۳۵ سال پس از ربوده شدن ۴ دیپلمات ایرانی در لبنان، برخی از شهادت آن ها می گویند و برخی دیگر همچنان معتقد به ادامه اسارت آن ها هستند.
روز ۱۴ تیر ۱۳۶۱ احمد متوسلیان، سیدمحسن موسوی و تقی رستگارمقدم سه دیپلمات ایرانی به همراه کاظم اخوان، عکاس و خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، در مسیر طرابلس به بیروت، توسط فالانژیست های لبنان به اسارت درآمدند.
حسین امیرعبداللهیان، معاون سابق وزارت خارجه و دبیرکل کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین بر اساس مستندات موجود می گوید این ۴ دیپلمات ربوده شده از تابستان سال ١٣۶١ در زندان رژیم صهیونیستی به سر می برند و هیچ سندی دال بر شهادت آنان وجود ندارد. در مقابل سردار عباس برقی، از احمد متوسلیان به عنوان اولین شهید مدافع حرم یاد کرده و گفته «با توجه به خصوصیات و شناختی که من از حاج احمد سراغ دارم او مردی نبود که تن به اسارت بدهد و آرام بنشیند و عاشق مبارزه مستقیم با اسرائیل بود.»
جواد اکبری، معاون وقت سردار متوسلیان نیز دیروز (سه شنبه، ۱۳ تیر) در نشست رونمایی از کتاب «احمد متوسلیان هستم» از رفقای حاج احمد پرسیده «برای او چه کرده اید که فقط مصاحبه می کنید و می گویید وی زنده است، آیا می توانید این نکته را ثابت کنید؟»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، او با اشاره به ادعاهای جدیدی که از سوی عیسی ایوبی مطرح شده، گفت: «در حال حاضر شخصی به نام عیسی ایوبی را مطرح کرده اند که ادعاهای وی قابل تأمل است. در این ۳۵ سال وی کجا بوده و چرا تاکنون ادعایی مطرح نکرده بود. حالا ما مستأصل مانده ایم که ادعای زنده بودن وی را بپذیریم یا ادعای عیسی ایوبی مبنی بر شهادت وی را قبول کنیم.»
اشاره او به عیسی ایوبی، روزنامه نگار فرانسوی ـ لبنانی است که در پاریس اقامت می کند و با ۴ گروگان ایرانی در زندان فالانژیست ها هم بند بود.
او با گفت وگوی اسکایپی در برنامه تلویزیونی «راز» خاطراتش را از یک هفته اسارت با سردار متوسلیان نقل کرده و گفته که به ایران خواهد آمد.
اکبری همچنین گفته «سال ها پیش سفری به لبنان و دیداری با سیدحسن نصرالله داشتیم. وی از طراحی عملیاتی برایمان گفت که طی آن قرار بود حاج احمد متوسلیان و همراهانش با تعدادی از فرماندهان رژیم صهیونیستی معاوضه شوند اما این کار صورت نگرفت.» او با تاکید بر اینکه اگر فردی از سوی رژیم صهیونیستی به اسارت گرفته شود تقریباً محال است زنده آزاد شود، می گوید: «امیدواریم حاج احمد متوسلیان زنده باشد.»
برادر سردار احمد متوسلیان نیز با اشاره به این ادعاهای عیسی ایوبی که «یک روز صبح آمدند و دست های ما را بستند، کیسه سر ما کشیدند، بردند بیرون و در کنار ساحل، ما را به یک جایی بستند و بعد من دیدم صدای تیراندازی آمد!»، می گوید: «خب آقای دکتر عیسی ایوبی خدا ان شاءالله از سر تقصیرات تو و آن هایی که تو را جفت وجورت کردند و آوردند بگذرد، تویی که با برادر احمد این همه داخل زندان حرف می زدی و با برادر احمد بالاترین رابطه را داشتید، نمی توانستید در آن لحظه بپرسید که برادر احمد زنده ای؟ آنجا که دیگر دست و دهان تو را نبسته بودند و به گفته خودت فقط کیسه سرت کردند! بعد از این همه سال تلویزیون ما با آوردن این فرد می خواهد مردم را مسخره کند! خانواده را دق دهد؟»
امیر متوسلیان در گفت وگو با سایت «جامعه خبر» از این گلایه می کند که «سال ۷۵ یعنی ۱۴ سال بعد از اسارت تازه می گویند خب اگر می خواهید یک مراسمی، همایشی و یا بزرگداشتی برای حاج احمد بگیرید! این رفتارها چه معنی دارند؟ اگر شما یک شی یا وسیله ای را در محلی گم کنید تا دو سه روز اگر دنبالش بگردید به طور جدی احتمال پیدا کردنش حدود ۷۰ درصد است. اما اگر گذاشتی و رفتی و بعد از ۱۴ سال خواستی که آن را پیدا کنی دیگر فسیل آن هم به دست شما نمی رسد! تنها دولتی که به ما و خانواده آن ۴ دیپلمات حرمت گذاشت و حتی برای تشییع جنازه پدر آمد و هیاتی را برای پیگیری حاج احمد تعیین کرد دولت آقای احمدی نژاد بود و بعد از آنکه دیگر هیچ!»
او همچنین در گفت وگوی دیگری به مصاحبه سال گذشته حسین دهقان وزیر دفاع اشاره می کند و می گوید: «وزیر دفاع و آقای محسن رضایی تیرماه سال گذشته گفتند با اسناد و مدارک دقیق می دانیم که این دیپلمات ها زنده هستند. اما انتظار می رفت احترامی به خانواده دیپلمات ها گذاشته شود و بخشی از اسناد و مدارک و ادله که برای زنده بودن آن ها مطرح می کردند عنوان شود تا دل خانواده ها قدری آرام بگیرد.
روز ۱۴ تیر سال گذشته تلفنی به سردار دهقان گفتم حقش بود امروز که ۱۴ تیرماه و سالروز ربوده شدن حاج احمد متوسلیان است به مادر ما که در بیمارستان بستری شده، یک سری می زدید. ایشان گفت: انشاالله هماهنگ کنید خدمت حاج خانم می رسیم؛ که البته متاسفانه از ایشان خبری نشده است. گفتم: سردار لااقل خانواده ها را در جریان این گزارشاتی که تهیه کرده اید می گذاشتید.»
حسن اخوان، برادر کاظم اخوان، یکی دیگر از دیپلمات های ربوده شده در لبنان در نامه ای که به مناسبت سی و پنجمین سالگرد اسارت آن ها نوشته، از وزیر دفاع و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام پرسیده «این ۳۵ سال چرا این ها را نگفتید؟ چرا در ۳۵ سال گذشته کسی به این شکل موضوع را پیگیری نکرده است؟ مشکل آن ها در چیست؟ اگر با توجه به اظهارت فوق هم اکنون پرونده از حالت امنیتی خارج شده پس واضح و شفاف با خانواده ها در مورد سرنوشت عزیزانشان صحبت کنید. اگر آنان را محرم بدانید دیگر کسی نمی تواند انگ امنیتی به پرونده بزند و آن را در هاله ای ابهام قرار دهد.»
در این نامه که خبرگزاری تسنیم منتشر کرده، آمده است: «پس از سپری شدن سال ها، پرونده دیپلمات های ربوده شده ایرانی از چه جایگاه امنیتی برخوردار بوده و هست، در بسیاری از کشورها بخشی از اسناد در حوزه سیاست خارجی پس از مدت زمان مشخصی از طبقه بندی محرمانه خارج و در دسترس عموم قرار می گیرد. این اسناد بر اساس قوانین و مقررات در اختیار پژوهشگران قرار داده می شود.
اسراری که زمانی برای حفظ حاکمیت ضروری بوده اما با گذشت زمان آن حساسیت وجود ندارد و قانونگذار مانع از دسترسی عموم به این اسناد نشده است.»
در این باره فرزند یکی دیگر از دیپلمات های ربوده شده ایران در لبنان می گوید: «پس از ۳۵ سال هنوز نمی توان با قطعیت در خصوص زنده و یا شهید بودن دیپلمات هایمان سخنی گفت. راه به نتیجه رسیدن این پرونده اقدام اطلاعاتی - امنیتی است.»
سید رائد موسوی، فرزند سید محسن موسوی به خبرگزاری مهر گفته است: «این پرونده الان به یک پرونده راکدی تبدیل شده که تنها در زمان سالگرد این مسئله به آن اشاره می شود.»
به گفته او «قریب به ۱۰۰ درصد روایت های مختلف سناریویی که برای شهادت دیپلمات های ما متصور است حاکی از این مسئله است که در همان روز اول چهار دیپلمات ما به شهادت رسیده اند، به این معنا که مبنای آن روایت ها البته با تأیید و صحت سناریوی شهادت بر این نکته است که آن ها در همان روز اول شهید شده اند.
اما اگر ما به هر دلیلی بتوانیم اثبات کنیم که آن ها روز اول را به روز دوم رسانده اند با قاطعیت می توانیم بگوییم تاکنون زنده هستند. چند سال پیش در ملاقاتی که با رئیس مجلس لبنان آقای نبیه بری داشتم ایشان به این مسئله اشاره کرد که همان روزی که این اتفاق افتاد او در کنار بشیر جُمیل قرار داشت که رئیس همان گروهی بود که دیپلمات ها را ربوده بودند و از او می خواهد این مسئله را پیگیری کند و جُمیل همان جا تماس می گیرد برای پرس و جو.
آقای بری می گوید که در آن مقطع زمانی بشیر قصد داشت که رئیس جمهور لبنان شود یعنی به لحاظ سیاسی، شرایط خاصی را برای خود در نظر داشت و نمی خواست این مسئله که اتفاق افتاده برای او هزینه ساز شود.
بری به من این طور توضیح داد که جمیل در پاسخ به این خواسته من گفت که دیر این مسئله را مطرح کردی چرا که این اتفاق از دست ما خارج شده، به نظر آقای بری این گفته جمیل دو معنا دارد یا اینکه آن دیپلمات ها شهید شده اند و یا اینکه آن ها به دست گروه دیگری افتاده اند که از حوزه اختیار جمیل و گروه تحت اختیار او خارج است.
آقای بری به نقل از یکی از دوستانش که بنا به گفته خود او بسیار هم به وی اعتماد دارد، به من گفت که آن فرد ۱۰ روز پس از ربایش چهار دیپلمات ایرانی توسط نیروهای وابسته به اسرائیل بازداشت می شود و دیپلمات های ما را در زندانی که اسیر شده بود، زنده دیده است و البته این مساله به پنج سال پیش برمی گردد. بنابراین در خصوص سناریوی زنده ماندن دیپلمات های ایرانی چنین مباحثی هم مطرح است اما همچنان که در خصوص مسئله شهادت آن ها هم نمی توان استنادی داشت، در این سناریو هم چنین است.»
موسوی نیز به ادعاهای عیسی ایوبی واکنش نشان داده و تاکید کرد: «دو سال پیش از این برنامه دیدار داشتم و جزئیاتی که وی پیرامون شخص پدرم و اطلاعاتی که از خانواده ما داشت، اماکنی که نقل می کند و همچنین برخی اتفاقات از بدو دستگیری آن ها تا به آنجا که وی می گوید آن ها را دیده است، با اطلاعاتی که ما داریم همخوانی ندارد و در تناقض است. بنابراین از نظر من اطلاعات این فرد با واقعیات منطبق نیست و تبعاً نمی تواند قابل استناد باشد.»
به رغم اینکه محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه معتقد به زنده بودن متوسلیان است، یحیی رحیم صفوی فرمانده سابق سپاه بعید می داند او اکنون در قید حیات باشد. او امروز گفته «حاج احمد متوسلیان انسانی بود که دارای یک روحیه شجاعانه و تسلیم ناپذیر بود از این رو بنده بعید می دانم که تن به اسارت داده باشد.»
حجت الاسلام موسی فخر روحانی، سفیر وقت ایران در لبنان سال گذشته در گفت وگو با «تاریخ ایرانی» ابراز اطمینان کرد که هیچ کدام از دیپلمات های ایرانی به شهادت نرسیده اند «چون زنده را هر وقت می توان کشت ولی مرده را نمی توان زنده کرد.»
اما محمدعلی مهتدی، رئیس دفتر وقت صداوسیما در بیروت در میزگردی که «تاریخ ایرانی» با حضور عوامل فیلم «ایستاده در غبار» و سردار اسماعیل کوثری فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص)، سردار محمد درودیان،پژوهشگر جنگ ایران و عراق و غلامعلی خوشرو، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد برگزار کرد، گفت: «درباره پیگیری پرونده، شیخ موسی فخر روحانی سفیر وقت ایران در بیروت هر طرحی که برای شناسایی سرنوشت و آزادی ربوده شدگان ریختم را خنثی می کرد.»
او افزود: «حاج احمد پاسپورت دیپلماتیک عباس عبدی مسئول امنیتی سفارت ایران در بیروت را به همراه داشت. خب ایشان را باید چگونه معرفی می کردیم؟ برای وزارت خارجه لبنان نوشتم ربوده شدگان سید محسن موسوی کاردار ایران، احمد متوسلیان وابسته نظامی سفارت ایران، کاظم اخوان فیلمبردار خبرگزاری جمهوری اسلامی و تقی رستگارمقدم راننده هستند. غافل از اینکه حاج احمد پاسپورت خودش را نداشت و با نام عبدی معرفی شده بود که ما این را بعداً متوجه شدیم و قرار شد اعلام نکنیم.»
درودیان نیز در این میزگرد گفته بود: «کمیته ای درباره اسرای ایرانی در شورای عالی امنیت ملی به ریاست آقای علی ربیعی (عباد) تشکیل شده بود. در آن دوره برادر آقای موسوی پیگیر اخبار و جزئیات جدید پرونده بود. کسی که مسئول پرونده بود می گفت این اسرا شهید شده اند.
به گفته او، ما آلمانی ها را واسطه کردیم که از اسرائیلی ها درباره وضعیت این اسرا خبر بگیرند اما آن ها خبری نداشتند. یکی از احتمالات ربایش هیات ایرانی ارتباطش با پرونده رون آراد است. اسرائیل این ایرانی ها را برای مبادله می خواست اما یک سیگنال طی این مدت نیامده است.
هیات ایرانی برای اسرائیلی ها ارزش اطلاعاتی خیلی زیادی داشت. در رسانه های ایران هم اعلام شده بود و آن ها هم خبر داشتند که ایرانی ها رفتند به لبنان. روزی که هیات ایرانی ربوده شد درست یک ماه از ورود آن ها به سوریه می گذشت. پس باید کاری که حاج احمد کرد؛ آن ها را مجبور به درگیری کرده باشد که کشته شوند. وگرنه این ها ارزش اطلاعاتی زیادی داشتند که چرا ایرانی ها آمدند و دنبال چه چیزی هستند؟»
۳۵ سال پس از ربودن این ۴ دیپلمات ایرانی، به نظر می آید که آنچه شاهد عینی اسارت آن ها در برنامه «راز» گفت هم نتوانست راز او را آشکار کند و البته این فراز از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از خانواده های شهدای سپاه در ۲۵ آذر ۱۳۷۵ منتشر شده که «نگویید شهید؛ ما منتظریم حاج احمد متوسلیان برگردد.»
- 14
- 6
