشقی» جلد نخست از یک مجموعه است افزود: در «ادب عاشقی» به آداب حضور در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام پرداخته شده است و در جلد دوم این مجموعه که در مراحل پایانی تدوین قرار دارد و ان‌شاءالله به زودی تحت عنوان «ادب خادمی» به زیور طبع آراسته خواهد شد به آداب برگزاری و خدمت در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام پرداخته شده است.

اگر بخواهیم از مجالس اهل بیت بهره بیشتری ببریم باید به تعمیق فکری در مورد آن بپردازیم

در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان ضمن تقدیر از نویسنده و مقرر و محقق این کتاب، به اهمیت توجه بیشتر به مجالس اهل بیت علیهم‌السلام اشاره کرد و افزود: اگرچه این مجالس در کشور ما به‌یاری خدا از رونق خوبی برخوردار هستند اما جا دارد توجه به مجالس اهل بیت علیهم‌السلام بسیار بیشتر شود چراکه اولاً با توجه به آن‌هاست که رونق مجالس از وضع مطلوب فعلی نیز بیشتر می‌شود و هم اینکه این توجه باعث می‌شود بتوان بهره‌برداری بیشتری از این مجالس انجام داد. چراکه اگر بخواهیم از این مجالس بهره بیشتری در ابعاد معنوی، تربیتی، انقلابی و... ببریم باید به تعمیق فکری در مورد این مجالس بپردازیم. وی افزود: من سال‌ها پیش در مطالعات و مباحثاتی، فهرستی را احصا کردم که شامل عناوینی بود که یک فرد باید آن‌ها را بداند تا بتواند در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام به نحو احسن به خدمت و مشارکت بپردازد؛ این فهرست شامل ۲۶ عنوان و چندین زیر موضوع بود. می‌خواهم بگویم که این عناوین آنقدر گسترده است که می‌توان گفت آموختن آن‌ها به دوره‌ای معادل یک دوره کارشناسی نیاز دارد.

تأکید اهل بیت علیهم‌السلام بر گریه برای این است که آن‌ها از اول نقشه داشته‌اند!

وی با برشمردن برخی از این عناوین اظهار داشت: این سیر، از مباحثی مانند چیستی ذکر آغاز می‌گردد و تا آداب برگزاری مجالس، از جمله سوگواری یا اطعام پیش می‌رود و سپس به مباحث عمیق‌تر، گسترده‌تر و اجتماعی‌تر می‌رسد؛ همچون آنچه امام (ره) در فرمایشاتشان با تعبیری شبیه به اینکه اهل بیت علیهم‌السلام که این مقدار برای ریختن یک قطره اشک ثواب ذکر می‌کنند برای این است که از ابتدا نقشه داشته‌اند که موجب قدرت اسلام و مسلمین شوند. یا آنجایی که به اهمیت دسته‌های عزاداری می‌پردازند یا موضوع وحدت ملت‌ها حول مجلس سیدالشهدا و از جمله آن وحدت میان ملت‌های ایران و عراق که حضرت امام بدان اشاره می‌کنند، از قبیل آن مفاهیم عالی است.

هیئتی‌ها این کتاب را بخوانند!

این استاد حوزه و دانشگاه گفت: این اثر، با توجه به رویکردی که در ورود به مباحث دارد و به جنبه‌های معنوی موضوع به خوبی پرداخته است، قدم اول بسیار خوبی در این موضوع محسوب می‌شود.

وی با اشاره به زحمات کشیده شده برای تدوین این اثر اظهار داشت: اگر کسی می‌خواهد در مورد مجالس اهل بیت علیهم‌السلام نگاه خود را عمیق کند یا مطالعات عمیقی در این حوزه داشته باشد، باید این کتاب را مطالعه کند تا ذهنیت معنوی دقیقی پیدا نماید. وی افزود: تشکر ما هیئتی‌ها و اهالی مجالس اهل بیت علیهم‌السلام، از این زحمت گران‌سنگ در این است که این اثر را بخوانیم؛ چراکه خواندن این کتاب هم مصرف فردی دارد و هم عمل کردن به آن آثار اجتماعی مثبتی در بر خواهد داشت. این کتاب به‌گونه‌ای است که انسان، همان موقع مطالعه، از آن تغذیه معنوی شده و حظ و رشد معنوی برایش حاصل می‌شود؛ یعنی این کتاب از آن دست کتب اخلاقی محسوب نمی‌شود که باید تعالیم آن را بعداً بکار بست، بلکه سیر این کتاب به‌گونه‌ای است که همان موقع که مورد مطالعه قرار می‌گیرد، انسان را وارد کارگاه عملی می‌کند چراکه با مطالعه آن انسان خود را در محضر اهل بیت علیهم‌السلام حاضر می‌بیند.

در برخورد با اهل بیت علیهم‌السلام نباید رها باشیم بلکه باید مؤدب به آداب باشیم

پناهیان در ادامه با اشاره به عنوان کتاب، نکاتی را درباره آن بیان کرد و افزود: در کتاب از عنوان ادب استفاده شده است؛ ادب در واقع نشان‌دهنده رفتار ماست و آنچه که پشتیبان آن است از جمله حیا، تعظیم، تکریم و... و چگونگی التزام به مجلس و بارگاه اهل بیت علیهم‌السلام را برایمان روشن می‌کند؛ یعنی وقتی ما به این مجالس، با ادب عاشقی نگاه کردیم هرچند که هوا و هوس اهل بیت علیهم‌السلام و مجلسشان هوا و هوس خوبی است ولی دیگر به دلخواه و هوا و هوس به آن نمی‌آییم بلکه آنگاه که ادب را ملاک تنظیم روابط با اهل بیت علیهم‌السلام قراردهیم، بر اساس زمانبندی که ایشان اعلام کرده‌اند به محضرشان می‌روییم. بعضی‌ها می‌گویند ما هر وقت هوای هیئت یا کربلا می‌کنیم می‌رویم، این خوب است ولی بسیار بهتر از آن این است که انسان ادب به خرج دهد و آن وقتی که خودشان فرمودند برود. همان‌طور که در مورد زیارت اباعبدالله فرموده‌اند هرکسی باید لااقل سالی یک‌بار به زیارت ایشان برود، در واقع این «باید»، ادبی است که اولیاء الهی دارند به ما تعلیم می‌دهند؛ بنابراین ادب خصیصه‌ای است که می‌تواند به ارتباط ما با مجالس اهل بیت علیهم‌السلام بسیار عمق ببخشد. لذا ما در برخورد با اهل بیت علیهم‌السلام نباید رها باشیم بلکه باید مؤدب به آداب باشیم و این کتاب چنین بنیانی را میان شما و اهل بیت علیهم‌السلام تقویت می‌نماید.

حرارت و شوریدگی رسم عاشقی است

پناهیان در بخش دیگری از سخنانش پیرامون تبیین عنوان کتاب افزود: کلمه‌ی دیگری که در عنوان از آن استفاده شده است، «عاشقی» است؛ که می‌توان آن را ترجمه «تهوی الیهم» گرفت که در آیات کریمه قرآن آمده است؛ بنابراین ترجمه‌ی امروزی «تهوی الیهم» می‌شود «عاشقی» و نه محبت، چراکه علاوه بر محبت در آن یک شوریدگی نیز مستتر است. این حرارت و شوریدگی، رسم عاشقی و وجه تمایز آن با محبت است و این کتاب رسم عاشقی را رعایت کرده است و سرد و بی‌روح با مسئله‌ی محبت اهل بیت علیهم‌السلام برخورد نکرده است. برخی آثار وقتی می‌خواهند محبت اهل بیت را تبیین کنند طوری به مسئله می‌پردازند که حرارت انسان را سرد می‌کنند ولی در این کتاب به این حرارت و شوریدگی در مجالس اهل بیت توجه و تأکید شده است.

عزاداری، چون عاشقی است، عامل نشاط است!

پناهیان در ادامه افزود: چقدر انتخاب خوبی بود که از عنوان «ادب عاشقی» استفاده شد و نه ادب عزاداری، چراکه افرادی که به این مجالس می‌روند اولاً دنبال عاشقی هستند و عزاداری و ماتم به معنایی که عوام می‌فهمند و می‌گویند چقدر عزاداری می‌کنید، بروید دنبال شادی و نشاط، در آن نیست چراکه مجالس اهل بیت از آنجایی که مجالس عاشقی هستند بیشترین نشاط را در دل انسان ایجاد می‌کنند؛ بنابراین امیدوارم برخی برداشت‌های عوامی در مورد مجالس اهل بیت برطرف شود!

مجلس اهل بیت واقعا برای رشد معنویت ولایی و تربیت انسان کافی است!

حجت‌الاسلام پناهیان در خاتمه سخنان خود گفت: نکته‌ی حائز اهمیتی که می‌خواهم به همه و به‌ویژه به مطالعه‌کنندگان این کتاب یادآوری کنم این است که ما در کنار مجالس و محبت اهل بیت به مکمل دیگری برای تقویت محبت ناب ولایی خودمان احتیاج نداریم. اگر کسی در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام کم بهره‌برداری کرد، فکر نکنیم که در کنار آن باید کار دیگری هم انجام دهد تا نقص‌های آن جبران شود. مجلس اهل بیت علیهم‌السلام واقعاً برای رشد معنویت ولایی و تربیت انسان کافی است؛ بنابراین اگر کسی در مجالس اهل بیت علیهم‌السلام تربیت نشد نباید به او بگوییم در کنار این مجلس چند کار دیگر انجام بده، بلکه باید به او بگوییم خوب در جلسه نرفته‌ای و حضور نداشته‌ای چراکه اباعبدالله الحسین علیه‌السلام حافظ دین است و در کنار آن به حفظ‌کننده‌ای که بخواهد این حافظ را حفظ کند احتیاجی نیست؛ بنابراین کسی که در مجلس اهل بیت علیهم‌السلام خوب تربیت نمی‌شود مشکلش این است که خوب در مجلس حاضر نشده است؛ بنابراین اینکه ما به آداب حضور می‌پردازیم برای این است که از مجالس بهره‌برداری حداقلی نکنیم و این کتاب درصدد بهره‌برداری حداکثری از همین مجالسی است که در آن حضور می‌یابیم و بعضاً از آن کم استفاده می‌کنیم.